سیدعباس صالحی:
هر کتابی مجوز نشر داشت به نمایشگاه می آوریم / فرصت نشد " هاشمی ۸۸ " را بخوانم
در نمایشگاه امسال از ناشران و چهره های فرهیخته هنری متعددی از کشور افغانستان دعوت به عمل آمد تا ضمن نمایش ظرفیت های چاپ و نشر خودشان مخاطب ایرانی را با محتوای فرهنگی کشورشان آشنا کنند.
گروه فرهنگی مشرق- سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، در نشست خبری به سوالات اهالی رسانه پاسخ داد.
صالحی در پاسخ به سؤالخبرنگار مشرقمبنی بر دلیل دعوت کشور افغانستان به عنوان مهمان ویژه امسال نمایشگاه کتاب و این که این کشور چه ارمغانی برای حضور فرهنگی در ایران دارد اظهار داشت: طبعا به دلیل این که افغانستان تنها کشوری است که هم زبان فارسی دارد و هم به این زبان می خواند و می نویسد، شرایط برقراری ارتباط مطلوب کاملا فراهم است.
وی ادامه داد: در سفری که قبل از پایان سال با نمایندگان ناشران و چاپخانه ها به کشور افغانستان داشتیم برای این مجموعه ظرفیت چاپ و نشر افغانستان شگفت آور بود. این که چگونه ما می توانیم فضای فرهنگی افغانستان را به عنوان یک فرصت فرهنگی و اقتصادی بازیابی کنیم. جلسات و هم اندیشی هایی با برخی مجموعه های فرهنگی صورت گرفت و در نهایت دبیرخانه ای با نام " دبیرخانه مشترک چاپخانه داران و ناشران ایران و افغانستان " شکل گرفت که فرصتی را برای تقابل مجدد این دو کشور در نمایشگاه کتاب را فراهم کرد.
معاون فرهنگی ارشاد تصریح کرد: ما باید افغانستان را با نگاه دیگری بشناسیم. به رغم مجاورتی که با این کشور داشتیم اما شناخت درستی از آنها نداشتیم. بنابراین نمایشگاه کتاب تهران فرصتی برای مخاطبان و اهالی فرهنگ ایرانی است تا ظرفیت فرهنگی فضای کشور همسایه را بشناسد که دیپلماسی بعدی را در فضای عمومی معنا دار بکند. یعنی اینطور به نظر نیاید که یک سرمایه گذاری بیهوده است.
رییس بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب گفت: مطالعات من در زمینه افغانستان کم نبود اما نکته های تازه ای را در سفر به این کشور کشف کردم و ارتباطات جدیدی با اندیشمندان و متفکران این کشور شکل گرفت. در مجموع می توان گفت: افغانستان یک فرصت طلایی برای ایران است. چه در حوزه امنیت ایران و و چه در حوزه های فرهنگی.
صالحی افزود: در نمایشگاه امسال از ناشران و چهره های فرهیخته هنری متعددی از کشور افغانستان دعوت به عمل آمد تا ضمن نمایش ظرفیت های چاپ و نشر خودشان مخاطب ایرانی را با محتوای فرهنگی کشورشان آشنا کنند.
معاون فرهنگی ارشاد در پایان گفت: شاید امروز کمتر کسی بداند که دو هزار شهید افغانستانی در دفاع مقدس ما وجود دارد صدها نشریه افغانستان به زبان فارسی منتشر می شود و ظرفیت های فرهنگی متعدد دیگری در کشور وجود دارد. حضور افغانستان به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب تهران می تواند صدها گام دیگر میان دو کشور را به دنبال داشته باشد.
صالحی در پاسخ به سؤالخبرنگار مشرقمبنی بر دلیل دعوت کشور افغانستان به عنوان مهمان ویژه امسال نمایشگاه کتاب و این که این کشور چه ارمغانی برای حضور فرهنگی در ایران دارد اظهار داشت: طبعا به دلیل این که افغانستان تنها کشوری است که هم زبان فارسی دارد و هم به این زبان می خواند و می نویسد، شرایط برقراری ارتباط مطلوب کاملا فراهم است.
وی ادامه داد: در سفری که قبل از پایان سال با نمایندگان ناشران و چاپخانه ها به کشور افغانستان داشتیم برای این مجموعه ظرفیت چاپ و نشر افغانستان شگفت آور بود. این که چگونه ما می توانیم فضای فرهنگی افغانستان را به عنوان یک فرصت فرهنگی و اقتصادی بازیابی کنیم. جلسات و هم اندیشی هایی با برخی مجموعه های فرهنگی صورت گرفت و در نهایت دبیرخانه ای با نام " دبیرخانه مشترک چاپخانه داران و ناشران ایران و افغانستان " شکل گرفت که فرصتی را برای تقابل مجدد این دو کشور در نمایشگاه کتاب را فراهم کرد.
معاون فرهنگی ارشاد تصریح کرد: ما باید افغانستان را با نگاه دیگری بشناسیم. به رغم مجاورتی که با این کشور داشتیم اما شناخت درستی از آنها نداشتیم. بنابراین نمایشگاه کتاب تهران فرصتی برای مخاطبان و اهالی فرهنگ ایرانی است تا ظرفیت فرهنگی فضای کشور همسایه را بشناسد که دیپلماسی بعدی را در فضای عمومی معنا دار بکند. یعنی اینطور به نظر نیاید که یک سرمایه گذاری بیهوده است.
رییس بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب گفت: مطالعات من در زمینه افغانستان کم نبود اما نکته های تازه ای را در سفر به این کشور کشف کردم و ارتباطات جدیدی با اندیشمندان و متفکران این کشور شکل گرفت. در مجموع می توان گفت: افغانستان یک فرصت طلایی برای ایران است. چه در حوزه امنیت ایران و و چه در حوزه های فرهنگی.
صالحی افزود: در نمایشگاه امسال از ناشران و چهره های فرهیخته هنری متعددی از کشور افغانستان دعوت به عمل آمد تا ضمن نمایش ظرفیت های چاپ و نشر خودشان مخاطب ایرانی را با محتوای فرهنگی کشورشان آشنا کنند.
معاون فرهنگی ارشاد در پایان گفت: شاید امروز کمتر کسی بداند که دو هزار شهید افغانستانی در دفاع مقدس ما وجود دارد صدها نشریه افغانستان به زبان فارسی منتشر می شود و ظرفیت های فرهنگی متعدد دیگری در کشور وجود دارد. حضور افغانستان به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب تهران می تواند صدها گام دیگر میان دو کشور را به دنبال داشته باشد.
فیلم پاسخ رئیس نمایشگاه کتاب تهران به مشرق
سیدعباس صالحی در این نشست در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه پیش از این مطرح فرمودید با یک انضباط مالی در نمایشگاه کتاب تهران روبرو هستیم، با توجه به این انضباط میزان یارانه تخصیصی به بخش کتاب چه میزان است؟ ساز و کار تقسیم کار به چه شکل است؟ و از زمان قطع یارانه اختصاصی تولیدکننده و پرداخت به مصرف کننده این میزان چه اندازه کاهش داشته است؟ گفت: سال ۱۳۸۵ بحثحذف یارانه مطرح شد و در نهایت قرار بر این شد که از حوزه تولید به حوزه مصرف تغییر پیدا کند. آخرین سال دولت آقای خاتمی یعنی سال ۸۴ میزان یارانه اختصاصی به کاغذ رقم قابل توجهی بود این یارانه با قیمت دلار ۱۰۰۰
تومان مدنظر بود اما اکنون یارانه ای که به عنوان حمایت از مصرف کننده مکتوب می شود ۸۰ میلیارد تومان است ولی آنچه تحویل داده می شود بسیار اندک است.
وی ادامه داد: این ۸۰ میلیارد تومان در شرایطی است که قیمت دلار ۳ برابر افزایش یافته است در حالی که حمایت های مالی دولت از کتاب کاهش دارد و همانطور که گفتم این ۸۰ میلیارد تومان هم به صورت کامل پرداخت نمی شود. دولتها در این چند سال گذشته به اعتبار اینکه این بودجه جزو ردیف نیست و در قالب یارانه حمایتی قرار دارد آن را قابل حذف می دانستند بنابراین بخش اعظم این رقم به وزارت ارشاد پرداخت نمی شد.
رئیس نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تصریح کرد: صریحا بگویم که حوزه حمایتی دولت در حیطه کمک به مصرف کننده بسیار کاهش یافته و این امروز مشکل و معضلی بود اما امسال در حوزه مشارکتی تلاش هایی کردیم که با آوردهای ریالی به حوزه اقتصاد نشر این حوزه را سامان دهیم. آیین نامه خوبی تنظیم شد اما عملا با یک رقم ضعیف و اندک روبرو هستیم علاوه بر اینکه یارانه ها نیز از بخش ناشران چند سالی است حذف شده است.
صالحی در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی براینکه آیا در این دوره برخلاف سایر دوره ها شاهد حضور همه کتاب هایی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته اند هستیم یا خیر گفت: کاملا اینگونه است سیاست وزارتخانه این است که هر کتابی که از دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی مجوز نشر دریافت کرده است معتبر و محترم است و می تواند در نمایشگاه کتاب عرضه شود. همچنین به طور جدی با مجموعه کسانی که از روی حسن نیت و یا احساس وظیفه ورود پیدا می کردند و در محیط های نمایشگاهی اقداماتی انجام می دادند صحبت شده است چرا که نمایشگاه کتاب تهران یک محیط امن فرهنگی است و متولیان آن نظارت را برعهده دارند. پس نباید اتفاقی رخ دهد.
صالحی در پاسخ به یک سوال مبنی بر اینکه واگذاری حوزه اجرایی نمایشگاه به اصناف و تشکل ها که در نهایت منجر به اخذ یک قرارداد واحد میان موسسه نمایشگاه های فرهنگی و تعاونی ناشران کشور انجام شد آیا منظور این بود که نمایشگاه کتاب مجری مادر نداشته باشد، گفت: ما با این نگاه که تشکل های حوزه نشر بتوانند فرصت های بیشتری برای حضور پیدا کنند و حضور دولت حداقلی باشد به این سمت رفتیم. اما در عمل با تشکل های متکثر نشر روبرو بودیم و یک کل قدرتمند وجود نداشت. اگر بخواهیم پروسه واگذاری را اجرایی کنیم باید نهادهای مدنی با هم متشکل شوند تا بتوانند این مسئولیت سنگین را برعهده
بگیرند. در غیر این صورت واگذاری امور به مجموعه های متکثر کار را زمین می اندازد.
وی ادامه داد: شاید طی چند ماه گذشته بخشی از تلاش های من معطوف به رابطه سازی یها، همدلی و ارتباط بیشتر با تشکل های نشر باشد. جریان نشر یک کشتی است که موفقیت آن همه را شامل می شود و در مواقع بحران همه به گل می نشینند. فرقی نمی کند ناشر از کدام صنف است چرا که جریان اقتصاد نشر با بحرانی مواجه است که همه باید دست به دست هم دهند برای رفع آن بخشی از تلاش های من معطوف به آن بود که تشکل های نشر به هم نزدیک شوند. بحثما این نبود که به هیچ تشکلی ضربه ای وارد شود و البته ضربه ای هم وارد نمی شود.
صالحی افزود: مابا کنار هم گذاشتن این مجموعه ها با این هدف که همگرایی را بپذیریم و موسسه نمایشگاه های فرهنگی به عنوان مجری برگزاری نمایشگاه با یک مجموعه واحد قرارداد امضا کند یک گام کوچک و نمادین برای نزدیک کردن تشکل ها برداشتیم. تا این سو تفاهمی که گاه و بی گاه وجود داشت تبدیل به یک نقطه شروع و تعامل باشد. تنها رویکرد اقتصادی مسئله نبود بلکه همگرایی تشکل ها به عنوان یک گام اولیه مطرح بود. پس در نهایت اتفاقی که در فضای نمایشگاه امسال رخ داده یک گام کوچک اما نمادین برای آن اتفاق بزرگی است که قرار است رخ دهد ما نیازمند یک نهاد بزرگ هستیم که حوزه نشر مقتدر باشد.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه طی دو ماه ابتدایی سال شاهد صدور مجوز برای کتاب های سیاسی هستیم از جمله کتاب " هاشمی درسال ۸۸ " که اخیرا برای عرضه در نمایشگاه خارج از روندهای معمول مجوز گرفته است گفت: این کتاب از چهار تا پنج ماه قبل از آغاز نمایشگاه پیگیری می شد مسیر خود را طبیعی طی کرد و من حتی آن را به چندین مجموعه دیگر خارج از اداره کتاب نیز برای بررسی نشان دادم خودم به دلیل مشغله کاری موفق به مطالعه آن نشدم اما فرایندی که برای دریافت مجوز طی کرد ما را به این نتیجه رساند که از لحاظ قانونی صدور مجوز برای آن بلامانع است.
وی ادامه داد: کتابهایی که مجوز می گیرند به این معنا نیست که همه محتوایشان درست است ما ضوابطی داریم که مطابق این ضوابط باید یک معیارهای کلی درباره محتوای کتاب وجود داشته باشد. اداره کتاب یک اداره استاندارد است و درباره محتوا و صحت آن چندان قضاوت نمی کند.
وی ادامه داد: این ۸۰ میلیارد تومان در شرایطی است که قیمت دلار ۳ برابر افزایش یافته است در حالی که حمایت های مالی دولت از کتاب کاهش دارد و همانطور که گفتم این ۸۰ میلیارد تومان هم به صورت کامل پرداخت نمی شود. دولتها در این چند سال گذشته به اعتبار اینکه این بودجه جزو ردیف نیست و در قالب یارانه حمایتی قرار دارد آن را قابل حذف می دانستند بنابراین بخش اعظم این رقم به وزارت ارشاد پرداخت نمی شد.
صالحی در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی براینکه آیا در این دوره برخلاف سایر دوره ها شاهد حضور همه کتاب هایی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته اند هستیم یا خیر گفت: کاملا اینگونه است سیاست وزارتخانه این است که هر کتابی که از دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی مجوز نشر دریافت کرده است معتبر و محترم است و می تواند در نمایشگاه کتاب عرضه شود. همچنین به طور جدی با مجموعه کسانی که از روی حسن نیت و یا احساس وظیفه ورود پیدا می کردند و در محیط های نمایشگاهی اقداماتی انجام می دادند صحبت شده است چرا که نمایشگاه کتاب تهران یک محیط امن فرهنگی است و متولیان آن نظارت را برعهده دارند. پس نباید اتفاقی رخ دهد.
وی ادامه داد: شاید طی چند ماه گذشته بخشی از تلاش های من معطوف به رابطه سازی یها، همدلی و ارتباط بیشتر با تشکل های نشر باشد. جریان نشر یک کشتی است که موفقیت آن همه را شامل می شود و در مواقع بحران همه به گل می نشینند. فرقی نمی کند ناشر از کدام صنف است چرا که جریان اقتصاد نشر با بحرانی مواجه است که همه باید دست به دست هم دهند برای رفع آن بخشی از تلاش های من معطوف به آن بود که تشکل های نشر به هم نزدیک شوند. بحثما این نبود که به هیچ تشکلی ضربه ای وارد شود و البته ضربه ای هم وارد نمی شود.
صالحی افزود: مابا کنار هم گذاشتن این مجموعه ها با این هدف که همگرایی را بپذیریم و موسسه نمایشگاه های فرهنگی به عنوان مجری برگزاری نمایشگاه با یک مجموعه واحد قرارداد امضا کند یک گام کوچک و نمادین برای نزدیک کردن تشکل ها برداشتیم. تا این سو تفاهمی که گاه و بی گاه وجود داشت تبدیل به یک نقطه شروع و تعامل باشد. تنها رویکرد اقتصادی مسئله نبود بلکه همگرایی تشکل ها به عنوان یک گام اولیه مطرح بود. پس در نهایت اتفاقی که در فضای نمایشگاه امسال رخ داده یک گام کوچک اما نمادین برای آن اتفاق بزرگی است که قرار است رخ دهد ما نیازمند یک نهاد بزرگ هستیم که حوزه نشر مقتدر باشد.
وی ادامه داد: کتابهایی که مجوز می گیرند به این معنا نیست که همه محتوایشان درست است ما ضوابطی داریم که مطابق این ضوابط باید یک معیارهای کلی درباره محتوای کتاب وجود داشته باشد. اداره کتاب یک اداره استاندارد است و درباره محتوا و صحت آن چندان قضاوت نمی کند.