گزارش صد روز اقدامات وزارت بهداشت

به گزارشامیدبه نقل از تسنیم، بدیهی است که صد روز برای ارزیابی عملکرد یک دولت زمان کافی بحساب نمی‌آید، ولی با لحاظ جهت گیری ها و رویکرد‌ها می‌توان افق‌ها را، بهتر پیش بینی کرد. همانطور که رئیس جمهور تاکید کردند: با وجود همه مشکلات و پیچیدگی‌ها، دولت به آینده کاملاً امیدوار و به حل مشکلات مصمم است. عملکردوزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ۱۰۰ روز اخیر نشان‌دهنده اهتمام در رفع مشکلات مردم در راستای سیاست‌های عمومی دولت تدبیر و امید بوده است.

نظام سلامت در این صد روز تلاش کرده است با اعتدال، ایجاد همدلی و همگرایی نسبی نهادهای متعدد تأثیر گذار بر سلامت مردم، فضای مثبت و آرامش نسبی در حوزه‌های گوناگون به وجود آورد تا از یکسو روند رو به افزایش فشارهای اقتصاد دارو و درمان که مهمترین دغدغه مردم هر کشوری است را متوقف نماید، و از سوی دیگر برنامه‌ریزی میان مدت و بلند مدت برای ارتقاء کیفیت خدمات سلامت، پوشش بیشتر مردم و کاهش هزینه‌های کمرشکن سلامت انجام دهد.

تسکین بازار دارویی

باز گرداندن آرامش به عرصه بهداشت و درمان در یکصد روزی که از فعالیت دولت تدبیر و امید گذشته است مهمترین اتفاق در این عرصه بود.

کمبود وگرانی دارو نخستین چالش نظام سلامت درآغاز دولت یازدهم بود ومدیران فعلی که وارثان مشکلات حل نشده مدیران سابق هستند را وادار کرد حل این معضل را درراس برنامه های خود قرار دهندواقدامی انقلابی را دراین حوزه شاهد بودیم. نظارت ذره بینی برعملکرد بانک مرکزی، گمرک ورصد کردن پروسه این روند وحذف بوروکراسی های دست وپاگیر درشرایط بحرانی همچنین جایگزینی سیاستهای کارآمد وبه کارگیری تدابیرموثر به جای نقد مداوم سیاست های گذشته توانست این چالش بزرگ را درخود ذوب نماید وبیماران خاص ونیازمند به دارو را جانی دوباره ببخشد.

اما این تنهاترین اتفاق نبود، مروری بر گزارش یکصد روزه وزارت بهداشت درمان آموزش یزشکی بعنوان یکی از پر مخاطب ترین وزارت خانه های کشور نشان میدهد با تدوین راهبرد‌ها و سیاست‌ها، نظام سلامت به سمت برداشتن گام‌های بلند پیش می‌رود.. فعال سازی دبیرخانه شورای عالی سلامت، برنامه ریزی برای کاهش هزینه‌های درمان، تعامل با بیمه‌ها برای تکمیل و افزایش اقلام دارویی تحت پوشش، ‌کاهش قیمت دارو‌های ضروری، ‌ نوسازی شبکه بهداشتی و درمانی، کاهش قیمت تجهیزات پزشکی پر مصرف وتدوین دستورالعمل‌های جدید برای بالا بردن امنیت غذایی تنها بخشی از این فعالیت‌هاست. علاوه بر این در حوزه‌های سیاستگذاری، همکاری‌های بین بخشی، پیشگیری، درمان، تامین دارو و ارتقای ایمنی وکیفی مواد غذایی، تقویت و توسعه آموزش پزشکی واموردانشجویی، طب سنتی، پرستاری و همکاری‌های بین المللی اقدامات ملموس و مثبتی صورت گرفته است که در زیر خلاصه ای از آن از نظرتان می‌گذرد.

اقتصاد سلامت

رشد اقتصادی همواره به عنوان یکی از آرمان های اساسی دولت ها و شاخصی برای ارزیابی عملکرد آن ها مطرح بوده است. دستیابی به رشد اقتصادی، بیش از هر چیز در گرو شناخت صحیح مسیرهای بالقوه و عوامل تأثیرگذار بر آن است. اقتصاددانان مصارف بخش سلامت را نه به عنوان هزینه بلکه به عنوان سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی می دانند چرا که هر نوع هزینه در سلامت و درمان باعثارتقای سطح ذخیره سلامتی افراد و برگشت دوباره انها به چرخه کار و تولید و در نهایت سبب رشد اقتصادی و رفاه بیشتری برای جامعه می‌شود و ارتباط مستقیمی بین سرمایه‌گذاری فزاینده دولت‌ها در نظام بهداشتی و افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ و میر کودکان وجود دارد.

بازار سلامت معادلات بسیار پیچیده‌ای دارد نکاتی چون ایجاد تعادل در منابع و مصارف حوزه سلامت، کاهش پرداختی‌های مردم، اصلاح نظام پرداخت و تعرفه گذاری خدمات بهداشتی وایجاد بازار رقابتی و تغییرات در هر یک از مولفه‌های موثر بر آن می‌تواند سایر بخش‌ها را به انحای مختلف و بعضا غیرقابل پیش‌بینی متاثر کند نگاهی ساده انگارانه به آن جان مردم را به خطرمی اندازد.

ورود دکتر داوود دانش جعفری، استاد اقتصاد برای ارایه راهکارهای تخصصی کنترل مصارف و خلق منابع جدید درحوزه سلامت را باید به فال نیک گرفت چرا که با کاهش سهم منابع دولتی و تضعیف بیشتر بیمه‌ها، در صورتی که متولیان امر، توان مدیریت بخش سلامت را نداشته باشند بازار سلامت دچار تلاطم و بی‌نظمی می‌شود و مخارج مردم بیش از گذشته افزایش خواهد یافت و وظایف حاکمیتی در بخش سلامت برزمین خواهند ماند.

فعالسازی دبیرخانه شورای عالی سلامت برای تحقق اهداف برنامه و حمایت طلبی برای تکالیف بین بخشی تامین کننده سلامت همچنین بازبینی کارکرد شبکه بهداشتی - درمانی و بازنگری برنامه پزشک خانواده برای ارتقای خدمات بهداشتی با رویکرد تقویت مراقبت‌های بهداشتی اولیه از مهمترین اقدامات در این بخش بوده است.

کاهش هزینه های درمانی

مهمترین دغدغه مردم در امر درمان بالا بودن هزینه‌ها است. در حالی که در برنامه پنجم توسعه تاکید شده سهم مردم از پرداخت هزینه درمان باید به ۳۰ درصد برسد متاسفانه این سهم هم اکنون حدود ۷۰ درصد است از این رو مطالعه اجرای طرح بیمه همگانی واقتصاد سلامت با اهداف کاهش دغدغه ی مردم یکی از اقدامات زیربنایی دراین مدت بوده است. همچنین دربخش درمان نیز، برنامه ریزی مدونی برای آموزش مدیریتی ۵۵۵ بیمارستان کشور صورت گرفته است. به منظور نظارت و کنترل تعرفه‌های غیرمتعارف پزشکی، دبیرخانه ای تاسیس شد و برای تامین پزشک متخصص درمناطق محروم نیز اقدامات موثری صورت گرفته است.

تعامل سازنده و همکاری‌های بین بخشی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت(وبدا) از آنجا که معضلات حوزه سلامت یک مسئله چند وجهی است حل آنها مشارکت همه دستگاه‌های مرتبط را می‌طلبد. لذا تعامل سازنده وجلب مشارکت با مجلس، شهرداری، نظام پزشکی، تامین اجتماعی، صداوسیما وسایر سازمان‌ها و انجام سفرهای استانی بخشی از فعالیت‌های مهم صورت گرفته در این صد روز به شمار می‌رود.

نوسازی شبکه بهداشتی و درمانی

در این مدت برنامه نوسازی نظام شبکه بهداشتی و درمانی با رویکرد تقویت مراقبت‌های بهداشتی اولیه تدوین شد و همچنین ایجاد زیرساخت هایی برای حمایت از طرح پزشک خانواده در دواستان مجری مورد آسیب شناسی قرار گرفت.

طرح پزشک خانواده، به‌ عنوان یک پروژه ملی بهداشت و سلامت، طرحی کامل و راهبردی جهانی است که برای برطرف‌کردن مشکلات حوزه سلامت تعریف شده تا تبدیل سیستم درمان‌نگر فعلی کشور به یک نظام سلامت‌محور، به عدالت در سلامت منجر شود.

اصرار به اجرای الزامات قانونی مندرج در برنامه پنجم توسعه بدون کار کارشناسی و تامین زیرساخت‌های لازم تنها دور باطلی خواهد بود که بودجه‌های سلامت را خواهد بلعید لذا اولویت بندی دراجرای وظایف قانونی با توجه به واقعیات موجود وپرهیز ازشتابزدگی می‌تواند نظام سلامت را به اهداف متعالی خود نزدیک کند.

باید توجه کرد که وقتی بحثسلامت مردم مطرح است و پای سلامت جامعه به میان کشیده می‌شود، شرایط ریسک‌پذیری باید به حداقل برسد و نمی‌توان سلامت جامعه را بازیچه طرح‌های ناپخته همراه با مشکل قرار داد و ابتدا باید بستر مناسب را فراهم کرد و بعد سعی در اجرای آن داشت تا نتایج مورد نظر حاصل شود.

برنامه پزشک خانواده نیاز به بازنگری مفاهیم پایه دارد و ضروری است با یک نگاه علمی مورد واکاوی و تحلیل آسیب شناسانه قرار بگیرد و ابتدا زیرساخت‌های متناسب با این طرح تامین شوند و با اطلاع رسانی وآگاه سازی مردم، اجرای آن کلید بخورد.

کنترل اپیدمی وبا، افزایش دسترسی به خدمات فوریت های مامایی وزایمان واطلاع رسانی رویدادهای ملی بهداشتی چون هفته دیابت نیز طی یکصد روز گذشته به نحو مقتضی انجام شد.

ارتقای کیفی و ایمنی مواد غذایی

به منظور کاهش موازی کاری در نظارت برمواد بهداشتی وخوراکی تفاهم نامه هایی با موسسه استاندارد، سازمان دامپزشکی وانجمن صنایع فرآورده‌های لبنی منعقد شد و در ستورالعمل جدیدی نیز در خصوص فرآورده‌های گوشتی به سازمان دامپزشکی ابلاغ شد.

کاهش قیمت برخی تجهیزات پزشکی پرمصرف

با صدور مجوز واردات با قیمت پایه پایین تر به وارد کنندگان استنت های قلبی شاهد کاهش ۵۰ درصدی قیمت این محصول که در طیف وسیعی از جامعه مورد استفاده دارد را شاهد بودیم.

گام هایی برای دانشجویان علوم پزشکی

درحوزه آموزشی، در راستای نظام مند کردن فعالیتهای ارزشیابی آموزش پزشکی، راه اندازی سامانه جامع معاونت آموزشی همچنین تدوین سیاست های کلی آموزش پزشکی کشور اقدامات عملی مناسبی صورت گرفته است. در بخش تحقیقات و فن آوری نیز با پرداخت بدهی این وزارتخانه، امکان برقرار مجدد دسترسی به منابع الکترونیک پزشکی برای دانشگاه ها مهیا شد و از نخبگان ومراکز تحقیقاتی برتر نیز حمایت مالی به عمل آمد. در بخش دانشجویی نیز آیین نامه تغذیه وخوابگاه های دانشجویان نهایی و ابلاغ شد و۲۷ و نیم درصد از متقاضیان وام دانشجویی در این صد روز، تسهیلات پرداخت گردید.

تدوین راه نقشه

به منظور ساماندهی تامین نیروی انسانی حوزه بهداشت و درمان، نقشه راهی تعریف و تعیین شد و مستندات لازم نیز برای طرح تحول در نحوه ارائه خدمات سلامت در دولت یازدهم نیز تهیه گردید. همچنین بودجه پیشنهادی سال ۹۳ نیز براساس روش بودجه ریزی افزایشی وبرمبنای صفر و پیگیری اقدامات درخصوص اصلاحیه بودجه ۹۲ و برآورد کسری اعتبارات و تخصیص و توزیع به موقع آن تدوین شد.

سلامت در آیینه مجلس

تمام طرح ها و لوایح مرتبط با حوزه سلامت بررسی، نظرسنجی و کارشناسی شد و در تصویب طرح‌ها ولوایح مرتبط، به کمیسیون‌های ذیربط انعکاس داده شد همچنین در خصوص پیش نویس بخش نامه‌ها و آیین نامه‌های اجرایی نیز اظهارنظر و مشارکت فعال صورت گرفت.

بازنگری طب سنتی

سند توسعه طب سنتی ایرانی – اسلامی بازنگری شد و کمیته‌های تخصصی طب مکمل برای تدوین آیین نامه‌ها تشکیل شد و دارونامه‌های گیاهی برای بیماری‌های شایع جهت جایگزینی داروهای پرمصرف درطب رایج، تدوین گردید.

امور پرستاری

اقدامات کوتاه مدتی در خصوص برطرف کردن کمبود پرستار صورت گرفت و آیین نامه هایی نیز برای کار نیمه وقت پرستاران تدوین شد. همچنین آیین نامه صدور پروانه صلاحیت حرفه ای پرستاران با همکاری سازمان نظام پرستاری ومعاونت درمان تدوین و هماهنگی لازم جهت فراهم کردن شرایط صدور پروانه نیز صورت پذیرفت.

اطلاع رسانی

در حوزه روابط عمومی، به منظور تمرکز در اطلاع­رسانی و تمرکززدایی در پاسخگویی، درخصوص ساماندهی وب سایت‌های سازمانی و تجمیع آنها، طراحی سایت اختصاصی و جامع ارتقای فرهنگ سلامت و ساماندهی نظام پاسخگویی اقدامات موثری صورت گرفت. بهره گیری از ظرفیت رسانه ملی و تقویت ارتباط با رسانه های مکتوب نیز از دیگر اقدامات انجام شده در این حوزه است. در طی این مدت بیش از ۱۰۰۰ خبر تولید و منتشر شد، یک شماره نشریه سلام همکار منتشر و ده­‌ها خبر منتشر شده در رسانه‌­ها پیگیری و برای استحضار مدیران و پاسخگویی آنان ارسال شد.

فعالیت‌های بین المللی

انجام مقدمات میزبانی مدیر منطقه مدیترانه شرقی و تقویت مناسبات وهمکاری ها با کشورهای عضو گروه پنج و شرکت دراجلاس وزرای بهداشت کشورهای عضو منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت در عمان، تشکیل شورای همکاری­های بین­المللی و نظارت بر سفرهای خارجی کارکنان وزارت متبوع، بازنگری در دستورالعمل ماموریت­های خارج از کشور کارکنان وزارت متبوع به منظور اصلاح روند ماموریت­های خارج از کشور و برنامه­ریزی برای تقویت همکاری با سازمان­های منطقه­ای و بین­المللی در زمینه تامین مالی نظام سلامت.

فن آوری اطلاعات در نظام سلامت

مرکز ملی داده‌های سلامت با پردازش ظرفیت بالای اطلاعات سلامت راه اندازی و۱۲۰۰ مرکز بهداشتی درمانی جدید به شبکه ملی سلامت متصل شد. همچنین بیش از ۲۰۰ هزار پرونده الکترونیک درحوزه بستری تشکیل وپورتال دارویی برای پوشش فرآیندهای زنجیره ای تامین، توزیع ورهگیری دارو درکشور طراحی شد. درهمین راستا به منظور واگذاری خدمات الکترونیکی به دفاتر پیش خوان دولت تفاهم نامه ای منعقد شد.

انتقال خون

سازمان انتقال خون با چال‌شهای متعددی از جمله بحران مالی، پشتیبانی، پرسنلی، کاهش اهدای خون، کاهش ذخیره خون و فقدان برنامه راهبردی در همه سطوح مواجه بود.

که در خصوص مشکلات مالی جداول قراردادهای پشتیبانی تدوین و پس از پایدارسازی قراردادهای معوق نسبت به ابتیاع آنها اقدام شد. این در شرایطی بود که تعدادی از قراردادها که طی سنوات گذشته منعقد شده بود، بدون تأمین اعتبار لازم انجام پذیرفته و به سبب عدم توانایی پرداخت آنها از یک سو و افزایش قیمتهای حاصله از بابت نرخ کالا و مابه التفاوت نرخ ارز و عدم تخصیص کامل بودجه از سوی دیگر، بلاتکلیف مانده و سبب اتمام موجودی کالاهای استراتژیک ا شده بود که در اقدام اصلاحی، قراردادها تفکیک و اولویتبندی شده و بنا به نیازها، ابتیاع کیت آزمایشگاهی، کیسه و ملزومات مرتبط طی جداولی تنظیم و در حال اجرا می باشند.

کلام آخر..

هر چند تا اجرای کامل برنامه‌ها و رساندن کشور به توسعه مورد نظر مردم شریف ایران راه درازی در پیش است، اما شناخت راه درست و ایجاد همگرایی دستگاهها و نهادهای مختلف و نیز تعهد و پشتوانه وسیع سیاستگذران برای حفظ و ارتقاء سلامت مردم عزیز، مهمترین دستاوردی است که در این مدت کوتاه در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دست آمده است.