نگاهی به انتخابات ریاست جمهوری سوریه

همان سال‌های آغازین بحران سوریه بود؛ تجمعی دانشجویی مقابل دفتر سازمان ملل در تهران برای اعتراض به حملات آمریکا و متحدانش در سوریه شکل گرفت. گروهی از دانشجویان سوری مقیم ایران هم آمده بودند، با پوسترهای بزرگی از بشار اسد. دانشجویان بسیجی جلوی بلند کردن عکس‌های بشار را گرفتند و توجیه‌شان هم این بود که این تجمعی در حمایت از مردم سوریه است، نه شخص اسد. یک‌دهه پیش لااقل برای بخش قابل اعتنایی از دانشجویان حزب‌اللهی حل‌شده بود که بشار اسد و اقدامات او قابل دفاع و توجیه نیست و علیرغم رد دخالت‌های خارجی و فتنه‌انگیزی در سوریه، کمتر کسی از رفتارهای رژیم اسد دفاع می‌کرد. آن سال‌ها هرچند خط حضور در سوریه ذیل گفتمان دفاع از حرم کم‌کم فربه و همه‌گیر می‌شد، اما هنوز بین همین جریان‌های دانشجویی نگاه به نسبت روشن‌تری به مساله سوریه وجود داشت. هیجان‌های آرمان‌گرایانه‌ی بازمانده از بهار عربی و آن‌چه بیداری اسلامی خوانده می‌شد، نسلی از دانشجویان آرمان‌گرایی را در عرصه‌ی بین‌الملل پرورانده بود که با ترسیمی خاص از اهداف انقلاب اسلامی و جهانی شدن آن، در پی حمایت از مستضعفین، جمهوری جهانی و چیزهایی از این قبیل بودند. اما هرچه از آن سال‌ها جلوتر آمدیم، بیش و پیش از هرزمان دیگری، این نوع خاصی از گفتمان نظامی‌امنیتی بود که دایره خویش را گسترده‌تر از همیشه می‌کرد. مسیری که با افزایش رویت‌پذیری حضور نظامی ایران در سوریه شتاب گرفت و کم‌کم آن نوجریان آرمان‌خواه برآمده از عصر بیداری اسلامی را در خویش هضم و حذف کرد و گفتمان بیداری اسلامی با دال مرکزی مردم، بیداری و اسلام، جای خود را به گفتمان محور مقاومت داد. و امروز که بشار اسد برای یک‌دوره‌ی دیگر با ۹۵ درصد از آرا، بر کرسی ریاست‌جمهوری چسبیده، شاید کمتر کسی به خاطر داشته باشد که همین چندسال پیش قرار بود بعد از استقرار نسبی وضعیت سوریه، آقای بشار برای دور بعدی انتخابات ریاست‌جمهوی اصلا کاندیدا نشود. بدتر آن‌که این‌روزها گویی بشار هم به حریم خط‌قرمزها وارد شده، هواخواهان سفت و سخت پیدا کرده و سخت‌تر از گذشته می‌شود در نقد او گفت؛ گویا تجربه‌ی سوریه زیر زبان برخی مزه کرده و تازه معنای دموکراسی ناب را یافته‌اند. دیکتاتوری حاکم بر سوریه انگار نه فقط توجیه‌پذیر و عادی، که برای عده‌ای همان وضع مطلوب شده؛ ارتجاع از آن مواضع آرمانی به این شرایط فعلی تاسف‌آور است؛ و راستش را بخواهید خیلی ترسناک است اگر از ترس سوریه شدن، سوریه‌ای شدن را تجویز و تایید کنیم