« فشارخون چیست؟ »
فشار خون (به انگلیسی: Blood pressure) به مقدار فشاری گفته می‌شود که توسط خون در جریان، به دیوارهٔ رگ‌ها وارد می‌آید و یکی از علائم حیاتی است. فشار یک مفهوم فیزیکی است، مقصود از فشار اشاره به «قدرت» یک مایع متحرک است. فشار خون در نواحی نزدیک قلب، بیشتر و نسبت فاصله گرفتن از قلب کمتر می‌شود.
فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ‌ها زیاد و به رگ‌ها کم می‌شود. اصولاً فشارخون در بخش‌های مختلف سیستم گردش خون متفاوت است. معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشار خون به‌وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند. با اینکه خیلی از فشارسنج‌های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی‌کنند، ولی فشار خون هنوز در تمام دنیا با mmHg یا میلیمتر جیوه اندازه‌گیری می‌شود. فشارخون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود، اما فردی که دچار بیماری فشارخون بالا است، به هنگام استراحت نیز فشار خونش بالاتر از حد طبیعی است.
دو بیماری فشار خون بالا و فشار خون پایین از جمله بیماری هایی هستند که بسیاری از مردم دنیا را درگیر خود کرده اند. به ویژه در قرن اخیر شاهد افزایش ابتلا افراد به این بیماری ها به ویژه فشار خون بالا هستیم. علت مرگ و میر عده زیادی از مردم دنیا نیز به دلیل عوارض ناشی از فشار خون بالا است که این موضوع نگرانی های جهانی را نیز برانگیخته است.
به طور کلی در جامعه ما وقتی صحبت از فشار خون می شود، بیشتر منظور فشار خون بالا است. وقتی می گوییم فشار خون گرفته ام، احتمالا می خواهیم بیان کنیم که فشار خون بالایی دارم. علت نیز این است که بیماری فشار خون بالا هم رایج تر و هم خطرناک تر از فشار خون پایین است. فشار خون بالا ممکن است به سکته، بیماری های قلبی و عروقی و... منجر شود. همچنین این بیماری علائم خاصی ندارد و همین موضوع اهمیت چکاپ مداوم فرد در خطر ابتلا به فشار خون بالا را ضروری می کند.
به اعتقاد سازمان جهانی بهداشت، سبک زندگی غلط در سال های اخیر است که باعث رشد افراد مبتلا به فشار خون بالا در جهان شده است. مصرف غذاهای فراوری شده و افزایش میزان نمک تصفیه شده، مهمترین عواملی هستند که سازمان جهانی بهداشت در مورد آن نظر داده است. البته به نظر می رسد عوامل دیگری نیز دخیل باشند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
« اندازه گیری فشار خون »
اصولا فشارخون در بخش‌های مختلف سیستم گردش خون متفاوت است ولی در اندازه گیری، فشار خون به دو نوع فشارخون سیستولی و دیاستولی مجزا می شود.
فشار خون سیستولی معمولاً به فشار خونی که در سرخرگ‌های است گفته می‌شود و فشارخون دیاستولی به فشارخون ورید گفته می شود. معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشار خون به وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند. فشارخون طبیعی براساس قرارداد برای فشارخون سیستولی پائین تراز ۱۲۰ میلی متر جیوه و برای فشارخون دیاستولی پائین تراز ۸۰ میلی لیترجیوه است. شیوع فشارخون بالا در جوامع گوناگون متفاوت است . فشارخون نرمال در انسان در حال استراحت در محدوده ۹۰ الی ۱۲۰ میلی‌مترجیوه (سیستولیک) و ۶۰ الی ۸۰ مم/ج (دیاستولیک) قرار دارد. و فشار خون ۱۲۹–۱۲۰میلیمتر جیوه سیستول و زیر ۸۰ دیاستول مرحله پیش فشار خونی نامیده می‌شود. و به‌طور معمول اگر فشار خون به صورت پایدار بالاتر از ۱۳۰ سیستول و ۸۰ دیاستول قرار گیرد، پاتولوژی و بیماری محسوب می‌گردد. به عارضه افزایش فشار خون بیش از حد طبیعی، هایپرتنسیون و فشار خون بالا یا پرفشاری خون گفته می‌شود. همچنین کاهش فشارخون را هیپوتانسیون می‌نامند.
« قبل از اندازه گیری فشار خون باید شرایط زیر رعایت شود: »
1- 30دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون از مصرف کافئین(قهوه وچای) و مصرف محصولات دخانی خودداری کنید وفعالیت بدنی شدیدنداشته باشید.
2-نباید ناشتا باشید.
3-قبل از اندازه گیری فشار خون ، مثانه خالی باشد.
4-به مدت 5 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون استراحت کنید وصحبت نکنید.
5-در هنگام اندازه گیری فشار خون پاها باید دارای تکیه گاه باشند، لذا باید کف پا را روی زمین یا یک سطح محکم بگذارید.
6-بازوی فردی که می خواهید فشارخون او را اندازه گیری کنید،بایدطوری قرار گیرد که دارای تکیه گاه باشد.
7-بایداز گفتگوی مهیج وشوخی با فردی که می خواهید فشارخون او را اندازه گیری کنید خودداری نمایید.
« انواع فشار خون »
دو نوع فشار خون وجود دارد: فشار خون سیستولیک به فشار داخل شریان‌ها در زمانی که قلب در حال پمپاژ است، اشاره دارد. فشار دیاستولیک فشاری است که در داخل شریان‌ها در زمانی که قلب بین ضربان‌ها استراحت می‌کند اشاره دارد. زمانی که شریان‌های فرد سالم و منبسط شوند، خون به راحتی جریان می‌یابد و قلب مجبور نیست خیلی سخت کار کند. اما وقتی رگ‌های فرد خیلی باریک یا سفت هستند، فشار خون بالا می‌رود، قلب بیش از حد کار می‌کند و شریان‌ها ممکن است آسیب ببینند.
« عدد فشار خون سیستولیک به چه معناست؟ »
وقتی قلب می‌تپد، فشار وارد می‌شود و خون را از طریق شریان‌های فرد به بقیه قسمت‌های بدن جریان خواهد یافت. این نیرو روی رگ‌های خونی فشار ایجاد می‌کند و این فشار خون سیستولیک است. در اینجا نحوه درک عدد فشار خون سیستولیک را آورده‌ایم:
- نرمال: زیر ۱۲۰
- بالا: ۱۲۰-۱۲۹
- مرحله ۱ فشار خون بالا: ۱۳۰-۱۳۹
- مرحله ۲ فشار خون بالا: ۱۴۰ یا بیشتر
- بحران فشار خون: ۱۸۰ یا بیشتر
« عدد فشار خون دیاستولیک به چه معناست؟ »
قرائت دیاستولیک یا عدد پایین، فشاری است که در شریان‌ها در زمانی که قلب بین ضربان‌ها استراحت می‌کند. این زمانی است که قلب پر از خون می‌شود و اکسیژن دریافت می‌کند. عدد فشار خون دیاستولیک به این معنی است:
- نرمال: کمتر از ۸۰
- مرحله ۱ فشار خون بالا: ۸۰-۸۹
- مرحله ۲ فشار خون بالا: ۹۰ یا بیشتر
- بحران فشار خون: ۱۲۰ یا بیشتر. با ۱۱۵تماس بگیرید.
حتی اگر عدد دیاستولیک شما نرمال باشد (کمتر از ۸۰)، اگر میزان سیستولیک ۱۲۰-۱۲۹ باشد، ممکن است فشار خون بالا باشد.
« فشار خون طبیعی چیست؟ »
کارشناسان فشار خون طبیعی را کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه می‌دانند. بر اساس داده‌های جمعیتی، حدود ۴۲ درصد از بزرگسالان آمریکایی فشار خون طبیعی دارند. فشار خون ثابت یا بالاتر از ۱۴۰/۹۰ فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود. به طور معمول با افزایش سن و رشد فشار خون افزایش می‌یابد. فشار خون نیز می‌تواند بسیار پایین باشد، وضعیتی که به آن افت فشار خون می‌گویند. فشار خون پایین به فشار خون کمتر از ۹۰/۶۰ اشاره دارد. علائم افت فشار خون شامل سرگیجه، غش و گاهی اوقات شوک است.
« پیشگیری از بیماری فشارخون »
۱- کنترل وزن ، کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزن برای کنترل فشار خون مفید است
۲- انجام ورزش مرتب، ۳۰ دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است
۳- کم کردن مصرف نمک و غذاهای پرچرب
۴- داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات ، لبنیات کم‌چرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانه‌های سبوس‌دار و خشکبار استفاده کنید.
۵- عدم مصرف سیگار و مشروبات الکلی
۶- اندازه گیری فشار خون حداقل هر شش ماه یک بار
۷- زنان باردار باید مرتب برای معاینه پیش از زایمان به پایگاه های بهداشتی درمان و خانه بهداشت مراجعه کنند تا کارشناسان بهداشت بتواند به پرفشاری احتمالی خون پی ببرد و به موقع کنترل کنند.
۸- در خانم هایی که قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند باید فشار خون خود را مرتب کنترل نمایند
۹- پرهیز از مصرف سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم و همچنین پرهیز از سبزی‌های کنسروشده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور.
۱۰- مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه ، چای ، نوشابه‌های کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.
۱۱- اجتناب از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می شوند، و عدم استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی .
۱۲- استفاده از گوشت سفید به جای گوشت‌های قرمز.
۱۳- کنترل استرس ، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می کند، استرس و عصبانیت است.
۱۴- استراحت به میزان کافی هر روز زیرا کار کردن بی وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی فرد وارد خواهد کرد
۱۵- انجام ورزش‌هایی مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری برای پایین آوردن فشار خون مفید هستند بنابراین حداقل ۳ بار در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه باید ورزش کرد
« عوارض فشار خون را جدی بگیریم »
فشار خون یک بیماری جدی است که نمی توان به سادگی آن را نادیده گرفت. این بیماری عوارض و مشکلات زیادی برای بدن ایجاد می کند. هر کدام از این عوارض خود ممکن است باعث بروز علائم و عوارض دیگری باشند و همین موضوع است که عوارض فشار خون را پیچیده می کند. فشار خون بالا ممکن است حتی به مرگ نیز منجر شود.
طولانی شدن بالا بودن فشار در بدن انسان باعث تصلب شرایین می شود. این مشکل به دلیل تشکیل پلاک در رگ های خونی و باریک تر شدن رگ ها ایجاد می شود. در نتیجه فشار خون افزایش پیدا می کند؛ چراکه قلب باید برای پمپاژ کردن خون از انرژی بیشتری استفاده نماید. عوارض زیادی برای تصلب شرایی وجود دارد که نهایت آن مرگ است.
به طور کلی تصلب شرایین که به آن آترواسکلروزیس نیز گفته می شود، ممکن است عوارض جانبی زیر را برای بدن فرد مبتلا به فشار خون در بر داشته باشد:
نارسایی و حمله قلبی: به دلیل فعالیت غیرعادی قلب برای پمپاژ بیشتر خون، ممکن است حملات قلبی و سکته قلبی برای فرد ایجاد شود.
آنوریسم: این بیماری نوعی ایجاد ورم غیر طبیعی در دیواره شریان است. این ورم می تواند به پارگی شریان ها در بدن منجر شود که در نهایت باعث ایجاد خونریزی و حتی مرگ می شود. البته آنوریسم شرایط مختلفی دارد که برخی از آنها مادرزادی است و فشار خون ممکن است باعث تحریک بیشتر آن شود.
سکته مغزی: در بسیاری از موارد، فشار بالا و تصلب شرایین منجر به سکته مغزی می شود. سکته مغزی نیز همانطور که می دانید عاملی برای مرگ مغزی یا مرگ کامل است. در برخی موارد نیز ممکن است بدن فرد به طور کامل فلج شود.
نارسایی کلیوی: تصلب شرایین ناشی از فشار بالا، ممکن است به نارسایی کلیوی منجر شود.
قطع عضو: تصلب شرایین در شرایط خای ممکن است به قطع عضو فرد نیز منجر شود
« فشارخون چه کسانی را تهدید می کند؟ »
اغلب اوقات مردان جوان زودتر از زن های جوان به فشارخون مبتلا می شوند، اما پس از یائسگی زن ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشارخون بالا هستند. اگر به فشارخون مبتلا شوید، باید روش و برنامه زندگی خود را تغییر دهید و حتی در مواردی دارو مصرف کنید.
« با چه فشار خونی باید دارو خورد؟ »
به گزارش مجله تایم ،سال‌هاست پزشکان فشار خون بالا را 14 روی 9 می دانند و برای آن دارو تجویز می‌کنند اما براساس تحقیقات جدید می توان برای خوردن دارو تا فشار 15 نیز صبر کرد.
تاکید این پزشکان تنها برای افراد بالای 60 سال است و به افراد جوان توصیه می کنند اگر فشار خونشان 14 روی 9 یا بالاتر است دارو استفاده کنند.
بر اساس این گزارش ،محققان انستیتو ایت مدیسن جوینت نشنال کامیتی (JNC8 )،پس از بررسی شواهد موجود در مورد اثرات درمان فشارخون(عوارض جانبی داروهای فشار خون) به این نتیجه رسیدند که درمان های دارویی می تواند منجر به سرگیجه، غش و زمین خوردن در افراد مسن تر شود.
بنابراین محققان توصیه کردند برای استفاده از داروهای ضد فشار خون از دستورالعمل های ضعیف تری شروع شود.
انتشار این تحقیقات عکس العمل های نیز به وجود آورد متخصصان قلب درباره چگونگی این توصیه و تاثیرات آن بر بیماران اظهار نگرانی کردند و گفتند فشار خون بالا عامل خطرناکی برای حمله قلبی و سکته است.
بر اساس تحقیقان انجمن قلب امریکا، 4/76 میلیون بزرگسال امریکایی فشارخون دارند و حدود یک سوم آنان در مورد فشارخون بالای خود آگاهی ندارند و داروی مناسب دریافت نمی کنند.
دکتر الیوت آنتمن رییس منتخب انجمن قلب امریکا(AHA )، متخصص قلب و عروق در بریگهام و بیمارستان زنان و استاد دانشکده پزشکی در بوستن، درمصاحبه ای با آسوشیدپرس گفت: که نگران این تصمیم جدید است.
دکترالیوت آنتمن افزود: ما نگرانیم که نادیده گرفتن توصیه های پزشکی در مورد کنترل فشار خون، افراد را دچار مشکل کند.
تعداد کمی از اعضای انستیتو ایت مدیسن جوینت نشنال کامیتی نیز در مخالفت با این شیوه نامه در فصلنامه پزشکی مقاله ای درج کردند که در آن دلایل مخالفت خود را با این تغییر اعلام کردند.
تین پزشکان اعتقاد دارند که شواهد کافی برای افزایش آستانه فشار خون بالا وجود ندارد واین افزایش آستانه، ممکن است سبب آسیب وافزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی شود و بخصوص در جلوگیری ازمرگ ومیرها در سنین بالای شصت سال ناکارامد باشد.
سوزانه استینبام، دکتر زنان و بیماری های قلبی در بیمارستان لنوکس هیل نیویورک می گوید روش خود را برای درمان بیماران بالای شصت سال تغییر نخواهد داد.
وی افزود: بعنوان متخصص پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی آموخته ام که درمان فشارخون حتی برای بیماران بالای 80 سال هم حیاتی است.
این متخصص بیماری های قلبی ادامه داد: این مسائل مطرح شده مغایر با آنچه که تاکنون بعنوان متخصص قلب وعروق آموخته ایم می باشد.
یکی از نگرانی های استینبام- بدون توجه به اینکه تحقیقات جدید، درمان فشار خون بالا را برای کاهش خطرات سلامتی حمایت می کند یا خیر این است که اکنون مردم عمر طولانی تری دارند و بیشتر تا اواخر هشتاد سالگی زندگی می کنند و شصت سالگی سنی نسبتا جوان به حساب می آید که فشار خون 14 روی 9 درمان نشود.
وی می‌گوید :افتادن و غش کردن خطر کمتراز فشار خون و اجتناب از بیماری های قلبی و سکته دارد.
دکتر پاول جمیز رئیس بخش پزشکی خانواده در دانشگاه ایووا و دبیر کمیته راهبردها، در دفاع از تصمیم این هیات، طی ایمیلی به مجله تایم نوشت: به شما اطمینان می دهم که این هیات در سه نوبت در مورد نظرات اقلیت اعضا به بحث نشست اما اکثریت اعضا در مورد نادیده گرفتن شواهد علمی بخاطر چند عضو متقاعد نشدند.
دکتر جیمز می گوید: پزشکان همراه با توصیه هایی برای کنترل فشار خون، با ارزیابی خود از هر بیمار دارو تجویز می کنند.
وی افزود: داروهای تجویز شده از طرف پزشکان، علاوه بردرمان، به دلیل تداخلات دارویی و عوارض جانبی بالقوه خطرناک هستند.
دکتر جیمز افزود: آموزش پزشکان درباره شواهد علمی می تواند به آنان در مورد تصمیم بهتر برای بیمارانشان کمک کند.
پزشکانی که بر اساس شواهد علمی عمل می کنند، معمولا به این حقیقت ساده اذعان دارند که اگر مشخص شود دارویی به بیمار کمک نکرده است پس نباید تجویز شود.
مقاله منتشر شده و عکس العمل ها در واکنش به راهبردهای آن احتمالا به این زودی تغییر نخواهد کرد، اما نگرانی پزشکان برای نظارت بیشتر بر بیماران و تجویز دارو با میزان‌ها مناسب را افزایش داده است.
<< بررسی فشار خون در منزل >>
بسیاری از افراد می‌توانند یاد بگیرند که فشار خون خود را در خانه چک کنند. می‌توانید کیت‌های فشار خون را که از کاف یا فناوری دیجیتال الکترونیکی استفاده می‌کنند، در داروخانه، فروشگاه لوازم پزشکی یا آنلاین خریداری کنید. از آنجایی که فشار خون بالا می‌تواند بدون هیچ علامتی وجود داشته باشد، مهم است که اعداد فشار خود را بدانید. فشار خون بالا می‌تواند باعث سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و نارسایی کلیه شود. چک کردن فشار خون یکی از مهمترین کارهایی است که می‌توانید برای بهبود سلامت خود انجام دهید.
ارسال نظر