درمان سنگ صفرا بدون جراحی و با رژیم غذایی
درمان سنگ صفرا بدون جراحی و با اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی را در امیدنیوز یادتان داده ایم.
درمان سنگ صفرا بدون جراحی امکان پذیر است؟ آیا با رژیم غذایی می توان سنگ کیسه صفرا را درمان کرد؟ علت ابتلا به این بیماری چیست؟ روش های درمان سنگ صفرا بدون جراحی را در امیدنیوز بخوانید.
سنگ صفرا چیست ؟
سنگ صفرا یا "سنگهای کیسه صفرا" (Gallstones) به ذرات جامدی گفته میشود که در کیسه صفرا، یک عضو کوچک در زیر کبد، تشکیل میشوند. این سنگها میتوانند از مواد مختلفی مانند کلسترول یا بیلیروبین (یک ماده زرد رنگ در صفرا) تشکیل شوند و اندازههای مختلفی داشته باشند، از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر.
درمان سنگ صفرا بدون جراحی ممکن است در برخی موارد مؤثر باشد و معمولاً در شرایطی که سنگها کوچک و بدون علائم هستند، توصیه میشود. این روشها شامل تغییرات در رژیم غذایی و استفاده از داروها هستند:
درمان سنگ صفرا بدون جراحی
تغییرات در رژیم غذایی
- کاهش مصرف چربی: کاهش مصرف غذاهای چرب میتواند به کاهش فشار بر کیسه صفرا کمک کند و تشکیل سنگهای جدید را کاهش دهد.
- افزایش مصرف فیبر: مصرف غذاهای پر از فیبر مانند میوهها، سبزیجات، و غلات کامل میتواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند.
- خوردن وعدههای غذایی منظم: وعدههای غذایی کوچک و منظم به حفظ جریان صفرا و پیشگیری از تشکیل سنگهای جدید کمک میکند.
داروها
- داروهای تجزیهکننده سنگ: داروهایی مانند اورسودئوکسیکولیک اسید (Ursodiol) میتوانند به حل کردن سنگهای کلسترولی کمک کنند. این داروها معمولاً برای سنگهای کوچک و زمانی که علائم شدید نیستند، تجویز میشوند.
- داروهای ضدالتهاب و ضد درد: برای کاهش درد و التهاب میتوان از داروهای ضد درد و ضد التهاب استفاده کرد، اما این درمانها معمولاً بهطور مستقیم بر روی سنگها تأثیر نمیگذارند.
استفاده از روشهای غیرجراحی
لیتوترپسی: این روش که با نام "لتیوتریپسی" نیز شناخته میشود، شامل استفاده از امواج شوک برای خرد کردن سنگها به قطعات کوچکتر است که میتواند به تخلیه آنها از بدن کمک کند. این روش بیشتر برای سنگهای کلسترولی و در شرایط خاص استفاده میشود.
توجه داشته باشید که این روشها ممکن است همیشه برای همه افراد مناسب نباشند و در برخی موارد، نیاز به جراحی برای درمان قطعی وجود دارد. همچنین، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی را بر اساس وضعیت خاص خود انتخاب کنید.
بهترین رژیم غذایی سنگ صفرا چیست ؟
رعایت یک رژیم غذایی مناسب میتواند به مدیریت و پیشگیری از مشکلات مرتبط با سنگهای صفراوی کمک کند. رژیم غذایی مناسب برای افراد با سنگ صفرا باید به بهبود عملکرد کیسه صفرا و کاهش خطر تشکیل سنگهای جدید کمک کند. در اینجا نکاتی برای یک رژیم غذایی مناسب آورده شده است:
۱. رژیم غذایی کمچربی
کاهش مصرف چربیهای اشباعشده: از مصرف غذاهایی با چربیهای اشباعشده بالا مانند کره، خامه، و غذاهای سرخشده اجتناب کنید.
اجتناب از چربیهای ترانس: چربیهای ترانس که در بسیاری از غذاهای فرآوریشده و نیمهآماده وجود دارد نیز باید محدود شود.
۲. افزایش مصرف فیبر
غلات کامل: مانند نان کامل، برنج قهوهای، و پاستای کامل.
میوهها و سبزیجات: مصرف میوهها و سبزیجات تازه مانند سیب، توتها، سبزیجات برگدار، و هویج به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکند.
۳. مصرف پروتئینهای کمچرب
پروتئینهای حیوانی کمچرب: مانند مرغ بدون پوست، ماهی، و گوشتهای کمچرب.
پروتئینهای گیاهی: مانند حبوبات (عدس، نخود، و لوبیا) و توفو.
۴. کنترل اندازه وعدههای غذایی
وعدههای غذایی کوچک و مکرر: خوردن وعدههای غذایی کوچک و منظم به حفظ جریان صفرا و پیشگیری از تجمع آن در کیسه صفرا کمک میکند.
۵. پرهیز از قند و کربوهیدراتهای تصفیهشده
محدود کردن مصرف قندها و شیرینیها: مانند کیک، بیسکویت، و نوشابههای شیرین.
اجتناب از نان و ماکارونیهای تهیهشده با آرد سفید: به جای آنها از نان و ماکارونیهای تهیهشده با آرد کامل استفاده کنید.
۶. مصرف کافی آب
آب کافی: نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز برای کمک به هضم و حفظ سلامتی عمومی مهم است.
۷. توجه به خوراکیهای خاص
مصرف منظم مواد غذایی ضدالتهاب: مانند زردچوبه، زنجبیل، و روغن زیتون که ممکن است به کاهش التهاب و درد کمک کند.
۸. پرهیز از الکل و کافئین برای درمان سنگ صفرا بدون جراحی
محدود کردن مصرف الکل و نوشیدنیهای کافئیندار: که ممکن است به مشکلات گوارشی و تشکیل سنگهای صفراوی دامن بزند.
پیشنهادات ویژه:
استفاده از روغنهای سالم: مانند روغن زیتون یا روغن کانولا به جای روغنهای اشباعشده و ترانس.
پرهیز از غذاهای پرنمک: مصرف نمک را کاهش دهید و از غذاهای کمنمک استفاده کنید.
غذاهای مضر برای سنگ صفرا
اگر شما یا کسی که میشناسید سنگ صفرا دارد یا در معرض خطر تشکیل سنگهای صفراوی است، باید برخی از غذاها را از رژیم غذایی خود حذف یا محدود کنید تا از بروز مشکلات جلوگیری کنید. غذاهای مضر برای سنگ صفرا معمولاً دارای چربیهای بالا، قند زیاد، یا مواد غذایی با کالری بالا هستند. در اینجا فهرستی از غذاهایی که بهتر است از مصرف آنها اجتناب کنید:
غذاهای چرب و سرخشده
غذاهای سرخشده: مانند سیبزمینی سرخکرده، مرغ سوخاری، و دیگر غذاهای سرخشده.
چربیهای اشباعشده: مانند کره، خامه، و روغنهای حیوانی.
غذاهای پر از کلسترول
گوشت قرمز: مانند استیک، کباب، و سایر انواع گوشت قرمز.
زرده تخممرغ: مصرف زیاد زرده تخممرغ میتواند سطح کلسترول را بالا ببرد.
غذاهای فرآوریشده و آماده
غذاهای کنسروی: مانند سوپهای کنسروی و غذاهای آماده.
سوسیس و کالباس: این نوع غذاها معمولاً دارای چربی و نمک زیادی هستند.
قند و کربوهیدراتهای تصفیهشده
شیرینیها و دسرها: مانند کیک، کلوچه، و بیسکویت.
آرد سفید و نانهای تهیهشده با آرد تصفیهشده: مانند نان سفید و ماکارونیهای تهیهشده از آرد سفید.
غذاهای پرنمک
غذاهای نمکزده: مانند چیپس، پاپکورنهای شور، و دیگر تنقلات شور.
مکملهای غذایی و نوشیدنیهای حاوی قند زیاد
نوشیدنیهای شیرین: مانند نوشابه و نوشیدنیهای انرژیزا.
مکملهای غذایی با قند زیاد: مانند برخی از نوشیدنیهای پروتئینی و بارهای انرژیزا.
توصیه میشود که بجای این غذاها، روی مصرف مواد غذایی سالم تمرکز کنید، مانند میوهها، سبزیجات، غلات کامل، و منابع پروتئین کمچرب. همچنین، حفظ وزن سالم و انجام فعالیتهای بدنی منظم میتواند به پیشگیری از تشکیل سنگهای صفراوی کمک کند. اگر شک دارید یا نیاز به مشاوره تخصصی دارید، مشاوره با یک پزشک یا متخصص تغذیه میتواند مفید باشد.
ترکیبات گیاهی برای درمان سنگ صفرا
۱. مصرف آب سیب و سرکه سیب
آب سیب: حاوی اسید مالیک است که میتواند به نرم کردن سنگهای صفراوی کمک کند و همچنین به کاهش علائم کمک کند. مصرف منظم آب سیب میتواند به پیشگیری از تشکیل سنگهای جدید کمک کند.
سرکه سیب: ممکن است به کاهش تولید کلسترول در کبد کمک کند و به این ترتیب، به کاهش خطر تشکیل سنگهای صفراوی کمک کند. همچنین، سرکه سیب ممکن است خواص ضدالتهابی و تسکیندهنده داشته باشد.
- مواد لازم:
- ۱ لیوان آب سیب
- ۱ قاشق غذاخوری سرکه سیب
- روش تهیه:
- سرکه سیب را به آب سیب اضافه کنید.
- خوب هم بزنید تا مخلوط شود.
- این نوشیدنی را یک بار در روز بنوشید.
نکات مهم:
- توجه به میزان مصرف: سرکه سیب ممکن است باعث سوزش معده یا مشکلات گوارشی در برخی افراد شود. اگر چنین مشکلاتی را تجربه کردید، مصرف را کاهش دهید یا با پزشک مشورت کنید.
- نوشیدن به میزان کافی: مصرف آب کافی در طول روز نیز برای سلامت کیسه صفرا و پیشگیری از مشکلات گوارشی مهم است.
آب ریشهی چغندر، خیار و هویج
استفاده از آب میوهها و سبزیجات عمدتا توسط درمانهای طبیعی سنتی برای سنگ کیسه صفرا توصیه میشوند. یکی از این نوشیدنیها که از ترکیب ریشهی چغندر، خیار و هویج تهیه میشود برای کیسه صفرا بسیار مفید است. چغندر نه تنها کیسه صفرا و کبدتان را تقویت و پاکسازی میکند، بلکه به پاکسازی روده بزرگ و خونتان نیز کمک میکند. خیار، به دلیل میزان آب بالایی که دارد، برای زدودن سموم کبد و همچنین کیسه صفرا عالی است؛ آب هویج که سرشار از ویتامین ث و دیگر مواد مغذی است نیز چنین تاثیری روی کبد و کیسه صفرا دارد.
مواد لازم:
یک عدد چغندر
یک عدد خیار
۴ عدد هویج (متوسط)
به یاد داشته باشید، شما باید مقدار مساوی از آب خیار، هویج و ریشهی چغندر داشته باشید. بنابراین، در صورت نیاز، مقدار هر یک از سبزیجات افزایش یا کاهش بدهید. بهعنوان مثال، شما میبایست یک سوم لیوان از آب ریشهی چغندر، آب هویج و آب خیار را با هم مخلوط کنید تا یک لیوان آبمیوهی مخلوط داشته باشید
طرز تهیه:
آب هر سه را (خیار و هویج و چغندر) بگیرید.
آنها را با هم ترکیب کنید.
این ترکیب را روزی دو بار بنوشید.
حتی میتوانید سیب، کرفس و زنجبیل به این ترکیب اضافه کنید تا بر فواید آن بیفزایید.
درمان سنگ صفرا بدون جراحی با قاصدک
گیاه دارویی قاصدک از کبد شما حمایت میکند و به عملکرد کیسه صفرا کمک میکند. برگ قاصدک به افزایش دفع صفرا از کبد و در نتیجه زدودن سموم از آن و سوخت و ساز چربی کمک میکند. این گیاه همچنین برای تحریک کیسه صفرای تنبل موثر است. بنابراین، استفاده از قاصدک برای درمان سنگ کیسه صفرا منطقی به نظر میرسد. شما همیشه میتوانید برگهای سبزرنگ و ظریف قاصدک را به سالادتان اضافه کنید یا آنها را بخارپزکنید و بخورید. همچنین میتوانید چای قاصدک بنوشید. در اینجا دستورالعمل تهیهی چای قاصدک را میبینید:
مواد لازم:
آب داغ- ۱ فنجان
برگ خشک قاصدک- ۱ قاشق چایخوری
عسل (اختیاری)
طرز تهیه:
برگهای قاصدک را در یک ظرف یا فنجان بریزید.
روی آن آب داغ بریزید.
در ظرف را بگذارید و اجازه بدهید به مدت ۵ دقیقه خیس بخورند.
اگر دوست دارید کمی عسل به این چای اضافه کنید.
این چای را دو یا سه بار در روز بنوشید.
درمان سنگ صفرا بدون جراحی با اسفرزه
برنامهی غذایی دارای فیبر بالا برای درمان سنگ کیسه صفرا بسیار ضروری است. در حالی که باید وعدههای غذاییتان سرشار از فیبر و ویتامینها، به خصوص ویتامین ث باشد، میتوانید اسفرزه را نیز به عنوان درمانی برای سنگ صفرا مصرف کنید. این گیاه منبع بسیار خوبی از فیبرهای محلول است که به کلسترول در صفرا متصل شده و از تشکیل سنگ کیسه صفرا جلوگیری میکند. اسفرزه همچنین مانع از یبوست میشود. یکی دیگر از علل تشکیل سنگ کیسه صفرا یبوست است.
مواد لازم:
پودر اسفرزه- ۱ قاشق چایخوری
آب – ۱ لیوان
طرز تهیه:
اسفرزه را به آب اضافه کنید.
خوب مخلوط کنید و بلافاصله بنوشید.
این نوشیدنی را شبها قبل از رفتن به رختخواب بنوشید.
عوارض برداشتن کیسه صفرا در اثر جراحی
برداشتن کیسه صفرا، که به آن "کولهسیستکتومی" میگویند، یک عمل جراحی نسبتا رایج است و معمولاً به دلیل مشکلاتی مانند سنگ صفرا، التهاب یا عفونت کیسه صفرا انجام میشود. در اکثر موارد، این عمل به طور موفقیتآمیز انجام میشود و بیماران بهبود مییابند. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است برخی عوارض یا مشکلات بعد از جراحی وجود داشته باشد. این عوارض میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد در ناحیه جراحی: ممکن است پس از عمل، در ناحیه شکم و اطراف محل جراحی درد یا ناراحتی احساس کنید. این درد معمولاً به مرور زمان کاهش مییابد.
- مشکل در هضم چربیها: بدون کیسه صفرا، که وظیفه ذخیره و ترشح صفرا را بر عهده دارد، ممکن است برخی افراد مشکلاتی مانند اسهال یا نفخ داشته باشند، به ویژه بعد از مصرف غذاهای چرب.
- اسهال مزمن: برخی از بیماران ممکن است بعد از عمل دچار اسهال مزمن شوند که ممکن است نیاز به تغییرات در رژیم غذایی داشته باشد.
- عفونت محل جراحی: ممکن است در محل برش جراحی عفونت ایجاد شود، که نیاز به درمان با آنتیبیوتیک دارد.
- التهاب: التهاب در ناحیه جراحی میتواند رخ دهد و نیاز به مدیریت مناسب داشته باشد.
- سنگهای صفراوی جدید: در برخی موارد، ممکن است پس از جراحی سنگهای جدید در مجاری صفراوی ایجاد شوند.
- مشکلات در مجاری صفراوی: ممکن است به ندرت مشکلاتی در مجاری صفراوی مانند انسداد یا آسیب به آنها ایجاد شود.
- خونریزی: خونریزی داخلی یا خارجی پس از عمل ممکن است اتفاق بیفتد.
- خونریزی داخلی: خونریزی داخلی میتواند به دلیل آسیب به عروق خونی در طول جراحی رخ دهد.
- مشکلات گوارشی پایدار: برخی افراد ممکن است مشکلات گوارشی مانند نفخ یا درد شکم را برای مدت طولانی تجربه کنند.
مهم است که پس از جراحی، دستورالعملهای پزشک خود را به دقت دنبال کنید و در صورت بروز هرگونه علامت غیرعادی یا درد شدید، با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، داشتن رژیم غذایی مناسب و پیگیری منظم با پزشک میتواند به کاهش مشکلات و عوارض بعد از عمل کمک کند.
علت ایجاد سنگ صفرا
سنگ صفرا یا سنگهای کیسه صفرا به دلایل مختلفی تشکیل میشوند که به ترکیب و عملکرد صفرا و کیسه صفرا مرتبط است. در اینجا به برخی از علل اصلی تشکیل سنگ صفرا پرداخته شده است:
۱. اختلال در ترکیب صفرا
- اضافهبار کلسترول: هنگامی که سطح کلسترول در صفرا بالاتر از حد معمول میشود و کیسه صفرا نمیتواند آن را به درستی تجزیه کند، ممکن است کلسترول به صورت بلورهای جامد تبدیل شده و سنگهای صفراوی ایجاد شود.
- افزایش بیلیروبین: بیلیروبین، ماده زردرنگی است که از تجزیه گلبولهای قرمز خون به وجود میآید. در برخی از بیماریها، مانند سیروز کبدی یا بیماریهای خونی خاص، بیلیروبین به مقدار زیاد تولید میشود و میتواند به تشکیل سنگهای صفراوی کمک کند.
۲. مشکلات در تخلیه کیسه صفرا
- کند شدن تخلیه صفرا: اگر کیسه صفرا به درستی تخلیه نشود، صفرا ممکن است در آن تجمع کرده و سنگها شکل بگیرند. این مشکل میتواند به علت رژیمهای غذایی نامناسب، بارداری، یا برخی شرایط پزشکی ایجاد شود.
۳. عوامل ژنتیکی و ارثی
- سابقه خانوادگی: وجود سابقه خانوادگی از سنگهای صفراوی میتواند فرد را در معرض خطر بیشتری قرار دهد.
۴. عوامل هورمونی
- هورمونهای زنانه: استروژن و پروژسترون، که در دوران بارداری یا با مصرف قرصهای ضد بارداری افزایش مییابند، میتوانند تأثیر بر عملکرد کیسه صفرا داشته باشند و احتمال تشکیل سنگها را افزایش دهند.
۵. عوامل مرتبط با وزن و تغذیه
- چاقی و اضافه وزن: اضافه وزن میتواند سطح کلسترول در صفرا را افزایش دهد و به تشکیل سنگها کمک کند.
- رژیم غذایی نامناسب: رژیمهای غذایی کمفیبر و پرچربی میتوانند به تشکیل سنگهای صفراوی کمک کنند. رژیم غذایی کمکالری و کاهش وزن سریع نیز میتواند منجر به تغییرات در ترکیب صفرا و تشکیل سنگها شود.
۶. بیماریهای خاص و شرایط پزشکی
- دیابت: بیماریهای متابولیک مانند دیابت میتوانند بر روی ترکیب صفرا تأثیر بگذارند.
- بیماریهای کبدی: بیماریهایی مانند سیروز کبدی میتوانند به تولید بیلیروبین زیاد و تشکیل سنگها کمک کنند.
۷. عوامل مربوط به سن و جنس
- سن و جنس: زنان باردار، زنان در سنین باروری، و افراد مسنتر به طور کلی بیشتر در معرض خطر سنگهای صفراوی قرار دارند.
ارسال نظر