ارزش خاک، حتی شاید بالاتر از آب است!
رئیس انجمن علوم خاک با ارزشمند دانستن خاک گفت: توجه بسیاری از مسئولان معطوف بر مسئله کم‌آبی است، درحالی که اگر خاک را حفظ نکنیم، مشکل آب نیز حل نخواهد شد.
منوچهر گرجی در گفت‌و‌گو با «امیدنیوز» اظهار کرد: هرگونه حرکتی که خاک را از محل اصلی آن جابجا کند یک نوع فرسایش و تخریب خاک است و عمده تخریب خاک از طریق شخم زدن، برداشت و جابجایی آن اتفاق می‌افتد و اگر روند تخریب همچنان ادامه یابد، وضعیت منابع آبی نیز نامطلوب خواهد بود. یکی از مهمترین علل بحران آب، ناشی از این است که آب‌های زیرزمینی توان جذب و ذخیره ندارند و هدررفت آب تا حدود زیادی حاصل فرسایش است. بنابراین توجه بسیاری از مسئولان معطوف بر مسئله کم‌آبی است، درحالی که اگر خاک را حفظ نکنیم، مشکل آب نیز حل نخواهد شد.
رئیس انجمن علوم خاک یکی از دلایل تشدید تخریب خاک را عدم اجرای قانون خاک دانست و عنوان کرد: مهمترین مسئله عدم اجرای قانون است و انجمن علوم خاک نیز مرتب جلساتی را با مسئولان مربوطه برگزار و اجرای قانون خاک را پیگیری و مطالبه می‌کند، اما متاسفانه در کشور ما، انجمن‌ها جایگاه قانونی و مستحکمی ندارند. حال اینکه در کشور آمریکا، انجمن علوم خاک جایگاه مهمی دارد و مواردی که از سوی اعضای این انجمن پیگیری می‌شود، به مرحله اجرا می‌رسد. البته بخشی از عدم توجه به تاکیدات انجمن علوم خاک در ایران ناشی از کم‌توجهی به مسئله خاک است.
گرجی تصریح کرد: آب برای مردم و مسئولین ما به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران مهم است و از طرفی متخصصان خاک نتوانسته‌اند اهمیت این مقوله را برای جامعه تبیین و تشریح کنند. آنچه می‌تواند خاک را همچون آب در مرکز توجه قرار دهد، گفت‌و‌گوی متخصصین با رسانه‌هاست و باید با صراحت مطرح کرد که آب را می‌توان به هر طریقی حتی از طریق دریا نیز تامین کرد، ولی با از‌دست‌رفتن خاک برای تشکیل یک سانتی‌متر آن ٣٠٠ سال زمان نیاز است، بنابراین اگر بنا به ارزشگذاری باشد، اهمیت و ارزش خاک به‌مراتب بالاتر است.
رئیس انجمن علوم خاک در ادامه تاکید کرد: توسعه ناپایدار در حوزه کشاورزی بدون توجه به توان اکولوژیکی سرزمین وضعیت فعلی را در حوزه خاک رقم‌زده است. در کشور ما، کشاورزی محور اصلی توسعه است اما با گسترش کشاورزی و کشت محصولات متعدد (به ویژه محصولات آب‌بر) به‌صورت نا‌متوازن موجب شده که در برخی از مناطق با مشکل تخریب خاک مواجه باشیم. حتی برخی کشاورزان برای بیشتر کردن تولیدات خود از سموم و کودهای شیمیایی به‌شکل بی‌رویه استفاده کرده و خاک را آلوده کرده‌اند. همچنین در بسیاری از مناطق، مرتع‌داری به‌شکل گسترده و بدون ضابطه انجام می‌شود و در قالب طرح‌های متعدد دامداری، بیش‌از‌حد از ظرفیت مراتع استفاده شده و متاسفانه تعادل و توازنی میان ظرفیت مرتع و تعداد دام وجود ندارد و این موضوع تشدید فرسایش خاک در مراتع را به‌دنبال داشته است.
گروجی خاطرنشان کرد: این موارد که به آن اشاره کردم کمتر در سطح رسانه‌ها مطرح‌شده و یا کمتر از زبان مسئولان شنیده‌شده و صرفا مسئله آب به‌صورت گسترده در قاب رسانه‌ها جای می‌گیرد. حال اینکه هشدار در مورد خاک مغفول مانده و مسئولان گوش شنوایی ندارند.