متن کامل مصاحبه روحانی با واشنگتن پست
رئیس‌جمهور گفت: اگر با رئیس‌جمهور آمریکا به هم می‌رسیدیم و دست می‌دادیم، بیشتر از امید‌ها و آینده صحبت می‌کردیم و اینکه ما باید به منافع دو ملت فکر کنیم و نباید به گروه‌های فشار اجازه داده شود این روند را تخریب کنند.
به گزارشامید- حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست به پرسش‌هایی در خصوص مهم‌ترین مسایل ایران به‌ویژه مسئله هسته‌ای و رابطه ایران و آمریکا، مسایل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله سوریه پاسخ گفت.
مشروح این مصاحبه به‌شرح زیر است:
مجری: جناب آقای رییس جمهور، اجازه دهید از شما به‌عنوان مذاکره کننده ارشد سابق پرونده هسته‌ای، بخواهم برخی مواردی را که امروز در جمع مسئولان رسانه‌های آمریکایی بیان کردید، بیشتر برای من توضیح دهید، شما برای مثال صحبت از شفافیت کامل کردید، آیا شفافیت واقعاً کامل خواهد بود؟ منظور شما این بوده برای مثال معنای آن این است که ایران به پروتکل الحاقی هم بپیوندد؟ آیا منظور این است که بازرس‌های آژانس بتوانند به این سایت‌هایی که گفته می‌شود ابعاد احتمالی نظامی هم دارند و در عین حال هسته‌ای هم هستند، دسترسی پیدا کنند؟
روحانی: اصولاً حل و فصل مسائل هسته‌ای جزو وظایف دولت‌هاست. استراتژی کلی همان است که رهبری نظام هم بر آن نظر دارد. من به‌دلیل اینکه در مسئله هسته‌ای سال‌ها خودم مسئول مذاکرات بودم، به این چارچوب‌ها آشنا هستم. بنابراین در چارچوب آن سیاست کلی، دولت کاملاً توانمند است که مذاکرات هسته‌ای را تا نهایت پیش ببرد. من هم مسئولیت مذاکرات در این زمینه را به وزارت خارجه واگذار کردم.
شما می‌دانید که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ عملاً پروتکل الحاقی در ایران اجرا می‌شده و به‌دلیل اینکه پرونده به شورای امنیت رفت، مجلس شورای اسلامی جلوی اجرای پروتکل را گرفت. به‌اعتقاد من اشتباه غرب از همین نقطه شروع شد؛ چون دلیل اینکه این‌ها تصمیم گرفتند پرونده را به شورای امنیت در سال ۲۰۰۵ ببرند، این بود که ایران فعالیت در کارخانه اصفهان را شروع کرده بود، اصفهان مرکز. U. C. F است که کیک زرد تبدیل می‌شود به U. F. ۶. مرکز اصفهان از روز اول تحت نظارت آژانس بود، حتی از زمانی که ساختمانش ساخته می‌شد و خودِ آژانس اعلام کرده بود که در مرکز. U. C. F اصفهان هیچ‌گونه تخلفی صورت نگرفته است.
می‌خواستم برای شما توضیح دهم که مشکل عدم اجرای پروتکل که ایران از سال ۲۰۰۳ اجرا می‌کرد و علت اینکه متوقف شد، اشتباهی بود که غرب برای ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل کرد. علتی هم که ارجاع کرد به‌خاطر راه‌اندازی اصفهان بود، خواستم بگویم از نظر آژانس در اصفهان هیچ‌گونه تخلفی صورت نگرفته بود و بنابراین این ارجاع اشتباه بود و آن باعثشد که پروتکل، اجرایش متوقف شود. حتی نسبت به ابعاد مطالعات ادعایی که شما مطرح کردید بین سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵، آژانس حتی به مراکز نظامی که می‌خواست دسترسی پیدا کند، ما اجازه دسترسی دادیم.
در واقع سؤال اصلی در ایران این است: اگر واقعاً آژانس یا غرب دنبال روشن شدن مسایل بوده، چرا هر مقدار که ایران شفافیت نشان داد آن‌ها عکس العمل مناسب نشان ندادند؟ در واقع یک سؤال اساسی این هست: آیا مسئله هسته‌ای یک بهانه است، یا واقعاً در زمینه مسئله هسته‌ای سؤال وجود دارد؟ عده‌ای معتقدند که این یک بهانه است پس همکاری خاصیتی ندارد. ما امیدواریم در مذاکرات ۱ + ۵، اعضای ۱ + ۵ نشان دهند که مسئله هسته‌ای یک بهانه نیست، واقعاً سؤال منطقی وجود دارد. اگر واقعاً دومی باشد به‌راحتی مسئله قابل حل و فصل است.
مجری: پس برای اینکه من درست متوجه شوم از بیانات شما، آیا منظور این است که اگر این‌ها با این قدم جلو بیایند آن فعالیت‌هایی که ایران قبلاً انجام داده با شفافیت و حاضر شد انجام بدهد و شما فرمودید سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ با توجه به اینکه ایران حق غنی‌سازی‌اش شناخته شود، ایران حاضر است آن کار‌ها را انجام بدهد؟
روحانی: اول باید غرب برگردد به سال ۲۰۰۳، بعد آن‌وقت ما می‌توانیم راجع به سال ۲۰۰۳ صحبت کنیم. چون بحثارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل و بحثتحریم مطرح است، بحثتحریم یک‌جانبه مطرح است، یعنی غرب قدمهای غیرقانونی زیادی برداشته. اولین سؤال این است: آیا غرب برمی‌گردد به سال ۲۰۰۳؟ من بخواهم به‌طور خلاصه بگویم اگر غرب به همه حقوق قانونی ایران اذعان کند و آن را بپذیرد، از جمله غنی‌سازی در خاک ایران، به‌اعتقاد من شفاف‌سازی در چارچوب مقررات بین‌المللی از طرف ایران مشکلی نخواهد بود.
مجری: آقای رییس جمهور، اجازه بدهید سؤال دیگری بپرسم در خصوص اختیارات جنابعالی، آیا اختیارات جنابعالی در خصوص مذاکره در مورد مسایل غیرهسته‌ای هم هست؟ برای مثال، مسئله آینده سیاسی سوریه. اگر ایران به مذاکرات ژنو۲، به کنفرانس مربوطه دعوت شود، آیا شما اختیار دارید به این دعوت پاسخ مثبت بدهید؟ سؤال من این است که آیا رهبر در ایران باید اول اختیارات را به شما تفویض کند، بعد شما بتوانید کار‌ها را انجام بدهید؟
روحانی: رییس‌جمهور همه اختیارات لازم برای مذاکرات در زمینه منافع ملی و امنیت ملی کشور را دارد. هرگونه همکاری بین المللی که تشخیص دهیم به حل و فصل مسئله سوریه و از جمله توقف جنگ داخلی و حاکمیت نظر مردم در آینده سوریه، ایران حتماً فعال خواهد بود. در هر مذاکراتی از جمله «ژنو۲» اگر بدون پیش‌شرط باشد، ایران حضور خواهد داشت.
مجری: بگذارید از شما درخواست کنم ازآن‌جایی که کشور شما هم قربانی استفاده از سلاح شیمیایی بوده‌اید به این سؤال به واضح‌ترین شکلی که می‌توانید پاسخ دهید، گزارش بازرسان سازمان ملل نشان می‌دهد از جایی که راکت‌ها شلیک شده برای بیشتر ناظرین شکی باقی نگذاشتند که این‌ها به‌وسیله دولت سوریه استفاده شده، دولت رییس جمهور بشار اسد، قضاوت شما چیست؟ احساس شما در مورد استفاده از سلاح‌های شیمیایی چیست؟
روحانی: ببینید در مسئله سوریه آنچه الآن مسلم است این است که سلاح شیمیایی به کار رفته، آن چیزی که مشخص نیست این است که چه‌کسی یا چه‌گروهی این سلاح را به کار برده است؟ کاربرد این سلاح را از طرف هرکسی باشد محکوم می‌کنیم چون ما قربانی این سلاح هستیم و خوشحالیم از اینکه دولت سوریه به کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی CWC پیوست.
مجری: می‌خواهم موضوع صحبت را به این شانس بزرگی که برای کشور شما و کشور من و برای جهان به وجود آمده و من فکر می‌کنم یک پیچ تاریخی برای تاریخ جهان معاصر است، معطوف کنم. می‌خواهم از شما در مورد پروسه عادی‌سازی روابط بین دو کشور براساس منافع مشترک و احترام متقابل بپرسم. یک نقطه آغاز می‌تواند حضور رسمی دیپلماتیک باشد با سفارت‌ها بتوانند، فعالیت کنند تا تجارت به‌صورت عادی بتواند شکل بگیرد، آیا این چیزی است که دوست دارید ببینید و آیا اجازه انجام این کار را دارید؟
روحانی: ببینید اصلِ اینکه بین ایران و ایالات متحده باید تنش‌ها کاهش یابد از دید این دولت کار درست و مثبتی است. می‌دانید که بی‌اعتمادی‌های بسیار زیادی بین دو دولت وجود دارد، از دید جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران، دولت آمریکا سیاست‌هایش نسبت به کل منطقه ما و از جمله ایران اشتباه بوده است، اما در عین حال ما باید نگاه‌مان به آینده باشد. اولین قدم این است که ما بتوانیم این اعتماد را از نو بسازیم، من از مجموع پیام‌ها و نامه‌هایی که بین من و آقای اوباما تبادل شده به این نقطه نظر رسیدم که ما باید از یک نقطه آغاز کنیم و من فکر می‌کنم نقطه آغاز، موضوع هسته‌ای ایران است. اگر ما در مذاکراتمان نسبت به بحثهسته‌ای ایران در یک زمان کوتاه معقول به نتیجه نهایی برسیم، راه برای مذاکره در سایر زمینه‌ها باز خواهد شد. بنابراین پیشنهادم این است که دو طرف همه انرژی دیپلماتیک و مذاکراتی‌شان را برای حل و فصل این مسئله بگذارند. تصمیم دولت من این است که بعد از حل و فصل مسئله هسته‌ای راجع به سایر موضوعاتی که مورد علاقه دو طرف است، گفت‌وگو‌ها را ادامه دهیم.
مجری: در واشنگتن‌گفته می‌شود که شما و دولت شما می‌خواهید سریع حرکت کنید، همان‌طوری که همین الآن گفتید، در یک بازه زمانی معقول پرونده هسته‌ای تعیین تکلیف شود و من پیش‌بینی‌هایی شنیده‌ام که این می‌تواند چند ماه باشد و ما باید حتی به آخر سال هم برای دستیابی به این نتیجه امیدوار باشیم، آیا این[درست] است؟
روحانی: هرچه زود‌تر بهتر، هرچه زمان کوتاه‌تر باشد به‌نفع دو طرف است، اگر این زمان سه ماه باشد، اولویت ماست، اگر این زمان ۶ ماه باشد، باز هم خوب است، بحثماههاست، بحثسال‌ها نیست.
مجری: و فقط آن‌موقع سؤال بازگشایی سفارت‌ها متناسب خواهد بود؟
روحانی: همه‌چیز بعد از حل مسایل مهم بین دو طرف امکان‌پذیر است، هیچ‌چیز امکان‌ناپذیر نیست. باز هم تکرار می‌کنم، آن، بنای اعتماد است که بسیار مهم است.
مجری: این برای من و دیگران واضح و روشن است، من می‌خواهم در مورد موضوعی که در دوره تبلیغات شما پیش کشیده شد، بپرسم و آن موضوع امنیتی کردن فضای سیاسی ایران است، من برایم جالب بود که رهبری یک هفته پیش گفت نیازی نیست سپاه پاسداران در مسائل سیاسی کار پاسداری انجام دهد. به بیان دیگر باید مرزهایی باشد. دولت شما چطور می‌خواهد کم کند یا جلوگیری کند از امنیتی شدن فضای سیاسی در ایران؟
روحانی: کاملاً درست است، یکی از برنامه‌های دولت و قول‌های دولت به مردم این بوده که فضای جامعه را کاملاً فضای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کند به‌جای امنیتی.
نسبت به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که شما اشاره کردید، می‌دانید که این نهاد، نهاد بسیار مهمی است. سپاه پاسداران همان نهادی است که در جنگ ۸ساله نقش بسیار زیادی برای پیروزی ملت ایران داشت. بحثاصلی این است که سپاه پاسداران باید مسایل سیاسی را به‌خوبی بداند و تجزیه و تحلیل کند، اما در گروه‌های سیاسی و در دسته بندی‌های سیاسی و تشکل‌های سیاسی حضور نداشته باشد. در این زمینه مقام معظم رهبری نظرشان را بیان کردند و دولت هم همان نظر را دارد.
مجری: رییس جمهور اوباما روشن کرد که امیدوار است با شما دست بدهد و چند کلمه رد و بدل کند که اتفاق نیفتاد، من حس می‌کنم که شما فکر می‌کنید هنوز وقت آن نرسیده است، وقتی که وقت آن شده باشد یا اگر شما دیروز او را دیده بودید چه می‌گفتید؟
روحانی: به‌هرحال که این مسئله پیش نیامد و اگر پیش آمد، آن‌وقت حرف‌هایش هم همان زمان زده خواهد شد. به‌هرحال اگر به هم می‌رسیدیم و دست می‌دادیم، بیشتر از امید‌ها و آینده صحبت می‌کردیم و اینکه ما باید به منافع دو ملت فکر کنیم و نباید به گروه‌های فشار اجازه داده شود این روند را تخریب کنند.
مجری: متشکرم، جناب رییس‌جمهور. از ملاقات شما لذت بردم و امیدوارم به‌زودی دوباره شما را ببینم.
روحانی: خیلی متشکرم.