والدین از این اشتباهات بپرهیزند

به گزارشامید، هر پدر و مادری دوست دارد فرزندی مسئولیت پذیر پرورش دهد که بتواند در جامعه نیز نقش خود را ایفا کند. ولی قبل از آن، کودک نیاز دارد تا کمک به افراد خانواده و مسئولیت پذیری را فرا گیرد. انجام کارهای خانه، پیش آموزشی برای زندگی واقعی است و مهارت های زندگی را که کودک در آینده به آنها نیاز دارد، به او می آموزد، ولی متاسفانه عده کمی از کودکان، این مهارت را در خانه کسب می نمایند. آنها در کارهای خانه به پدر و مادر کمک نمی کنند؛ در حالی که کودکان یک نسل قبل یا پنجاه سال قبل، انجام کارهای خانه و کمک به والدین را جزو وظایف اصلی خود می دانستند؛ به خصوص افرادی که در روستاها و مزارع زندگی می کردند. این روال هنوز هم در کشورهای آسیایی و آفریقایی هنوز هم رواج دارد.

تقسیم کار در خانه و انجام آن، همیشه کار آسانی نیست، ولی شیوه هایی وجود دارد که با به کارگیری آنها، می توان کار را با لذت انجام داد و آن را «کار» به حساب نیاورد. در بسیاری از خانواده ها انجام کارهای خانه، یک سنت است. این کار از یک طرف به کودک کمک می کند تا مسئولیت پذیری را بیاموزد و از طرف دیگر به شما کمک می کند تا کارهای خانه را آسان تر انجام دهید. آیا مطمئن نیستید که فرزندتان از عهده انجام کار برآید؟ نگران نباشید ما به شما توصیه می کنیم با استفاده از راهکارهای عملی زیر از کمک کودک خود برخوردار شده و به طور غیر مستقیم به او آموزش دهید.

ارزش کارهای خانه برای کودک

حس مفید بودن در وجود همه نهفته است؛ حتی در کودکان. همه کودکان تقریباً از هجده ماهگی به بعد یا کمتر دوست دارند به پدر و مادر خود کمک کنند و در این باره بسیار کنجکاو هستند. ارزش کار آنها بسیار بالاست و ما باید مانند یک مربی آنها را هدایت کنیم.

به نظر پروفسور راجر دبلیو مکنتایر، روانشناسی و نویسنده کتاب «تربیت کودک در شرایط حاد»، کودک باید در خانه مسدولیت هایی داشته باشد. می توانیم روش های زیر را به کار بگیریم تا کودک را به انجام کار و مسئولیت پذیری تشویق کنیم.

از اشتباهات متداول پدر و مادرها بپرهیزید:

هرگز پافشاری نکنید که کار را به طور کامل و بی عیب و نقص انجام دهند؛ هیچ کس کامل نیست؛ پس باید سطح توقع تان را از کودک کاهش داده و بگذارید کار را هر طور که راحت تر است، انجام دهد. سعی کنید در حین انجام کار مستقیماً دخالت نکنید.

واگذاری مسئولیت به کودک را به تعویق نیندازید:

ممکن است تصور کنید که هنوز کودک تان برای انجام برخی کارها خیلی کوچک است؛ ولی برخلاف تصور شما، توانایی های او خیلی زیاد است. کودکان قادرند برخی از کارها را حتی از سنین پایین انجام دهند؛ کودکان قادرند برخی از کارها را حتی از سنین پایین انجام دهند؛ کارهایی چون گذاشتن لباس های کثیف در لباسشویی یا سبد رخت های چرک و تمیز کردن سفره غذا. پدر و مادرها فکر می کنند که اول باید کودک آموزش کامل ببیند و بعد اجازه کار به او بدهند؛ ولی این تفکر صحیح نیست، زیرا کودک با انجام دادن کار، آن را بهتر یاد می گیرد.

تشویق و تحسین را فراموش نکنید:

کودک را در حین انجام کار تحسین و تشویق کنید و منتظر پایان کار نباشید. این کار تاثیر مثبتی روی کودک می گذارد و او را برای تکمیل کار مشتاق تر می کند.

بی ثبات نباشید:

کاری را که کودک همیشه انجام می دهد به عهده خودش بگذارید؛ به عنوان مثال تعیین کنید که هر روز بعد از خوردن صبحانه باید ظرف غذایش را در داخل ظرفشویی بگذارد.

کارها را در قالب یک جدول مرتب کنید:

کارهایی را که افراد خانواده باید انجام دهند، در یک جدول بنویسید(برای کودکان به طور روزانه و مجزا به شکل تصویر یا هر شکل ابتکاری دیگر) و از کودک بخواهید هر کدام را دوست دارد انتخاب کند. فقط مراقب باشید که افراد خانواده، کارهایی را انتخاب کنند که مناسب سن و توانایی هایشان باشد. به عنوان مثال یک جدول سه ستونه رسم کنید: ستون اول برای نوع کار، ستون دوم برای زمان تحویل و ستون سوم برای درج زمان تکمیل کار. البته می توان آنها را در دو جدول جداگانه رسم نمود، یکی برای کارهای روزانه و دیگری برای کارهای هفتگی.

آیا باید برای انجام کار، به کودک پول داد؟

این تفکری اشتباه است؛ زیرا انجام بخشی از کارهای خانه، جزو مسئولیت های کودک است و جنبه یادگیری دارد. کودکان هرگز به فکر دریافت پول نیستند. این واقعیتی انکارناپذیر است که کودکان باید نحوه به دست آوردن و خرج کردن پول را فرا بگیرند؛ ولی نه در مقابل انجام کارهای خانه(کودکان در سنین پایین، حتی نمی دانند با پول چه کار کنند)، ولی درباره کودکان بزرگتر یک استثنا وجود دارد؛ وقتی آنها انجام برخی کارها را از قبل فرا گرفته و آنها را انجام می دهند، پول می تواند یک محرک خوب برای انجام کارهای اضافی(نه مسئولیت های محوله) باشد.

کارهای مناسب سن کودک

توانایی کودک ممکن است فراتر از تصور شما باشد. باید بدانید کودکی که می تواند یک بازی کامپیوتری را کامل انجام دهد، به راحتی قادر است ماشین لباسشویی را روشن کند. پیشنهاد می شود که انجام کارهای زیر با توجه به سن کودکان، به آنها واگذار شود:

کارهای مناسب برای کودکان دو تا سه سال عبارتند از:

جمع آوری اسباب بازی ها، ریختن لباس های کثیف در ماشین لباسشویی، گردگیری، پاک کردن لکه آب، چای و غیره از روی میز، گذاشتن کتاب ها یا مجلات روی هم. البته والدین باید توجه نمایند که این کارها را کودک نمی تواند مانند یک فرد بالغ انجام دهد و منظور ما فقط انجام کارها است به نحوی که او از آن لذت ببرد.

کارهای مناسب برای کودکان چهار تا پنج سال:

مرتب کردن تخت خواب، خالی کردن سطح زباله اتاق(کاغذهای باطله و…) آوردن روزنامه یا نامه ها، تمیز کردن میز، جمع آوری علف های هرز باغچه، آب دادن به گل ها و شستن برخی ظروف پلاستیکی.

کارهای مناسب برای شش تا هفت سال:

جارو کردن، چیدن و جمع کردن میز غذا، جمع کردن برگ های حیاط و باغچه و تمیز کردن اتاق خواب.

کارهای مناسب برای کودکان هشت تا نه سال:

استفاده از جاروبرقی، درست کردن ساندویچ برای اعضای خانواده، تمیز کردن میز بعد از هر وعده غذا، شستن لباس های شخصی، دوختن دکمه، آماده کردن صبحانه(برای خود)، پوست کندن سبزیجات، گرم کردن غذا یا نان و تی کشیدن.

کارهای مناسب برای کودکان ده ساله یا بزرگتر:

برداشتن ظروف از ماشین ظرفشویی، تا کردن لباس های شسته شده، شستن و تمیز کردن دستشویی، تمیز کردن شیشه ها، شستشوی اتومبیل، پختن برخی غذاها با نظارت بزرگترها، اتو کردن، مراقبت از خواهر یا برادر کوچکتر(با وجود یک فرد بزرگتر در خانه) تمیز کردن آشپزخانه، تمیز کردن اجاق گاز و عوض کردن ملافه های تخت خودش.

به خاطر داشته باشید که موارد ذکر شده فقط در حد پیشنهاد است و ما انتظار نداریم که کودک همه آنها را درست و بدون نقص انجام دهد.

راز / شماره ۲۶ / خرداد ماه ۹۲ / شیدا فروغی / صفحه ۹۰