کشتی اقتصاد ایران نیاز به تئوریسین دارد

شهرام مرصعی در گفت‎وگو با ایسنا، در خصوص اخلالگران اقتصادی، اظهار کرد: باید تحلیل درستی از فضای اقتصادی داشته باشیم، ما تعریف درستی از فضای اقتصادی و اساسا اقتصاد ایران نداریم، یعنی نمی‌دانیم که در حال حاضر تحت چه اقتصاد تعریف شده و شناخته شده‎ای در جهان در حال فعالیت هستیم.

وی افزود: آیا در فضای بسته اقتصادی یا در اقتصاد لیبرالیستی در حال فعالیت هستیم یا در اقتصادی قرار داریم که نامی برای آن گذاشتیم اما مفاهیم آن اقتصاد برای فعالیت مشخص نیست، بنابراین اقتصاد با آشفتگی مواجه می‌شود. به طور مثال فردی کاری را انجام داده و اخلالگر اقتصادی معرفی می‌شود اما مشابه آن شخص دیگری در فضایی دیگر اقتصاد را کمک کرده و جلو برده و تشویق می‌شود.

مرصعی با بیان اینکه ما تعریف درستی از اقتصاد نداریم و مشکل ما ساختاری است، عنوان کرد: در این شرایط مسائل سلیقه‌ای مطرح می‌شود، بنابراین در یک فضای اقتصادی آشفته، فردی کلاهبردار یا اخلالگر اقتصادی نامیده می‌شود اما در یک فضای دیگر اقتصادی این افراد تشویق می‌شوند که به طور مثال ماشین خریداری کنند.

رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی ادامه داد: تا زمانی که ما تعریف درستی از وضعیت اقتصادی نداشته باشیم و تا زمانی که نتوانیم زیرساخت‌های خود را درست کنیم، همیشه این اتفاقات تکراری ایجاد شده و فضای آشفته اقتصادی به وجود می‌آید که در آن فضای آشفته اقتصادی ما باید عده‌ای را قربانی کنیم، البته من راجع به این اشخاص شناختی ندارم، بلکه در مورد فضای آشفته اقتصادی که باعث می‌شود چنین اخلالگرانی پیدا شوند صحبت می‌کنم.

وی اضافه کرد: ما این امکانات را در اختیار آن‌ها می‌گذاریم که چنین افرادی پیدا شوند. اینکه این افراد را در یک مرحله اخلالگر اقتصادی و در مرحله دیگر حمایتگر اقتصادی بنامیم، سلیقه‌ای و نظری است و هیچ کس نمی‌داند که کار درست یا غلطی را انجام می‌دهد بلکه در مواقع خاص تنها عده‌ای می‌خواهند استفاده کنند که این کار را انجام می‌دهند.

مرصعی با اشاره به اینکه اگر بنا بود این سیستم یا دولت درست شود، ما نباید مشکلات مشابه را در دولت‌های متفاوت تجربه می‌کردیم، تصریح کرد: بنابراین وقتی دولت‌ها عوض می‌شوند اما مشکلات مشابه هستند یعنی ما مشکلی در جای دیگری داریم که باید حل کنیم تا مشکلات مشابه ایجاد نشود.

رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی با بیان اینکه کشتی اقتصاد ایران نیاز به تئوریسین دارد، عنوان کرد: تئوریسین خود به خود به وجود نمی‌آید یعنی ما می‌توانیم در صورت بحران به مهندس و پزشک پول دهیم و از خارج بیاوریم و اینکه بهتر، بدتر و یا معادل افرادی که در ایران فعال هستند، کار می‌کنند، بحث ثانوی است اما اگر به مشکل برخورد کنیم می‌توانیم از خارج بیاوریم.

وی خاطرنشان کرد: اما اقتصاددان، جامعه‌شناس و متخصص علوم انسانی را نمی‌توانیم به راحتی وارد کنیم به این دلیل که به عوامل بسیار متعدد و پیچیده‌ای در داخل هر جامعه برمی‌گردد که باید متخصصین پرورش‌یافته در فضای آکادمیک سالم بتوانند آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند، بنابراین کشتی اقتصاد ایران احتیاج به تئوریسین دارد و تئوریسین وارداتی به درد ما نمی‌خورد.

مرصعی اضافه کرد: ما می‌توانیم مشاور خارجی داشته باشیم اما متخصصین رشته اقتصاد، جامعه‌شناسی و مدیریت باید در کنار هم بوده و افرادی باشند که درست پرورش پیدا کرده و اطلاعاتشان درست است نه اینکه فقط در فضای دانشگاه درس خوانده باشند و اطلاعات درست آکادمیک داشته باشند. آیا ما چنین اشخاصی را پرورش دادیم و چنین افرادی داریم که بتوانند راجع به اقتصاد، جامعه و مدیریت ایران از درست دهند.

رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی گفت: زمانی که این پارامترهای اولیه و ساختاری دچار نقص و مشکل است، برون‌داد چنین فرایندی با مشکل مواجه خواهد بود، یعنی در دولت‌های مختلف مشکلات مشابه و در فضاهای مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تکرار دیده می‌شود اما مشکل یکی است.

وی بیان کرد: اگر به مسائل و مشکلاتی که از نوشتارهای معاصر در حدود 100 سال پیش به جا مانده برگردیم، متوجه می‌شویم که باز هم مشابهت وجود دارد یعنی ما در زمینه‌های بنیادی درجا می‌زنیم. ظاهر سیستم عوض شده اما مشکلات بنیادی حل نشده‌اند و تنها روبناها تغییر کرده‎اند. به این دلیل که تنها روبناها تغییر یافته‌اند، ما تصور کردیم مسائل زیربنایی نیز تغییر کرده و حل شده اما حل نشده است.

تیم اقتصادی روحانی نمی‌تواند برای اقتصاد ایران مشکل‌گشا باشد

مرصعی در خصوص تیم‌های اقتصادی، عنوان کرد: گروه‌هایی که تیم‌های اقتصادی را تشکیل می‌دهند و حتی تیم‌های مذاکراتی، افرادی هستند که به نوعی در دهه‌های گذشته می‌آیند و در بخشی فعالیت می‌کنند و به جای دیگری می‌روند اما دوباره به بخشی بازمی‎گردند که چندان موفق نبودند. تیم اقتصادی آقای روحانی ورژن جدیدی نیست بلکه این افراد، کهنه و قدیمی هستند و ما بارها آن‌ها را امتحان کردیم، این افراد نمی‌توانند برای اقتصاد ایران مشکل‌گشا باشند.

رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی با اشاره به اینکه تیم روی پرده یا پشت پرده اقتصادی تکراری است، تصریح کرد: در تیم اقتصادی همواره از افراد مشخصی در بازه‌های زمانی متفاوت استفاده می‌شود اما انتظار عجیب و غریبی از آن‌ها وجود دارد که بی‌مورد است و هیچ نتیجه‌ای ندارد، اینکه این تیم با یک شعار آزادی‌خواهانه روی کار آمدند اما دوباره همان کارهای گذشته انجام می‌شود‌ که امکان برون‌رفت از آن نیست، ربطی به این اشخاص ندارد.

وی اضافه کرد: رئیس‌جمهور شدن، چاچوب خشکی دارد که اگر بخواهد تغییری ایجاد کند، آن ساختار خشک اجازه نمی‌دهد، آن ساختار و زیربنا، پویا نیست. ما در یک تعریف خشک گیر کرده‌ایم، بنابراین هرکاری هم که انجام می‌شود تمایلی برای تغییر واقعی نیست. ساختار به گونه‌ای است که اجازه نمی‌دهد تا کارهایی خارج از این چارچوب انجام شود.

مرصعی گفت: بعد از انتخاب تیم اقتصادی من یقین داشتم که نباید از آن انتظار یک تحول خاص اقتصادی را داشت و آنچه بوده ادامه پیدا خواهد کرد، اکنون نیز همین‌ گونه است و هیچ‌ تغییر اساسی پیش‌رو نخواهد بود.

رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی با بیان اینکه مسائل تورمی ناگهانی اولین باری نبوده که اتفاق افتاده است، عنوان کرد: در دوره روسای جمهور دیگر نیز این اتفاقات رخ داده و در این دوره نیز وجود دارد، گاهی شدت آن بیشتر و گاهی کمتر است و گاهی عوامل جانبی آن‌ها را به سمت تشدید بیشتر می‌برد و گاهی عوامل بیرونی سبب می‌شود که تشدید و بسامدها کمتر شود. طبیعتا در حال حاضر ما در وضعیت سیاسی مناسبی به سر نمی‌بریم و این یک نقطه منفی است.

وی اضافه کرد: آمارها نشان می‌دهد که تورم زیر 10 درصد است و این نشان می‌دهد که فاکتورهای درستی انتخاب نشده است. ما احتمالا نزدیک به 14 یا 15 درصد به صورت میانگین تورم داریم، بنابراین نگه داشتن آن با قدرت کار درستی نیست. شفاف‌سازی از سوی سیستم صورت نمی‌گیرد، در نتیجه ما با یک تورم عجیب مواجه می‌شویم.

احتیاج داریم که بگوییم "نمی‌دانیم"

مرصعی بیان کرد: بسیاری از اخلالگران در این شرایط از موقعیت‌ها، رانت‌ها و انحصارات استفاده می‌کنند که وضعیت اینگونه می‌شود، بنابراین اگر بخواهیم این مسائل را موردی حل کنیم به نتیجه مطلوب نخواهید رسید بلکه باید اساسی حل شود.

رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی با اشاره به اینکه هیچ کس نمی‌خواهد مشکلات زیربنایی حل شود، تصریح کرد: مردم نیز در حل این مشکلات نقش مثبتی ندارند البته تقصیر عموم مردم نیست اما آن‌ها نیز در یک سردرگمی به سر می‌برند. این موجه است که هر فردی بخواهد خود را حفظ کند به این دلیل است که برخی حرکت‌ها از طرف عموم مردم دیده می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اما این سردرگمی از طرف سیستم به مردم تحمیل می‌شود و اگر بازنگری درستی در زیربنا صورت نگیرد، مشکلات روبنایی ما همچنان باقی خواهد ماند و هرگز حل نخواهد شد. ما احتیاج داریم که بگوییم نمی‌دانیم. ما همه خود را علامه دهر می‌دانیم و این بدترین حالت ممکن است. مشکلات 100 سال اخیر همواره تکرار شده و همه می‌گویند که می‌دانند. ما باید ضعف‌های خود را بیان کنیم و بگوییم که مشکل داریم، در غیر این صورت وضع همین است.