جزئیات پیشنهادات ایران و ۱ + ۵ درباره لغو تحریم ها در مذاکرات وین ۴

گروه سیاسیخبرگزاری تسنیم-پس از اتمام مذاکرات وین ۴ و آغاز مذاکرات طرفین برای تهیه متن توافق جامع،خبرگزاری تسنیممیزبان سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی بود. نقوی حسینی از دوره هشتم نمایندگی مردم ورامین، قرچک و پیشوا در خانه ملت را بر عهده دارد.

خبرنگاران سیاسیخبرگزاری تسنیمدرباره موضوعات مختلفی با تقوی حسینی به گفت وگو نشستند که متن حاضر، بخش اول گفت وگوی تفصیلی با سخنگوی کمیسیون امنیت ملی است که درباره مذاکرات هسته ای می پردازد:

**هدف غربی ها استفاده از مذاکرات به عنوان دام بود**

** تسنیم: در این دوره از مذاکرات وارد تهیه متن توافق نهایی شدیم. آقای عراقچی اعلام کردند که در بیش از ۱۳ مورد با طرف غربی اختلاف نظر داریم و غربی ها نیز این مذاکرات را خوب ندانستند؛ ارزیابی شما از مذاکرات وین ۴ چیست؟

- نقوی حسینی:برداشت ما از مذاکرات این بود که غربی ها هدفشان این بود که از مذاکرات به عنوان دام استفاده کنند(در مذاکره صادق نبودند). تحلیل ما این است که آنها اینگونه ورود کردند که به دولت یازدهم با توجه به اشتیاقش برای حل مسائل بین المللی جمهوری اسلامی ایران، پیشنهاد مذاکره دادند. در این صورت، یا ایران می پذیرد و یا نمی پذیرد اگر بپذیرد ما(غرب) مطالباتمان را دنبال می کنیم و اگر نپذیرد مشی ما پیروز است و اعلام می کنیم ایران اهل مذاکره نیست و فشارها و تحریم ها را تشدید می کنیم تا به مقصد خود برسیم.

جمهوری اسلامی ایران مذاکرات را پذیرفت و محکم و قاطع به میدان آمد و مذاکرات را آغاز کرد. غربی ها در خلال مذاکرات به این نتیجه رسیدند که مطالباتشان تامین نمی شود چون جمهوری اسلامی برای مذاکرات خطوط قرمزی در نظر گرفته و از این چارچوب ها عدول نمی کند.

بعد از اینکه غربی ها دریافتند که ایران از این چارچوب عدول نمی کند، فشارهای بین المللی را در خلال مذاکرات افزایش دادند. یعنی پازلی تعریف کردند که در آن پازل، جمهوری اسلامی ایران وادار شود که بخشی از مطالبات آنها را بپذیرد، از جمله طرح مسائلی درباره سیستم دفاعی کشور، بحثموشک های بالستیک، گزارش احمد شهید و... در خلال مذاکرات منتشر شد تا به جمهوری اسلامی فشار بیاورند.

قطعنامه پارلمان اتحادیه اروپا نیز در همین راستا بود. تحریم های جدید دولت انگلیس و وزارت خزانه داری آمریکا، اخراج دانشجویان ایرانی از نروژ، اظهارات اخیر وزیر خارجه کانادا علیه ایران، همه در این پازل بودند و در آخرین مورد هم، قرارداد ایران و آرژانتین در مورد پرونده آمیا یک طرفه لغو شد. بنابراین غربی ها مجموعه ای از فشارهای جانبی را علیه جمهوری اسلامی به کار گرفتند تا ایران از آن چارچوب و خطوط قرمز خود عدول کند.

با توجه به اینکه ایران به تعهدات توافق اولیه ژنو عمل کرد و حتی برخی اقدامات داوطلبانه را هم انجام داد، حسن نیت خود را نشان داد و مجموع این اقدامات، غربی ها را به اینجا رساند کهجمهوری اسلامی محکم پای مذاکرات ایستاده و از خطوط قرمز نیز عدول نمی کندلذا غربی ها در مقابل چنین شرایطی قرار گرفتند که یا باید مذاکرات را ادامه دهند و از مطالبات و زیاده طلبی های خود عدول کنند و یا اینکه روی مطالبات و زیاده طلبی های خود بایستند و جمهوری اسلامی ایران که زیر بار این زیاده طلبی ها نخواهد رفت، پس فاصله دو طرف زیاد خواهد شد.

**تیم مذاکره کننده از خطوط قرمز نه عدول خواهد کرد و نه اجازه چنین کاری را دارد**

موارد اختلافی نیز بسیار متعدد است چرا که بخشی از این موارد به خطوط قرمز ما بر می گردد و ما از آنها هرگز عدول نخواهیم کرد و تیم مذاکره کننده نیز نه عدول خواهد کرد و نه اجازه چنین کاری را دارد و این تذکر به آنها داده شده است.

** تسنیم: موارد اختلافی در مذاکرات وین ۴ چه مواردی بود؟

- نقوی حسینی:بیشتر بر روی آب سنگین اراک است و علی رغم اینکه جمهوری اسلامی پذیرفت در الگوی کارخانه اراک تجدیدنظر کند اما خواسته آنها تامین نمی شود و درباره اراک مباحثدیگری دارند.آنها آب سنگین اراک را برای ما ضروری نمی دانند.

**۵ + ۱ در مذاکرات وین با اصل تولید پلوتونیوم در نیروگاه اراک مخالفت کرده است**

** تسنیم: آیا بحثطرف غربی در مذاکرات وین، میزان پلوتونیوم تولید شده در تاسیسات آب سنگین اراک بود و یا اینکه قصد دارند تا ایران کارخانه آب سنگین نداشته باشد؟

- نقوی حسینی:آنها با تولید پلوتونیوم در اراک موافق نیستند و در مذاکرات این مورد را مطرح کردند.

طرف غربی، حتی بر روی سیستم دفاعی و موشکی ما، آنها بحثدارند در حالی که ما از ابتدا اعلام کردیم این موضوع قابل مذاکره نیست اما هنوز آنها بر روی این نکته اصرار دارند.

غربی ها بر روی تعداد سانتریفیوژ ها و کیفیت آنها نیز بحثدارندو حتی بر روی تعداد سانتریفیوژها در هر کدام از سایت ها بحثدارند؛ این هم جزو نقاط اختلاف نظر ما با آنهاست. غربی ها حتی در مورد تحقیق و توسعه ما مشکل دارند.

**۵ + ۱ در مذاکرات وین با جدول زمانی پیشنهادی ایران برای لغو تحریم ها مخالفت کرد**

درباره رفع تحریم ها نیز، بحثدارند در حالی که ما یک جدول زمانی برای رفع تحریم ها پیشنهاد داده ایم، آنها با این جدول موافق نیستند و جدول دیگری برای خودشان دارند.

** تسنیم: بحثغربی ها در مورد برداشتن تحریم ها چیست؟

- نقوی حسینی:آنها حرفشان این است که بعد از اتمام مذاکرات، گفت وگوها و توافقات، جمهوری اسلامی تازه به یک کشور معمولی تبدیل می شود که باید از آنجا تازه گفت وگوهایش را آغاز کند تا به عنوان یک کشور صاحب فناوری شناخته شود.

** تسنیم: یعنی بعد از توافق جامع تازه باید اثبات کنیم که حسن نیت داریم و سپس آنها شروع به برداشتن تحریم ها کنند؟

- نقوی حسینی:بله. می گویند ما باید بعد از توافقنامه نهایی باید حسن نیت خود را ثابت کنیم تا آنها طی زمان، تحریم ها را یکی یکی بردارند. حرف آنها این است که اگر مطالبات آنها تامین شد و جمهوری اسلامی دست از خطوط قرمز خود برداشت، ایران تازه به یک کشور معمولی تبدیل می شود که قصد دارد فعالیت هسته ای داشته باشد، در این زمینه مباحثجدی وجود دارد.

یکی از موارد مهم اختلاف در مورد نیاز ایران به غنی سازی، میزان آن و سوخت هسته ای است و اینکه چه کسی باید این نیاز را تشخیص دهد که به چه حدی نیاز داریم. بعد از تشخیص، آیا اجازه بدهند که خود جمهوری اسلامی تهیه کند و یا دیگران برای آن تهیه کنند. یعنی مباحثی را مطرح می کنند که برخلاف تمام دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران است.

** تسنیم: نظر غربی ها روی سوخت ۲۰ درصد نیروگاه تهران چیست؟ آیا می گویند ما نیاز شما را تامین می کنیم و یا اینکه می گویند اصلا نیازی به نیروگاه تهران ندارید؟

- نقوی حسینی:آنها ۲۰ درصد را نمی پذیرند.

** تسنیم: آیا قصد دارند سوخت ۲۰ درصدی را به ما بفروشند؟

- نقوی حسینی:پیشنهاد غربی ها از اول هم این بوده و تغییری نکرده که جمهوری اسلامی ایران به سوخت ۲۰ درصد نیازی ندارد و اگر هم نیاز داشته باشد ما آمادگی داریم و تامین می کنیم و حرفشان از اول این بوده و تغییر نکرده است. فقط برای راکتور تهران، سوخت ۲۰ درصد نیاز است و باقی سایت ها به سوخت ۳.۵ درصد نیاز دارند.

** تسنیم: در یک دوره قرار بود که این سوخت از سوی غربی ها تامین شود اما این اتفاق نیفتاد؟

- نقوی حسینی:بله، یک بار این تجربه را داشتیم و استدلال ایران نیز همین است که ما یک بار این درخواست را داشتیم و قرار شد که روسیه و فرانسه این سوخت را تامین کنند، روس ها غنی سازی کنند و فرانسوی ها هم میله سوخت را تامین کنند اما آنها به تعهداتشان عمل نکردند و ما مجبور شدیم که خودمان تامین کنیم. اما اکنون بحثآنها این است که جمهوری اسلامی ایران اصلا نیازی ندارد که غنی سازی بیش از ۳.۵ درصد داشته باشد و تازه می گویندحتی میزان ذخیره این غنی سازی را نیز ما باید تشخیص بدهیم.

** تسنیم: با این وضع که جلوی تحقیق و توسعه فناوری هسته ای گرفته می شود...

- نقوی حسینی:دقیقا همینطور است، این موارد جزو خطوط قرمز ماست. ما در مورد هر یک از موارد اختلافی خطوط قرمزی داریم. راجع به فعالیت نسل سوم سانتریفیوژ ها، دامنه تحقیقاتمان و...، خطوط قرمز تیم مذاکره کننده ایرانی هستند.

** در توافق اولیه برخی از خطوط قرمز رعایت نشد**

** تسنیم: مذاکرات قبلی که منجر به توافق شد، یک سری لازمه ها و خطوط قرمز خاصی داشت که برای همان دور از مذاکرات تعریف شده بود چرا که ما می خواستیم توافق اولیه انجام بدهیم، به نظر شما برای توافق جامع خطوط قرمز تغییر می کند؟

- نقوی حسینی:در توافق اولیه برخی از خطوط قرمز ما رعایت نشد. اما چون آن توافق یک راستی آزمایی ۶ ماهه بود، به تیم مذاکره کننده خیلی ایراد گرفته نشد و کسی هم معترض نشد و بنا هم نبود معترض شویم اما حالا که بررسی می کنیم، متوجه می شویم چه مسائل و اتفاقاتی افتاده است. بنابراین آن را باید در راستای سیاست راستایی آزمایی بپذیریم تا این اتفاق بیفتد تا کار پیش رود.

**توافق نهایی باید به تصویب مجلس برسد و قطعا مجلس نیز زیر بار توافقی که از خطوط قرمز گذشته، نخواهد رفت**

اما در توافق نهایی ما به هیچ عنوان نمی توانیم این خطوط قرمز را نادیده بگیریم، به ویژه اینکه این توافق نهایی باید به تصویب مجلس برسد و قطعا مجلس نیز زیر بار توافقی که از خطوط قرمز گذشته، نخواهد رفت. در کل، در شورای عالی امنیت ملی خطوط قرمز برای تمام موارد تعریف شده است.

** تسنیم: این خطوط قرمز با خطوط قرمز قبلی فرق دارد؟

- نقوی حسینی:ضعف های آن پوشش داده شده است.

**اگر وضعیت فعلی را در تحقیق و توسعه فریز کنیم، همین دستاوردها را هم از دست خواهیم داد**

** تسنیم: در حوزه تحقیقات، خطوط قرمزمان جدید است در دوره قبل آنها گفتند که فریز کنید و وضعیت فعلی حفظ شود، ما در توافق جامع باید همین را بپذیریم که وضعیت تحقیقاتی مان فریز باشد و یا اینکه خطوط قرمزمان در این زمینه تغییر می کند؟

- نقوی حسینی:در حوزه تحقیق و توسعه هیچ محدودیتی را نمی پذیریم چرا که حرکت ما در این زمینه پیش رونده است و این جزو خطوط قرمز ماست. اگر بخواهیم فریز کنیم که همه دستاوردهای ما به ویژه از لحاظ فنی متوقف می شود. افراد متخصص فن در این خصوص در کمیسیون امنیت ملی گزارش و توضیح داده اند. اگر وضعیت فعلی را فریز کنیم همین دستاورد را نیز از دست خواهیم داد.

**نباید در توافق اولیه غنی سازی ۲۰درصد را مذاکره می کردیم**

** تسنیم: در مورد توافق عنوان شده که جدول بازه زمانی برای برداشتن تحریم ها در نظر گرفته خواهد شد که احتمالا بیش از ۱۰ ساله است، این در حالی است که حتی در مورد کشور عراق نیز شاهدیم که تحریم هایی که در دوره صدام وضع شده بود، تازه به رفع آنها اقدام کرده اند و حتی برخی از آنها تاکنون باقی است. آیا اطلاعی از جدول بازه زمانی رفع تحریم ها که از طرف تیم ایرانی پیشنهاد شده دارید؟

- نقوی حسینی:در توافق اولیه از امتیازاتی که داشتیم بهره برداری خوب نکردیم. آن زمان هم صحبت شد، وقتی آقای ظریف هم در کمیسیون حضور پیدا کرد در این مورد بحثشد و گفتیم که در مذاکرات شما چند تا برگ برنده دارید و برگ برنده را همان ابتدا رو نکنید، در انتها رو می کنید یعنی زمانی برگ برنده را رو کنید که بالاترین امتیاز را دریافت کنید و بالاترین امتیاز را بدهید.

در حالی که در توافق اولیه این اتفاق نیفتاد و نباید در مذاکرات اولیه روی ۲۰ درصد وارد مذاکره می شدیم چون این مهمترین امتیاز ما بود در حالی که وارد شدیم و بزرگترین امتیازمان را در همان ابتدا رو کردیم و چیزی هم در قبال آن دریافت نکردیم. اگر جمهوری اسلامی تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد را منوط به رفع کل تحریم ها می کرد، این امتیاز برای ما حفظ می شد، اما امروز آن را از دست داده ایم و دچار این اشتباه شدیم و امروز دیگر نمی توانیم بر روی ۲۰ درصد با آنها مذاکره کنیم چرا که آن را متوقف کردیم و سوختی را که در اختیار داشتیم را هم اکسید کردیم.

** تسنیم: آقای صالحی می گفت که درست است ما تولید سوخت ۲۰ درصد را متوقف و سوختمان را نیز اکسید کردیم اما این چرخه را ظرف مدت یک روز می توانیم به وضعیت اول برگردانیم.

- نقوی حسینی:توجیه این است که ما توانمندی آن را داریم، بنابراین امتیازی از دست نداده ایم و اگر به توافقی نرسیم می توانیم آن را به وضعیت اول برگردانیم.

**پیشنهاد غرب برای لغو تحریم ها در بازه ۱۰ساله**

** تسنیم: پیشنهاد ایران در مورد تحریم ها در مذاکرات وین ۴ چه بود؟

- نقوی حسینی:ما در این دور از مذاکرات حرفمان این است که در توافق نهایی به محض اجرای توافق کل تحریم ها باید رفع و برداشته شود. بر اساس توافق اولیه و در دوران راستی آزمایی به تعهدات خود عمل کردیم بنابراین کل تحریم ها باید لغو شود اما آنها(غربی ها) نظرشان این نیست اولابازی جدیدی راه انداخته اند و می گویند که تحریم ها دسته بندی دارد و حتی یک بازه ۱۰ ساله را برای لغو تحریم ها پیشنهاد داده اند.

**ایران و ۱ + ۵ در موضوع لغو تحریم ها اختلاف شدیدی دارند**

غربی ها می گویند، بخشی از تحریم ها مربوط به مسائل هسته ای، بخشی دیگر برای حقوق بشر، بخشی دیگر برای تروریسم، بخشی دیگر برای بحران های منطقه ای و بخش دیگر تحریم ها مربوط به موشک های بالستیک است. حالا باید ببینیم که کدامیک از تحریم ها مربوط به مسئله هسته ای است و سپس ببینیم تحریم های مربوط به این حوزه در چه بازه زمانی رفع می شوند. یعنی، چیزی دست ما را در لغو تحریم ها نمی گیرد و اینبازی خطرناکیاست.بخشی از اختلافات شدید سر همین موضوع است آنها تحریم ها را تقسیم بندی کرده اند و می گویند که مثلا فلان تحریم مربوط به تروریسم است و ربطی به مسئله هسته ای ندارد.

**استنباط ملت ما این بود که بعد از مذاکرات کل تحریم ها برداشته می شود**

** تسنیم: اگر اینگونه باشد هیچ وقت در مذاکرات با ۱ + ۵ به نتیجه نخواهیم رسید؟ چرا که ما هیچ وقت راضی نمی شویم در موضوعات غیر از هسته ای وارد مذاکره شویم.

- نقوی حسینی:برداشت ملت ما این نبود. استنباط ملت ما این بود که بعد از مذاکرات کل تحریم ها برداشته می شود و بعد از مذاکرات تحریمی نداریم یعنی یک معامله بزرگ کرده ایم در حالی که این یک معامله بزرگ نیست.

البته این نکته را هم متذکر شوم که تصمیم برای گفت وگو و مذاکره، صرفاً تصمیم دولت یازدهم و یا آقای رئیس جمهور نبود بلکه این عزم نظام بود که ورود پیدا کند و مذاکره کند.

** تسنیم: مذاکرات که پیش از آن هم ادامه داشت و حتی آقای لاریجانی چندین بار گفتند که جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه مذاکرات را ترک نکرده و این غربی ها بودند که میز مذاکره را ترک کردند.

- نقوی حسینی:ما هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکردیم اما در مذاکرات به خاطر کارشکنی های ۵ + ۱ و بخصوص آمریکا پیشرفتی نداشتیم.

انتهای پیام /