" اراک " آب سنگین باقی می ماند / به دنبال کاسب کاری در مذاکرات نیستیم

به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان شب گذشته در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیمادرباره این دور از مذاکرات ایران و کشورهای ۱ + ۵، گفت:از ابتدا هم می دانستیم این مذاکرات سخت است و فاصله بین دیدگاه های طرفین به اندازه ای است که نزدیک شدن آنها به هم نیاز به زمان طولانی، بحثها و گفت وگوهای زیاد و ابتکارات مختلف دارد که دیدگاه ها را هم نزدیک کنیم.

وی با اشاره به اینکه در سه دور مذاکرات قبلی سعی کردیم دیدگاه ها را به هم نزدیک کنیم و کلیات بحثها درباره هر موضوع انجام شد، اظهار داشت: موضوعات مختلفی روی میز هست. با موضوعات متنوع و گسترده ای مواجهیم که هر کدام به شاخه های مختلف تقسیم می شود که باید درباره آنها صحبت کرده و به تفاهم برسیم. در سه دور گذشته دیدگاه هایمان را مطرح کردیم. احساسمان این بود در دوره چهارم وارد نگارش متن شویم و تفاهمات را روی کاغذ بیاوریم. این خوسات هر دو طرف بود. وقتی در این دور بحثها را شروع کردیم، مشخص شد که یک مقدرا زود است که وارد نگارش شویم.

عراقچی بیان کرد: اختلافات در برخی جاها به قوت خود باقی است و نیاز به بحثداریم که دیدگاه ها را نزدیک کنیم. در طول ۴ روز مذاکرات وین که خیلی فشرده بود در همه سطوح و قالب ها در سطح خانم اشتون و ظریف، معاونین و کارشناسان فنی و حقوقی گفتگو صورت گرفت، نتیجه ای که حاصل شد این بود که ما هنوز آماده نوشتن متن نیستیم. نمی خواهم بگویم جای تأسف دارد چراکه در هر مذاکره ای نمی توان انتظار داشت با چند جلسه بتوانید به تفاهم رسید. دور اخیر مذاکراتی برای ما دور اول به حساب می آمد و دوره های قبلی برای ما جلسات تبادل نظر بود.

دو یا سه عنوان برای توافق نهایی مدنظر است

وی با تأکید بر اینکه در مورد متن، هیچ پیشرفت ملموسی نداشتیم، گفت: البته متن را می توان به دو قسمت شکلی و محتوایی تقسیم کرد که در قسمت شکلی به نگاه مشترک رسیدیم که متن چگونه باید تنظیم شود و در مورد عنوان نیز یک نگاه مشترک پیدا کردیم. به دو تا سه عنوان رسیدیم و روی مقدمه متن نیز قدری کار کردیم. مقدمه متن شامل یکسری اصول است و با توجه به اینکه مقدمه توافق بعدی ما از مقدمه توافق ژنو الهام گرفته، کار سختی نیست و می توان با ۴ یا ۵ ساعت کار به نتیجه رسید. دیدگاه های ما روی مقدمه به هم نزدیک شده است.

عراقچی ادامه داد: در مورد اصل توافق و اینکه چه موضوعاتی و چه زمانبندی باشد ایده هایی را مورد بحثقرار دادیم و فضای مشترکی در این خصوص داریم؛ اگرچه توافقی هنوز حاصل نشده است.درباره قسمت اصلی یعنی محتوا، علیرغم اینکه همه موضوعات را مرور کردیم و درباره دو سه موضوعی که فکر می کردیم می توان به نتیجه رسید بحثهای مفصل تری داشتیم، ولی در حقیقت پیشرفتی نکردیم.این خیلی عجیب و غیرطبیعی نیست در مذاکراتی که این مقدار گسترده و پیچیده است این امر طبیعی است. در این دور پیشرفتی نداشتیم و اختلافات به قوت خود باقی است، هر دو طرف جدی هستیم که به مذاکرات ادامه دهیم.

اراک آب سنگین باقی می ماند / با کاهش پلوتونیم می توان نگرانی را برطرف کرد

عراقچی تاریخ بعدی مذاکرات اواخر خرداد ماه اعلام کرد و افزود: احتمال دارد تا قبل از دوره بعدی در خرداد ماه یک دوره فوق العاده را تنظیم کنیم که نیازمند تنظیم زمان است.

وی در پاسخ به سئوالی در این باره که در این صورت که پایه کار توافق ژنو باشد، چطور در موضوعات هیچ توافقی حاصل نشده است، اظهار داشت: توافق ژنو کلیات بحثو مشخصه های توافق نهایی را تعیین کرده است. اما تبدیل این مشخصه ها به توفق کار سنگینی است. توافق ژنو غنی سازی را می پذیرد اما با محدودیت هایی و بر اساس نیاز ما. اکنون باید نیازها تعیین شود. غنی سازی دارای چندین شاخه است؛ تعداد سناتریفیوژها، تحقیق و توسعه، میزان غنی سازی، نوع ذخایر و… که باید در همه این موارد صحبت کنیم و به توافق برسیم.

وی در باره اراک نیز گفت: در توافق ژنو گفته شده که باید نگرانی ها در اراک برطرف شود. ما معتقدیم با استفاده از تکنولوژی می توان نگرانی ها را کاهش داد. اما ماهیت آب سنگین اراک باید حفظ شود که جزو خطوط اصلی ماست. درباره تغییرات در این زمینه اختلاف نظر هست و هنوز باید روی این راه حل ها کار کرد. به هر حال رآکتور آب سنگین اراک نگرانی هایی را دارد چراکه یک راه رسیدن به بمب اتم است و معتقدیم با کاهش میزان پلوتونیم می توان این نگرانی ها را از بین برد. در این مورد اختلاف نظر وجود دارد اما می توان با تغییرات مسئله را حل کرد.

عراقچی گفت: فکر می کردیم شاید به راه حل نزدیک باشیم ولی هنوز باید روی راه حل ها کار کنیم.

قدرت راکتور اراک به هیچ وجه کاهش نمی یابد

عراقچی در پاسخ به سوالی در خصوص گمانه زنی ها به همه مردم و متخصصان که مباحثرا به طور واقعی و جدی دنبال می کنند، توصیه کرد که از گمانه زنی ها خودداری و تحت تاثیر آنها قرار نگیرند چون این گمانه زنی ها بخصوص آنهایی که در خارج از کشور صورت می گیرد با اهداف مشخصی صورت می گیرد.

وی گفت که گمانه زنی ها در داخل هم کمکی به مذاکرات نمی کند.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که گفته می شود درباره راکتور اراک سه طرح وجود دارد که یکی از آن ها را آمریکا پیشنهاد کرده است مبنی بر این که توان راکتور از ۴۰ مگاوات به ۱۰ مگاوات کاهش یابد با بیان این که به مردم، اصحاب رسانه و تحلیل گران و متخصصان که این مطالب را به طور واقعی دنبال می کنند توصیه می کنم هم از این گمانه زنی ها خودداری کنند و هم تحت تاثیر آن ها قرار نگیرند افزود: بیش تر این گمانه زنی ها به ویژه در خارج از کشور با اهداف و امیال خاصی است. گمانه زنی های داخلی هم تا جایی که من دنبال کردم می توانم بگویم هیچ کدام هیچ کمکی به این مذاکرات نمی کند.

وی ادامه داد: ما با موضوعات مختلف مواجه هستیم و درباره هر کدام راه حل هایی وجود دارد. درباره اراک ایده هایی از سوی طرف های مختلف داده شده است. این که کدام ایده بهتر است و پاسخ گوی نیاز ما درباره اراک است یک بحثجدی و فنی دارد که در حال انجام است.

معاون وزیر خارجه تاکید کرد: اطمینان می دهم که مدل ها و طرح هایی که تاکنون درباره راکتور اراک مطرح شده است، قدرت راکتور اراک را کاهش نمی دهد و در هیچ کجا چنین بحثی صورت نگرفته است. راکتور با قدرت ۴۰ مگاوات باقی می ماند و تنها میزان پلوتونیوم و خطرات اشاعه ای آن کاهش می یابد نه قدرت آن. آن ها که چنین ادعاها و شائبه ای را رواج می دهند اهداف دیگری را در پس ذهن شان دارند.

اختلافات در همه موضوعات وجود دارد

این عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشور درباره میزان اختلاف های ایران و ۱ + ۵ با بیان این که در همه موضوعات اختلاف نظر وجود دارد و نمی توان عدد دقیقی برای آن گفت اظهار کرد: ما هنوز درباره موضوعی به تفاهم نرسیده ایم و حتی اگر در یک موضوع به تفاهم برسیم در واقع به تفاهم نرسیده ایم و این یک اصل در مذاکرات است. مذاکرات درباره توافق نهایی مثل بازی با مکعب روبیک است که درست کردن یک قطعه به معنای این نیست که آن مهره دیگر جابه جا نخواهد شد.

وی تاکید کرد که فضای مذاکرات جدی است و از اول هم می دانستیم که کار سختی است و خطوط قرمز دو طرف در برخی موضوعات با هم تلاقی دارد و باید این را رفع کنند. طرف مقابل ما تا الان تصمیم سخت گرفته است که به اینجا رسیدیم و یادآوری می کنم که آن ها با تصمیم پذیرش غنی سازی ایران تصمیم سختی گرفتند و باید باز هم تصمیم سخت بگیرند. باید ابزار تهدید و تحریم را علیه ایران کنار بگذارند چرا که ملت ایران فقط به زبان تکریم پاسخ می دهند.

عراقچی یادآور شد: حقوق ما وجود دارد و حق مان بر اساس ان پی تی و حقوق ذاتی کشور تفکیک ناپذیر است و ما تنها از آن ها می خواهیم به حقوق ما احترام بگذارند و با آن معارضه نکند. ما به دنبال تفاهم هستیم اما توافقی که حقوق ملت را تامین کند و با این هدف در مذاکرات پیش می رویم.

خطوط قرمز ما تغییر نکرده است / به دنبال کاسب کاری در مذاکرات نیستیم

عراقچی در پاسخ به این پرسش که اصول بنیادین ما در بحثهسته ای تغییر کرده است یا خیر؟ تاکید کرد که ما در این بحثاصول خود را داریم و در این قضیه به دنیال کاسب کاری و سیاست بازی نیستیم. حقوقی برای ملت ایران وجود دارد و می خواهیم آن ها را تثبت کنیم و از آن کوتاه نمی آیم. این اصول از ابتدای مذاکرات(ژنو) وجود داشته و الان هم وجود دارد. غنی سازی باید ادامه یابد، مواد از کشور خارج نمی شود و راکتور آب سنگین باقی می مانده و غیره. ان شاءلله با تحقق این خطوط قرمز به توافق نهایی می رسیم و اگر هم نرسیدیم دنیا به آخر نمی رسد و حقوق ملت ایران در جای خود باقی است.

مذاکره کننده ارشد ایران با ۱ + ۵ گفت: اگر تا پایان شش ماه اول به نتیجه نرسیدیم، یک شش ماه دیگر فرصت داریم و مذاکرات ادامه پیدا می کند و اگر در پایان یک سال هم به نتیجه نرسیدیم، خوب نرسیده ایم. مهم این است که به توافق رضایت دهیم که حقوق هسته ای ملت ایران در آن رعایت شده باشد. اگر به توافق نرسیم به ملت صادقانه گزارش می دهیم و ان شالله همان طور که تا الان ایستادگی کردند، برای هر گونه شرایط دیگر هم ایستادگی می کنند.

معاون وزیر خارجه کشورمان درباره زیاده خواهی طرف مقابل گفت: زیاده خواهی خصلت قدرت های بزرگ است و مقاومت در برابر زیاده خواهی آن ها هم خصلت ملت دلاور و بزرگ ایران ست. طبیعی است که در مذاکراه با این زیاده خواهی ها مواجه شویم و در مقابل آن هم ایستادگی می کنیم. ما اجازه نمی دهیم با ایران به عنوان یک استثنا رفتار شود البته ما پذیرفتیم که درباره موضوع هسته ای اعتماد سازی کنیم و ممکن است محدودیت ها و نظارت موقتی را قبول کنیم که هرگز کم تر از نیاز های مان نخواهد بود. آن چه مربوط به نیازهای مان است ادامه می یابد و فراتر از آن برای دوره زمانی مشخصی ممکن است در یک دوره مشخص محدودیتی را قبول کنیم یا نظارت بیش تری را بپذیریم؛ اما اجازه نمی دهیم قوانینی را به عنوان استثنا بر ایران تحمیل کنند.

عراقچی تاکید کرد که مسیر انتخاب شده در مذاکرات درست است اگر چه سخت و کند است و در این مسیر می توان به توافق رسید اگر در طرف مقابل حسن نیت و اراده سیاسی باشد.

معاون وزیر خارجه کشور درباره موضوع تحقیق و توسعه سانتریفیوژ ها گفت: یکی از خطوط قرمز ما دانش و فن آوری ماست و هیچ عاملی نمی تواند ما را در این مساله محدود کند و هیچ چیز نمی تواند ما را متوقف کند. آن ها نمی توانند جلوی پیشرفت و علم و فن آوری ایران را از جمله در تحقیق و توسعه و همه زمینه ها گیرند.

این عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشور درباره طرح موضوع مطالعات ادعایی و فعالیت های موشکی با بیان این که " بین ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته ای کشور و فعالیت های نظامی و دفاعی و موشکی تفکیک است " تاکید کرد: بخش دفاعی کشور هیچ وقت موضوع مذاکرات هسته ای نخواهد بود.

وی ادامه داد: برخی سوالات وجود دارد که ادعا می شود در گذشته برنامه هسته ای ایران، ابعاد نظامی هم داشته است که کذب محض است که با اهداف خاصی طراحی شده است. آژانس بین آلمللی انرژی اتمی وظیفه دارد این مساله را بررسی کند و ما هم از آن جایی که به خودمان اطمینان داریم آمادگی همکاری در این زمینه را داریم. اما اگر به این عنوان بخواهد اهداف دیگری دنبال شود یا بازرسی از برخی مکان ها صورت گیرد، همواره مورد نگرانی ما بوده است. در عین حال ما با آژانس درباره رفع ابهامات سال گذشته توافقی کردیم و قدم به قدم هم پیش می رویم. آخرین موضوع که قدری هم سروصدا کرد درباره چاشنی های انفجاری بود و آژانس سوالاتی را مطرح و ما هم پاسخ هایی روشن دادیم. درباره برخی از پاسخ های ما سوالاتی دارند که دوباره مطرح و پاسخ داده می شود و این یک روند عادی است.

برنامه های دفاعی کشور به هیچ وجه قابل مصالحه و مذاکره نیست

عراقچی در پاسخ به این پرسش که برخی رسانه های غربی سعی دارند موضوع چاشنی های انفجاری را به موضوع توان دفاعی گره بزنند گفت:برنامه های دفاعی کشور به هیچ وجه قابل مصالحه و مذاکره نیست. تجهیزات دفاعی و برنامه های دفاعی کشور به هیچ وجه موضوع مذاکره نبوده، نیست و نخواهد بود.

وی درباره پی. ام. دی و ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران گفت: برخی سوالاتی وجود دارد که ادعا می شود در گذشته برنامه هسته ای ایران ابعاد نظامی داشت که کاملا غلط و کذب است و آژانس مدعی است که وظیفه دارد اینها را روشن کند و ما از آنجایی که به برنامه خود مطمئن هستیم مشکلی نداریم با آژانس همکاری کنیم.

عراقچی ادامه داد: مسائل مربوط به گذشته را با آژانس بحثکردیم، سال گذشته آقای آمانو به ایران آمد درباره موضوعات گذشته و حال توافقی با آژانس صورت گرفت که قدم به قدم موضوعات را بررسی و سوالات آژانس را گرفته و پاسخ می دهیم.

وی درباره بحثچاشنی های انفجاری عنوان کرد: آژانس سوالاتی را مطرح و ما هم پاسخ هایی را دادیم که پاسخ های ما روشنگرانه بود.

معاون وزیر خارجه درباره بحثموشک های بالستیک نیز گفت: اجازه نمی دهیم به بهانه سوالاتی که از گذشته وجود دارد سوء استفاده صورت گرفته و به مسائلی گره زده شود. درباره سوالات مربوط به گذشته آمادگی پاسخگویی داریم.

معاون وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که اگر در شش ماه به توافق نهایی نرسیدیم چگونه روند ادامه پیدا می کند؟ گفت: چنان چه مذاکرات نیاز به تمدید باشد باید درباره آن مذاکره کنیم. هنوز نه ما و نه ۱ + ۵ وارد این مقوله نشدیم و همه مصمم هستند تا قبل از پایان شش ماه به توافق برسند و اگر در چند روز آخر تیرماه ببینم به توافق نمی رسیم زمانی را اختصاص می دهیم به مذاکراتی که چگونه مذاکرات را برای شش ماه دوم دنبال کنیم و برخی اقدامات فنی که به طور طبیعی نیاز است درباره آن ها صحبت شود.

وی درباره صداقت و اراده سیاسی طرف مقابل در مذاکرات گفت: ما هیچ وقت به طرف های مقابل خودمان و نیت آن ها خوش بین نبودیم و ادامه مذاکرات همواره با بدبینی بوده است. اما این که طرف های مقابل جدی هستند یا نه اما می توانم بگویم نشانه ی از جدی نبودن آن ها ندیده ایم. به دقت همه تحرکات آن ها را رصد می کنیم و اگر حرکتی حاکی از جدی نبودن آن ها باشد روی رفتار ما هم تاثیر می گذارد.

این عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشور با اشاره به هماهنگی میان شش کشور درباره حضور وزیران خارجه در مذاکرات بعدی گفت: این احتمال از قبل پیش بینی شده است اما در کل انتظار می رود که این شش کشور با صدای واحد با ما صحبت کنند و وظیفه این هماهنگی به عهده خانم اشتون است. ما یک نگرانی داریم و آشکار هم اعلام کرده ایم؛ درست است که با خانم اشتون مذاکره می کنیم، اما هرگز حاضر نیستیم که یک مذاکره را دوبار انجام دهیم که مثلا یکی از گروه ۱ + ۵ با آن چه موافقت می شود، یک جانبه مخالفت کند و ما مجبور به مذاکره دوباره شویم. یکی از کشورها در توافق ژنو این کار را انجام داد و ما به خانم اشتون گفتیم که هماهنگی بین خودتان را انجام دهید و معقول نیست که دوباره بر روی چیزی که تفاهم شده دبه دربیاورد. بین ژنو ۲ تا ۳ آن ها خودشان را هماهنگ کردند و بعد از تامین نظر ما به مذاکرات بازگشتند و دراین دور از مذاکرات هم ما این نگرانی را داریم و خانم اشتون از سوی ۱ + ۵ گفت وگو می کند اما ممکن است در مسیر مذاکره لازم شود تا وزیران خارجه برای اتخاذ تصمیمات سیاسی به مذاکرات وارد شوند.