|
|
کدخبر: ۱۸۵۰۷۷

سرخک، سالانه هزاران انسان را مبتلا کرده و حتی موجب مرگ و میر تعداد زیادی نوزاد و کودک می شد.

سرخک نوعی عفونت دستگاه تنفسی مختص انسان هاست که غالبا در دوران نوزادی و کودکی بروز پیدا می کند. این بیماری خطرناک در گذشته بسیار شایع بوده است. سرخک، سالانه هزاران انسان را مبتلا کرده و حتی موجب مرگ و میر تعداد زیادی نوزاد و کودک می شد. خوشبختانه امروزه واکسیناسیون عمومی، جهت مبارزه با شیوع بیماری سرخک در کودکان در تمام کشورهای جهان صورت می گیرد.
با این وجود، هنوز هم که هنوز است ویروس آن به طور کلی از بین نرفته و سالانه افراد زیادی را درگیر و جانشان را به خطر می اندازد. طبق آخرین آمار، هر سال بیش از صد هزار کودک جان خود را در اثر ابتلا به این بیماری از دست می دهند. در ادامه شما را با علائم، عوارض و روش های پیشگیری این بیماری مهلک در کودکان آشنا خواهیم کرد.

 

« سرخک چیست؟ »

سرخک همانند بیماری آبله مرغان که در اثر ورود یک ویروس به بدن پدید می آید. در برخی از افراد بسیار کشنده است و در برخی دیگر با علائم خفیف تری ظاهر می شود. اما مشکل بزرگ این است که به شدت مسری می باشد و اگر کنترل نشود می تواند به یک بیماری همه گیر تبدیل شده و معضلی بزرگ را در جامعه ایجاد کند.
این بیماری، اغلب قربانیان خود را از میان کودکان و نوزادان و همچنین افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند انتخاب می کند. عامل مولد آن، ویروسی از خانواده پارامیکسو و از گونه موربیلی ویروس می باشد. ویروس مذکور تنها از طریق انسان به انسان منتقل می شود و دستگاه تنفسی فرد را هدف قرار می دهد.

انتقال بیماری سرخک در کودکان از دو طریق امکان پذیر است:
تنفس هوای آلوده به ویروس: ویروس این بیماری در گلو و بینی کودک بیمار به سرعت تکثیر می شود. بنابراین زمانی که کودک عطسه یا سرفه می کند و یا حتی حرف می زند، ویروس های زنده زیادی را در هوای اطراف خود پخش خواهد کرد. این ویروس ها تا ۳۴ ساعت در هوا به صورت فعال باقی می مانند. چنانچه کودکان و نوزادان واکسینه نشده یا بزرگسالانی با سیستم ایمنی ضعیف در این فضا قرار گیرند ویروس ها از طریق تنفس وارد بدن ایشان شده و به سرعت آنان را بیمار خواهند کرد.
ترشحات بدن بیمار: هر گونه ترشحات یا مخاط دهان، بینی یا چشم بیمار، آلوده به ویروس است. چنانچه این ترشحات به صورت مستقیم یا از طریق لمس سطوح آلوده به بدن افراد دیگر منتقل شوند می توانند او را آلوده کرده و مبتلا سازند. اعضای خانواده بیمار و پرستار کودک یا پرستار سالمند باید اطمینان داشته باشند که قبلا واکسن دریافت نموده اند. البته علاوه بر آن، باید اقدامات لازم جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری را نیز انجام دهند.

« بیماری سرخک در گذشته »

 قبل از اینکه واکسن سرخک در سال ۱۹۶۳ معرفی شود، سالانه حدود ۳ تا ۴ میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری آلوده می شدند. از این تعداد، ۴۸۰۰۰ نفر در بیمارستان بستری شده و ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر نیز فوت می کردند. پس از شروع برنامه واکسیناسیون سراسری، تعداد موارد سرخک ۹۹ درصد کاهش یافت. حتی در صورت  واکسیناسیون نیز امکان شیوع سرخک در کودکان در این کشور وجود دارد. به عنوان مثال، بین سال های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۱، ۵۵۰۰۰ مورد سرخک در کودکان در این کشور گزارش شد که ۱۲۳ مورد از آن ها به مرگ منجر شد. بیشتر افراد مبتلا، کودکان پیش دبستانی واکسینه نشده ای بودند که در مناطق شهری زندگی می کردند.

در سال ۲۰۰۰، سرخک در ایالات متحده کاملا مهار شده بود، اما چندی بعد دوباره شروع به خیزش کرد. در سال ۲۰۱۱، ۲۲۰ مورد سرخک در نوزاد و در سال ۲۰۱۴ ، ۶۶۷ مورد گزارش شده است. از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ ، ۷۶۶ نفر در ایالات متحده به این بیماری مبتلا شده اند. بیشتر افراد آلوده به کشورهای خارجی سفر کرده بودند یا در کنار افرادی زندگی می کردند که واکسینه نشده بودند. سرخک هنوز در دنیا وجود دارد. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، حدود ۷ میلیون نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۱۶ مبتلا به بیماری سرخک شده اند. بیش از ۹۵ درصد از مرگ و میرهای ناشی از بیماری سرخک نیز در کشورهایی با درآمد پایین و سیستم های بهداشتی ضعیف رخ می دهد.

 

« علائم سرخک در کودکان »

این ویروس از همان لحظه که وارد بدن فرد می شود می تواند شروع به فعالیت و تکثیر کند. اما ممکن است تا دو هفته هیچ گونه علامتی از بیماری در وی وجود نداشته باشد. این مرحله از بیماری را که معمولا ده تا چهارده روز طول می کشد دوره عفونت و نهفتگی می نامند. چون با وجود اینکه فرد بیمار است اما هیچ نشانه یا عارضه ای در وی پدید نیامده است.
به عبارتی می توان گفت، بیماری سرخک در کودکان از چند مرحله یا دوره مختلف تشکیل شده است که به طور کلی ۲۱ روز تا یک ماه به طول می انجامد. پس از گذشت دوره نهفتگی، علائم بیماری ظاهر می شوند و به سرعت می توانند شدت یابند. در واقع مرحله دوم یعنی مرحله علائم آغاز می شود. مهمترین نشانه هایی که در این دوره سه یا چهار روزه به وجود می آیند عبارتند از:

  •  تب

  •  گلودرد

  •  آبریزش بینی

  •  سرفه خشک

  •  ورم ملتحمه یا چشم های ملتهب

PicsArt_22-07-02_00-12-00-577
علائم سرخک در کودکان

سومین و خطرناک ترین مرحله از بیماری سرخک در کودکان، دوره حاد یا بثورات جلدی نامیده می شود. در این مرحله تب، شدیدتر شده و علائمی در پوست کودک ظاهر می شود. این علائم به شرح زیر می باشند:
• لکه های کوچکی با زمینه قرمز و مراکز سفید یا متمایل به آبی که در قسمت های مختلف مانند دهان و گلو و گونه ها ظاهر می شوند.
• بثورات پوستی که به شکل جوش یا لک های قرمز رنگ کوچک و بزرگ بر روی قسمت های مختلف بدن پدید می آیند و رفته و رفته بیشتر و بیشتر می شوند.
کم کم بثورات پوستی از بین می روند و ابتدا لکه ها از صورت و سپس از سایر نواحی ناپدید می شوند. این مرحله از بیماری سرخک در کودکان حدود پنج یا شش روز طول می کشد.

از اینجا بخوانید: تربیت جنسی کودکان

« علت به وجود آمدن سرخک در نوزاد چیست؟ »

سرخک در نوزاد توسط نوعی ویروس از خانواده پارامیکسو ویروس ها ایجاد می شود و بسیار مسری است. قطرات ریز ویروس با کمک عطسه یا سرفه فرد آلوده در هوا منتشر می شوند و به مدت دو سال در هوا یا بر روی سطوح فعال باقی می مانند. کودکی که این قطرات را تنفس می کند یا با آنها تماس پیدا می کند، می تواند به راحتی آلوده شود. در صورتیکه کودک شما واکسینه نشده است ( و قبلاً نیز به این بیماری مبتلا نشده است) در صورت  قرارگیری در معرض این ویروس، تا ۹۰ درصد احتمال آلوده شدن را دارد. بیماری سرخک چهار روز قبل و چهار روز پس از بروز بثورات پوستی، مسری است.

 

« دوره انتقال سرخک »

 بیماری سرخک در کودکان مراحل مختلفی دارد. اما آیا فرد آلوده در تمام این دوره ها می تواند بیماری را به دیگران منتقل کند؟ پاسخ خیر است. در واقع دوره انتقال این بیماری تنها هشت روز است. این دوره هشت روزه از چهار روز پیش از ظهور بثورات پوستی (یا همان اولین روزی که علائم اولیه مانند تب و.. ظاهر می شوند) آغاز شده و تا چهار روز پس از مشاهده اولین علائم پوستی به طول می انجامد

PicsArt_22-07-02_00-13-22-421
انتقال سرخک

« عوارض احتمالی سرخک در نوزاد چیست؟ »

معمولا کودکان سالم به خوبی از بیماری سرخک بهبود می یابند، اما در حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سرخک دچار یک یا چند عارضه جانبی می شوند. عوارض در کودکان کمتر از ۵ سال، زنان باردار، بزرگسالان ۲۰ سال به بالا و افرادی با سیستم ایمنی مختل شده، بیشتر است.  

طبق گزارش های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، از هر ۱۰۰۰ کودک مبتلا به سرخک، یک یا دو کودک در اثر این بیماری، فوت می کنند. عوارض جدی بیماری سرخک در کودکان عبارتند از:

  • عفونت گوش، که می تواند منجر به کاهش دائمی شنوایی شود.
  • اسهال
  • ذات الریه، که دلیل اصلی مرگ و میر ناشی از سرخک در کودکان خردسال است. از هر ۲۰ کودک مبتلا به سرخک، ۱ نفر به ذات الریه مبتلا می شود.
  • انسفالیت، که نوعی تورم مغزی است و می تواند منجر به ناشنوایی یا ناتوانی ذهنی شود. از هر ۱۰۰۰ کودک مبتلا به سرخک، ۱ نفر به انسفالیت مبتلا می شود.
  • در زنان باردار، سرخک می تواند باعث سقط جنین، زایمان زودرس یا تولد نوزادی با وزن کم شود.

« علائم سرخجه در کودکان زیر دو سال »

ممکن است 14 تا 21 روز طول بکشد تا کودک پس از تماس با ویروس، علائم سرخجه در کودکان را از خود نشان دهد.

علائم بیماری سرخک ممکن است از کودکی به کودک دیگر کمی متفاوت باشد.

اما شایع‌ترین علائمی که بیماری با آن آغاز می‌شود عبارتند از:

  • بی‌حالی
  • تب پایین
  • آبریزش بینی
  • اسهال

این علائم ممکن است 1 تا 5 روز طول بکشد و سپس تبدیل به جوش‌های پوستی شود.

این جوش‌ها به صورت زیر روی بدن کودک ایجاد می‌شوند:

  • شروع با ضایعات پوستی برجسته روی صورت
  • سرایت این جوش‌ها به بالاتنه، بازوها و پاها
  • محو شدن آنها در عرض 3 تا 5 روز

همچنین ممکن است غدد لنفاوی واقع در گردن کودک نیز دچار تورم شود. کودکان خردسالی که بیش از 2 سال سن دارند گاهی درد و التهاب مفاصل را نیز تجربه می‌کنند.

زمانی که بثورات در کودک شروع به ظاهر شدن می‌کند؛ بیماری در حداکثر توان خود برای سرایت به سر می‌برد. با این وجود امکان پخش بیماری از 7 روز قبل از ایجاد بثورات تا 7 روز پس از شروع بثورات وجود دارد.

 

« آیا سرخک درمان می‌شود؟ »

سرخک هنوز درمان مشخصی ندارد چون علائمش حتما برای رفع شدن، باید دوره کامل خود را طی کنند (دو تا سه هفته). علاوه بر این، بهترین درمان برای سرخک جلوگیری است. پس حتما واکسن سرخک نوزادتان را بزنید و محیط‎های شلوغی که به آن جا رفت و آمد دارید را کنترل کنید. مثلا مهمانی‎ها، اتوبوس و وسایل نقلیه عمومی یا در کودکان بزرگ‌تر، مهدکودک. اگر یکی از بچه‎ها در مهدکودک فرزند شما سرخک گرفته، بهتر است تا پایان بیماریش فرزندتان را در خانه نگه دارید. همچنین کودکانی که کمبود ویتامین آ دارند، علائم سرخک را شدیدتر و دردناک‌تر تجربه می‌کنند. هویج، لبنیات و زرده تخم‌مرغ را در برنامه غذایی خانواده‌تان بگنجانید.

PicsArt_22-07-02_00-12-28-058
درمان سرخک

« سرخک می‌تواند خطرناک باشد؟ »

اگر کودک یا نوزاد واکسن سرخک را دریافت کرده باشد، این بیماری علامتی بیشتر از چند روز سرخی و گلودرد ندارد. ممکن است در اثر این علائم نوزاد کمی بی‌قرار شود، در این صورت پزشک برای پایین آوردن تب از داروهایی مثل استامینوفن یا ایپوبروفن استفاده می‌کند. همچنین عفونت گوش در سرخک رایج است که برای آن هم با مشورت دکتر پوست می‌توانید به فرزندتان آنتی بیوتیک بدهید. علاوه بر این در دوران ابتلا به سرخک به دلیل تب و عرق، آب بدن از دست می‌رود. پس بهتر است کودک را تشویق کنید که استراحت کند و در طول روز با آب، آبمیوه و انواع دمنوش‌ها آب بدنش را به میزان عادی برگردانید. کودکانی که سرخک می‌گیرند معمولا به دلیل حساسیت چشمی به نور زیاد یا تلویزیون حساس می‌‎شوند پس حتی اگر دوست دارند که تلویزیون ببینند، در ساعات تماشای تلویزیون یا بازی با موبایل محدودیت قائل شوید.

 

« چگونه باید از کودک مبتلا به سرخک مراقبت کنم؟ »

اگر شک دارید کودک شما به سرخک مبتلا شده است، بلافاصله با متخصص کودکان تماس بگیرید. بدون تماس تلفنی، به مطب یا اورژانس مراجعه نکنید، زیرا این کار می تواند دیگران را نیز در معرض آلودگی قرار دهد. روش های درمانی زیادی برای سرخک در کودکان وجود ندارد اما شما می توانید اقداماتی را برای راحتی بیشتر کودک خود انجام دهید. این نکات ممکن است به کودک شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد. به یاد داشته باشید که سرخک در کودکان بیماری مسری است؛ در نتیجه بهتر است کودک خود را از دیگران دور نگه دارید تا از شیوع بیماری جلوگیری کنید:

  • اطمینان حاصل کنید که او مقدار زیادی مایعات دریافت کرده و به اندازه کافی استراحت  کرده است
  • از یک دستگاه بخور خنک برای کمک به سرفه های او استفاده کنید.
  • برای تب و درد، دوز مناسب ایبوپروفن (اگر بیش از شش ماه سن دارد) یا استامینوفن (اگر سه ماه بیشتر سن دارد) را به کودک خود بدهید. اگر کودک شما کمتر از ۳ ماه است، قبل از دادن هر دارویی به او، حتی یک مسکن بدون نسخه، با پزشک مشورت کنید. هرگز به کودک خود آسپرین ندهید. آسپیرین می تواند باعث بروز سندرم ری شود که یک بیماری نادر اما بالقوه کشنده می باشد.
PicsArt_22-07-02_00-11-33-340
مراقبت از کودک مبتلا به سرخک

« جمع بندی نهایی »

بیماری سرخک یک بیماری رایج در کودکان است. از همین رو یک پرستار کودک و ی فردی که موظف به نگهداری از کودک در منزل است باید به خوبی با علائم این بیماری و روش مقابله با آن آشنا باشد.

این موضوع از انتقال بیماری به سایرین جلوگیری می کند و موجب جلوگیری از تشدید بیماری می شود. فرد مبتلا به سرخجه باید به خوبی استراحت کند و در صورت نیاز از داروهایی مثل استامینوفن و آنتی بیوتیک استفاده نماید تا به طور کامل بهبود پیدا کند.

 

از اینجا بخوانید: عوارض پیرسینگ را برای اعضای مختلف بدن جدی بگیرید

 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ارسال نظر

پربیننده ترین

آخرین اخبار