8 روش ضدعفونی کردن سبزی و میوه بدون مواد شیمیایی

ضدعفونی کردن سبزی و میوه یکی از مهم ترین اقداماتیست که هنگام شستن آن باید انجام دهید. سهل انگاری در شستشوی دقیق سبزیجات می تواند باعث بیماری های شدیدی در شما شود. باید بدانید ضدعفونی با مواد شیمیایی و مایع ظرفشویی بسیار خطرناک است. پس با امیدنیوز همراه باشید با بهترین راهکارهای ضدعفونی کردن سبزی و میوه با روش های طبیعی را یادتان دهیم.

آیا شستشو با آب برای تمیز شدن سبزیجات به‌تنهایی کافی است ؟

وزارت بهداشت خیلی از کشورها به شهروندان‌شان توصیه می‌کنند سبزیجات را فقط با مقداری آب بشویند و بعد با خیال راحت مصرف کنند. ولی آیا در ایران نیز ما می‌توانیم از این نسخه‌ی پیچیده شده‌ برای خارجی‌ها استفاده کنیم؟

جواب این سوال یک نه سفت و محکم است. ماجرای کشت سبزی در ایران کمی متفاوت است. بعضی از سبزیجات در ایران با فاضلاب آبیاری می‌شوند. ازطرفی برخی کشاورزان کود انسانی پای محصولات‌شان می‌ریزند و تمام این‌ها باعث به‌وجود آمدن آلودگی‌هایی روی سطوح سبزیجات می‌شوند. برای تهیه سالاد رژیمی حتما کاهو و سبزیجات را با دقت بشویید.

چرا شستشو و ضدعفونی میوه و سبزیجات ضروری است؟

• میوه ها و سبزیجات قبل از اینکه وارد شهرها یا کشورهای شما شوند، سفر بسیار زیادی را پشت سر می گذارند. آن ها در طول مسیر، مواد ناسالم بسیاری از قبیل موم، خاک، و آفت کش های شیمیایی را جمع آوری می کنند. همچنین می توانند دارای پاتوژن هایی باشند که باعث بیماری های ناشی از غذا می شوند. این میکروب‌های مضر شامل سالمونلا، ای کولای و لیستریا هستند.
• حتی اگر قصد خوردن پوست میوه را ندارید، شستشوی آن ضروری است. هنگامی که میوه ها و سبزیجات را برش می دهید، میکروب های روی پوست می توانند وارد آنها شده و موجب آلودگی آن میوه گردند.

بهترین ترکیبات برای ضدعفونی کردن سبزی

استفاده از مایع های موسوم به ضدعفونی کننده یا ترکیبات کلر

برای ضدعفونی کردن سبزیجات از مایع های موسوم به ضدعفونی کننده یا ترکیبات کلر استفاده کنید و نگران نباشید زیرا کلر موجود در ضدعفونی کننده ها در آب حل و از آن جدا می شود.

بیکربنات سود برای ضدعفونی کردن سبزی

بیکربنات سود قدرت ضدعفونی بالایی دارد و می توان برای شستشو و ضد عفونی کردن میوه ها و سبزیجات از آن استفاده نمود. برای این کار در یک لیتر آب یک قاشق بیکربنات سود بریزید و میوه ها و سبزیجات را به مدت 10 دقیقه در آن قرار دهید و سپس آب بکشید.

ضدعفونی کردن سبزی با سرکه

سرکه ماده ضدعفونی بسیار قوی و مؤثر است که قدرت ضد میکروبی دارد و استفاده از آن هیچ عارضه خطرناکی در پی ندارد. برای ضد عفونی کردن سبزیجات و میوه یک لیوان سرکه را در یک لیتر آب بریزید و میوه ها و سبزیجات را در آن ریخته و بیست دقیقه صبر کنید سپس آنها را آب بکشید.

لیمو

اسید سیتریک موجود در لیمو سبب خواص ضد عفونی و ضد باکتریایی آن شده است. لیمو می تواند آلودگی میوه ها و سبزیجات را از بین ببرد پس برای ضد عفونی کردن میوه ها و سبزیجات ، آب، سرکه و آب لیمو را به اندازه مساوی مخلوط کنید و میوه ها و سبزیجات را به مدت ده دقیقه در آن بریزید سپس آنها را با آب فراوان بشویید و خشک کنید.

جوش شیرین برای ضدعفونی کردن سبزی

جوش شیرین نیز می تواند برای ضد عفونی کردن سبزیجات و میوه ها موثر باشد. برای این کار چند قاشق جوش شیرین را داخل یک یا دو فنجان آب ریخته و خوب هم بزنید و محلول را داخل یک اسپری ریخته و روی میوه ها یا سبزیجات اسپری کنید. سپس بعد از گذشت چند دقیقه میوه و سبزی ها را با فشار خوب آب شستشو دهید تا انگل ها از آنها جدا شوند.

محلول بیکینگ پودر و سرکه

یکی از موثرترین شیوه‌ها برای شستشو و ضدعفونی کردن سبزیجات و میوه‌ها، تهیه محلولی با مقدار مساوی از بیکینگ پودر و سرکه در یک ظرف بزرگ پر از آب داغ است. محلول را به خوبی هم زده و میوه‌ها و سبزیجات را برای ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در آن غوطه‌ور کنید. سپس آن‌ها را کاملا بشویید. این کار باعث می‌شود بیشتر میکروب‌های موجود در محصولات شما به‌طور موثری از بین بروند. پس از خشک کردن آن‌ها در هوای آزاد، محصولات خود را در یخچال قرار داده و در زمان دلخواه استفاده کنید.

محلول نمک و زردچوبه و سرکه

مقادیر مساوی از نمک، زردچوبه و سرکه را در یک ظرف بزرگ پر از آب داغ حل کرده و میوه‌ها و سبزیجات خود را برای ۳۰ دقیقه در آن قرار دهید. همچنین می‌توانید نصف یک لیمو را هم به محلول موردنظر اضافه کنید. سپس آن‌ها را با آب معمولی شسته، خشک کرده و استفاده کنید. این روش راه‌حل خوبی برای خلاص شدن از شر اکثر باکتری‌ها و ویروس‌ها است.

ضدعفونی کردن سبزی با آب سرد

به گفته مرکز علمی و محیط در آمریکا سه چهارم  یا بیشتر حشره کش ها  را می توان با استفاده از آب سرد از بین برد.

طرز تهیه محلول ضدعفونی کننده خانگی برای سبزیجات

نحوه تهیه این ترکیب کاملا ساده است. کافی است چند قاشق جوش شیرین را داخل یک یا دو فنجان آب ریخته و خوب هم بزنید تا محلول کمی چسبناک شود. سپس ترکیب به دست آمده را داخل یک اسپری یا ظرف بریزید.

در حالت دوم، باید محلول را با یک برس به میوه‌ها یا سبزیجات بکشید. در مرحله آخر فراموش نکنید که باید آن میوه یا سبزیجات را با آب کاملا بشویید تا اثری از جوش شیرین بر روی آن‌ها باقی نماند.

برای شستشوی سبزیجات وزارت بهداشت چه توصیه‌ هایی دارد ؟

اگر می‌خواهید بهترین روش ضدعفونی سبزی خوردن را بدانید بهتر است به ۴ قدم پیشنهادی وزارت بهداشت توجه کنید:

قدم اول یا همان پاک کردن دقیق سبزی

سعی کنید سبزی تازه بخرید و بعد از رسیدن به خانه دراولین فرصت پاک کنید. برگ‌های زرد و پلاسیده را جدا کنید، چوب و ساقه‌های اضافی را بچینید و اگر سبزی گل زیادی دارد یک آبکشی سطحی انجام دهید.

انگل زدایی با نمک

این مرحله، مهم‌ترین قسمت شستشوی سبزیجات است و باید به بهترین شکل انجام شود. اگر سبزیجات خوب ضدعفونی نشوند می‌توانند به یک خوردنی مضر و حتی پرخطر تبدیل شوند.

برای انگل‌زدایی سبزیجات به‌هیچ وجه نمی‌توان روی کمک نمک حساب کرد و باید از مواد ضدعفونی کننده مخصوص میوه و سبزی یا از مایع ظرفشویی استفاده شود.

برای انگل‌زدایی سبزیجات، یک کاسه را از آب پر کنید و سبزی‌ها را داخل کاسه بریزید. به‌ازای هر لیتر آب حدودا ۲ تا ۴ قطره مایع ظرفشویی اضافه کنید. حالا بهتر است کمی سبزی‌ها را جابه‌جا کنید تا آب داخل کاسه کف کند. اجازه بدهید سبزی‌ها حدود ۵ دقیقه در این محلول باقی بمانند تا انگل‌ها، تخم و کیست‌شان و… جدا شوند و به سطح آب بیایند. حالا آب روی کاسه را به‌آرامی دور بریزید و سبزی‌ها را حسابی آبکشی کنید.

قدم سوم و از بین بردن میکروب‌ها با پودر پرکلرین

یک بسته پودر پرکلرین از داروخانه تهیه کنید و برای شستن میوه و سبزیجات کنار بگذارید. نصف قاشق چایخوری از پودر پرکلرین را در ۵ لیتر آب حل کنید و سبزی‌ها را برای ۵ دقیقه در این محلول قرار دهید تا حسابی میکروب‌زدایی شوند.

البته برای میکروب زدایی سبزیجات از سرکه، جوش شیرین و نمک هم می‌توانید استفاده کنید.

آخرین قدم آبکشی دقیق سبزی‌ها است

حالا سبزی‌ها را بادقت آبکشی کنید و بابت از بین رفتن تمام انگل و باکتری‌ها آسوده خاطر باشید.

برای شستن سبزیجات به چه نکاتی باید توجه کنیم ؟

• بهتر است سبزی‌ها را با آب سرد یا ولرم بشویید تا برای مدت بیشتری تازه بمانند.
• تمام سبزی‌هایی که به‌صورت خام مصرف می‌شوند ازجمله کلم، کاهو و… را با روش شستشوی سبزیجات وزارت بهداشت ضدعفونی و مصرف کنید.
• هیچ وقت سبزی نشسته را داخل یخچال قرار ندهید. اول سبزی‌ها را بشویید، اجازه دهید کاملا خشک شوند و درنهایت داخل یخچال بگذارید.
• روی سبزی‌هایی مثل تربچه، شلغم، هویج، چغندر و… قبل از شستشو فرچه یا برس بکشید تا سطح‌شان خوب تمیز شود.
• قبل و بعد از شستن سبزیجات دست‌هایتان را به‌مدت ۲۰ ثانیه با آب گرم وصابون بشویید.

چطور باکتری ها به میوه و سبزی راه پیدا می کنند ؟

باکتری ها از طریق مختلف بر روی میوه ها و سبزیجات راه می یابند. با کتری ها بیشتر از طریق آبیاری و دریافت کود و یا در تماس با مدفوع پرندگان و یا دیگر حیوانات وارد خاک و بعد وارد میوه و سبزی می شود.نشانه ای مبنی بر آلوده شدن سبزیجات به باکتری وجود ندارد و تنها شستشوی صحیح راه جلوگیری از عدم ابتلا به مسمومیت است.

بعد از دست زدن به سبزیجات یا میوه های خام دست خود را بشویید به خصوص افراد در معرض بروز عفونت شامل زنان باردار، افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف باید دست های خود را به طور کامل هنگام دست زدن به سبزی ضد عفونی کنند.هنگام رفتن به رستوران سالاد کاهو و سبزی خوردن سفارش ندهید .

میوه‌هایی که در شستشوی آن‌ها باید بیشتر دقت کنید !

همه ساله، کارگروه محیط‌زیست فهرستی از دوازده محصول آلوده (میوه‌ها و سبزیجاتی که بیش از بقیه در معرض سموم دفع آفات قرار دارند) و دوازده محصول تمیز (محصولاتی که لازم نیست نگران آلودگی آن‌ها باشید) را منتشر می‌کند. هنگام ضدعفونی کردن سبزیجات و میوه‌ها، این دو فهرست و تمایز بین آن‌ها را در ذهن داشته باشید.

دوازده محصول آلوده (به ترتیب): توت فرنگی، اسفناج، کلم، شلیل، سیب، انگور، هلو، گیلاس، گلابی، گوجه‌فرنگی، کرفس، سیب‌زمینی و فلفل تند. درصورت امکان، این محصولات را به صورت ارگانیک خریداری کنید و هنگام آبکشی توجه بیشتری به از بین بردن مواد ناخواسته داشته باشید.

دوازده محصول تمیز (به ترتیب): آووکادو، ذرت شیرین، آناناس، پیاز، انبه هندی، نخود شیرین (یخ زده)، بادمجان، مارچوبه، گل کلم، طالبی، کلم بروکلی و قارچ. این محصولات نیز همچنان بایستی حداقل ۳۰ ثانیه با آب سرد شسته شوند. اما نیازی نیست نگرانی خاصی بابت آلودگی آن‌ها داشته باشید.

آیا شستن سبزیجات با وایتکس درست است ؟

شنیده‌اید کار از محکم کاری عیب نمی‌کند؟ بهتر است بدانید این ضرب‌المثل به درد همه جا نمی‌خورد و گاهی حتی محکم‌کاری می‌تواند تمام معادله‌ها را به‌هم بزند وبرعکس کارها را خراب‌تر کند.

حکایت شستن سبزیجات با وایتکس یا الکل هم دقیقا چنین حکایتی است و از بیخ‌وبن اشتباه است. خیلی‌ها مخصوصا در این روزهای شیوع بیماری کرونا فکر می‌کنند شستن سبزیجات با وایتکس باعث ضدعفونی بهتر می‌شود. ولی بهتر است این شایعه را باور نکنید.

وایتکس می‌تواند به بافت سبزیجات و میوه‌ها وارد شود و درصورت مصرف، بیماری‌های شدید گوارشی و حتی تنفسی ایجاد کند. پس بهتر است فکر وایتکس را برای همیشه از سرتان بیرون کنید و اطرافیان‌تان را هم نسبت به این موضوع آگاه کنید.

آیا استفاده از مایع ظرفشویی برای شستن سبزیجات باعث سرطان می‌شود ؟

برخی از هموطنانمان برای شست و شوی سبزیجات وضد عفونی کردن آنها از مایع ظرفشویی استفاده می کنند. شستشوی سبزیجات با مایع ظرفشویی به دلیل چسبیدن این مواد به سبزی ها احتمال کارسینوژنی را بالا برده و سبب مسمومیت اعضای خانواده می شود. استفاده از مایع ظرفشویی سبب می شود که سطح سبزی ها، تخم و کیست انگل های موجود روی آن لیز و لزج شود و رشد کنند.

همه مسمومیت ها کشنده نیستند و با علائمی مانند تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، تب، اسهال همراه هستند. خانم های باردار، شیرده، افراد مبتلا به بدخیمی، افرادی که داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، سالمندان، دیابتی ها نسبت به مسمومیت ها حساس تر هستند، بنابراین باید میوه و سبزی را خوب شست و شو دهند.

چطور می‌توان از سرکه و نمک برای ضدعفونی سبزیجات استفاده کرد ؟

سرکه و نمک در مرحله‌ی میکروب زدایی می‌توانند حسابی موثر باشند. سرکه خاصیت ضدعفونی کنندگی بالایی دارد و خیلی از باکتری‌ها و حتی بعضی ویروس‌ها را از بین می‌برد. سرکه به ساختار سلولی میکروب‌ها و ویروس‌ها حمله می‌کند، پروتئین‌هایشان را تغییر می‌دهد و چربی سطح‌شان را درخودش حل می‌کند.

نمک هم کمک می‌کند تا سموم و آفت‌کش‌ها از سطح سبزیجات خارج شوند و ازبین بروند.

شما می‌توانید بعد از مرحله‌ی انگل‌ زدایی ، دو قاشق نمک یا سرکه را در یک کاسه آب حل کنید، سبزی‌ها را داخلش بریزید و بگذارید نیم ساعت خیس بخورند و سپس آبکشی کنید.

دستگاه شستشوی سبزیجات دقیقا چیست و چه کاری انجام می‌دهد ؟

حتما تابه‌حال این سوال برایتان پیش آمده که سبزی‌ها و میوه‌ها در اندازه‌های زیاد را چطور باید شست و ضدعفونی کرد؟ کارخانه‌ها و صنایع تولید مواد غذایی باید سبزی‌ها و میوه‌ها را در حجم‌های بالا بشویند و ضدعفونی کنند. دستگاه شستشوی سبزیجات دقیقا در همین مرحله به کمک این صنایع می‌آید.

انواع میوه و سبزی وارد این دستگاه‌های تمام استیل می‌شوند و رویشان فرایند انگل‌زدایی، آنزیم‌زدایی و… صورت می‌گیرد.

مدل‌های قدیمی‌تر دستگاه شستشوی سبزیجات فقط می‌توانستند یک شستشوی سطحی و دم‌دستی انجام دهند و آن‌طور که باید و شاید بهداشتی نبودند ولی حالا دیگر اوضاع حسابی فرق کرده است. این دستگاه‌ها قابلیت‌های ویژه و به‌روزی دارند و مجهز به امکانات خاصی هستند:

• میز بازرسی برای دستچین کردن سبزی‌ها و میوه‌ها دارند.
• گل و آنزیم‌های روی سبزی را از بین می‌برند.
• سبزیجات را به‌طور کامل ضدعفونی می‌کنند.
• اجزای سبک و مشکوک روی سبزی‌ها مثل حشره‌ها و… را ازبین می‌برند.
• مجهز به آبگیر هستند.
• و…