بحران اقتصادی که به سقوط رونق و رواج در اقتصاد اطلاق می‌شود در ادوار گذشته از بخش‌های مالی و اعتباری آغاز می‌شد. در حالیکه بحران کرونا به عنوان پدیده‌ای نو که نمونه قبلی ندارد، از بخش حقیقی آغاز شد. برخلاف بحران‌های گذشته که بیشتر آمریکا و کشورهای توسعه یافته را متاثر می‌کرد، بحران اقتصادی کرونا به دلیل گستردگی جغرافیایی که دارد انتظار می رود که به کوچک‌تر شدن 3 درصدی اقتصاد جهان بیانجامد.
فاطمه علم الهدی کارشناس ارشد روابط بین الملل در یادداشتی خاطر نشان کرد؛در میان کشورهای بحران زده، لبنان هم اکنون یکی از سخت‌ترین بحران‌های اقتصادی در سطح جهان از سال 1850 تا به الان را تجربه می‌کند. دولت ورشکسته‌ی لبنان که در برابر دلار آمریکا چیزی بیشتر از 80 درصد ارزش پول خود را از دست داده است، قادر به تامین مالی کالاهای سوبسیدی و وارداتی نیست. جامعه‌ی بین‌المللی با توجه به شرایط موجود، وعده‌ی صدها میلیون دلار کمک مالی را به شرط تشکیل دولت در لبنان داده است اما حلقه‌ی رهبری چند تکه‌ی این کشور که بعد از انفجار بندر بیروت در سال گذشته و استعفای نخست وزیر هنوز نتوانسته دولت جدید و کابینه ای را تشکیل دهد هم چنان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند.
بحران سوخت چند ماه اخیر که در نتیجه‌ی سیاست‌های تحمیلی صندوق بین المللی پول به دولت لبنان بوجود آمد، باعث شده تا لبنانی‌ها نتوانند نیازهای اساسی و روزمره خود را تامین کنند. در واقع آمریکا و فرانسه با اعمال شرایط خود به صندوق بین‌المللی پول، دولت لبنان را مجبور به لغو یارانه دولتی برای کالاهای ضروری از جمله بنزین کرد، در نتیجه تامین سوخت و برق مردم لبنان دچار ماه‌ها آشفتگی شد.
نبود برنامه‌ی مشخص اقتصادی که نتیجه‌ی خلاء سیاسی و حاکمیتی طولانی مدت در لبنان است، شهرهای این کشور را دچار هرج و مرج و اعتراضات مردمی کرد. با سکوت و کم کاری دولت لبنان، حزب الله لبنان به عنوان گروهی که قدرت سیاسی هم دارد برای حل مساله وارد کار شد. از جمله راه حل‌های عملیاتی که در سخنرانی‌های اخیر سید حسن نصرالله به آن اشاره شده بود؛ لزوم مبارزه با فساد مالی و برخی شخصیت‌های شناخته شده و فاسد سیاسی و هم چنین رایزنی با مقامات ایرانی جهت واردات بنزین و مازوت به بندر بیروت بود.
پیشترحزب الله اعلام کرده بود که اگر دولت لبنان جسارت اتخاذ این تصمیم را نداشته باشد حزب الله وارد عمل شده و بدون مجوز دولت، واردات بنزین از ایران را برای تمامی اقشار مردم آغاز خواهد کرد. در همین راستا دبیر کل حزب الله طی سخنرانی در 19 اوت اعلام کرد که یک نفتکش حامل سوخت از ایران که با هزینه‌ی تجار شیعه‌ی لبنانی تهیه شده به سمت بیروت در حرکت است.
سید حسن نصرالله تاکید کرد: من به آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها می‌گویم که این نفتکش از لحظه‌ای که از ایران حرکت می‌کند تا به مقصد، جزو قلمرو لبنان محسوب می‌شود و هر اقدامی علیه این کشور با واکنش روبرو خواهد شد. به گفته‌ی وی اولین محموله قرار است کمبود بیمارستان‌ها را تامین کند و نیز در تولید محصولات پزشکی و مواد غذایی به کار گرفته شود.
در واکنش به این اقدام، سعد حریری و جریان 14 مارس نسبت به واردات نفت از ایران ابراز نگرانی کردند و با اشاره به تجربه تحریم‌هایی که به خاطر همین ارسال نفتکش‌ها به ونزوئلا تحمیل شده است، اعلام کرد احتمالا پذیرش نفتکش‌های ایرانی می‌تواند خطرات و مجازات‌های بیشتری را به همراه داشته باشد.
دوروتی شیا سفیر آمریکا در لبنان چند ساعت بعد از اظهارات سید حسن نصرالله در واکنشی شتاب زده‌ای تصریح کرد ایالات متحده در حال گفتگو با مصر و اردن است تا راه حلی برای نیاز لبنان به مواد سوختی بیابد. در واقع آمریکا در تلاش است تا از طریق اردن برق لبنان را تامین کند. هم چنین برای انتقال گاز مستلزم عبور آن از سوریه است که توسط آمریکا تحریم شده است و برای این انتقال باید تحریم خودشان را زیر پا بگذارند. منابع مالی را هم استقراض از بانک جهانی تعریف کرده‌اند تا اقتصاد ورشکسته‌ی لبنان پس از رهایی از بحران سوخت بلافاصله وارد سرازیری سقوط اقتصادی شود.
طبق گزارشات پیشین کارشناسان مسایل راهبردی منطقه، آمریکا در تلاش برای اجرای طرح 5 مرحله‌ای ضد لبنان است که شامل خلاء سیاسی، سقوط مالی، سقوط اقتصادی و انفحار امنیتی است تا در نهایت با یک حمله‌ی همه جانبه‌ی اسرائیل علیه این کشور برای نابودی لبنان تکمیل شود. نکته ی قابل تامل این ماجرا اهمال و سستی و ادامه ی منازعه‌ی قدرت در میان مسئولین این کشور است.
نتیجه این که اقدام حزب‌الله به عنوان یک طوفان ژئوپلیتیکی در منطقه، معادلات ژئوپلتیکی سابق را به اعتراف رژیم صهیونیستی تغییر داده است. از سویی ایران تحریم شده برای فروش نفت را داریم و از سوی دیگر لبنان بحران زده‌ای که نه دولتش بلکه گروهی شبه نظامی با قدرت سیاسی برای رفع کوتاه مدت این بحران دست به کار شده است. حزب الله با تامین هزینه‌ی سوخت از طریق تجار شیعه و هم چنین با هشدار واضح به آمریکا و اسرائیل که نفتکش از زمان حرکت تا رسیدن به مقصد قلمرو لبنان محسوب می‌شود، ابتکار عمل در این بازی را به شکل زیرکانه‌ای در دست گرفته است.
ارسال نظر