هشدارهای تغذیه ای برای نوروز

رعایت موارد تغذیه ای در نوروز می تواند باعثایجاد روحیه ای شاداب در فرد شود. افزون بر این تعادل در خوردن در نخستین روزهای سال جدید که افراد اغلب به دید و بازدید می روند باعثمی شود تا فرد بدون احساس سنگینی و کسالت ناشی از پرخوری بتواند از ایام تعطیل خود در کنار خانواده لذت برده و در آغاز سال جدید کاری پس از تعطیلات با روحیه ای پر نشاط بر سر کار خود حاضر شود اما عدم رعایت تعادل در زمان مصرف غذا در ایام نوروز تبعات زیادی دارد.

به گفته دکتر ضیاءالدین مظهری، مدیر گروه تغذیه واحد علوم و تحقیقاتدانشگاه آزاد اسلامیدر مصاحبه با همشهری، فرد نباید تصور کند که با یک بار زیاده روی در تغذیه و خوردن شیرینی، آجیل، غذاهای پرچرب و شیرین، اتفاقی رخ نمی دهد یا به اصطلاح یک شب هزار شب نمی شود. اتفاقا مصرف تنقلات و آجیل و غذاهای پرچرب به میزان زیاد در طول تنها چند ساعت باعثانباشته شدن چربی در ارگان های بدن می شود و تأثیر منفی خود را به جا می گذارد.

در واقع مصرف زیاد مواد غذایی برای یک بار هم باعثافزایش چربی و فشار خون می شود و فرد ناگزیر است حتی پس از یک بار ناپرهیزی چند روز از خوردن غذاهای مورد علاقه خود پرهیز کند تا دوباره وضعیت عادی سلامت خود را به دست آورد. تغذیه در نوروز کاملا بستگی به فرد، جنس، سن و وضعیت فیزیولوژیک دارد. به گفته دکتر مظهری، در ایام نوروز کودکان، افراد مسن، افراد چاق یا افرادی که در معرض چاقی قرار دارند باید حتما موارد تغذیه ای که توسط متخصصان تغذیه توصیه شده است را رعایت کنند.

مسئله ای که باید در مورد تغذیه کودکان حتما به آن توجه شود میزان مصرف آجیل و تنقلات و شیرینی های حاوی رنگ های مصنوعی است که کودک مصرف می کند؛ چرا که معده کودک مانند افراد بزرگسال توانایی هضم همه انواع مواد غذایی یا هضم سریع غذا را ندارد. به همین دلیل امکان دارد کودک به دلیل مصرف بیش از حد تنقلات به راحتی در طول تعطیلات عید دچار حالت استفراغ و اسهال شود. افراد مسن نیز به دلیل اینکه اغلب به دلیل شرایط فیزیولوژیک خاص سن خود از نظر تغذیه ای در حالت پرهیز قرار دارند باید به طور جدی نکات تغذیه ای را رعایت کنند و تصور نکنند که با یک بار عدم پرهیز هیچ اتفاقی رخ نمی دهد.

اما آنچه در کل از نظر تغذیه ای در نوروز باید مورد توجه قرار گیرد تعادل و تناسب است؛ به این معنا که حتی افراد عادی که از نظر سلامت هیچ مشکلی ندارند هم باید تعادل در تغذیه را رعایت کنند. افراد چاق نیز در این میان جای خود را دارند. خوردن آجیل همراه با شیرینی در یک وعده برای فرد چاقی که از چربی خون رنج می برد حتی بسیار مضر است. به گفته دکتر مظهری افراد چاق به جای اینکه در تعطیلات نوروز و در زمان دید و بازدیدها از نظر تغذیه ای ناپرهیزی کنند و در اوقات فراغت خود به رستوران های فست فود بروند غذای مملو از چربی انباشته به همراه نوشابه های شیرین و گاز دار مصرف کنند، بهتر است از فرصت استفاده کرده و به دلیل اعتدال هوا به گشت و گذار در دشت و دمن و پیاده روی سریع بپردازند.

دکتر احمدرضا درستی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی نیز ازجمله متخصصان هم عقیده با دکتر مظهری است. به گفته وی در مصاحبه با همشهری، افراد و به ویژه آدم های چاق باید تا جایی که ممکن است غذاهای چرب، شیرین، نمکی، نوشابه های گازدار، تنقلات کم ارزش تغذیه ای و آجیل، کمتر مصرف کنند تا از ابتلا به دل درد و اسهال و عوارض مشابه جلوگیری شود و با صرف غذاهای مفید و سرخ نکردنی مواد مغذی مورد نیاز بدن نیز به اندازه کافی دریافت شوند. نمک زیاد موجود در غذا و برخی تنقلات، زمینه ایجاد پرفشاری خون و بیماری های قلبی - عروقی را فراهم می سازد و در کسانی که اندک آمادگی داشته باشند، لطمات جدی و فوری نیز ممکن است ظاهر شود.

به باور دکتر درستی، هنگام صرف غذا در زمان دید و بازدیدهای خارج از خانه مقدار مناسبی غذا که بسیار کم یا بسیار زیاد نباشد، برنج، مقداری خورش از بخش های حاوی چربی کمتر یا ترجیحا تکه ای کباب در بشقاب خود قرار داده و بخشی از ظرفیت بشقاب را نیز به سالاد کم سس و سبزیجات اختصاص دهید. تکه ای نان و یک پیاله ماست مکمل غذای شما خواهد بود.

استفاده از جایگزین های سالم غذایی به جای غذاهای پرچرب و پر از کالری نیز می تواند در ایام تعطیلات نوروز از راهکارهایی باشد که افراد در حفظ سلامت خود اتخاذ می کنند. ماهی یکی از انواع مواد غذایی سالم است که می تواند جایگزین مواد سرخ کردنی یا گوشت قرمز بشود. توجه ویژه به این نکته ضروری است که با سرخ کردن ماهی - اعم از اینکه روغن مصرفی مایع یا جامد باشد - ارزش غذایی آن به شدت افول کرده و در عوض روغنی که در اثر حرارت بالا دارای مواد سمی و سرطان زا شده به همراه آن مصرف خواهد شد. بنابراین بهتر است که ماهی را که غذای سالمی نیز محسوب می شود در شب عید به جای سرخ کردن در فر طبخ کنیم.