لاریجانی در سی‌امین اجلاس روسای آموزش و پرورش:
رشد عقلانی ملت‌ها صهیونیست‌ها را منزوی کرده است
رئیس مجلس با بیان اینکه رشد عقلانی و درک بهتر ملت‌ها موجب انزوای رژیم صهیونیستی شد، گفت: حرکات گروه‌های تندرو و افراطی به نهایت کار خود رسیده و در حال رنگ باختن است.
به گزارشامیدنیوزبه نقل از تسنیم، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در سی‌امین اجلاس روسای آموزش و پرورش که امروز در سالن همایش‌های رازی برگزار شد، اظهارداشت: آموزش و پرورش نیازمند تحولات گوناگونی است و بسیاری از سندهای بالادستی آموزش و پرورش تدوین شده است که این موضوع نقطه مناسبی برای نهاد پرمسئولیتی مانند آموزش و پرورش در کشور است.
وی ادامه داد: البته ممکن است اسناد بالادستی در درون نیاز به تحولاتی داشته باشند، اما اسنادی برای پایه کار و برنامه‌ریزی هستند. در دوره‌ای که وضعیت آموزش و پرورش دچار مسائل پیچیده‌ای شده بود، برخی تنوع‌ها تا حد زیادی سامان یافت. در قانون برنامه مواد روشنی برای حمایت از مسئولان آموزش و پرورش تدوین شد و شما از فرصت خوبی برخوردار هستید چرا که اکثریت نمایندگان مجلس با مقوله آموزش و پرورش آشنایی داشته و حمایت آنها به دلیل آشنایی با این مقوله است.
رئیس مجلس افزود: اهتمام دولت و مجلس برای افرادی‌که در نهاد آموزش و پرورش مسئولیت تربیتی جامعه را برعهده دارند و مشکلات اقتصادی نیز برای آنها وجود دارد، یک کار پر ارزش و وظیفه است.
لاریجانی با اشاره به یکی از اشعار امام خمینی(ره) در خصوص تعلیم و تربیت گفت: امام خمینی(ره) در شعری اینگونه فرمودند که " از درس و بحثمدرسه‌ام حاصلی نشد / کی می‌توان رسید به دریا ازین سراب " این ادبیات عارفانه امام(ره) در سایه متفکران عارف ما وجود داشته است و سوال این است که آیا این یک تعارف است و این ابیات برای افراد استثنایی است یا مخاطب عام دارد؟
وی ادامه داد: این یک تعارف نیست و برای افراد استثنایی نیست، بلکه مخاطب عام دارد. چند نوع نگاه به عالم و آدم وجود دارد که یک نوع نگاه، نگاه سطحی و روزمره‌ای به عالم و آدم است. در بسیاری از اوقات افراد گرفتار این نوع نگاه هستند و نگاه دراز مدتی ندارند. نگاه دوم، نگاه بلند مدت ولی ابزاری و منفعت‌جویانه است. هم‌اکنون در نظام‌های دنیا، نگاه بلندمدت وجود دارد. نگاه آنها به عالم و آدم جنبه ابزاری و منفعت‌طلبانه دارد، ولی به دلیل اینکه نگاه آنها ابزاری است، همه چیز جنبه مکانیکی پیدا می‌کند.
لاریجانی در ادامه با بیان اینکه ما در دوران مدرنیته دچار این نوع نگاه مکانیکی هستیم که خلاء و ضعف‌هایی حاصل می‌شود، گفت: تعبیری که امام(ره) به این تعلیم و تربیت دارد، به این نوع نگاه سوم باز می‌گردد که اگر همه عالم را ابزاری ببینیم، زمان‌هایی احساس خلاء خواهیم کرد. لذا نگاه سوم راهبردی و سعادت‌طلبانه است و در این نگاه همه هستی و انتهای کار دیده می‌شود و ادبیات دینی ما به این نوع نگاه تکیه دارد.
وی با اشاره به آغاز ماه مبارک رمضان، یادآور شد: در نصوص اسلامی ما درخصوص ضیافت الهی و شب‌های احیاء و معنویت‌گرایی مطالبی ذکر شده است. همچنین پیامبر اکرم(ص) در روایتی می‌فرمایند: " اگر بیست بار در روز به من توجه کنید، مانند این است که در راه خدا مجاهدت کرده‌اید "، این موضوعات نشان می‌دهد آنچه در ادبیات اسلامی و روش سیر و سلوک زندگی برای انسان‌ها تعریف شده، نگاه دراز مدت و راهبردی سعادتمندانه است که همه هستی آن را به طور کامل دریافت کند.
رئیس مجلس ادامه داد: متناسب با چنین دریافتی تولیدات جامعه متفاوت می‌شود. به‌طور مثال در دفاع مقدس جوانان ما نگاه سعادتمندانه داشتند، چرا که تربیت آنها در انقلاب اسلامی صورت گرفت. لذا اگر بخواهیم نظام تعلیم و تربیت را متناسب با این نگاه طراحی کنیم، ملزوماتی دارد و این موضوع جدای از مسائل کلی و اسناد بالادستی است.
لاریجانی با بیان اینکه یک نوع نگاه هم‌دلانه یعنی نگاه استراتژیک به مسائل هستی وجود دارد، گفت: این موضوع به قرائت ما از دین، جهان‌بینی و ایدئولوژی بستگی دارد. ما در طول تاریخ یک نوع نگاه اشعری که فقط به ظاهر توجه می‌کردند را داشتیم و معتزله نگاه عمیقی داشتند. همچنین در بین شیعیان نیز اخباریون تفکرات خاص خود را داشتند، اما در کل نگاه شیعه، نگاه عقلانی است و از این جهت حکمت و فلسفه در این بخش فربه‌تر شده است.
وی با اشاره به وجود رویکرد جدید اشعریون در ۱۰۰ سال اخیر، گفت: در ایران برخی از روشنکفران مانند مرحوم بازرگان بودند که گرایشات حسی آنها به دین قوی بود و در حوزه کشورهای اهل سنت اخوان المسلمین این گرایش را داشتند که باید پیشرفت علمی داشته باشیم، اما نمی‌توانیم حقایق وحیانی را از طریق عقل بیابیم. لذا در دوره کنونی با اشعریت مدرن مواجه هستیم، ضمن اینکه در دنیای اسلام این دو نگاه وجود دارد و آنها معتقدند که عالم وحیانی را نمی‌توان با عقل توجیه کرد.
رئیس مجلس تاکید کرد: تفکر علمای اسلامی ما اینگونه نیست و باید حقایق وحیانی و نفوذ اسلامی با تلاش توسط عقل سنجیده شود. سخن امام خمینی(ره) این است که حقایق را بیابیم و فکر نکنیم که فقط از طریق روش‌های متعارف کمی می‌توان آن را پیدا کنیم. لذا اگر نگاه دراز مدت به منافع گسترده‌تر داریم، باید به مدرسه و تعلیم و تربیت توجه داشته باشیم.
لاریجانی با اشاره به پیشرفت‌های پس از انقلاب در حوزه آموزش و پرورش تصریح کرد: برداشت من این است که پس از انقلاب اسلامی در آموزش و پرورش اقدامات خوبی صورت گرفت و شاخص‌های آموزش و پرورش در سطح جهانی جایگاه خوبی پیدا کرد. همچنین به لحاظ کمی تعداد دانش‌آموزان، معلمان و مدارس رشد پیدا کرد و به لحاظ پوشش تحصیلی به ایده‌آل کیفی نزدیک شدیم.
وی ادامه داد: پس از انقلاب مدارس استعدادهای درخشان گسترش یافته و پوشش کودکان استثنایی پیشرفت داشت و وارد فاز ایجاد مدارس هوشمند شدیم و در المپیادها افتخارات خوبی را به دست آوردیم. در بعد ورزشی و نهاد تربیتی جایگاه مستقری یافته و حلقه‌های ضعیف مانند فنی و حرفه‌ای بهبود پیدا کرد ضمن اینکه محتوای کتاب‌ها و سطح تحصیلات معلمان رشد یافت و رابطه مدرسه با خانواده نیز مورد توجه قرار گرفت که اینها نشانه حرکت مناسب در آموزش و پرورش است.
رئیس مجلس اظهار داشت: آموزش و پرورش همچنان از بنیادی‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌های کشور محسوب می‌شود و برای ما مهم است، چرا که موضوع خیلی بزرگی است و برای جامعه خطیر است. یعنی بی‌توجهی به آن مشکلاتی را در دراز مدت برجای می‌گذارد.
لاریجانی با بیان اینکه نهاد تعلیم و تربیت مهم‌ترین نهاد اجتماعی است، تصریح کرد: بحران اجتماعی آموزش و پرورش که بنیاد فردای جامعه است را باید شناخت. نهاد آموزش و پرورش که مهم‌ترین نهاد اجتماعی است، در کشور ما یک نهاد دولتی محسوب می‌شود و سوال این است که با نگاه دراز مدت و سنن اسلامی و کارهای مناسبی که در این مدت در آموزش و پرورش شده است، باید ارزیابی از شرایط جهانی، مسلمانان و خود داشته باشیم و یک مدلی را برای آموزش و پرورش ارائه دهیم، چرا که اگر این مدل را نداشته باشیم، معلوم نیست که مدل مناسبی را برای فردا داشته باشیم.
وی یادآور شد: ما باید بدانیم که فردای دنیا در کجا قرار داریم و چه مولفه‌هایی در حرکت مسلمانان وجود دارد، در غیر این‌صورت با وضع حال برنامه‌ریزی می‌کنیم. لذا باید بدانیم که تحولات دراز مدت علمی، تکنولوژیک، سیاسی و دینی کجا است و اگر این روندها را به صورت درست تشخیص دهیم، پایه های آموزش و پرورش بنا خواهد شد.
رئیس مجلس گفت: ما به دلیل ابتناء به معارف اسلامی برخی وظایف خود را می‌دانیم، اما اینکه روند علمی، سیاسی، تکنولوژیک و حرکات فرهنگی را تشخیص دهیم، مهم است.
لاریجانی با اشاره به مولفه‌هایی که باید در بخش آموزش و پرورش به آن توجه شود، اظهار داشت: مولفه اول این است که حرکت شتابان علمی و فناوری مسئله جدی دنیای آینده است چرا که رقابت‌ها در حوزه‌هایی مانند هسته‌ای، نانو، بایو و … وجود دارد و در فناوری دفاعی نیز تاثیرگذار است. مولفه دوم این است که حرکات عقلانی در حوزه سیاسی و اجتماعی عمیق‌تر می‌شود، اما حرکات متحجرانه و پوپولیستی در حال رنگ باختن است و مسیر به سمت رفع این حجاب‌ها پیش می‌رود و تحولات این دهه اخیر نشانگر این موضوع است.
وی افزود: مطالعات جهانی از عقلانیت برخوردار شده و موضع مردم نسبت به جنگ و صلح عقلانی‌تر شده است. همچنین نگاه عقلانی در کشورها عمیق‌تر شده است و در سطح منطقه و کشورهای اسلامی نیز مطالبات عقلانی شده است. به طور مثال در کشورهایی مانند مصر، عراق و افغانستان رشد عقلانی داشته‌اند.
رئیس مجلس با اشاره به وضعیت رژیم صهیونیستی تاکید کرد: وضعیت رژیم صهیونیستی که در انزوا قرار گرفته، به رشد عقلانی ملت‌ها بر می‌گردد. رشد عقلانی و درک بهتر ملت‌ها این انزوا را بوجود آورده است. همچنین حرکات افراطی و متحجرانه در سطح منطقه در حال تعیین تکلیف است.
لاریجانی با بیان اینکه در دو تا سه دهه اخیر با حرکات مجاهدانه قلابی مواجه بودیم، اظهار داشت: حرکات مجاهده عقلانی سعادتمندانه است، اما این حرکات مجاهدانه گروه‌های تندرو بلای جان مسلمانان شده است. آنها ادعای مبارزه با کشورها سلطه‌گر را دارند، اما برای مسلمانان مشکل ایجاد می‌کنند. لذا باید از آنها پرسید که آیا شما با رژیم صهیونیستی درگیر شده‌اید؟
وی تصریح کرد: حرکات گروه‌های تندرو و افراطی به نهایت کار خود می‌رسد و رنگ می‌بازد و فضای افکار عمومی دنیا متوجه این رفتارهای افراطی می‌شود که چقدر خسران برای جامعه اسلامی ایجاد کرده‌اند. گروه‌های تکفیری که هر روز مصیبتی را به بار می‌آورند نیز ممکن است سرویس‌های اطلاعاتی آنها را هدایت کنند.
رئیس مجلس با اشاره به سخنی از امام علی(ع) یادآور شد: امام علی(ع) می‌فرمایند من چشم فتنه را در آوردم و هیچ کس دیگر نمی‌توانست این کار را انجام دهد. برخورد با این جریانات افراطی سخت است، ولی درپشت صحنه این گروه‌های افراطی که در دنیای اسلامی وجود دارند دست جریانات فریبکار و مکاری وجود دارد که آنها در حال حاضر به نهایت کار خود می‌رسند.
لاریجانی اظهار داشت: مولفه دیگر این است که فعالیت سیاسی و اجتماعی در سطح جهانی رشد یافته و حضور مردم از حالت مکانیکی درآمده و رنگ مطالبات سیاسی می‌گیرد و در عالم اسلام این حضور پررنگ‌تر است.
وی افزود: مولفه دیگر این است که کاستی‌های زندگی روشن‌تر شده و خلاء‌ها و نیاز معنویت بیشتر دیده می‌شود.
رئیس مجلس ادامه داد: همچنین در جامعه امروزی نگاه برنامه‌ریزی متمرکز در حال تحول است. ما چند دوره را سپری کردیم که یک دوره نگاه برنامه‌ریزی، نگاه فردی و متمرکز بود و در دوره بعدی به جوامعی رسیدیم که با برنامه‌ریزی متمرکز اداره می‌شدند، اما امروز به مدلی برای پیشرفت در سرمایه اجتماعی رسیده‌ایم که باید سرمایه اجتماعی رشد یابد و این تحولی است که در دنیا در حال رخ دادن است.
لاریجانی گفت: اگر مولفه‌های تغییرات جهانی را در دنیای خود بدانیم، باید ببینیم که سایه این مولفه‌ها در آموزش و پرورش چگونه باید باشد. برخی از این روندها و توجه به این موضوعات مانند توجه به دین و معنویت لحاظ شده و مسئولیت سیاسی و اجتماعی در آموزش و پرورش وجود داشته است. اما مدل گسترش آموزش و پرورش باید بر اساس پیشرفت در سرمایه اجتماعی تحول پیدا کند، لذا اگر قبول داریم که روندگرایی به رشد سرمایه‌گذاری اجتماعی حرکت می‌کند، باید دورنما را مشاهده کرده و به سمت آن حرکت کنیم.
وی با اشاره به تدوین اسناد بالادستی در بخش آموزش و پرورش گفت: اسناد بالادستی در آموزش و پرورش تدوین شده است، اما باید توجه شود که این اسناد ظاهر و کالبد و روح و محتوایی دارد. آنچه مهم است توجه به این روح محتواست نه فرم و صورت.
رئیس مجلس گفت: نکته بعدی در خصوص مولفه‌های تغییرات جهانی، معنویت‌گرایی و تقویت معنوی است. در گذشته سنت‌های خوبی در تعلیم و تربیت داشتیم. لذا باید زمینه‌ها مساعد شده و جذابیت در روش و فراگیری دروس مورد توجه قرار گیرد. نکته دیگر فربه کردن عقلانیت در تصمیم‌گیری است که باید از پایه بوجود آید، یعنی آموزش و پرورش باید تعلیم و تربیتی بدهد که از سنین پایین باشد تا افراد بدانند که چگونه تصمیم عقلانی بگیرند.
لاریجانی در خصوص هوشمندسازی مدارس آموزش و پرورش، یادآور شد: کار هوشمندسازی در آموزش و پرورش کار صحیحی است که باید متناسب با کار امروز گسترش یابد. ما دچار وارونگی در هرم آموزشی در کشور شده‌ایم.
وی در خصوص آرامش روانی معلمان گفت: اگر معلم در کار خود شوق نداشته باشد نمی‌تواند کار خود را به‌صورت درست انجام شود که این موضوع به نیازهای اقتصادی باز می‌گردد. در ۲ تا ۳ سال اخیر لطمه شدیدی به ثروت معلمان وارد شده است و اگر نتوانیم بر این فرآیندهای آموزش و پرورش و نوع تصمیمات تجدیدنظر کنیم نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم.
رئیس مجلس در ادامه با بیان اینکه بسیاری از مسائل در کشور وجود دارد که می‌توان با مشارکت مردم سامان داد، اظهار داشت: مشارکت باید با تصمیمات بدنه صورت گیرد و اگر در نهاد و سازمانی هر چه مشکلات وجود داشته باشد اما بدنه در تصمیم‌سازی موثر باشد، در تحقق آن تصمیمات اهتمام بیشتری خواهد داشت.
لاریجانی در خصوص مولفه آخر تغییرات جهانی یادآور شد: نکته آخر این است که باید پیشرفت اقتصادی و آبادانی مورد توجه قرار گیرد. مقام معظم رهبری در چند سال اخیر مواردی مانند وجدان کاری، رونق تولید و تولید محلی را مطرح کردند که این یک شعار کلی نبوده است. لذا در صحنه داخلی کشور دو بخش پرمسئله یعنی بخش اقتصادی و بین‌المللی وجود دارد که بر هم تاثیرگذار است.
وی تاکید کرد: این موجودات موذی که در سطح بین‌المللی وجود دارند می‌خواهند شرایط را تغییر دهند، لذا اگر تفرقه سیاسی در داخل باشد یا در وضعیت اقتصادی با مشکل مواجه باشیم، آنها احساس می‌کنند که می‌توانند بر ما فشار بیاورند، بنابراین باید بر روی تولید و آبادانی تمرکز داشت تا این چالش‌ها در مسائل اقتصادی و بین‌المللی حل شود.
رئیس مجلس در پایان خاطر نشان کرد: ما باید در جامعه خود اشتغال تولیدگر داشته باشیم و این نوع اشتغال ارزش و محور باشد و اگر این اتفاق بیفتد، شرایط سیاسی و بین‌المللی تغییر می‌کند.