ترس اروپا از شتاب هسته ای ایران

سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان موسوم به تروئیکای اروپایی ضمن ابراز نگرانی شدید از شتاب چشمگیر و سیستماتیک فعالیت‌های هسته‌ای ایران در طی دو سال گذشته، از پیشرفت دائم و غیرقابل برگشت توانایی‌های هسته‌ای تهران خبر داده و هشدار دادند که جامعه جهانی در معرض خطری جدی قرار گرفته است. این سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرائت شد، تصریح کردند که غنی‌سازی 20 و 60 درصدی اورانیوم، هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و اگر این غنی‌سازی ادامه پیدا کند، ذخایر مواد شکافت‌پذیر این کشور به اندازه‌ای است که بتوان بیش از یک بمب اتمی تولید کرد.

این کشورها در ادامه این بیانیه، از نصب زیرساخت‌های ماژولار سانتریفیوژهای پیشرفته و توسعه دانش تولید سلاح هسته‌ای در ایران به ویژه در زمینه تولید فلز اورانیوم ابراز نگرانی کردند. به گفته تروئیکای اروپایی، شتاب بالای ایران در این زمینه، ارزش بازگشت به برجام را کاهش داده است. در این بیانیه عنوان شده است که تهران علاوه بر گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود، همکاری‌های حیاتی خود را با آژانس به میزان قابل توجهی کاهش داده و توانایی این نهاد در زمینه نظارت بر برنامه هسته‌ای این کشور را تضعیف کرده است. بر اساس این بیانیه، ایران به مدت 9 ماه همه اقدامات لازم جهت شفافیت و راستی‌آزمایی فعالیت‌های خود در قالب برجام و پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورده است. در بخش دیگری از این بیانیه، به فعالیت‌های ایران در تاسیسات تسا در کرج نیز اشاره شده است. به گفته آژانس، علی‌رغم تفاهم صورت گرفته با ایران در گفت‌وگوهای ماه سپتامبر، این کشور از دسترسی آژانس به تاسیسات تسا خودداری می‌کند. فرانسه، بریتانیا و آلمان در این بیانیه، شکست ایران در اجرای کامل برجام را بسیار نگران‌کننده خواندند و حسن نیت ایران در این پرونده را زیر سوال بردند. سه قدرت اروپایی با اشاره به محدودیت‌های فزاینده ایران علیه فعالیت‌های آژانس، از این نهاد به دلیل گزارش‌های مستقل و عینی تقدیر کرده و از انتشار عمومی آخرین گزارش فصلی آژانس درخصوص نظارت و راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران استقبال کرده است. آن‌ها در این بیانیه از ایران خواسته‌اند تا با همکاری کامل، دسترسی آژانس به مراکز هسته‌ای از جمله تاسیسات تسا را بازگردانند و در اسرع وقت به اجرای کامل روند توافق‌های نظارتی از جمله اجرای پروتکل الحاقی بازگردند. تروئیکای اروپایی در انتهای این بیانیه اعلام کرده‌است که با حسن نیت به مذاکرات وین بازخواهد گشت و دور جدید مذاکرات را از جایی که در آخرین دور متوقف شده بود، ادامه دهد. دور جدید مذاکرات اتمی وین قرار است میان ایران و کشورهای 1+4 در 29 نوامبر جاری برگزار شود. این مذاکرات در ژوئن گذشته و پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران متوقف شد.