ماجرای طالبان

با کلید خوردن خروج آمریکا برخی از تحلیل‌گران معتقد بودند که ترک افغانستان با برنامه است و گروه 7 به رهبری امریکا، چین را هدف قرار داده است تا این کشور را از پروژه ی بزرگ ژئوپلتیکی «یک کمربند- یک راه» باز دارد.

برخی دیگر ایران و روسیه را به عنوان دو هدف فرعی و حاشیه‌ای در برنامه‌ی آمریکا می‌دانند. به طور مثال تلاش‌ها بر این بود که ایران یا نیروهای شیعه‌ی مورد حمایت ایران در قالب یک جنگ فرسایشی در مرزهای شرقی ایران و یا درگیری شیعه و سنی در داخل افغانستان ورود پیدا کنند. هم چنین موضوع اکنون مهاجرت پناهنده‌ها و آوارگان به مرزهای ایران تنها یک نتیجه‌ی اولیه است.

فاطمه علم الهدی کارشناس ارشد روابط بین الملل، یادداشتی در پی این موضوع ارائه کرده است.

افغانستان پس از جدایی از ایران درپی معاهده‌ی پاریس، همواره دچار بی ثباتی و فقدان حکومتی مستقر بود که بر تمامی مناطق تسلط داشته باشد. به غیر از دوران نسبتا با ثبات «ظاهر شاه» که بیشتر بر تفاهمات خان سالاری و قبایلی گذشته استوار بود، تا کنون حتی با حضور قدرت های شرق و غرب هم نتوانسته کاملا به آن دست یابد.

ارتباط مستقیمی میان توزیع قدرت و مدیریت رابطه‌ی طالبان با گروه‌های موجود در افغانستان وجود دارد. حتی بروز جنگ داخلی، رسیدن به صلح پایدار، اتحاد و انسجام ملی و اسلامی، درگیری‌های قومی و مذهبی و سیاسی نیز در گرو تصمیم‌های بعدی طالبان در این مسیر است.

در شرایط فعلی که تشکیل و استقرار دولت ائتلافی به دلیل وجود اختلاف‌ها، تضادهای قوی و ریشه‌دار در بدنه و ساختار داخلی افغانستان قابل دستیابی به نظر نمی‌رسد؛ از امیدواری‌هایی ک به طالبان جدید پس از 20 سال می‌توان داشت، ایجاد یک تفاهم و توافق ملی،مذهبی و سیاسی در سال‌های پیش رو است که طبیعتا به راحتی به دست نخواهد آمد.

نبود ملت‌سازی و دمکراسی سازمان یافته کار را برای افغانستان سخت‌تر خواهد کرد. طبق اظهارات اخیر «بایدن» که ملت‌سازی و استقرار دمکراسی هرگز از اهداف آمریکا نبوده است و تنها هدف خود که جلوگیری از حمله‌ی تروریستی به ایالات متحده بوده را تحقق بخشیده‌اند، ادعای برخی برای دمکراسی سازی در افغانستان نقض می‌شود.

آنچه ضروری است ائتلاف‌هایی میان همسایگان افغانستان، شورای امنیت و قدرت‌های کوچک و بزرگ تا حکومتی یکپارچه و با حضور گروه‌های مختلف شکل بگیرد. چرا که طولی نخواهد کشید تا در زمانی کوتاه کشورها و قدرت‌هایی که خواهان سهم از افغانستان جدید هستند، به میدان آمده و اعلام حضور کنند.

آنچه که تا کنون از رفتارها و مواضع همسایگان، کشورهای ذینفع و جامعه‌ی بین‌الملل در خصوص افغانستان دیده می‌شود، اتفاق نظر جمعی بر لزوم ایجاد یک حکومت مقتدر داخلی است. هرچند آینده‌ی افغانستان این روزها دچار گمانه زنی‌ها و تحلیل‌های مختلف شده و لابی ها و ائتلاف‌های پشت پرده را فعال تر از همیشه کرده است تا نقطه عطف حیات و ممات طالبان را رقم بزند.