عفونت ادرار در مردان و زنان + درمان
عفونت ادرار در میان مردان بالای ۵۰ سال امری نسبتاً شایع است و برعکس مردانی که سن شان کمتر از ۵۰ سال است به ندرت به چنین بیماری مبتلا می شوند.
به گزارشامید، در بدن هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد. کلیه ها در دو طرف شکم قرار دارند. وظیفه کلیه ها تصفیه خون بدن و دفع مواد زائد، از جمله آب و نمک اضافی بدن است. کلیه ها پس از جدا کردن مواد زائد، آنها را از طریق مجاری خاصی به مثانه منتقل می کنند. به این مواد زائد ادرار گفته می شود. ادرار در مثانه می ماند تا زمانیکه فرد به شکلی ارادی آن را از طریق مجرای پیشاب دفع کند. در اکثر موارد عفونت ادرار به دلیل وجود میکروب هایی در خود ادرار به وجود می آید.
عفونت ادرار در مردان
عفونت ادرار در میان مردان بالای ۵۰ سال امری نسبتاً شایع است و برعکس مردانی که سن شان کمتر از ۵۰ سال است به ندرت به چنین بیماری مبتلا می شوند. برای درمان این بیماری راه های گوناگونی وجود دارد اما معمول ترین راه استفاده از دارو از جمله آنتی بیوتیک های دوره ای است. در برخی موارد خصوصاً اگر عفونت طی سه ماه بیش از دو بار ایجاد شود، آزمایشاتی برای بررسی وضعیت مثانه، پروستات و کلیه ها نیز برای فرد تجویز می شود.
عفونت ادرار و علت آن چیست؟
در بدن هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد. کلیه ها در دو طرف شکم قرار دارند. وظیفه کلیه ها تصفیه خون بدن و دفع مواد زائد، از جمله آب و نمک اضافی بدن است. کلیه ها پس از جدا کردن مواد زائد، آنها را از طریق مجاری خاصی به مثانه منتقل می کنند. به این مواد زائد ادرار گفته می شود. ادرار در مثانه می ماند تا زمانیکه فرد به شکلی ارادی آن را از طریق مجرای پیشاب دفع کند. در اکثر موارد عفونت ادرار به دلیل وجود میکروب هایی در خود ادرار به وجود می آید. وجود این میکروب ها در ادرار ممکن است به خودی خود مشکلی برای شما ایجاد نکند، اما اگر آنها به سایر اندام های بدن راه پیدا کنند و آنها را آلوده کنند، شرایط خطرناکی برای شما ایجاد می شود. این باکتری ها گاهی از مجرای پیشاب عبور می کنند و وارد مثانه می شوند. سپس در این قسمت از بدن به سرعت تکثیر می شوند و منجر به شکل گیری عفونت می شوند. معمولاً در میان پزشکان، به عفونت ادرار، عفونت دستگاه دفع ادرار نیز گفته می شود. اگر عفونت فقط در مثانه و مجرای پیشاب باشد، به آن عفونت پایینی یا محدود گفته می شود. اما اگر عفونت به علاوه بر مثانه و مجرای پیشاب به دو کلیه ها نیز سرایت کند، به آن عفونت پیشرفته می گویند. عفونت پیشرفته نسبت به عفونت محدود خطرناک تر است، زیرا می تواند به کلیه ها صدمات جدی وارد کند.
علت ابتلا برخی آقایان به عفونت ادرار:
در بسیاری موارد، عفونت ادرار در ظاهر علت خاصی ندارد. مثانه، کلیه ها، پروستات و سیستم ایمنی بدن کاملاً سالم هستند. اما در برخی موارد وجود یک علت خاص می تواند احتمال ابتلا به عفونت ا درار را افزایش دهد. برخی از این عوامل عبارتند از:
بزرگ شدن پروستات. بزرگ شدن پروستات در بسیاری موارد از تخلیه کامل مثانه جلوگیری می کند. مثانه ای که کاملاً تخلیه نشده است محیط مساعدی برای رشد و تکثیر باکتری ها محسوب می شود.
اختلالات مربوط به مثانه و کلیه می تواند باعثایجاد عفونت شود. برای مثال وجود سنگ در کلیه نیز از تخلیه کامل مثانه و خروج ادرار جلوگیری می کند. استفاده از سوند نیز زمینه عفونت را ایجاد می کند.
ضعف سیستم ایمنی در ایجاد هر نوع عفونتی، از جمله عفونت ادرار موثر است. افراد مبتلا به ایدز یا افرادی که تحت درمان شیمیایی هستند از جمله کسانی هستند که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است.
میزان شیوع
عفونت ادرار در میان مردان زیر ۵۰ سال تقریباً امری نادر محسوب می شود. اما با افزایش سن، احتمال ابتلای آقایان به این بیماری نیز بیشتر می شود.
بین ۶۰ تا ۷۰ سالگی از هر ۱۰۰ مرد، ۳ نفر آنها به عفونت ادرار مبتلا می شود. عفونت ادرار در میان خانم ها بسیار شایع تر است. علت این امر نیز کوتاه تر بودن مجرای پیشاب و نزدیک بودن خروجی مجرای پیشاب و مقعد خانم ها به یکدیگر است.
علائم
عفونت ادرار معمولاً با درد هنگام دفع ادرار و تکرر ادرار همراه است. همچنین ممکن است فرد در ناحیه زیر شکم خود احساس در کند و ادرار او کدر، بدبو و خونی باشد.
همچنین افزایش دمای بدن و تب نیز از علائم دیگر این بیماری است. در مورد برخی مردان مسن، ممکن است تنها علامت عفونت ادرار احساس ناخوشی عمومی باشد و علائم خاص این بیماری وجود نداشته باشد.
عفونت ادرار در میان زنان
عفونت ادرار در میان خانم ها یک بیماری شایع است. آمارها نشان می دهند بیش از نیمی از خانم ها در طول زندگی خود حداقل یک بار به این مشکل دچار می شوند. علت اصلی شیوع بیشتر این بیماری در میان خانم ها، نزدیک بودن خروجی مدفوع و ادرار به یکدیگر است که در نتیجه آن احتمال ورود باکتری به مجرای پیشاب و مثانه افزایش می یابد. باکتری خاصی در روده بزرگ وجود دارد که ورود آن به مجرای پیشاب و سپس مثانه منجر به عفونت می شود. اگر این عفونت به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است به کلیه ها نیز سرایت کرده و آنها را نیز آلوده کند. یکی دیگر از دلایل شایع بودن این بیماری در میان خانم ها، کوتاه تر بودن مجرای پیشاب آنها در مقایسه با آقایان است. در نتیجه با کوتاه تر بودن مجرای پیشاب، باکتری زودتر به مثانه راه پیدا می کند. روابط جنسی نیز یکی دیگر از علل ورود باکتری به مجرای پیشاب و مثانه و سپس ایجاد عفونت است. معمولاً درمان عفونت ادرار کار مشکلی نیست و رایج ترین راه درمان، استفاده دوره ای از آنتی بیوتیک است. اکثر خانم ها فقط یک بار به عفونت ادرار مبتلا می شوند. اما از هر ۵ خانم، یک خانم برای بار دوم به عفونت ادرار مبتلا می شود و برخی حتی بیشتر. علت اصلی تداوم عفونت ممکن است وجود نوع خاصی از باکتری های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها باشد. برخی انواع باکتری ها ممکن است به سلول ها حمله کنند و علاوه بر تجمع، یک گروه دفاعی علیه آنتی بیوتیک ها و سیستم ایمنی بدن تشکیل دهند. این گروه ها آنقدر افزایش می یابند تا جایی که فرد مبتلا به عفونت مزمن می شود و مصرف آنتی بیوتیک نیز در از بین بردن این بیماری موثر نخواهد بود. برخی خانم ها به دلایل ژنتیکی و برخی دیگر نیز به دلایل فیزیولوژیگی و وجود اختلال در سیستم دفع ادرار بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادرار هستند. خانم های دیابتی نیز از جمله افرادی هستند که احتمال ابتلا به عفونت ادرار در میان آنها بیشتر است. علت اصلی نیز ضعیف تر بودن سیستم ایمنی در بدن این افراد است. بارداری، سنگ کلیه، سکته مغزی و آسیب ستون فقرات از جمله عوامل دیگر افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادرار هستند.
علائم
احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تکرر ادرار و احساس نیاز به تخلیه مثانه(هر چند ادرار کمی در آن باشد)، احساس درد یا فشار در ناحیه کمر یا زیر شکم، کدر و بدبو بودن ادرار و یا وجود خون در آن، احساس خستگی و ضعف و تب و لرز از جمله علائم این بیماری محسوب می شوند. البته تب و لرز از جمله علائمی است که در صورت ورود عفونت به کلیه ها بروز می کند.
پیشگیری بهتر از درمان
همه ما می دانیم پیشگیری از ابتلا به هر نوع بیماری بسیار ساده تر از درمان آن است. عفونت ادرار نیز از جمله بیماری هایی است که با رعایت نکاتی می توان از بروز آن جلوگیری نمود. برخی از این نکات عبارتند از:
سعی کنید مثانه خود را زود به زود خالی کنید. همچنین از خالی شدن کامل مثانه مطمئن شوید.
از یبوست و شرایطی که این مشکل را برای شما ایجاد می کند جلوگیری کنید.
برای خشک کردن محل خروج ادرار و مدفوع، این کار را از جلو به عقب انجام دهید.
مصرف آب و مایعات به میزان کافی را فراموش نکنید.
به جای استفاده از وان حمام، دوش بگیرید.
همیشه اندام تناسلی را تمیز و خشک نگه دارید و از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید. از پوشیدن لباس های تنگ و نایلونی خودداری کنید.
دنیای سلامت / شماره ۹۶ / مهر ماه ۹۲ / به قلم: سعیده نوباوه / صفحه ۳۰
عفونت ادرار در مردان
عفونت ادرار در میان مردان بالای ۵۰ سال امری نسبتاً شایع است و برعکس مردانی که سن شان کمتر از ۵۰ سال است به ندرت به چنین بیماری مبتلا می شوند. برای درمان این بیماری راه های گوناگونی وجود دارد اما معمول ترین راه استفاده از دارو از جمله آنتی بیوتیک های دوره ای است. در برخی موارد خصوصاً اگر عفونت طی سه ماه بیش از دو بار ایجاد شود، آزمایشاتی برای بررسی وضعیت مثانه، پروستات و کلیه ها نیز برای فرد تجویز می شود.
عفونت ادرار و علت آن چیست؟
در بدن هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد. کلیه ها در دو طرف شکم قرار دارند. وظیفه کلیه ها تصفیه خون بدن و دفع مواد زائد، از جمله آب و نمک اضافی بدن است. کلیه ها پس از جدا کردن مواد زائد، آنها را از طریق مجاری خاصی به مثانه منتقل می کنند. به این مواد زائد ادرار گفته می شود. ادرار در مثانه می ماند تا زمانیکه فرد به شکلی ارادی آن را از طریق مجرای پیشاب دفع کند. در اکثر موارد عفونت ادرار به دلیل وجود میکروب هایی در خود ادرار به وجود می آید. وجود این میکروب ها در ادرار ممکن است به خودی خود مشکلی برای شما ایجاد نکند، اما اگر آنها به سایر اندام های بدن راه پیدا کنند و آنها را آلوده کنند، شرایط خطرناکی برای شما ایجاد می شود. این باکتری ها گاهی از مجرای پیشاب عبور می کنند و وارد مثانه می شوند. سپس در این قسمت از بدن به سرعت تکثیر می شوند و منجر به شکل گیری عفونت می شوند. معمولاً در میان پزشکان، به عفونت ادرار، عفونت دستگاه دفع ادرار نیز گفته می شود. اگر عفونت فقط در مثانه و مجرای پیشاب باشد، به آن عفونت پایینی یا محدود گفته می شود. اما اگر عفونت به علاوه بر مثانه و مجرای پیشاب به دو کلیه ها نیز سرایت کند، به آن عفونت پیشرفته می گویند. عفونت پیشرفته نسبت به عفونت محدود خطرناک تر است، زیرا می تواند به کلیه ها صدمات جدی وارد کند.
علت ابتلا برخی آقایان به عفونت ادرار:
در بسیاری موارد، عفونت ادرار در ظاهر علت خاصی ندارد. مثانه، کلیه ها، پروستات و سیستم ایمنی بدن کاملاً سالم هستند. اما در برخی موارد وجود یک علت خاص می تواند احتمال ابتلا به عفونت ا درار را افزایش دهد. برخی از این عوامل عبارتند از:
بزرگ شدن پروستات. بزرگ شدن پروستات در بسیاری موارد از تخلیه کامل مثانه جلوگیری می کند. مثانه ای که کاملاً تخلیه نشده است محیط مساعدی برای رشد و تکثیر باکتری ها محسوب می شود.
اختلالات مربوط به مثانه و کلیه می تواند باعثایجاد عفونت شود. برای مثال وجود سنگ در کلیه نیز از تخلیه کامل مثانه و خروج ادرار جلوگیری می کند. استفاده از سوند نیز زمینه عفونت را ایجاد می کند.
ضعف سیستم ایمنی در ایجاد هر نوع عفونتی، از جمله عفونت ادرار موثر است. افراد مبتلا به ایدز یا افرادی که تحت درمان شیمیایی هستند از جمله کسانی هستند که سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است.
میزان شیوع
عفونت ادرار در میان مردان زیر ۵۰ سال تقریباً امری نادر محسوب می شود. اما با افزایش سن، احتمال ابتلای آقایان به این بیماری نیز بیشتر می شود.
بین ۶۰ تا ۷۰ سالگی از هر ۱۰۰ مرد، ۳ نفر آنها به عفونت ادرار مبتلا می شود. عفونت ادرار در میان خانم ها بسیار شایع تر است. علت این امر نیز کوتاه تر بودن مجرای پیشاب و نزدیک بودن خروجی مجرای پیشاب و مقعد خانم ها به یکدیگر است.
علائم
عفونت ادرار معمولاً با درد هنگام دفع ادرار و تکرر ادرار همراه است. همچنین ممکن است فرد در ناحیه زیر شکم خود احساس در کند و ادرار او کدر، بدبو و خونی باشد.
همچنین افزایش دمای بدن و تب نیز از علائم دیگر این بیماری است. در مورد برخی مردان مسن، ممکن است تنها علامت عفونت ادرار احساس ناخوشی عمومی باشد و علائم خاص این بیماری وجود نداشته باشد.
عفونت ادرار در میان زنان
عفونت ادرار در میان خانم ها یک بیماری شایع است. آمارها نشان می دهند بیش از نیمی از خانم ها در طول زندگی خود حداقل یک بار به این مشکل دچار می شوند. علت اصلی شیوع بیشتر این بیماری در میان خانم ها، نزدیک بودن خروجی مدفوع و ادرار به یکدیگر است که در نتیجه آن احتمال ورود باکتری به مجرای پیشاب و مثانه افزایش می یابد. باکتری خاصی در روده بزرگ وجود دارد که ورود آن به مجرای پیشاب و سپس مثانه منجر به عفونت می شود. اگر این عفونت به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است به کلیه ها نیز سرایت کرده و آنها را نیز آلوده کند. یکی دیگر از دلایل شایع بودن این بیماری در میان خانم ها، کوتاه تر بودن مجرای پیشاب آنها در مقایسه با آقایان است. در نتیجه با کوتاه تر بودن مجرای پیشاب، باکتری زودتر به مثانه راه پیدا می کند. روابط جنسی نیز یکی دیگر از علل ورود باکتری به مجرای پیشاب و مثانه و سپس ایجاد عفونت است. معمولاً درمان عفونت ادرار کار مشکلی نیست و رایج ترین راه درمان، استفاده دوره ای از آنتی بیوتیک است. اکثر خانم ها فقط یک بار به عفونت ادرار مبتلا می شوند. اما از هر ۵ خانم، یک خانم برای بار دوم به عفونت ادرار مبتلا می شود و برخی حتی بیشتر. علت اصلی تداوم عفونت ممکن است وجود نوع خاصی از باکتری های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها باشد. برخی انواع باکتری ها ممکن است به سلول ها حمله کنند و علاوه بر تجمع، یک گروه دفاعی علیه آنتی بیوتیک ها و سیستم ایمنی بدن تشکیل دهند. این گروه ها آنقدر افزایش می یابند تا جایی که فرد مبتلا به عفونت مزمن می شود و مصرف آنتی بیوتیک نیز در از بین بردن این بیماری موثر نخواهد بود. برخی خانم ها به دلایل ژنتیکی و برخی دیگر نیز به دلایل فیزیولوژیگی و وجود اختلال در سیستم دفع ادرار بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادرار هستند. خانم های دیابتی نیز از جمله افرادی هستند که احتمال ابتلا به عفونت ادرار در میان آنها بیشتر است. علت اصلی نیز ضعیف تر بودن سیستم ایمنی در بدن این افراد است. بارداری، سنگ کلیه، سکته مغزی و آسیب ستون فقرات از جمله عوامل دیگر افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادرار هستند.
علائم
احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تکرر ادرار و احساس نیاز به تخلیه مثانه(هر چند ادرار کمی در آن باشد)، احساس درد یا فشار در ناحیه کمر یا زیر شکم، کدر و بدبو بودن ادرار و یا وجود خون در آن، احساس خستگی و ضعف و تب و لرز از جمله علائم این بیماری محسوب می شوند. البته تب و لرز از جمله علائمی است که در صورت ورود عفونت به کلیه ها بروز می کند.
پیشگیری بهتر از درمان
همه ما می دانیم پیشگیری از ابتلا به هر نوع بیماری بسیار ساده تر از درمان آن است. عفونت ادرار نیز از جمله بیماری هایی است که با رعایت نکاتی می توان از بروز آن جلوگیری نمود. برخی از این نکات عبارتند از:
سعی کنید مثانه خود را زود به زود خالی کنید. همچنین از خالی شدن کامل مثانه مطمئن شوید.
از یبوست و شرایطی که این مشکل را برای شما ایجاد می کند جلوگیری کنید.
برای خشک کردن محل خروج ادرار و مدفوع، این کار را از جلو به عقب انجام دهید.
مصرف آب و مایعات به میزان کافی را فراموش نکنید.
به جای استفاده از وان حمام، دوش بگیرید.
همیشه اندام تناسلی را تمیز و خشک نگه دارید و از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید. از پوشیدن لباس های تنگ و نایلونی خودداری کنید.
دنیای سلامت / شماره ۹۶ / مهر ماه ۹۲ / به قلم: سعیده نوباوه / صفحه ۳۰
ارسال نظر