درمان تبخال لب با 20 راهکار ساده ی خانگی ؛ بهترین پماد تبخال
درمان تبخال لب باید جدی گرفته شود زیرا این یک بیماری ویروسی است که ممکن است به افراد دیگر منتقل شود.

درمان تبخال لب اگر جدی گرفته نشود می تواند موجب انتقال به سایر افراد شود. با اینکه تبخال اصولا در نواحی لب بوجود می آید، اما می تواند سایر نقاط بدن را نیز درگیر کند. امیدنیوز راهکارهای فوق العاده ای برای درمان تبخال لب در اختیارتان قرار داده است.
چه عواملی باعث ایجاد تبخال میشوند ؟
تبخال به دلیل آلودگی با ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) ایجاد میشود. این ویروس معمولاً قبل از 20 سالگی به بدن وارد شده و بر روی لبها و نواحی اطراف دهان تاثیر میگذارد. ویروس میتواند با تماس نزدیک با فرد آلوده، مانند بوسیدن و یا از طریق لمس اشیا آلوده به ویروس مانند حوله، ظرف غذا و یا ژیلت اصلاح منتقل شود. ویروس تا پایان عمر و به صورت خفته در داخل سلولهای عصبی باقی میماند و شرایط استرس زا منجر به شیوع مجدد آن میشود. از جمله شرایطی که باعث عود تبخال دهانی میشوند، موارد زیر هستند:
- تب
- قاعدگی
- استرس
- خستگی
- تغییرات هورمونی
- عفونت تنفسی
- هوای گرم
- سیستم ایمنی ضعیف
- انجام کارهای دندانپزشکی
علائم تبخال
در ادامه علائم تبخال آورده شدهاند.
- احساس خارش یا سوزش روی پوست قبل از بروز تبخال
- تاولهای کوچک پر از مایع
زمانی که اولین تبخال بروز میکند، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید.
- تب
- زخم و درد لثهها
- گلو درد
- سردرد
- گرفتگی عضلانی
- التهاب غدد لنفاوی
همهی افراد ممکن است در طول زندگیشان تبخال را تجربه کنند. کودکان زیر ۵ سال ممکن است داخل دهان یا سوراخ بینی خود دچار تبخال شوند و به این جهت باید در صورت لزوم به دنبال درمان خانگی تبخال دهان کودکان هم باشید.
بهترین پماد ها برای درمان تبخال لب
تاولها معمولا خودبهخود و بدون درمانهای دارویی بهبود مییابند. اما اگر شیوع آن شدید باشد یا بهطور مکرر تبخال میزنید، با مراجعه و مشورت با پزشک میتوانید از داروهای ضدویروسی استفاده کنید. این داروها به کاهش علایم و تعداد دفعاتی که ممکن است تبخال را تجربه کنید، کمک خواهند کرد. در زیر به برخی از داروهای ضدویروسی که برای درمان تبخالهای تناسلی و دهان استفاده میشوند، اشاره شده است:
- آسیکلوویر
- فامسیکلوویر
- والاسیکلوویر
- فوسکارنت یا سیدوفوویر
داروهای ضدویروسی همچنین میتوانند به کاهش انتقال ویروس نیز کمک کنند.
درمان تبخال لب با روش های خانگی ساده
در این بخش، سادهترین روشهای درمانی تبخال را برایتان آوردهایم:
درمان تبخال با استفاده از کمپرس یخ
- یخ میتواند به تسکین درد و ناراحتی ناشی از شیوع تب خال در دهان و لب کمک کند.
- برای اینکار باید یک تکه یخ را در یک پارچه یا حوله بپوشانید و آن را بهمدت ۱۰ دقیقه روی موضوع آسیبدیده بگذارید.
- این کار را هر روز به دفعات درطول روز انجام دهید تا شاهد روند بهبود خود باشید.
درمان تبخال لب با استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب قادر است با قابلیت ضدعفونیکننده و ضدالتهاب خود به کاهش شدت شیوع تبخال کمک کند. برای اینکار لازم است:
- یک تکه پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و آن را سه یا چهار بار در روز بهمدت سه روز روی موضع تبخال قرار دهید.
- برای گرفتن بهترین نتیجه از این روش درمانی، باید بهمحض اینکه سوزش اولیه را احساس میکنید، از آن استفاده نمایید.
- توجه داشته باشید احتمال سوزش موضع وجود دارد.
- همچنین میتوانید یک یا دو قاشق چایخوری از سرکه سیب را به یک فنجان آب اضافه کرده و دو بار طی روز آن را بنوشید.
درمان تبخال با استفاده از هیدروژن پروکسید
آب اکسیژنه دارای خواص ضدعفونیکننده بسیار زیادی است و به همین علت یک درمان خانگی کاملاً ایمن برای تبخال محسوب میشود. برای استفاده از این روش درمانی باید:
- کمی محلول آب اکسیژنه 3% را با استفاده از پنبه روی ناحیه آسیبدیده بگذارید.
- اجازه دهید چند دقیقه این محلول روی ناحیه باقی بماند و سپس آن را بشویید.
- این فرآیند را هر چند ساعت یکبار و برای چند روز تکرار نمایید.
- برای زخمهای دهانی میتوانید مخلوطی از آب اکسیژنه و آب را به نسبت سه به یک چندبار در روز و بهمدت دو تا سه روز استفاده کنید.
درمان تبخال لب با استفاده از سیر
سیر دارای خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی فراوانی بوده که در درمان تبخال بسیار کمککننده است. تحقیقات منتشرشده در سال ۱۹۹۲ میلادی نشان میدهند ماده شیمیایی بهنام آلیسین که در سیر وجود دارد که ممکن است اثرات ضدویروسی داشته باشد. همچنین سیر شامل ترکیب ضدویروسی آژونه نیز هست. برای گرفتن بهترین نتیجه از این روش درمانی، باید:
- یک حبه سیر خرد شده را روی ناحیه آسیبدیده قرار دهید و اجازه دهید بهمدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باقی بماند.
- این کار را باید چند بار در روز تا زمانی که شاهد بهبود تبخال باشید، انجام دهید.
- توجه داشته باشید که ممکن است این کار باعث ایجاد احساس سوزش در موضع تبخال شود.
- شما میتوانید هر روز دو یا سه بار از روغن سیر در موضع تبخال استفاده کنید.
- برای تهیه روغن سیر لازم است یک حبه سیر تازه در روغن زیتون اصل بپزید رنگ آنها قهوهای شده و بعد از آن باید آنها را فشار دهید تا روغنشان خارج شود.
- همچنین میتوانید هرروز یک یا دو حبه سیر لهشده را میل کنید. این کار بهعنوان یک اقدام پیشگیرانه عمل خواهد کرد.
درمان تبخال لب با بادرنجبویه
بادرنجبویه برای کاهش شدت پیشرفت تبخالها بسیار مفید است و علاوه بر آن اثرات ضدویروسی و ضدباکتریایی قوی دارد. همچنین بادرنجبویه شامل یک ترکیب طبیعی به نام اوگنول است که بهعنوان یک مسکن طبیعی و قوی عمل میکند. برای استفاده از آن باید:
- چند بار در روز و بهمدت چند روز چای بادرنجبویه بنوشید تا زمانی که علائم شما فروکش کند.
- برای سه یا چهار بار در روز میتوانید کیسههای چای بادرنجبویه و یا روغن آن را روی موضع تبخال بمالید.
- همچنین میتوانید این ناحیه را با استفاده از چای بادرنجبویه شستشو دهید.
- استفاده از کمی عصاره بادرنجبویه روی موضع آسیبدیده نیز میتواند کمککننده باشد. این کار را باید چندبار در روز انجام دهید.
درمان تبخال با استفاده از ریشه شیرینبیان
ریشه شیرینبیان سیستم ایمنی بدن را تا حد زیادی تقویت کرده و ازاینطریق با ویروس تبخال مبارزه میکند این ماده یک جز فعال موسوم به گلیسیرین دارد که قابلیتهای ضدویروسی و ضدالتهابی آن معروف است. میتوانید:
- یک قاشق سوپخوری آب و یک قاشق سوپخوری پودر ریشه شیرینبیان را با یکدیگر مخلوط کنید.
- آن را به موضع آسیبدیده بزنید و اجازه دهید چند ساعت در همین وضعیت بماند.
- این کار را سه یا چهاربار در روز انجام داده تا تبخالهایتان کاملا از بین برود.
- همچنین میتوانید یک لایه نازک از عصاره ریشه شیرینبیان مایع را بهصورت کرم و یا ژل در موضع تبخال استفاده کنید.
- توجه داشته باشید افرادی که فشار خون بالا دارند، نباید این گیاه را به شکل خوراکی مصرف کنند.
- همچنین اگر استفاده از ریشه شیرینبیان باعث ایجاد حساسیت در پوست فرد شود، باید درمان بهوسیله آن را متوقف کرد.
درمان تبخال لب با استفاده از نعناع فلفلی
مصرف چای فلفلی میتواند به کاهش شدت شیوع تبخال لب و دهان کمک کند. همچنین این ماده باعث تسکین درد و التهاب نیز خواهد شد. روغن نعناع فلفلی هم اثر مثبتی بر ازبینرفتن ویروس تبخال دارد. برای استفاده از این گیاه:
- میتوانید حداقل دوبار در روز چای نعناع فلفلی بنوشید.
- همچنین آغشتهکردن پنبه به آب و روغن نعناع و استفادهکردن آن روی موضع تبخال چندبار در روز اثر زیادی خواهد داشت.
درمان تبخال با استفاده از روغن درخت چای
روغن درخت چای یک درمانگر موثر و بسیار قوی برای تبخال است که خواص ضدالتهابی و ضددرد بالایی دارد. این روغن شامل ترپنس و فنیلپروپانویید بوده که روی فعالیت ضدویروسی اثر میگذارند.
علاوه بر این، مطالعهای در سال 2001 انجام شد و نتایجش منتشر شد که نشان میداد روغنهای اساسی و ضروری مانند روغن درخت چای و روغن اکالیپتوس، فعالیت ضدویروسی را علیه ویروس تبخال انجام داده و از این طریق روند پیشرفت تبخال دهان و لب را کنترل میکنند. برای استفاده از این روش درمانی باید:
- ۱۰ قطره از روغن چای را به نیم اونس روغن گیاهی اضافه کنید.
- میتوانید پنج قطره دیگر روغن اسانس گل شمعدانی و دو قطره روغن نعناع را نیز به این ترکیب اضافه کنید.
- این محلول را ۳ تا ۵ بار در روز با استفاده از پنبه روی موضع بمالید و این کار را تا چندروز ادامه دهید.
درمان تبخال لب با استفاده از روغن نارگیل
روغن نارگیل حاوی مقادیری از لوریک اسید است بوده که اثرات ضدویروسی و ضدمیکروبی بسیار زیادی دارد. همچنین اسیدلوریک و کاپریک اسید موجود در روغن نارگیل به کشتن ویروس تبخال کمک میکنند. برای بهرهگیری از این روش درمانی باید:
- روزانه ۱ تا ۳ اونس و یا حدود یک چهارم قاشق روغن نارگیل خالص را بنوشید.
- همچنین میتوانید بعد از مشورت با پزشک خود، به شکل مکمل لوریک اسید را نیز مصرف کنید.
درمان تبخال با استفاده از آلوئهورا
آلوئهورا برای مقابله با شیوع و بروز تبخال بسیار مفید است، زیرا با ترکیبات خود قادر است جراحات مختلف را التیام بخشد. همچنین این ماده میتواند تا حد زیادی درد و التهاب را نیز کاهش دهد. برای استفاده از آن باید:
- برگ آلوئهورا را تهیه کرده و مقداری از ژل آن را خارج کنید.
- ژل را روی موضع آسیب دیده بگذارید.
- اجازه دهید ژل در آن ناحیه کاملا خشک شود.
- سپس آن را با استفاده از یک دستمال خیس و گرم پاک نمایید.
- از این روش برای چندین بار در روز و بهمدت سه تا چهار روز استفاده کنید.
- همچنین میتوانید از ژلها یا کرمهای تجاری آلوئهورا استفاده نمایید.
- در کنار آن سعی کنید غذاهای غنی از لیسین، مانند تخممرغ، محصولات لبنی، آجیل (به جز بادتم زمینی)، انبه، سویا و زردآلو بخورید.
- سبزیجاتی مانند کلم، کلم بروکلی و کاهو، میتواند از پیشرفت ویروس تبخال شما جلوگیری کند.
- اگر زخمها و علائم شما درعرض ۷ یا ۱۰ روز بهبود پیدا نکرد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
درمان تبخال لب با استفاده از کمپرس آب گرم
تحقیقات اولیه نشان میدهد فرد بهمحض اینکه احساس اولیه مبنی بر بروز علائم تبخال را تجربه میکند، باید اقدام به استفاده از کمپرس آب گرم کند. اگر درد پیشاز این در موضع درد شروع شده باشد، کمپرس آب گرم میتواند به کاهش درد و تورم کمک شایانی کند. برای استفاده از این روش درمانی باید:
- یک کمپرس حاوی آب و برنج را داخل مایکروویو قرار دهید و یک دقیقه صبر کنید تا کاملا گرم شود.
- کمپرس آب گرم را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی موضع تبخال قرار دهید.
درمان خارش تبخال با استفاده از خمیر جوش شیرین
استفاده از خمیر جوش شیرین میتواند ضایعات را خشک کرده و به کاهش خارش ناحیه آسیبدیده کمک کند. برای انجام این کار کافی است یک پنبه مرطوب را آغشته به جوششیرین کنید و آن را روی محل زخم خود بکشید.
درمان تبخال لب با حذفکردن شکر اضافه از رژیم غذایی
بدن انسان شکر را تبدیل به اسید تبدیل میکند. بهتر است فرد از مصرف غذاهای پر از شکر پرهیز کرده و غذاهای شیرین طبیعی، همچون عسل، موز و پرتقال را جایگزین آن کند.
درمان تبخال با اجتناب از مصرف ال-آرژنین
فردی که سابقه بروز تبخال را دارد، باید از غذاهایی که دارای سطوح بالایی از آرژینین هستند، اجتناب کند. برای مثال مصرف شکلات که غنی از آمینو اسید است، میتواند علائم تبخال را تحریک کند.
درمان تبخال لب با استفاده از عنبر سایل
درخت عنبر سایل، خواص ضدویروسی فوقالعادهای دارد. متاسفانه برخیاز افراد به این درخت حساسیت دارند و برای پوستشان ایجاد خارش میکند. اما افرادی که دچار حساسیت نیستند، بسیار میتوانند از این درخت بهره بگیرند. کسانی که دچار حساسیت هستند، میتوانند از محلول رقیقشده استفاده کنند.
درمان تبخال با استفاده از عسل مانوکا
تحقیقات بسیار زیادی حاکی از آن است که کاربرد موضعی عسل مانوکا برمحل تبخال و زخمها ممکن است برای درمان ویروس HSV – 1 و HSV – 2 مفید باشد. عسل مانوکا میتواند بدون رقیقسازی به شکل مستقیم استفاده شود.
درمان تبخال لب با استفاده از شیر بز
شیر بز حاوی مقادیر زیادی از یک عامل ضدویروسی است که میتواند دربرابر تبخال بهعنوان یک عامل درمانی عمل کند. فرد بیمار میتواند از شیر بز به شکل مستقیم روی محل زخم استفاده کند.
درمان تبخال با روغن بابونه
برخیاز تحقیقات و مطالعات صورتگرفته نشان میدهند استفاده از روغن بابونه خواص درمانی و آنتی ویروسی بسیار زیادی داشته که قادر است به درمان ویروس تبخال کمک کند. البته باید این روغن را با یک روغن حامل رقیق کرد.
درمان تبخال لب با عصاره سرخارگل
عصاره سرخارگل یک ماده ضدویروسی بسیار موثر علیه هر دو سویه بیماری تبخال بوده و همچنین یک عامل ضدالتهاب قوی محسوب میشود. این عصاره قادر است روند پیشرفت ویروس را کنترل کند و دردهای ناشی از آن را تسکین دهد. برای گرفتن بهترین نتیجه از این روش درمانی، باید عصاره سرخارگل را بدون رقیقسازی و بهشکل مستقیم روی موضع تبخال اعمال کرد.
درمان تبخال با استفاده از رژیم غذایی مناسب
مصرف غذاهای مناسب و پرهیز از مواد غذایی خاصی که ممکن است سیستم ایمنی بدن فرد را تقویت کرده و از این جهت با ویروس تبخال مبارزه کند، میتواند در این زمینه کمککننده باشد. شواهد برآمده از تحقیقات نشان میدهد تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی فرد به جلوگیری از شیوع و پیشرفت این عارضه کمک میکند.
مصرف پروتئین بهمیزان مناسب جهت مبارزه با ویروس تبخال و دیگر پاتوژنها مفید است. مصرف ماهی، تخم مرغ و جو نیز میتواند اثرگذار باشد. هرچند تحقیقات بیشتری در این رابطه مورد نیاز است؛ اما بهطور کلی شواهد بالینی از تاثیر تغییر رژیم غذایی بر کاهش فعالیت ویروس تبخال حکایت میکند.
درمان تبخال با مصرف سبزیجات غنی از آنتیاکسیدان
مصرف سبزیجات حاوی آنتیاکسیدان میتواند سیستم ایمنی بدن فرد را تقویت کرده و التهابات موجود را به حداقل برساند. مواد غذایی مانند اسفناج، گل کلم، کلم پیج، گوجه فرنگی و…، سرشار از آنتیاکسیدان هستند. این مواد غذایی در ترکیبات خود مقادیری لیسین نیز دارند که برای سرکوب ویروس تبخال مفید است.
اسیدهای چرب امگا ۳
اسیدهاب چرب امگا ۳ میتوانند جهت کمک به سیستم ایمنی فرد برای مقابله با ویروسهای مختلف، ازجمله ویروس تبخال بهکار بیایند. ماهی قزلآلا و تخم کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.
مصرف ویتامین C
محققان و پزشکان ثابت کردهاند مصرف ویتامین C میتواند رشد تبخالها را متوقف کند. همچنین قادر است فواصل بین هر دوره عودکردن ویروس را بیشتر کند.
میوههای رنگارنگ
سبزیجات، صیفیجات و میوههایی همچون فلفل دلمهای، توت فرنگی، پرتقال، انبه و پاپایا، شامل ویتامینهایی هستند که روند پیشرفت ویروس تبخال در بدن را کنترل میکنند.
مواد غذایی حاوی ویتامین B
مواد غذایی حاوی ویتامین B سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و اینچنین با ویروس تبخال مبارزه میکند. ویتامین B از تخممرغ، لوبیا سبز، بروکلی و اسفناج دریافت میشود.
مصرف روی
درمان با روی به میزان چشمگیری میزان شیوع تبخال را کاهش میدهد. فرد بیمار با مصرف ذرت، گوشت بره و نخود فرنگی، میتواند میزان روی را در بدنش افزایش دهد.
کاهش مصرف غذاهای اسیدی
غذاهای اسیدی قادرند واکنشهایی را در بدن فرد ایجاد کنند که زخمها را باز کرده و روند التیام تاولها را کندتر کند. مواد غذایی مانند: آبمیوه، نوشابه، دلستر و غذاهای فراوریشده عموما اسیدی هستند. توصیه میشود فرد بیمار مصرف چنین غذاهایی را کاهش دهد.
آیا تبخالها مسری هستند ؟
هنگامی که تبخال وارد مرحله زخم میشود، حدود روز چهارم، تبخال مسری میشود. افرادی که با مایع تاول باز شخص دیگر تماس پیدا میکنند، بین ۲ تا ۲۰ روز پس از تماس ممکن است دچار تبخال شوند. افراد میتوانند از طریق بوسیدن یا استفادهی مشترک از ظروف، لوازم آرایشی و بهداشتی یا حولهی آغشته به مایع تبخال دیگران مبتلا شوند.
روشهای پیشگیری از تبخال
همهی ما میدانیم که پیشگیری بهتر از درمان است. در ادامه روشهای مفید برای پیشگیری از این عارضهی آزاردهنده را در اختیارتان قرار دادهایم.
- اگر پزشک برایتان داروهای ضدویروس تجویز کرده است، آنها را سر وقت مصرف کنید.
- هر روز، صرفنظر از اینکه هوا آفتابی است یا ابری، ضدآفتاب بزنید.
- از تماس پوستی با فرد مبتلا به تبخال خودداری کنید.
- از استفاده از وسایل مشترک مثل حوله، بالم لب و مواردی از این دست با فرد مبتلا اجتناب کنید.
- دستان خود را بهطور مرتب بشویید و از دستکاری کردن یا ترکاندن تاول خودداری کنید.
- اگر دچار تبخال شدید، مسواک خود را عوض کنید، چون میتواند باعث پخش شدن ویروس شود. بهتر است بعد از اینکه تبخال درمان شد، از یک مسواک جدید استفاده کنید.
نکات مهم در مورد درمان تبخال لب
- برای درمان سریع تبخال از پچ یا چسب تبخال حاوی ژل هیدروکلوئید استفاده کنید. این محصول را میتوانید بهراحتی از داروخانه تهیه کنید.
- از قرصهای ضدویروسی را فقط بر اساس نظر پزشک خود استفاده کنید.
- کرمها و پمادها تبخال را اطراف تبخال بزنید و روی آن نمالید. میتوانید برای جلوگیری از سرایت تبخال به نقاط دیگر برای مالیدن کرم و پماد از گوش پاک استفاده کنید.
- درصورتیکه درد دارید، میتوانید استامینوفن مصرف کنید یا به پزشک مراجعه کرده و او راهنمایی بخواهید.
- در بیشتر مواقع اگر تبخال شما عفونی شود پزشک آنتیبیوتیک تجویز میکند که باید بهموقع مصرف شود.
- یخ یا قاشق فلزی سرد میتواند تسکیندهنده تبخال باشد.
- در طول درمان اگر مسواک زدن برایتان سخت است از دهانشویه و نخ دندان استفاده کنید.
- در طول درمان از غذاهای نرمی که شور یا اسیدی نیستند، استفاده کنید.
- از تماس با نوزادان و اطفال خودداری نمایید.
- با ناحیه تبخال ور نروید و آن را نکنید.
- پیوسته سعی کنید محل تبخال را بشویید و خشک و تمیز نگه دارید.
- در هنگام شیوع بیماری به دلیل مسری بودن، نوشیدنی و غذایتان را با دیگران به اشتراک نگذارید.
زمان مراجعه به پزشک
در بیشتر مواقع، تبخال طی چند هفته خودبهخود برطرف میشود. اگر تبخال بیشتر از دو هفته باقی ماند، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر فکر میکنید مدام (چند بار در سال) درگیر تبخال میشوید، باید با پزشک در این زمینه مشورت کنید. پزشک با تجویز داروهای ضدویروس قوی به شما در رفع این عارضه کمک میکند. اگر علائم زیر را تجربه کردید هم باید به پزشک مراجعه کنید.
- درد شدید
- بروز چند تبخال
- درد کنار چشمها
- درد که به سایر قسمتهای بدن سرایت کرده است.
اگر دچار اگزما یا درماتیت آتوپیک هستید، ممکن است در بعضی از نواحی پوست دچار خونریزی یا ترکخوردگی شوید. اگر ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ به آن نواحی سرایت پیدا کرد، دچار بعضی عوارض میشوید. در چنین مواقعی با پزشک مشورت کنید.