سرطان کبد یا liver cancer

آیا سرطان کبد کشنده است ؟طول عمر سرطان کبد چقدر است ؟ نشانه های سرطان کبد چیست ؟ سرطان کبد بدخیم چه علائمی دارد ؟ درمان سرطان کبد با طب سنتی امکان پذیر است ؟ شیمی درمانی برای سرطان کبد مفید است ؟ درمان سرطان کبد چگونه است؟ 

 

« آناتومی کبد »

بزرگترین عضو بدن در داخل شکم کبد می باشد و وظایف متعددی دارد . بدون کبد نمی توان زندگی کرد . جالب است بدانید کبد تنها عضوی است که می تواند خود را در شرایط خاص بسازد. کبد در قسمت فوقانی شکم و در زیر دنده های راست قرار گرفته است که عموما قابل لمس می باشد . دارای دو لب می باشد . تنها عضوی است که از دو رگ شریان و ورید تغذیه می کند . بدون شک فعالترین عضو در بدن کبد است .تصفیه کردن موادی که از طریق دستگاه گوارش وارد جریان خون می شود ، سنتز انواع پروتئین ها ، تمام فاکتورهای انعقادی خون بجز مغز استخوان برعهده کبد می باشد . ذخیره مواد مختلف آهن ، تنظیم مواد قندی ، پروتئین هایی که وارد یا خارج خون می شوند از جمله وظایف کبد می باشد.

 

« سرطان کبد چیست؟ »

 

این بیماری نوعی سرطان است که از سلول‌های کبد شروع می‌شود. کبد عضوی به اندازه‌‌ی توپ فوتبال است که در قسمت بالای سمت راست بدن، در زیر دیافراگم و بالای شکم قرار دارد. انواع مختلفی از سرطان در کبد ایجاد می‌شود. از آنجایی که تمام خون موجود در بدن باید از کبد عبور کند، کبد برای سلول‌های سرطانی موجود در جریان خون قابل دسترسی است. 

متداول‌ترین نوع سرطان کبد، کارسینوم سلول‌های کبدی(Hepatocellular carcinoma)است. انواع دیگر آن مانند سرطان مجاری صفراوی (Cholangiocarcinoma) و هپاتوبلاستوما(Hepatoblastoma) کمتر شایع هستند. سرطانی که به کبد منتقل می‌شود، شایعتر از سرطانی است که از سلول‌های خود کبد به وجود می‌آید. عارضه‌ای که از ناحیه دیگری از بدن شروع شود - مانند روده بزرگ، ریه یا پستان - و سپس به کبد گسترش یابد، سرطان متاستاتیک(Metastatic cancer)نام دارد. این نوع سرطان به نام عضوی که در آن آغاز شده است، نامگذاری می‌شود. برای مثال سرطان روده بزرگ متاستاتیک برای توصیف عارضه‌ای به کار می‌رود که از روده بزرگ آغاز شده و به کبد سرایت می‌کند. 

 

« انواع سرطان کبد کدامند؟ »

به طور کلی بیماری سرطان به دو شکل کبد را درگیر می‌کند. در نوع اول سلول‌های بیمار سرطانی از خود کبد هستند و در آن گسترش پیدا می‌کنند. اما در نوع دوم سلول‌های سرطانی ابتدا در سایر اعضای بدن ایجاد شده‌اند و سپس به کبد منتقل می‌شوند. نوع دوم این بیماری شایع‌تر است.

کبد از چندین نوع سلول مختلف تشکیل شده است. به همین دلیل انواع مختلفی از تومورها می‌توانند در این عضو ایجاد شوند. برخی از این تومورها خوش خیم (غیرسرطانی) هستند و برخی دیگر سرطانی هستند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش (متاستاز) پیدا کنند. این تومورها به دلایل مختلف ایجاد می‌شوند درمان‌های گوناگونی دارند. چشم انداز سلامتی یا بهبود به نوع تومور بستگی دارد. تومورهای خوش خیم کبد شایع‌تر عبارتند از:

 

• همانژیوم (Hemangioma)

• آدنوم (adenoma) کبدی 

• هایپرپلازی (hyperplasia) 

• کیست 

• لیپوم (Lipoma)

• فیبروم (Fibroma)

• لایمیوم (Leiomyoma)

* هیچ یک از این تومورها مانند سرطان کبد درمان نمی‌شوند. در صورت ایجاد درد یا خونریزی ممکن است لازم باشد با جراحی برداشته شوند.

انواع مختلفی از سرطان می تواند در کبد تشکیل شود. شایع ترین نوع این سرطان ، کارسینوم سلول های کبدی است که سلول های اصلی بافت کبد (هپاتوسیت) شروع می شود. انواع دیگر این سرطان مانند کلانژیوکارسینومای داخل کبدی و هپاتوبلاستوما بسیار کمتر مشاهده می شود.

کارسینومای هپاتوسلولار (HCC) شایع ترین نوع سرطان اولیه کبد است. کارسینومای هپاتوسلولار اغلب در افراد مبتلا به بیماری های مزمن کبدی ، مانند سیروز ناشی از هپاتیت B یا عفونت ناشی از هپاتیت C رخ می دهد.

خطر ابتلا به کارسینومای هپاتوسلولار ، رایج ترین نوع این سرطان ، در افرادی که بیماری های طولانی مدت کبدی دارند ، بیشتر مشاهده می شود. همچنین اگر کبد در اثر عفونت با هپاتیت B یا هپاتیت C زخم شود ، این احتمال افزایش می یابد. کارسینومای هپاتوسلولار بیشتر در افرادی که مقادیر بالایی الکل می نوشند و تجمع چربی در کبد دارند ، بیشتر است.

سرطانی که به کبد منتقل می شود شایعتر از سرطانی است که از سلول های کبدی شروع می شود. سرطانی که از ناحیه دیگری از بدن شروع شود – مانند روده بزرگ ، ریه یا پستان – و سپس به کبد گسترش می یابد ، سرطان کبد متاستاز یا دقیق تر سرطان متاستاتیک نامیده می شود. این نوع سرطان بر اساس عضوی که در آن سرطان آغاز شده است نامگذاری می شود – مانند سرطان روده بزرگ متاستاتیک که برای توصیف سرطانی که از روده بزرگ شروع می شود و به کبد گسترش می یابد ، استفاده می شود.

 

« علائم ابتلا به سرطان کبد »

« علت به وجود آمدن سرطان کبد »

 

علت بوجود آمدن سرطان کبد این است که تغییراتی (جهش) در DNA سلول های کبدی ایجاد می شود. DNA سلول ماده ای است که دستورالعمل هایی را برای هر فرآیند شیمیایی در بدن شما ارائه می دهد. جهش DNA باعث تغییر در این دستورالعمل ها می شود. نتیجه این است که سلول ها ممکن است رشد خارج از کنترل را شروع کرده و در نهایت تشکیل تومور (توده ای از سلول های سرطانی) را دهند.

گاهی اوقات علت به وجود امدن سرطان کبد مشخص است ، مانند عفونت های مزمن هپاتیت. اما گاهی این سرطان در افرادی رخ می دهد که هیچ بیماری زمینه ای ندارند و مشخص نیست که علت ابتلا به سرطان کبد در آنها چه بوده است.

 

« روش های تشخیص سرطان کبد »

 

انواع آزمایشات و راه های تشخیص سرطان کبد که برای تشخیص اولیه سرطان کبد استفاده می شود شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون برای تشخیص سرطان کبد. جواب ازمایش سرطان کبد ممکن است ناهنجاری های عملکرد کبد را نشان دهد.
• تشخیص سرطان کبد با سی تی اسکن و سونوگرافی. پزشک شما ممکن است تشخیص سرطان کبد با پردازش تصویر مانند سونوگرافی ، CT و MRI را توصیه کند.
• برداشتن نمونه ای از بافت کبد برای آزمایش (بیوپسی). برای تشخیص قطعی و جلوگیری از تشخیص اشتباه سرطان کبد ، گاهی لازم است که برای تست های آزمایشگاهی ، تکه ای از بافت کبد برداشته شود که به این روش بیوپسی گفته می شود. در طی نمونه برداری از کبد ، پزشک شما یک سوزن نازک را از طریق پوست و داخل کبد شما وارد می کند تا نمونه بافتی بدست آورد. در آزمایشگاه ، پزشکان برای یافتن سلول های سرطانی ، بافت را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند. نمونه برداری از کبد خطر خونریزی ، کبودی و عفونت را به همراه دارد.

 

« عوامل خطر ابتلا به سرطان کبد »

 

عواملی که خطر ابتلا به سرطان اولیه کبد را افزایش می دهند عبارتند از:

• عفونت مزمن ناشی از HBV یا عفونت مزمن ناشی از ویروس هپاتیت B (HBV) یا ویروس هپاتیت C (HCV) خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
• سیروز. این وضعیت پیشرونده و برگشت ناپذیر باعث تشکیل بافت اسکار در کبد شما می شود و احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
• برخی بیماری های کبدی ارثی. بیماری های کبدی که می توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند شامل هموکروماتوز و بیماری ویلسون است.
• دیابت. خطر ابتلا به این سرطان در افراد مبتلا به این اختلال قند خون بیشتر از کسانی است که دیابت ندارند.
• بیماری کبد چرب غیرالکلی. تجمع چربی در کبد خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
• قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین ها. آفلاتوکسین ها سمومی هستند که توسط کپک هایی تولید می شوند که روی محصولاتی رشد می کنند که به طور مناسبی نگهداری نشده اند. محصولات زراعی ، مانند غلات و مغزها ، می توانند به آفلاتوکسین آلوده باشند ، که در نهایت به راحتی می تواند به غذاهای تهیه شده از این محصولات منتقل شوند.
• مصرف بیش از حد الکل. مصرف بیش از حد متوسط ​​الکل در طول سال ها می تواند منجر به آسیب غیر قابل برگشت به کبد شود و خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد.

 

« برای جلوگیری از سرطان کبد چه کنیم؟ »

 

1. خطر سیروز را کاهش دهید.

سیروز به جای زخم کبد اطلاق می شود که خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد. با کمک موارد زیر می توانید خطر ابتلا به سیروز را کاهش دهید:

_ معتدل الکل بنوشید یا به طور کل از آن اجتناب کنید. اگر الکل می نوشید ، مقدار نوشیدن خود را محدود کنید. برای زنان ، این به معنای یک نوشیدنی در روز و برای مردان ، به معنای دو نوشیدنی در روز است.

_ وزن متعادل داشته باشید. اگر وزن فعلی شما متعادل است ، با انتخاب رژیم غذایی سالم و ورزش در بیشتر روزهای هفته در جهت حفظ آن تلاش کنید. اما در صورت نیاز به کاهش وزن ، تعداد کالری های دریافتی روزانه خود را کاهش داده و سطح ورزش خود را افزایش دهید. کاهش وزن را به تدریج (هر هفته 0.5 تا 1 کیلوگرم) انجام دهید.

2. واکسن هپاتیت B بزنید.

با دریافت واکسن هپاتیت B می توانید خطر ابتلا به هپاتیت B را کاهش دهید. این واکسن را می توان تقریباً به همه افراد ، از جمله نوزادان ، سالمندان و کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند ، تزریق کرد.

3. برای جلوگیری از هپاتیت C اقداماتی انجام دهید.

در حال حاضر ، هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد ، اما می توانید خطر ابتلا به این عفونت را کاهش دهید. مواردی مانند:

_ از وضعیت سلامتی شریک جنسی خود آگاه باشید. هرگز به روابط جنسی محافظت نشده مبادرت نورزید ، مگر اینکه مطمئن باشید شریک جنسی تان به HBV ، HCV یا هرگونه عفونت منتقله از راه جنسی آلوده نشده است. اگر از وضعیت سلامتی شریک جنسی خود اطلاعی ندارید ، هر بار که رابطه جنسی برقرار می کنید از کاندوم استفاده کنید.

_ از داروهای داخل وریدی (IV) استفاده نکنید ، اما در صورت نیاز از سوزن تمیز استفاده کنید. با تزریق نکردن داروهای غیرقانونی خطر ابتلا به HCV را کاهش دهید. اما اگر لازم است این کار را انجام دهید ، مطمئن شوید که هر سوزنی استفاده می کنید استریل باشد و آن را با دیگران به اشتراک نگذارید. مواد دارویی آلوده یکی از دلایل عمده عفونت هپاتیت C است.

_ هنگام انجام پیرسینگ یا خال کوبی به دنبال اماکن سالم و تمیز باشید. سوزن هایی که ممکن است به درستی استرلیزه نشده باشند می توانند ویروس هپاتیت C را گسترش دهند. قبل از سوراخ کردن (پیرسینگ) ، تاتو یا خال کوبی ، از مکان مورد نظر خود بازدید کنید و از کارکنان آن در مورد اقدامات ایمنی شان سوال کنید. اگر کارکنان از پاسخ دادن به سوالات شما امتناع کردند یا سوالات شما را جدی نگرفتند ، این را نشانه ای مبنی بر مناسب نبودن آن سالن در نظر بگیرید.

 

4. به دنبال درمان عفونت هپاتیت B یا C باشید.

روش های درمانی مختلفی برای هپاتیت B و عفونت های هپاتیت C در دسترس است. تحقیقات نشان می دهد که درمان این بیماری ها می تواند خطر ابتلا به این سرطان را کاهش دهد.

5. با پزشک خود در مورد غربالگری سرطان کبد مشورت کنید.

ثابت نشده است که غربالگری در عموم مردم ، خطر مرگ در این سرطان را کاهش دهد و به طور کلی برای همه توصیه نمی شود. افراد مبتلا به بیماری هایی که خطر این سرطان را افزایش می دهند ممکن است غربالگری را در نظر بگیرند ، مانند افرادی که مبتلا به بیماری های زیر هستند:

- عفونت هپاتیت B

- عفونت هپاتیت C

- سیروز کبدی

نکات مثبت و منفی غربالگری را از پزشک خود جویا شوید. شما با هم می توانید بر اساس وضعیت تان تصمیم بگیرید که آیا غربالگری برای شما مناسب است یا خیر. غربالگری معمولاً هر شش ماه یکبار به وسیله آزمایش خون و معاینه سونوگرافی شکمی انجام می دهد.

 

« آیا سرطان کبد قابل درمان است؟ » 

هنوز درمان قطعی سرطان کشف نشده است. با این حال ، این که برای شما درمان سرطان کبد چیست به میزان (مرحله) بیماری و همچنین سن ، سلامت کلی و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. اما همچنان می توان گفت سرطان کبد درمان دارد .

 

_ عمل جراحی

اعمال جراحی مورد استفاده در درمان این سرطان شامل موارد زیر است:

• جراحی برای برداشتن تومور. در شرایط خاص ، اگر تومور کوچک باشد و عملکرد کبد خوب باشد ، پزشک ممکن است عملی برای حذف سرطان و بخش کوچکی از بافت سالم کبد که آن را احاطه کرده است ، توصیه کند. اینکه آیا این گزینه برای شما انتخاب می شود به محل سرطان در کبد ، عملکرد کبد و سلامت کلی شما نیز بستگی دارد.
• جراحی پیوند کبد. در طی جراحی پیوند کبد ، کبد بیمار شما برداشته می شود و کبد سالم از طرف اهدا کننده جایگزین می شود. جراحی پیوند کبد تنها گزینه ای برای درصد کمی از افراد مبتلا به سرطان در مراحل اولیه است.

 

_ درمان های موضعی

درمان های موضعی کبد آنهایی هستند که مستقیماً در سلول های سرطانی یا در اطراف سلول های سرطانی تجویز می شوند. گزینه های درمانی موضعی برای کبد عبارتند از:

• گرم کردن سلول های سرطانی. فرکانس رادیویی فرسایشی از جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. با استفاده از تست تصویربرداری به عنوان راهنما ، مانند سونوگرافی ، پزشک یک یا چند سوزن نازک را در برش های کوچک شکم شما وارد می کند. وقتی سوزن ها به تومور رسیدند ، با جریان الکتریکی گرم می شوند و سلول های سرطانی را از بین می برند. سایر روش ها برای گرم کردن سلول های سرطانی ممکن است از مایکروویو کبد یا لیزر استفاده کنند.
• انجماد سلول های سرطانی. در کرایو از سرمای شدید برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در طی این روش ، پزشک شما ابزاری (کرایو پروب) حاوی نیتروژن مایع را مستقیماً روی تومورهای کبد قرار می دهد. تصاویر اولتراسوند برای هدایت کرایو پروب و نظارت بر انجماد سلول ها استفاده می شود.
• تزریق الکل به تومور. در هنگام تزریق الکل ، الکل خالص مستقیم از طریق پوست یا در حین عمل به داخل تومورها تزریق می شود. الکل باعث مرگ سلول های تومور می شود.
• تزریق داروهای شیمی درمانی به کبد. کموآمبولیزاسیون نوعی روش شیمی درمانی است که در آن داروهای ضد سرطان قوی مستقیماً به کبد هدایت می شوند.
• قرار دادن مهره های پر از اشعه در کبد. سازه های کروی شکل کوچکی که حاوی پرتو هستند ممکن است مستقیماً در کبد قرار داده شوند تا در آنجا بتوانند اشعه را مستقیماً به تومور برسانند.

_ پرتو درمانی(جدیدترین روش درمان سرطان کبد)

در پرتودرمانی از انرژی پرقدرت منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلولهای سرطانی و کوچک شدن تومورها استفاده می شود. پزشکان با احتیاط و صرفه جویی در بافت سالم اطراف ، انرژی را به سمت کبد هدایت می کنند.

در صورت عدم امکان درمان های دیگر و یا عدم کمک به آنها ، پرتودرمانی ممکن است یک گزینه باشد. برای سرطان پیشرفته ، پرتودرمانی ممکن است به کنترل علائم کمک کند.

در طول درمان با پرتودرمانی خارجی ، روی یک میز دراز می کشید و یک دستگاه پرتوهای انرژی را در یک نقطه دقیق از بدن هدایت می کند.

یک نوع پرتودرمانی تخصصی ، رادیوتراپی استریوتاکتیک بدن ، شامل تمرکز همزمان بسیاری از پرتوهای تابش در یک نقطه از بدن شما است.

 

_ درمان دارویی هدفمند

درمان های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی متمرکز هستند. با مسدود کردن این ناهنجاری ها ، درمان های دارویی هدفمند می توانند سلول های سرطانی را از بین ببرند.

بسیاری از داروهای هدفمند برای درمان سرطان پیشرفته در دسترس هستند.

برخی از روشهای درمانی هدفمند فقط در افرادی که سلولهای سرطانی آنها دارای جهش های ژنتیکی خاصی هستند موثر است. سلول های سرطانی شما ممکن است در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار بگیرند تا ببینند این داروها به شما کمک می کنند یا خیر.

_ ایمونوتراپی

در ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن خودتان برای مقابله با سرطان استفاده می شود. سیستم ایمنی بدن شما که علیه بیماری مبارزه می کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که سلول های سیستم ایمنی را کور می کنند. ایمنی درمانی با تداخل در این روند کار می کند.

درمان های ایمونوتراپی به طور کلی برای افرادی که سرطان پیشرفته دارند اختصاص دارد.

 

_شیمی درمانی

در شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های در حال رشد سریع ، از جمله سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی می تواند از طریق ورید بازو ، به صورت قرص یا هر دو انجام شود.

شیمی درمانی گاهی برای درمان سرطان پیشرفته کبد استفاده می شود.

 

_ مراقبت های حمایتی (تسکینی)

مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی متمرکز می شود. متخصصان مراقبت تسکینی با شما ، خانواده و سایر پزشکان شما همکاری می کنند تا یک لایه اضافی از پشتیبانی را ارائه دهند که مکمل مراقبتهای مداوم شما باشد. مراقبت از تسکین را می توان در حالی که تحت درمان های تهاجمی دیگر مانند جراحی ، شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار می گیرید ، استفاده کرد.

وقتی از مراقبت تسکینی همراه با سایر روشهای درمانی مناسب استفاده می شود ، افراد مبتلا به سرطان ممکن است احساس بهتری داشته و عمر طولانی تری داشته باشند.

مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشکان ، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده ارائه می شود. تیم های مراقبت تسکینی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها انجام می شود. این نوع مراقبت در کنار درمان های درمانی یا دیگر درمان هایی که ممکن است دریافت کنید ارائه می شود.

 

 

« تناسب اندام و حفظ وزن متناسب »

 

اگر وزن فعلی شما در محدوده سالم است، آن را حفظ کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، روی یک رژیم غذایی سالم تمرکز کنید و فعالیت خود را افزایش دهید.

اگر به مصرف مشروبات الکلی یا استعمال مواد مخدر اعتیاد دارید آن‌ها را محدود و به حداقل برسانید.

 

« رژیم غذایی سالمی داشته باشید. »

 

 به عنوان مثال بر اساس تحقیقاتی که انجام شده است محققین به این نتیجه رسیده‌اند بهترین میوه برای سرطان کبد، گریپ فروت، زغال اخته، زغال اخته، انگور، سبزیجات چلیپایی، آجیل، دانه ها، ماهی و روغن زیتون است که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی را کاهش دهد. برای بهبود سلامت کبد از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید.