علت کم خوابی در شب+علت و درمان آن

 شاید برایتان عجیب باشد، ولی کم خوابی و بی خوابی به هر دلیلی که باشد، به طرز فوق العاده ای به سلامتی، فعالیت، ایمنی شما آسیب می رساند.این روزها عوارض کم خوابی یا بیخوابی یکی از مشکلات عمده در جوامع انسانی است. دل مشغولی های بیش از حد انسان ها، آن ها را دچار کم خوابی می کند که این موضوع می تواند از نظر جسمی و روحی اثرات مخربی برای افراد در پی داشته باشد. در ادامه به بررسی سرانجام ناخوشایندی خواهیم پرداخت که در صورت مداومت در بی خوابی به سراغ افراد خواهد آمد.
امروزه در جوامع شهری بی خوابی یکی از مشکلاتی است که می توان آن را به روشنی دید. در سال 1942 میلادی متوسط ساعت خواب هشت ساعت بود، اما هم اکنون این میزان به 6.8 ساعت در هر شب رسیده است. میزان متوسط خواب ایده آل برای هر فرد بالغ در طول 24 ساعت شبانه روز بین 7 تا 9 ساعت است.

در ادامه با علل محرومیت از خواب و نحوه تاثیر آن بر عملکردها و سیستم‌های خاص بدن آشنا شوید.
 

کم خوابی چیست ؟

کمبود خواب، بی ‌خوابی یا بد‌خوابی احساس داشتن خواب ناکافی یا بی‌کیفیت است که برای تشخیص آن باید این علائم حداقل در هر هفته، سه شب به مدت یک یا چند ماه وجود داشته باشد تا بتوان به آن به‌عنوان یک مسئله نگاه کرد و به دنبال درمان آن بود.

اختلال در خواب مثل اضطراب است که یک شرایط روانی برای فرد ایجاد می‌کند و نیاز به درمان دارد تا آسیبی به بدن و مخصوصا به مغز وارد نکند.

به طور خلاصه کم‌خوابی ناشی از کمبود مداوم یا کاهش کیفیت خواب است. به طور متوالی خوابیدن کمتر از ۷ ساعت می‌تواند منجر به پیامدهای آسیب به سلامتی شود که بر کل بدن شما تاثیر می‌گذارد. کم‌خوابی ممکن است به دلیل اختلال خواب زمینه‌ای ایجاد شود. بدن شما به خواب نیاز دارد، همان‌طور که برای عملکرد بهتر به هوا و غذا نیاز دارد. در طول خواب، بدن خود را ترمیم کرده و تعادل شیمیایی خود را بازیابی می‌کند. مغز ارتباطات فکری جدیدی ایجاد می‌کند و به حفظ حافظه یاری می‌رساند. بدون خواب کافی، سیستم مغز و بدن به طور عادی کار نمی‌کند. همچنین عوارض کم خوابی روی مغز می‌تواند کیفیت زندگی را به طور چشمگیری کاهش دهد. مروری بر مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۰ نشان داد که خوابیدن کم در شب، خطر مرگ زودرس را افزایش می‌دهد.

 

علت کمبود خواب

مهم‌ترین علت کمبود خواب شامل موارد زیر است:

• افزایش سن
• جنسیت (در زنان بیشتر رخ می‌دهد)
• داشتن سابقه افسردگی
• شیفت کاری
• سفر با هواپیما (آب به آب شدن) یا دیگر اختلالات خواب و بیداری
• اضطراب و نگرانی بیش از حد
• استرس
• غم
• هیجان شدید
• استفاده از نیکوتین، کافئین، الکل یا انواع دیگر محرک‌ها قبل از خواب
• بعضی داروها یا مواد غیر قانونی
• خوردن غذا قبل از خواب
• قطع دارو یا مصرف داروی جدید
• قرار داشتن در معرض نور
• خوابیدن زیاد در روز
• تیروئید پرکار
• بیماری‌های مختل کننده تنفس
• آرتروز یا سایر بیماری‌های مزمن
• سوزش سردل یا بیماری‌های گوارشی
• سکته مغزی
• سندروم پای بیقرار
• یائسگی

 

علائم کمبود خواب

علائم قابل توجه کمبود خواب عبارت‌اند از: خواب آلودگی بیش از حد خمیازه مکرر تحریک‌پذیری خستگی در طول روز محرک‌هایی مانند کافئین برای برطرف کردن نیاز شدید بدن به خواب کافی نیستند. در حقیقت، این مواد می‌توانند با سخت‌تر کردن خوابیدن در شب، محرومیت از خواب را بدتر کنند. این موضوع به نوبه خود ممکن است منجر به چرخه بی خوابی شبانه و به دنبال آن مصرف کافئین در روز شود. این دوره متناوب در نهایت یک دوره طولانی مدت از مشکلات خواب و در ادامه آن عوارض کم خوابی را به وجود می‌آورد. در پشت صحنه مشکلات خواب، کمبود خواب مزمن می‌تواند سیستم‌های داخلی بدن را مختل کرده و بیش از علائم و نشانه‌های اولیه ذکر شده، موجب عوارض شود.

 

انواع مختلف اختلالات خواب شامل چه مواردی است ؟ 

انواع مختلفی از اختلالات خواب وجود دارد. برخی ممکن است به سبب یک بیماری زمینه ‌ای ایجاد شده باشند.

- بی‌خوابی

بی‌خوابی، به ناتوانی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن اشاره می‌ کند. این اختلال می‌ تواند به سبب پرواز زدگی، اضطراب و تشویش، هورمون ‌ها یا مشکلات گوارشی ایجاد شود. هم‌چنین، بی ‌خوابی ممکن است علامت بیماری دیگری باشد. بی‌ خوابی می ‌تواند برای سلامت عمومی شما و کیفیت زندگیتان، به سبب ایجاد موارد زیر، مشکل‌آفرین باشد:

 

• افسردگی
• مشکل در تمرکز
• تحریک پذیری
• افزایش وزن
• مختل شدن عملکرد در محیط کار یا مدرسه

متاسفانه، بی ‌خوابی در دنیا بسیار شایع است. تقریبا ۵۰ درصد بالغین حداقل یک بار در طول زندگی خود این اختلال را تجربه کرده ‌اند. بی‌ خوابی، شایع ‌ترین اختلال خواب در بین زنان و بالغین در سن ‌های بالاتر است.

بی ‌خوابی معمولا در یکی از انواع زیر طبقه ‌بندی می ‌شود:

• مزمن، که در آن بی ‌خوابی به طور مزمن برای حداقل یک ماه رخ دهد.
• متناوب، که در آن بی ‌خوابی به طور دوره ‌ای رخ می ‌دهد.
• گذرا، که در آن بی ‌خوابی هربار برای تنها چند شب رخ می ‌دهد.

- آپنه‌ یا وقفه‌ ی تنفسی در هنگام خواب

آپنه‌ ی خواب به صورت وقفه در تنفس در طول خواب تعریف می ‌شود. این اختلال یک بیماری جدی است که باعث ورود مقادیر کم ‌تر اکسیژن به بدن می ‌شود. هم ‌چنین، آپنه می‌ تواند شما را در طول شب از خواب بیدار کند.

- خواب‌ پریشی

خواب ‌پریشی دسته ‌ای از اختلالات خواب است که باعث حرکات و رفتار های غیر عادی در طول خواب می‌ شود. این رفتار ها، شامل موارد زیر است:

• خواب‌ گردی یا راه رفتن در هنگام خواب
• حرف زدن در هنگام خواب
• ناله کردن
• کابوس دیدن
• شب ادراری
• دندان ‌قروچه یا فشردن فک‌ ها روی هم

- سندروم پای بی ‌قرار

سندروم پای بی ‌قرار (RLS: Restless Leg Syndrome) یک نیاز مقاومت ناپذیر به تکان دادن پا هاست. این اشتیاق گاهی همراه با یک احساس مور مور شدن در پا هاست. با این‌که این علائم ممکن است در طول روز نیز اتفاق بیافتند، شیوع آن‌ ها در شب بیشتر است. RLS اغلب وابسته به بیماری‌ های خاص، مانند ADHD یا پارکینسون است ولی علت دقیق آن همواره مشخص نیست.

- نارکولپسی یا حمله‌ ی خواب

نارکولپسی به صورت حمله ‌های خواب که در طول روز اتفاق می ‌افتند، تعریف می ‌شود. این به این معناست که شما به طور ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی، احساس خستگی شدید کرده و به خواب می ‌روید. این اختلال می ‌تواند باعث فلج خواب نیز شود که در آن شما بلافاصله بعد از بیدار شدن، از نظر فیزیکی قادر به حرکت نخواهید بود. گرچه، نارکولپسی ممکن است به تنهایی رخ دهد، وابسته به اختلالات نورولوژیک به‌خصوص مانند مولتیپل اسکلروزیس نیز می ‌تواند باشد.

با توجه به وضعیت بیمار، تشخیص بی خوابی و تعیین علت آن ممکن است دربرگیرنده موارد زیر باشد:

1. معاینه جسمی
2. بررسی عادات خواب
3. مطالعه خواب

• معاینه جسمی

اگر علت بی خوابی شما مشخص نباشد، پزشک معاینات جسمی انجام خواهد داد تا علائم و مشکلات پزشکی دیگری که ممکن است به بی‌خوابی مربوط باشند را جستجو کند. گاهی یک آزمایش خون تجویز می‌شود تا پزشک مشکلات تیروئید یا سایر شرایطی که باعث اختلال خواب می‌شوند، را بررسی کند.
 

• بررسی عادات خواب برای تشخیص اختلالات خواب

پزشک علاوه بر پرسیدن سؤالاتی راجع به خواب بیمار، ممکن است از بیمار بخواهد پرسشنامه‌ای پر کند تا الگوی خواب و بیداری و میزان خواب‌ روزانه بیمار را تعیین کند. همچنین ممکن است پزشک از بیمار بخواهد به مدت دو هفته جزئیات مربوط به خواب خود را یادداشت کند.
 

• مطالعه خواب

اگر علت بی‌خوابی بیمار مشخص نباشد، یا علائمی از ابتلا به سایر اختلالات خواب، مانند آپنه خواب یا سندرم پای بی قرار وجود داشته باشد، ممکن است لازم باشد که بیمار یک شب را در کلینیک معاینات خواب بگذراند.

آزمایشاتی برای نظارت و ثبت انواع فعالیت‌های بدن در هنگام خواب انجام می‌شوند، از جمله مواردی که ثبت می‌شوند عبارتند از امواج مغزی، تنفس، ضربان قلب، حرکات چشم‌ها و حرکات بدن.

 

عوارض کمبود خواب

• عوارض بی خوابی بر مغز

طبق تحقیقات مختلفی که انجام شده است، بی خوابی باعث پیری زودرس مغز می‌شود. بی خوابی و کمبود خواب باعث می‌شود تا مغز برای ترمیم و جبران آسیب‌های ناشی از بی‌ خوابی بعضی از سیناپس‌های خود را نابود کند. مطالعات نشان می‌دهد کم‌خوابی مستمر، باعث پیری زودرس مغز در بخش‌های جلویی، گیجگاهی و جداری می‌شود.

بدخوابی و بی خوابی می‌تواند نقش مهمی در قدرت تفکر و یادگیری شما داشته باشد. یکی از عوارض بی خوابی بر مغز این است که به روند شناختی مغز آسیب می‌زند؛ قدرت توجه و هوشیاری و تمرکز و استدلال و حل مشکلات را خراب می‌کند و یادگیری و فهم مطالب را سخت‌تر می‌نماید.

مغز ما در طی روز داده‌هایی را دریافت می‌کند که این داده‌ها بر روی هم انباشته می‌شود و شب در هنگام خواب به پردازش این دریافت‌ها و بایگانی آن‌ها در محل مناسب اقدام می‌کند. چنانچه خواب کافی نداشته باشید، دریافت‌های شما بسیار است؛ اما چون به خوبی پردازش و بایگانی نشده، برای شما قابل دسترس نیست، درنتیجه برای به خاطرآوردن آن‌ها و کمک گرفتن از حافظه و سایر فرآیندهای مغزی با مشکل روبه‌رو می‌شوید.

اجازه دهید با ذکر مثالی این موضوع را برای شما بیشتر توضیح دهیم. فکر کنید شما در منزلی زندگی می‌کنید که هر روز چند بار به خرید رفته و بسته‌های مختلف خرید را به منزل می‌آورید؛ اما فرصت جابه‌جا کردن و قرار دادن آن را در یخچال و کابینت مناسب ندارید، بنابراین موقع نیاز می‌دانید که ماده مورد نظر را خریده‌اید؛ اما نمی‌دانید کجا است، بنابراین باید همه بسته‌ها را بگردید تا آن را پیدا کنید و این کار بسیار خسته‌کننده و گاهی نشدنی است و اگر جنس خریداری شده فاسدشدنی باشد، در این زمان از دست می‌رود.‌ در این مثال مغز شما همان خانه، دریافت‌ها و آموخته‌ها همان خریدها، پردازش و بایگانی مناسب همان جابجا کردن خریدها در یخچال و کابینت‌ها هستند. در این مثال، می‌توانید به راحتی عوارض بی خوابی بر مغز را متوجه شوید.

• سیستم ایمنی و عوارض کم خوابی

سیستم ایمنی و عوارض کم خوابی در حالی که می‌خوابید، سیستم ایمنی بدن مواد حفاظتی و ضدعفونی مانند آنتی‌بادی‌ها و سایتوکین‌ها را تولید می‌کند. بدن از این مواد برای مبارزه با مهاجمان خارجی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها استفاده خواهد کرد. برخی از سایتوکین‌ها نیز به شما کمک می‌کنند تا بخوابید و به سیستم ایمنی بدن شما کارایی بیشتری برای دفاع از خود در برابر بیماری‌ها می‌دهد.  تقویت نشدن سیستم ایمنی بدن از عوارض کم خوابی است. اگر به اندازه کافی نمی‌خوابید، بدن شما ممکن است نتواند مهاجمان را دفع کند، همچنین امکان دارد طول بکشد تا از بیماری بهبود یابید. محرومیت طولانی مدت از خواب نیز خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

 

• دستگاه تنفسی

رابطه بین خواب و سیستم تنفسی به دو صورت پیش می‌رود. اختلال تنفسی شبانه به نام آپنه انسدادی خواب (OSA) می‌تواند خواب را مختل کرده و کیفیت خواب را پایین بیاورد. همان‌طور که در طول شب بیدار می‌شوید، این موضوع می‌تواند باعث کم‌خوابی شود و فرد را در برابر عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا آسیب‌پذیرتر ‌کند. این عوارض کم خوابی همچنین می‌توانند بیماری‌های تنفسی موجود مانند بیماری مزمن ریوی را بدتر کنند.
 

• دستگاه گوارش

 در کنار خوردن زیاد و ورزش نکردن، کم‌خوابی یکی دیگر از عوامل خطرساز اضافه وزن و چاقی است. خواب بر سطح دو هورمون لپتین و گرلین تاثیر می‌گذارد که احساس گرسنگی و سیری را کنترل می‌کنند. لپتین به مغز می‌گوید که به اندازه کافی غذا خورده‌اید. بدون خواب کافی، مغز لپتین را کاهش و گرلین را افزایش می‌دهد که محرک اشتها است. هجوم این هورمون‌ها می‌تواند میان وعده‌های غذایی شبانه یا اینکه چرا ممکن است در اواخر شب فرد بیش از حد غذا بخورد را توضیح دهد. کمبود خواب همچنین می‌تواند شما را برای ورزش خسته کند. با گذشت زمان، کاهش فعالیت بدنی باعث افزایش وزن می‌شود، زیرا بدن کالری کافی نمی‌سوزاند و توده عضلانی ایجاد نمی‌کند. کم‌خوابی همچنین باعث می‌شود بدن بعد از صرف غذا انسولین کمتری ترشح کند. انسولین به کاهش قند خون (گلوکز) کمک می‌کند. از عوارض کم خوابی می‌توان کاهش تحمل بدن برای گلوکز را نام برد که این موضوع با مقاومت به انسولین ارتباط دارد. این اختلالات می‌توانند منجر به دیابت و چاقی شوند.
 

• عوارض کم خوابی بر سیستم قلبی عروقی

خواب بر فرآیندهایی تاثیر می‌گذارد که قلب و عروق خونی را سالم نگه می‌دارند. این مشکل می‌تواند روی قند خون، فشار خون و سطح التهاب تاثیر بگذارد. این فرآیندها همچنین نقش مهمی در توانایی بدن برای ترمیم عروق خونی و قلب دارند. افرادی که به اندازه کافی نمی‌خوابند بیشتر به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا می‌شوند. یک تجزیه و تحلیل علمی افزایش خطر حمله قلبی و سکته را مرتبط با عوارض کم خوابی می‌داند.
 

•  سیستم غدد درون ریز 

عوارض کم خوابی بر سیستم قلبی عروقی خواب بر فرآیندهایی تاثیر می‌گذارد که قلب و عروق خونی را سالم نگه می‌دارند. این مشکل می‌تواند روی قند خون، فشار خون و سطح التهاب تاثیر بگذارد. این فرآیندها همچنین نقش مهمی در توانایی بدن برای ترمیم عروق خونی و قلب دارند. افرادی که به اندازه کافی نمی‌خوابند بیشتر به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا می‌شوند. یک تجزیه و تحلیل علمی افزایش خطر حمله قلبی و سکته را مرتبط با عوارض کم خوابی می‌داند.

 

• کاهش میل جنسی

متخصصان خواب می‌گویند مردان و زنان کم خواب، میل جنسی کمتری دارند و علاقه کمتری به رابطه در آن‌ها وجود دارد. انرژی تخلیه شده، خواب آلودگی و افزایش تنش ممکن است تا حد زیادی مقصر این موضوع باشد. مردان مبتلا به مشکل تنفسی آپنه خواب، امکان دارد دچار افت میل جنسی شوند. مطالعه ای که در مجله Clinical Endocrinology & Metabolism در سال 2002 منتشر شد نشان می‌دهد که بسیاری از مردان مبتلا به آپنه خواب نیز سطح تستوسترون پایینی دارند. در این مطالعه، تقریبا نیمی از مردانی که از آپنه خواب شدید رنج می‌بردند، در طول شب تستوسترون را به طور غیرطبیعی ترشح می‌کردند. پیری پوست از عوارض کم خوابی اکثر مردم پس از گذراندن دوره‌ای از کم‌خوابی، پوست کم رنگ و پف چشم را تجربه کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد از دست دادن خواب مزمن می‌تواند منجر به روشنی پوست، خطوط ریز و سیاهی زیر چشم شود. وقتی خواب کافی ندارید، بدن شما هورمون استرس کورتیزول بیشتری ترشح می‌کند. کورتیزول به مقدار زیاد می‌تواند کلاژن پوست را تجزیه کند، پروتئینی که پوست را صاف و کشسان نگه می‌دارد. از دست دادن خواب همچنین باعث می‌شود بدن هورمون رشد بسیار کمی ترشح کند. وقتی جوان هستیم، هورمون رشد باعث رشد انسان می‌شود. این هورمون با افزایش سن به افزایش توده عضلانی، ضخیم شدن پوست و تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند. یک پزشک متخصص خواب می‌گوید: «در طول خواب عمیق هورمون رشد ترشح می‌شود. به نظر می‌رسد این بخشی از ترمیم بافت طبیعی بدن است.»

 

• تحریک پذیری 

یک گروه تحقیقاتی علمی اعلام کرد :شکایات مربوط به تحریک پذیری و بی ثباتی [عاطفی] پس از شبی بیخوابی معمول است.آنها این را از شکایات گروهی از ساکنین تحت درمان و پیگیری وضعیت بیخوابی آنان دریافتند. این مطالعه نشان داد که اثر عاطفی منفی حوادث ناگوار - چیزهایی مانند از هم گسیختگی در حال انجام کاری- با فقدان خواب تقویت می شود.

 

• سردرد 

دانشمندان هنوز دقیقا نمی دانند که چرا محرومیت از خواب باعث سردرد می شود، اما پزشکان بیش از یک قرن متوجه این موضوع شده اند.میگرن ها می توانند ناشی از شب های بیخوابی باشند و 36 تا 58 درصد افراد مبتلا به آپنه خواب از خواب با سردرد صبحگاهی بی دلیل بیدار می شوند.

 

• ناتوانی در یادگیری 

بیخوابی به مدت طولانی، در میان نوجوانان موضوع بحث بوده ، یک مطالعه از دانش آموزان دبیرستان نشان داد ،که "تاخیر در شروع مدرسه به مدت یک ساعت، از حدود 7:30 تا 8:30، نمرات آزمون استاندارد را با حداقل 2 نمره در ریاضی و 1 نمره در روخوانی افزایش می دهد."اما موضوع فقط بچه ها نیستند، حافظه کوتاه مدت، یکی از اجزای مهم یادگیری است و محرومیت از خواب باعث اختلال در توانایی داوطلبان بالغ در یادآوری کلمات که در روز قبل نشان داده شده است، را نشان می دهد. در تحقیقی دیگر، محققان دریافتند ،که در حالی که افراد بیش از یک بار به انجام کاری می پردازند، برای بار دوم سعی در بهتر انجام دادن آن دارند و این درست نیست ،اگر پس از اولین بار آنها را بیدار نگه دارید، مگر اینکه دوباره آنها قبل از انجام دوباره آن، بخوابند.

 

• چاقی

افرادی که دچار اختلالات خواب هستند و به میزان کافی نمی خوابند، دچار اختلالات هورمونی شده و در نتیجه اشتهای بیشتری برای خوردن غذاها با کالری بالا دارند که این موضوع بسیار خطرناک است. هرچند در زمان بیدار بودن می توان کالری بیشتری را سوزاند، اما این میزان کالری سوخته شده در برابر حجم بیشتری از کالری ها که پس از خوردن غذا وارد بدن می شود، تاثیری ندارد.

 

• مشکلات بینایی

کم خوابی می توان مشکلاتی را در بینایی افراد ایجاد کند که از جمله ی آن می توان به ایجاد دید تونلی، دو بینی و تار شدن بینایی اشاره کرد. میزان بی خوابی رابطه ی مستقیمی با اختلالات بینایی دارد، بطوریکه هر چه میزان بی خوابی بیشتر باشد، احتمال ایجاد اختلالات بیشتر شده و در نتیجه مشکلات زیادی نیز برای فرد مورد نظر پیش می آید. همچنین امکان ایجاد توهم آشکار نیز در افراد کم خواب وجود دارد.

 

• افزایش بیماری قلبی​

 دانشمندان با انجام تحقیقاتی به این نتیجه رسیده اند که با بیدار ماندن افراد برای بیش از 88 ساعت، فشار خون افزایش می یابد. براساس یافته های محققان، افرادی که در هر شبانه روز تنها 4 ساعت می خوابند در مقایسه با افرادی که 8 ساعت می خوابند، ضربان قلب بالاتری دارند. غلظت پروتئین واکنشی نوع C که یکی از علامت های ابتلا به بیماری های قلبی است در افرادی که کم خواب هستند، بیش از سایرین به چشم می خورد.

 

• کند شدن سرعت عمل

"عکس” العمل و به بیان بهتر سرعت عمل افراد در اثر بی خوابی تحت تاثیر قرار می گیرد. دانشمندان برای اثبات ادعای خود، آزمایش هایی را انجام داده اند. محققان دو گروه از دانشجویان را مورد آزمایش قرار داده اند، بطوریکه تست هایی را در رابطه با تصمیم گیری سریع به عمل آورده اند، با این تفاوت که یکی از دو گروه در میان تست خوابیده اند، ولی گروه دیگر چنین اجازه ای نداشته اند. نتیجه ی تست گویای این موضوع است که افرادی که خوابیده اند، به شکل بهتری به سوالات پاسخ داده اند. این تست در مورد "ورزش”کاران نیز انجام شده است.

 

• آسیب پذیری در مقابل بیماری ها

سازمان دفاعی بدن، وظیفه ی مبارزه با انواع باکتری ها و به بیان بهتر میکروارگانیسم ها را دارا است، بطوریکه حتی در صورت زخمی شدن نقطه ای از بدن و ایجاد زخم، سیستم دفاعی قادر است از نفوذ میکروب ها به بدن از ناحیه ی آسیب دیده و ایجاد عفونت جلوگیری کند. حال در صورت بی خوابی حتی برای یک شب، سیستم دفاعی بدن به اندازه ای ضعیف می شود که تا حدودی قدرت آن برای مبارزه با میکرو ارگانیسم ها از بین می رود.

 

• زیاد شدن غیرعادی ادرار

زمانی که انسان به خواب می رود، سیستم تولید ادرار در بدن فرآیند آرام تری را در پیش می گیرد و از این رو است که اغلب افراد در زمان خواب نیازی به استفاده از سرویس های بهداشتی ندارند. اما زمانی که فردی در طول شب بیدار می ماند، خبری از فرآیند آرام تولید ادرار نیست. دانشمندان چنین وضعیتی را تولید بیش از حد ادرار شبانه می نامند. این موضوع عاملی برای شب ادراری در برخی کودکان و حتی بزرگسالان است، چراکه فرآیند تولید ادرار در این افراد با وجود به خواب رفتن به حالت معمول به فعالیت ادامه می دهد.

 

•  عدم تمرکز و حواس پرتی

انجام اموراتی نظیر مطالعه یا گوش دادن به توضیحات استاد در کلاس درس که نیازمند تمرکز است، به خواب فرد بستگی مستقیمی دارد. دانشمندان روی این موضوع تاکید دارند که در صورت بی خوابی، افراد باید در انتظار مشکلاتی نظیر نبود

تمرکز و حواس پرتی باشند. در صورت بی خوابی، فرد در کسری از ثانیه به حالتی وارد می شود که نمی توان آن را خواب یا بیدار عنوان کرد.

 

• اختلال در تکلم

بی خوابی تاثیر شگرفی روی نحوه ی حرف زدن افراد دارد، بطوریکه در طول یک آزمایش، افرادی که برای 36 ساعت بیدار نگه داشته شده اند، بصورت متمادی از واژه های تکراری و جملات کلیشه ای استفاده کرده اند. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که این افراد با تن صدای ثابت و بصورت بسیار آرام و تقریبا نامفهوم کلمات را ادا می کردند. افرادی که از کم خوابی رنج می برند، توانایی بیان تفکرات خود در قالب جملات را نداشته و نمی توانند آنچه را که در ذهن دارند، به درستی انتقال دهند.

 

• ابتلا به دیابت

بیدار ماندن در ساعاتی که بدن براساس ساز و کارش برای خوابیدن و کاهش متابولیسم آماده می شود، در صورت استمرار می تواند منجر به ایجاد مقاومت در برابر انسولین و در نتیجه مبتلا شدن به بیماری دیابت نوع دوم شود. براساس تحقیقات انجام شده روی نوجوانان، مشخص شده که تغییرات برای بالا بردن میزان خواب افراد خطر ابتلا به بیماری دیابت را کاهش می دهد. همچنین باید به این موضوع اشاره کرد که با وجود رعایت رژیم غذایی، در صورت مداومت در کم خوابی خطر ابتلا به بیماری دیابت افزایش پیدا می کند.
 

• سرطان

محققان هنور در ابتدای راه تحقیقات برای یافتن رابطه بین کم خوابی و سرطان هستند. با توجه به اینکه بی خوابی منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شده و بدن را برابر ابتلا به بیماری ها قرار می دهد، می توان انتظار داشت که شانس ابتلا به انوع سرطان ها نیز با استمرار بی خوابی افزایش یابد. تحقیقات اولیه دانشمندان نیز با تایید این موضوع، خطر ابتلا به سرطان هایی نظیر پستان و سرطان روده ی بزرگ را در افرادی که دچار اختلالات خواب هستند، بالا عنوان کرده اند.

از اینجا بخوانید: سرطان کبد یا liver cancer

 

• مشکلات حافظه

اختلال خواب در افراد سالخورده می تواند ساختار حافظه بلند مدت را در این افراد تغییر دهد. همچنین مشکلاتی نیز در حافظه ی مرتبط با خواب در جوانان رویت شده که دچار کمبود خواب هستند. تحقیقات صورت گرفته در سال 1924 نشان از این دارد، افرادی که بیشتر می خوابند، دچار فراموشی کمتری شده و حافظه ی آن ها بهتر عمل می کند. کم خوابی نشانه های آلزایمر را در افراد تقویت می کند.

 

• اختلالات ژنتیکی

براساس تحقیق جامعی که در سال 2013 میلادی برای سنجش تاثیر میزان خواب روی افراد انجام گرفت، تمام جنبه های منفی بی خوابی بر سلامتی انسان ها مشخص شد. براساس یافته ی دانشمندان کم خوابی باعث اختلال در عملکرد ژن های بدن انسان می شود. براساس تحقیقات صورت گرفته، در حالی که فردی در طول یک هفته هر شب کمتر از 6 ساعت بخوابد، عملکرد بیش از 700 ژن مختل می شود. از جمله ی ژن های مورد نظر می توان به مواردی اشاره کرد که رابطه ی مستقیم با سیستم حفاظتی بدن دارند.

برخی از ژن ها براساس الگوی شبانه روز فعالیت می کنند که در صورت به هم خوردن الگوی خواب فرد، این ژن ها نمی توانند براساس الگوی معمول فعالیت کرده و در نتیجه ساز و کار فعالیت این جز از بدن دچار بی نظمی می شود.

 

• ناخشنودی و افسردگی

دانیل کانمان، روانشانسی است که جایزه ی نوبل را در زمینه ی روانشناسی از آن خود کرده است. وی با انجام تحقیقی، از 909 نفر از زنانی که کار می کنند، خواسته تا جزئیات مربوط به حالات روانی و احساسات خود را بصورت روزانه ثبت کنند. هرچند اختلاف در درآمد این خانم ها کمی در روحیه ی این افراد تاثیرگذار است، اما کم خوابی را باید یکی از دو عامل تاثیرگذاری خواند که بیشترین اثر را در افسردگی و ناخشنودی افراد دارند.

مطالعه ی دیگری نیز نشان می دهد بانوانی که دارای زندگی زناشویی موفقی هستند، خواب خوبی را نیز تجربه می کنند. هنوز مشخص نیست که کیفیت خواب در این افراد در اثر زندگی زناشویی موفق است یا زندگی آن ها تحت تاثیر خواب مناسب. همچنین تحقیقات نشان داده که افراد مبتلا به بی خوابی، دو برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که اقدام برای درمان بی خوابی منجر به بهبود افسردگی در افراد نیز شده است.

 

•  مرگ​

بسیاری از بیماری ها ریشه در کم خوابی و کاهش تعداد ساعات خواب دارند. اما افرادی که روزانه کمتر از 7 تا 8 ساعت بخوابند، دچار مرگ زودرس خواهند شد. به بیان بهتر خوابیدن کمتر از میزان توصیه شده شانس مرگ را در سنین پایین تر افزایش می دهد.

 

• عفونت

می دانید این عملی است که، سیستم ایمنی بدن شما انجام می دهد، جایی که یک نوع زخم باز داشته باشید، آن محل بلافاصله عفونت نمی کند ، محرومیت طولانی مدت از خواب و حتی یک شب بی خوابی، می تواند مانع دفاع طبیعی بدن شما در برابر میکروارگانیسم ها شود.

 

•  ریسک پذیری اقتصادی

برنامه ریزی برای ایجاد برخی تغییرات در مجموعه شما؟ ممکن است بخواهید اطمینان حاصل کنید ،که شما به خوبی استراحت کرده اید. محققان نتیجه گرفتند:"یک شب محرومیت از خواب، باعث تغییر استراتژی در زمان تصمیم گیری شد، به طوری که داوطلبان سالم ، از دفاع در برابر ضرر و زیان به دنبال برنامه ای برای افزایش سود رفتند."

 

• کندی در واکنش ها 

زمانی که شما به اندازه کافی نمی خوابید ،زمان واکنش شما به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. هنگامی که محققان بر روی داوطلبان وست پوینت دو آزمایش را انجام دادند که نیاز به تصمیم گیری و واکنش سریع داشتند، برخی از آنها مجبور بودند بین آزمایش ها بخوابند، در حالی که دیگران اینطور نبودند کسانی که خواب زده بودند، دومین بار بهتر شده - کسانی که بهتر بودند، واکنش های آنها کاهش یافت. با یک مطالعه برروی ورزشکاران کالج، به نتایج مشابهی دست پیدا کردند.

 

• تصادفات اتومبیل

رانندگی در حالت خواب آلودگی، اغلب با رانندگی در مستی مقایسه شده است:شما واقعا نباید چنین کاری انجام دهید.حوادث نمربوط به وسائل نقلیه، ناشی از خستگی، رانندگی خواب آلود و به خواب رفتگی پشت رُل به طور خاص رایج است، اما اغلب دست کم گرفته می شود." خلبانان، راننده کامیون ها، کارمندان پیراپزشکی و دیگران که برای مدت طولانی بیدار می مانند، "نشان دهنده ی این است که به دلیل محرومیت از خواب، خطر افزایش سوانح در سطح هوشیاری پایین مشاهده می شود".

 

 

عوارض کمبود خواب در کودکان

اختلال خواب یا کمبود خواب تنها مختص به بزرگسالان نیست و این روزها بسیاری از کودکان نیز با اختلال خواب دست و پنجه نرم می‌کنند. عوارض کمبود خواب در کودکان زیاد است و این عارضه می‌تواند موجب مشکلات زیادی برای آن‌ها از جمله اختلال در رشد، کاهش سطح ایمنی و عدم تمرکز و کمبود حافظه شود. از این‌رو مهم است که به نحوه خواب، محل‌ خواب و ساعت خواب کودکان دقت کافی بشود. نوع تغذیه در به خواب رفتن کودکان نیز موثر است. باید توجه داشت که از ۲ الی ۳ ساعت قبل از خواب کودکان مواد محرک، چربی‌ها و انرژی‌زاها را دریافت نکنند؛ همچنین خوردن شکلات زیاد، انواع فست فودها، تنقلات متنوع که دارای نگهدارنده هستند و آجیل، می‌تواند در بی خوابی کودکان موثر باشد.

 

اختلالات خواب برای نوجوانان افسرده

اینکه نوجوانان افسرده شب ها چندین ساعت دیرتر از دیگران به خواب بروند و یا در طول شب مکررا بیدار شوند امری طبیعی است و به طور مشخص، در کسانی که نظمی در کار های روزمره شان وجود ندارد، بیشتر اتفاق می افتد.
به طور مثال کار هایی که نیاز به فعالیت های عضلانی، دقت و تمرکز بالا دارند و با استرس همراهند، مناسب شب نیستند چرا که باعث فعالیت نور آدرنالین و سیستم سمپاتیک شده و به جای اینکه فرد را در جهت آرام کردن بدن کمک کند برای جنگ و گریز آماده می کند و از طرفی هوشیار تر شدن شبکه فعال کننده صعودی را باعث می شود و منجر به بی خوابی می گردد . این بی نظمی ها ممکن است به جایی برسد که تا نزدیک بعد از ظهر بخوابند و از طرفی قادر نباشند تا ساعت 4 یا 5 صبح به خواب بروند . در این زمینه خانواده می تواند فرزندشان را تشویق به :
• داشتن چرخه خواب منظم
• خوردن یک نوشیدنی گرم قبل از خواب که بهتر است شیر گرم با تعدادی بادام پوست کنده باشد .که البته برای افسردگی و اختلالات خواب توصیه می شود .
• دوش گرفتن قبل از خواب
• رفتن همزمان به رخت خواب با اعضای خانواده
• خواندن کتاب در صورتی که هیجان آور نباشد
• گوش دادن به یک موسیقی آرام بخش
اغلب نوجوانان با این شیوه ها مشکل دارند. ولی به امتحان کردنش می ارزد . این روش ها سخت بیدار شدن در صبح برای رفتن به مدرسه و یا کار، اشکال در چرخه خواب و بیداری ، خواب آلودگی روز و بیداری تمام شب را کمتر باعث می شوند . اما با این حال دیده شده برخی نوجوانان با داشتن نظم زمان خواب و بیداری، هنوز با مشکلات شدید خواب دست و پنجه نرم می کنند . به نظر می رسد این مسئله بخشی از اختلال افسردگی می باشد . برای حل کردن این مشکلات مجموعه دارو های ضد افسردگی وجود دارند که به حل مشکلات خواب کمک می کنند، با این حال برخی دیگر ، اختلالات را تشدید می کنند . این مسئله بهتر است هر چه سریعتر با یک روانشناس خوب در میان گذاشته شود .

جلوگیری از عوارض کم خوابی

بهترین راه برای جلوگیری از اختلال خواب و عوارض آن این است که مطمئن شوید خواب کافی دارید. دستورالعمل‌های توصیه شده برای گروه سنی خود را دنبال کنید که برای اکثر بزرگسالان ۱۸ تا ۶۴ ساله ۷ تا ۹ ساعت است. راه‌های دیگری که می‌توانید با آن‌ها یک برنامه خواب سالم داشته باشید و به حالت اولیه برگردید عبارت‌اند از: محدود کردن چرت‌های روزانه (یا اجتناب از آن‌ها به طور کلی) از خوردن کافئین در بعدازظهر یا حداقل چند ساعت قبل از خواب خودداری کنید هر شب سر ساعت مشخصی به رختخواب بروید بیدار شدن در یک ساعت مشخص به صورت متناوب در تعطیلات آخر هفته و تعطیلات به برنامه زمان خواب خود پایبند باشید صرف یک ساعت قبل از خواب برای انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند مطالعه، مدیتیشن یا حمام کردن اجتناب از وعده‌های غذایی سنگین چند ساعت قبل از خواب استفاده نکردن از وسایل الکترونیکی درست قبل از خواب به طور منظم ورزش کنید، اما نه در ساعات عصر نزدیک به زمان خواب اگر همچنان در خواب شبانه مشکل دارید و با خستگی روز مبارزه می کنید، با پزشک خود مشورت کنید. آن‌ها می توانند شرایط سلامتی زمینه‌ای که ممکن است مانع برنامه خواب شود را آزمایش کنند.
 

اختلالات خواب چگونه درمان می‌ شوند؟

درمان اختلالات خواب می‌ تواند بسته به نوع و علت زمینه‌ ای آن‌ ها متنوع باشد. با این وجود، درمان عموما شامل ترکیبی از درمان‌ های پزشکی و تغییرات سبک زندگی است.

 

- درمان ‌های پزشکی

درمان ‌های دارویی و پزشکی برای اختلالات خواب ممکن است شامل یکی از موارد زیر باشد:

• قرص ‌های خواب

• مکمل ‌های ملاتونین

• دارو های آلرژی یا سرماخوردگی

• دارو های بیماری‌ های زمینه ‌ای ایجاد کننده ‌ی اختلالات خواب

• دستگاه تنفسی یا جراحی (معمولا برای آپنه ‌ی خواب)

• محافظ دندان (معمولا برای دندان ‌قروچه)

 

- تغییرات سبک زندگی

اصلاح سبک زندگی، مخصوصا در صورت همراه شدن با درمان های پزشکی، می‌ تواند کیفیت خواب شما را تا حد زیادی بهبود دهد. شما ممکن است بخواهید انجام موارد زیر را در نظر بگیرید:

• وارد کردن مقادیر بیشتری از سبزیجات و ماهی به رژیم‌ غذایی خود و کاهش مصرف شکر

• کاهش اضطراب و تشویش از طریق ورزش

• ایجاد یک برنامه‎‌ ی خواب منظم و پایبند ماندن به آن

• نوشیدن کمتر آب قبل از خواب

• محدود کردن مصرف کافئین، مخصوصا در اواخر بعداز ظهر یا غروب

• کاهش مصرف تنباکو و الکل

• خوردن وعده‌ های کربوهیدراتی کوچک ‌تر قبل از خواب

به خواب رفتن و بیدار شدن در یک زمان مشخص در هر روز نیز می‌ تواند کیفیت خواب شما را به طور چشم‌ گیری افزایش دهد. گرچه ممکن است وسوسه شوید که در تعطیلات بیشتر بخوابید، باید بدانید که خواب بیشتر در تعطیلات، به خواب رفتن و بیدار شدن در طول هفته را مشکل ‌تر می ‌کند.

 

از اینجا بخوانید: خواص اعجاب انگیز روغن بادام برای سلامت جسم، زیبایی پوست و مو

 

 

 

 

 

سرطان کبد یا liver cancer