مناظره انتخاباتی تلویزیونی در انگلیس در ۲۰۱۰ یکسال پس از ایران برگزار شد

خبرگزاری فارس/ اداره کل اجتماعی - گروه رسانه:اسماعیل فلاح از سال ۱۳۷۴ وارد صداوسیما شد و خبرنگاری را با خبر نوشتن در تحریریه اخبار داخلی واحد مرکزی خبر در تهران شروع کرد. لیسانس اقتصاد را از دانشگاه مازندران و فوق لیسانس ارتباطات را از دانشگاه آزاد واحد مرکز تهران اخذ کرد. در دوران خبرنگاری حضور متعددی در افغانستان و به خصوص پوشش اخبارحمله آمریکا و انگلیس به این کشور داشت و در ادامه کمتر از هشت سال نیز تجربه خبرنگاری در انگلیس دارد. می گوید: «این شغل را دوست دارم چون این شغل زنده است.» با او درباره کتابی که به تازگی منتشر کرده(بررسی تطبیقی مناظره های انتخاباتی تلویزیون ایران و انگلستان) به گفت و گو نشستیم.

اسماعیل فلاح درباره مناظره های انتخاباتی تلویزیونی اظهار داشت: مناظره ها پدیده جدیدی در جهان نیست اما در ایران و انگلیس رویداد سیاسی و رسانه ای جدیدی به شمار می رود. البته مناظره به عنوان نماد دموکراسی و آزادی بیان در ایران پس از انقلاب اسلامی خیلی سریع با حضور قدرتمندانه شهیدان بهشتی و مطهری در تلویزیون برگزار شد و در انگلیس هم مناظره در میان سیاستمداران سال هاست که رایج است.

وی ادامه داد: ولی مناظره انتخاباتی تلویزیونی در انگلیس درسال ۲۰۱۰ پنجاه سال پس آمریکا و یک سال پس از ایران برگزار شد. به خاطر جوان بودن این رویداد درکشور ما و نیاز به تحقیق و مطالعه بیش تر در این باره، با بررسی مناظره های انتخاباتی تلویزیونی در بریتانیا، و یافتن پاسخ پرسش های زیر تحفه ای است که این حقیر تلاش کردم با ارائه آن ها، گامی در جهت شناخت بیش تر این شگرد رسانه ای بردارم.

وی درباره ضرورت برگزاری مناظره های تلویزیونی انتخاباتی درجوامع باز چیست، ابراز داشت: هم اکنون درباره برگزاری مناظره ها سوالات فراوانی مطرح است که از جمله می توان به سوالاتی از قبیل اینکه چه عاملی موجب شده است که مناظره های تلویزیونی انتخاباتی در قرن بیستم درجوامع توده وار ضروری شناخته شد؟، مناظره های تلویزیونی انتخاباتی در درون یک جامعه و از منظر روابط بین الملل در یک نظام سیاسی چه تاثیری دارد؟ و همچنین درعصر رسانه ها چرا مناظره های تلویزیونی انتخاباتی ضروری شناخته شده است؟، اشاره کرد.

وی همچنین بیان داشت: تلاش به منظور دستیابی به معیارهای مربوط به اجرای مناظره های انتخاباتی در ایران، علاوه بر جستجو و گردآوری قوانین، مقررات و ضوابط مدون موجود، با مجری مناظره های ریاست جمهوری دوره یازدهم نیز مصاحبه ای مفصل صورت گرفت تا مقررات نانوشته نیز رخ دهد.

فلاح اضافه کرد: درباره بریتانیا نیز گزارش یازدهم ماه مارس ۲۰۱۰ میلادی مرکز قانون اساسی مجلس بریتانیا مورد بررسی قرار گرفت. بخش اعظم اطلاعات مربوط به پیشینه موضوع در این گزارش، از مناظره های انتخاباتی تلویزیونی، رویکردی بین المللی که با ویرایش دکتر استفن کلمن، مدیر پایگاه اینترنتی مجلس، موسوم به برنامه دموکراسی الکترونیکی در سال ۱۹۹۹ منتشر شد، برگرفته شده است.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اهداف این کتاب چیست و مخاطب آن کیست، گفت: من به چگونگی برگزاری و پشت پرده این مناظره ها در انگلیس و آمریکا، علاقه مند شدم و تلاش کردم پس از بررسی و مطالعه مناظره ها دراین دو کشور و چگونگی تاثیر مناظره های انتخاباتی در آمریکا بر سیاستمداران انگلیسی و مقایسه مناظره های انتخاباتی تلویزیونی انگلیس با مناظره های تلویزیونی انتخاباتی در ایران، پاسخ برخی پرسش های ذهنم را بیابم و همه سیاستمداران، جامعه شناسان، اصحاب رسانه و کارشناسان سیاسی در ایران می توانند مخاطب این کتاب باشند و از آنجایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی دو سال قبل به موضوع نظام پارلمانی اشاره کردند فکر می کنم هرکسی در حد توان خودش باید تلاش کند تا دانش لازم را در شناخت نظام پارلمانی تولید و به داخل کشور منتقل کند.

این مولف درباره روش تدوین کتاب ابراز داشت: به منظور مقایسه تطبیقی اصول حاکم بر اجرای مناظره های تلویزیونی در انتخابات ریاست جمهوری ایران و بریتانیا و شناسایی نظام جامع تر، بخش اعظم قوانین و مقررات در دو کشور، براساس هفت متغیر مورد نظر در این نوشتار، طبقه بندی شد. پیش از آغاز این بررسی، جستجوی گسترده ای صورت گرفت اما مطالعه ای درباره مقایسه تطبیقی اصول مناظره های تلویزیونی انتخاباتی در ایران و بریتانیا، ملاحظه نشد و این نوشتار، نخستین تلاش در این زمینه است.

فلاح ادامه داد: مطالعه روش های اجرای مناظره های تلویزیونی در انتخابات ریاست جمهوری ایران و نخست وزیری بریتانیا و بررسی تفصیلی اصول و مقررات حاکم بر این گونه مناظره ها نشان داد که تأکید بر اصول کلی مورد اشاره در اعلامیه اتحادیه بین المجالس، مواردی همچون برابری نامزدها در استفاده از فرصت های تلویزیونی، بی طرفی رسانه در برگزاری مناظره ها و یا توجه به نیاز، خواست و یا مصلحت مخاطب، نمی تواند حساسیت های لازم را در نگارش اصول اجرای مناظره های تلویزیونی انتخاباتی، پاسخ گوید.

وی یادآور شد: هفت متغیر به عنوان مبنای مطالعه تطبیقی برگزیده شد تا ابعاد گوناگون مقررات برگزاری و پخش مناظره های تلویزیونی دو کشور، با توجه به آن ها، به نحو جامعی وصف شود.

این مولف در ادامه سخنان خود بیان داشت: اصول اساسی که تعداد، زمان، مدت، شبکه برگزار کننده، محل اجرا، برابری زمان، چگونگی تعامل نامزدها با شبکه، چگونگی گزینش پرسش ها، مجریان، بی طرفی شبکه و پوشش سراسر کشور را معین کند؛ اصول حاکم بر شکل مناظره که چگونگی گزینش حاضران، شمار و ویژگی های آنان از قبیل سن، جنس، نژاد، طبقه اجتماعی، گرایش سیاسی، نسبت هواداری از احزاب، شمار پرسش های حاضران و مقررات امنیتی ورود به جلسه مناظره را شرح دهد؛ اصول درباره حاضران که منظور از آن، شرکت نمونه ای دقیق از جمعیت واجد شرایط رای دهی در کشور است تا بتوانند با حضور در سالن مناظره، نظر مردم را منعکس و پرسش های آنان را بپرسند و مواردی همچون چگونگی طرح پرسش های حاضران، چگونگی نشان دادن حاضران در زمان مناظره، نحوه گزینش پرسش ها، ویژگی های پرسش ها و چگونگی پخش اخبار فوری در زمان برگزاری مناظره را در بر گیرد؛ اصول مربوط به ساختار که براساس آن، مراحل یک مناظره انتخاباتی، از ابتدا تا پایان طراحی شود به گونه ای که فضای مناسب به منظور آشنا شدن رای دهندگان با ویژگی های فردی، افکار و سیاست های نامزدها فراهم شود و نامزدها به تضارب اندیشه ها بپردازند؛ را از جمله این متغیرها عنوان کرد.

فلاح بیان داشت: مجری که با ایفای نقش، مناظره را به گونه ای عادلانه سامان دهد که حقوق نامزدها و رای دهندگان، حفظ شود؛ موضوع که نیازهای اساسی و واقعی مردم را برای بحثو بررسی در مناظره ها معین کند؛ انتظام برنامه که مناظره را براساس اصول و مقررات موجود، به گونه ای اجرا کند که منافع ملی تامین شود از دیگر متغیرها است.

فلاح در ادامه افزود: مناظره دراین دو کشور از جهات مختلف با هم تفاوت دارد. دربخش حاضران به علت دعوت نشدن از رأی دهندگان به منظور حضور در محل برگزاری مناظره و پرسیدن پرسش هایشان، شکل مناظره و موارد مربوط به آن ها از قبیل انتظام حاضران در بریتانیا، کاملا متفاوت از ایران بوده و برخلاف ایران، برای حاضران، نقش هایی معین شده است. دربخش پرسش ها، نوع پرسش ها و چگونگی پرسیدن آن ها نیز در دو کشور متفاوت بوده است که در نگاه به ۷۶ اصل مصوب در بریتانیا و از خلال مصاحبه با مجری تلویزیون صدا و سیما، این موضوع آشکار می شود. به گونه ای که حتی نوع پرسش ها در برخی موارد موجب تنش شد که با انعطاف مناسب و به جای مجری مناظره روند عادی خود را دنبال کرد.

وی ادامه داد: در بخش مربوط به مجری، تفاوت مناظره های تلویزیونی در انتخابات دو کشور، بارز تر می شود زیرا در مناظره های انتخاباتی در ایران، مجری به خواننده پرسش مبدل می شود و نقشی در اجرای مناظره ندارد. توجه فراوان صدا و سیما به ساختار برنامه، مناظره را از شکل واقعی جدا کرده و به مصاحبه گروهی بیش تر شبیه ساخته است. در این حال، بدیهی است که وظیفه مجری، فقط به اندازه گیری زمان و پرسیدن پرسش محدود می شود و جذابیت مورد نظر در اجرای مناظره ها، از بین می رود. جذابیت سومین مناظره تلویزیونی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، به این علت بود که برنامه در دقایقی - بدون برنامه ریزی پیشین - به مناظره مبدل شد.

وی همچنین به تفاوت میان مناظره ها اشاره کرد و بیان داشت: ازجمله تفاوت های شاخص در این دو کشور که بررسی آن پس از مناظره ها جای تامل دارد، نظام های حاکمیتی در انتخابات بود. در ایران نظام ریاست جمهوری بود و نامزدها بر اساس گرایش های سیاسی متفاوت، در مناظره ها شرکت داشتند ولی در بریتانیا که نظام حزبی برقرار است، در برگزاری مناظره های نخست وزیری، به نقش احزاب کوچک و نیز احزاب منطقه ای در ایرلند شمالی، اسکاتلند و ولز، توجه نشد و همین موضوع، موجب انتقاد مسئولان و نمایندگان آن احزاب شد.

فلاح در ادامه پیشنهاداتی را به منظور رفع کاستی ها در کشورمان ارائه داد و گفت: وحشت از ارزیابی، چه ارزیابی فعالیت های دیگران مثلا سازمان های دولتی و چه ارزیابی عملکرد خود، دردی مزمن در صداوسیما به نظر می رسد. بنابراین انتظار می رود ارزیابی اجرای مناظره ها، ارزیابی عملکرد نامزدها در مناظره ها و پیگیری اثر مناظره ها بر رأی دهندگان، هم به ارتقای رفتار سیاسی سیاستمداران، هم بر تقویت ستادهای انتخاباتی و هم بر افزایش توان رأی دهی صحیح مردم، منجر و بر شفافیت سیاست ها و سلامت انتخابات، اثر مثبت خواهد داشت.

این مولف خاطرنشان کرد: از آنجایی که میزان دستیابی به اهداف از برگزاری مناظره های تلویزیونی در انتخابات اهمیت زیادی دارد تا برگزارکنندگان مناظره با گذشت زمان برنامه های ملی و مهم اینچنینی فقط از منظر تجربه نبینند، بررسی های علمی و پژوهش های آکادمیک در چنین رویدادهای مهمی بسیار ضروری و حائز اهمیت است. ازاین رو پیشنهاد می شود دانشگاه ها، مؤسسات نظر سنجی و مراکز پژوهشی و ارزیابی صدا و سیما نیز در مناظره های بعدی، به این موارد پیشاپیش توجه جدی کنند زیرا بدون هدفگذاری دقیق مناظره ها و تهیه بازخورد مربوط، نمی توان از گذشته درس آموخت و توشه راه آینده ساخت.

فلاح ابراز داشت: تدوین پیشاپیش اصول حاکم بر مناظره های تلویزیونی در انتخابات آتی ریاست جمهوری، به عنوان چارچوب اجرایی یا اصول حاکم بر مناظره و توافق رسانه و سیاستمداران یا نامزدها به عنوان دو رکن اصلی مناظره های تلویزیونی انتخاباتی لازم به نظر می رسد.

وی همچنین درباره کتابی که تالیف کرده است، ابراز داشت: این کتاب شامل شش فصل در ۳۶۸ صفحه است که با همت نشر کمال الملک درقم منتشر شده و در سالن شبستان، راهروی ۲۹ غرفه ۳۴ و راهروی ۲۲ غرفه ۱۰ در نمایشگاه بین المللی کتاب امسال عرضه شده است.

انتهای پیام /