درسی از خوبی های فردی به روایت رحماندوست / سنگری: خبر فوت آقای فردی پتک سنگین بر آینه بود

گروه فرهنگی مشرق- "مبارزه در پیشبرد اهداف اسلام و انقلاب نفس کار است. تا کجا می توانیم مقاومت کنیم که نلرزیم ایستادن و اینکه همیشه به خود بگوید که انقلاب تمام نشده است و رژیمی که نماینده ما نبود و نماینده سرمایه داران بود را در سال ۵۷ بیرون کردیم. این موضوع جریان و جاری است و انقلاب ما به تاریخ نپیوسته است هر چند تاریخی شده است، توقف نداریم. آن زمان پیچیدگی ها و دشواری های خاص خود را داشته است و این زمان هم به نوع دیگری پیچیدگی خود را دارد اما چه باید کرد؟ می توان مثال کوهنوردها را زد. گروهی جمع می شود که بروند کوهی را فتح کنند که هر چه بیشتر پیش می روند کمتر می شوند و برای رسیدن به جامعه آرمانی خودمان باید آرمانی زندگی کنیم."

اینها بخشی از آخرین مصاحبه مرحومامیرحسین فردیاست که البته بعد از فوت او منتشر شد. پیرمرد مهربان " کیهان بچه ها " هنوز هم در دل اهالی قلم زنده است و به نیکی از او یاد می کنند.

فردی همیشه در حال خواندن بود و شاید به خاطر همین بود که در ادبیات داستانی چهره ای مقاوم و سخت کوش از خودش نشان داد. او همیشه دلتنگ کودکی اش بود. کودکی ای که با طبیعت دوست صمیمی بود. شاید برای همین هم بود که هیچ وقت بچه ها را فراموش نکرد و بیش از ۳۰ سال به طور مداوم سردبیری «کیهان بچه ها» را بر عهده داشت. تشکیل شورای نویسندگان مسجد جواد الائمه ع هم یکی دیگر از کارهایی بود که فردی عهده دارش بود.

حالا در اولین روزهایی که بهار پا به اردیبهشت می گذارد خبری تلخ از راه می رسد. خبر، دهان به دهان و پیامک به پیامک این طرف و آن طرف می پیچد و کم کم همه خبردار می شوند: امیرحسین فردی رفته است. مثل بهاری که یک دفعه در وسط هایش از درخت توت و اردیبهشت و باران های ریز ریز برود. حالا دیگر اسم او در فهرست داوران کتاب های کانون پروررش فکری کودکان و نوجوانان نیست. دیگر او را پشت میزی در حوزه ی هنری یا پشت میز سردبیری کیهان بچه ها نخواهیم دید. این غمگین کننده است که از این به بعد جایزه ی شهید غنی پور بدون او برگزار می شود…

در روستایی با چشم انداز دشت کسی نام او را صدا می زند. کسی می گوید: حالا که رفتی نگذار دلتنگ شویم، یک روزی دوباره برگرد… و کوه جواب می دهد: برگرد… برگرد…

امیرحسین فردی در مهرماه ١٣٢٨ در روستای قره تپه واقع در دامنه جنوبی کوه سبلان آذربایجان چشم به جهان گشود.

وی از روزنامه نگاران، نویسندگان و فعالان عرصه ادبیات داستانی ایران بود و سابقه حرفه ای درخشانی داشت. عضویت در حوزه اندیشه و هنر اسلامی(حوزه هنری)، سردبیری و مدیر مسئولی کیهان بچه ها به مدت بیش از ۲۷ سال و نیز مؤسس و مدیر مسئول کیهان علمی، عضویت در شورای داستان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، عضویت در شورای داستان بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، مسئولیت جشنواره انتخاب کتاب سال شهید حبیب غنی پور، مسئولیت شورای ادبیات داستانی نیروی مقاومت بسیج و مدیریت کارگاه قصه و رمان حوزه هنری از سوابق مسئولیت های اجرایی وی بود.

امیر حسین فردی در روز پنجم اردیبهشت سال ۱۳۹۲ به رحمت خدا رفت.


/ / درسی از خوبی های امیرحسین

مصطفی رحماندوست می گوید: آقای فردی از آن نویسنده ها بود که دارای تفکر و سلیقه ی خاص سیاسی بود. از این خصیصه اش بعضی ها خوششان نمی آمد. بعضی ها هم خیلی خوششان می آمد. در کارش هم با کسانی بود که گاهی هم سلیقه اش بودند و گاهی هم نه. در طول سال های فعالیت، در نشریات مختلف حضور داشتند و نقدهای زیادی به چاپ رساندند، اما من در تمام این سال ها ندیدم که به کسی بی احترامی یا نقد شخصیتی کند. چه موافق فکر ایشان بودند و چه مخالف.

آخر گاهی انگار نقدها، برای کوبیدن یا بالا بردن کسی چاپ شده باشد. در دین ما هم تهمت زدن، فحش دادن و این چیزها ممنوع است. چیزهایی که گاهی در منظور بعضی نقدها دریافت می شود. برای کسی که فوت می کند، مجلس تذکر می گیرند تا ما را یاد رفتارهای خوب تازه گذشته بیندازد. من هم یکی از خوبی های او را گفتم.

/ / احساس یتیمی می کنیم

محمد حمزه زاده، معاون هنری حوزه هنری و مدیر انتشارات سوره مهر، با اظهار تأسف عمیق از درگذشت این نویسنده انقلاب فت: ما به عنوان شاگرد همیشه ایشان را امیرخان خطاب می کردیم. او صمیمانه و صادقانه به همه شاگردانش عشق می ورزید و الان همه ما احساس یتیمی می کنیم. به نظرم جای خالی امثال ایشان به راحتی جبران نمی شود.

/ / پتک سنگین بر آینه

محمدرضا سنگری، نویسنده و پژوهشگر ادبی گفت: وقتی خبر فوت مرحوم امیرحسین فردی را شنیدم به یاد آن مصراع از آقای عبدالملکیان افتادم که وقتی خبر رحلت امام(ره) را به او دادند گفت: خبر پتک سنگین بر آینه بود. واقعا من هم وقتی خبر فوت مرحوم امیرحسین فردی را شنیدم گفتم این خبر پتک سنگین بر آینه بود. به گفته سنگری ادبیات انقلاب با نام امیرحسین فردی گره خورده است، به خصوص در حوزه ادبیات داستانی و به ویژه تلاشی که ایشان در نشر ادبیات داستانی داشت و جایزه ویژه ای که تلاش کرد آن را بسط و گسترش و عمق بدهد.

/ / با عشق برای ادبیات تلاش می کرد

هدایت الله بهبودی، رئیس دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری به همشهری گفت: متانت و وقار و احترام به دیگران، بزرگ منشی، میان داری جوان ها، دست کشیدن به سر ادیبان جوان و تلاش فراوان برای توسعه ادبیات انقلاب اسلامی، ازجمله ویژگی های امیرحسین فردی بود. این نویسنده با بیان اینکه فردی به خاطر سابقه و منش بزرگوارانه اش در حوزه هنری جایگاه خاصی داشت، افزود: در مدتی که تصدی مرکز آفرینش های ادبی حوزه هنری را به عهده داشت از نزدیک شاهد بودم که با چه عشق و علاقه ای به ویژه برای پیشرفت ادبیات انقلاب اسلامی تلاش و کوشش می کرد. چه در زمینه داستان های کوتاه و بلند و چه در مورد جشنواره هایی که درباره ادبیات انقلاب و چه در مورد شعر انقلاب که با پیگیری های ایشان برگزار می شد. به رغم اینکه سال گذشته عمل قلب باز انجام داده بودند، اما از هیچ تلاشی در این راه فرو گذار نمی کرد. امیدوارم به دامن رحمت حق پیوسته باشد.

/ / حوصله ام سر رفته؛ می خوام برم بخوابم

حمیدرضا شاه آبادی، نویسنده و خالق آثاری چون «دیلماج»، «لالایی برای دختر مرده» و «وقتی مژی گم شد» یادداشتی به مناسبت درگذشت امیرحسین فردی، نویسنده بزرگ انقلاب نوشته و یک روز قبل از درگذشت مدیر مرکز آفرینش های ادبی حوزه هنری را روایت کرده است.

«حوصله ام سر رفته؛ می خوام برم بخوابم» این آخرین جمله ای بود که من از امیرحسین فردی شنیدم. نشسته بودم توی صف دکتر قرار بود چک آپ بدهیم. نوار قلب گرفته بودیم و نشسته بودیم توی صف دکتر. قرار بود دکتر نوار قلبمان را ببیند و بگوید مشکلی داریم یا نه. بازی روزگار آن که در صف کنترل سلامتی حداقل نیم ساعت با هم راجع به مرگ حرف زدیم و این درست یک روز قبل از مرگ امیرحسین فردی بود!



آثار امیرحسین فردی

گرگ سالی
اسماعیل
سیاه چمن
آشیانه در مه
کوچک جنگلی
افسانه اصلان
امام اول
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
امام خمینی
تختی افسانه نبود
حضرت ابراهیم(ع)
حضرت اسماعیل(ع)
خسته نباشی گل بهار
روح الله
قصه های گل بهار
روزی که تو آمدی
ملاقات با آفتاب
میرزا کوچک خان
میهمان ملائک
هامون، زهکلوت و آن حوالی(سفرنامه)
یک دنیا پروانه
یک مشت نقل رنگی


حالا از آن زمان خیلی گذشته. منظورم از خیلی به اندازه ی قد کشیدن یک نوجوان است از کودکی تا همین حالا که زل زده به این صفحه و دارد می خواندش. باید بزرگ تر از این باشی که بفهمی خاطره داشتن با یک آدم یعنی چی و دور شدن از او بازهم یعنی چی و بفهمی از دست دادنش هم چه طعم تلخی دارد.

تو هم این را قبول داری که قبل از این که آدم ها دوربین عکاسی را اختراع کنند خدا توی ذهن هر آدمی یکی کاشته؟ دوربین به همراه آلبوم. بدی اش این است که عکس ها آن قدر زیادند که تو خودت را میانشان گم می بینی. من کجایم؟ زیر انبار و تل انباری از عکس های دور و نزدیک. غریب و آشنا. و حالا که از آن زمان خیلی گذشته بر می گردم و ازلابه لای عکس های غبارگرفته دنبال چند عکس می گردم.

این یکی را تو هم ببین، چهره ام هنگامی که اولین داستانم در کیهان بچه ها چاپ شد. اولین شعرم هم همین طور، همین قیافه را دارم. اولین ناهاری که در یک مؤسسه ی بزرگ مطبوعاتی خوردم. اولین چای، اولین لبخند یک سردبیر از روی رضایت. من که خوب می بینم. لطفاً تو هم خوب به این عکس ها نگاه کن. خدا خوب دوربینی توی من کاشته. این یکی هم هست، دفتر مجله ی کیهان بچه ها که پر از برو و بیاست. پر از شکوه قاسم نیا و نقی سلیمانی و حسین فتاحی و سوسن طاقدیس و بقیه که از کادر عکس زده اند بیرون. امیرحسین فردی را یادم نرفته. او که اصل کار است. توی تمام عکس ها او هست. با لبخندی که بدون آن قابل شناسایی و دوست داشتن نبود.

سنگ صبور می دانی چیست؟ سنگ صبوری بود برای همه. برای درد ها و دل ها و دردِ دل ها. خودش غصه کم نداشت ولی به غصه ها و قصه ها گوش می داد. این عکس هم مال همان زمان هایی است که دوتایی با هم حرف می زدیم. به این عکس طنازانه نگاه کنید. به او گفتم که مجله تان روح ندارد، طنز و شادی ندارد. گفت: آستین بالا بزن. این گوی و این هم میدان. چه می دانستم که این گوی و این میدان فرصتی است برای طنزآزمایی خودم. و همین شد که سه سال پی درپی «همشاگردی» نوشتم و نوشتم و گمانم مجله کمی تبسم کرد. درست مثل تبسم این عکس.

اگر این عکس کمی ناجور است ببخشید. توی حیاط یکی از ساختمان های اطراف کیهان بچه ها داریم فوتبال بازی می کنیم. من طبق عادت کودکی ام توی دروازه ام. دروازه خیلی بزرگ نیست و من هنوز کمی مهارت دارم، ولی این دلیل نمی شود که از امیرخان گل نخورم. به شوخی گل های خورده را می گذارم به حساب اختلاف سن و این که از ریش سفیدان گل خوردن هنر است.

حالا آن ساختمان آجر سه سانتی هنوز هم هست. آن میزهای دفتر تحریریه، آن حیاط قدیمی و دروازه های تازه رنگ خورده اش. این عکس را به خاطر می سپارم. عکس من و دروازه ای که بوی گل های او را می دهد در یکی از روزهای اردیبهشتی.

سخن پایان:زندگی امیرحسین فردی در همسایگی مرگ حیاتی بزرگوارانه بود. چشم بر خیلی چیزها بسته بود. از دنیا طلبی نداشت. از کسی بد نمی گفت و طوری زندگی می کرد که انگار همین فردا خواهد مرد. این را یک روز قبل از مرگش به من گفت. گفت باید طوری زندگی کنیم که انگار همین فردا خواهیم مرد. بعد حوصله اش سر رفت و رفت که بخوابد.