شیوع سل در همسایگی ایران

براساس آماروزارت بهداشت، در سال گذشته ۱۰هزارو۹۸۷ مورد مبتلا بهسلدر کشور گزارش شده است که تخمین زده می شود این تعداد ۷۰درصد موارد واقعی موجود در کشور باشد. از این تعداد ۵۰درصد موارد را زنان و ۱۲درصد را بیماران غیرایرانی(اغلب افغان) تشکیل می دهند. در دنیا هم هرساله بیش از ۸میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند و تاکنون یک سوم مردم جهان بدون آنکه احساس بیماری کنند به میکروب این بیماری آلوده شده اند.

عامل بیماری سل

سل یک بیماری عفونی واگیردار است که توانایی درگیرکردن تمام ارگان های بدن را دارد اما ریه ها را بیشتر درگیر می کند. عامل بیماری سل، میکروبی است که تنها با میکروسکوپ دیده می شود. این میکروب چون بسیار کوچک است به راحتی در هوا شناور می ماند و به همین دلیل ممکن است این بیماری به افراد منتقل شود. درصورتی که فردی مبتلا به سل ریوی باشد، میکروب همراه با هوای تنفسی توسط سرفه، عطسه، صحبت، خنده یا فریاد در هوا پخش می شود. زمانی که فرد سالم در هوای آلوده به این ذرات میکروبی تنفس کند میکروب سل را وارد ریه خود کرده و این میکروب خود را در عرض ۴۸ساعت به نقاط مختلف بدن می رساند ولی بعد از آن بدن دفاع کرده و اجازه گسترش و فعالیت را به میکروب سل نمی دهد.

راه های انتقال بیماری

برای انتقال بیماری سل تماس های طولانی و ورود تعداد زیاد میکروب سل نیاز است. مکان های پرازدحام، کوچک، سربسته، کم نور، بدون تهویه مناسب و مرطوب بهترین شرایط را برای تسهیل انتقال عفونت ایجاد می کنند. البته تمام افرادی که با میکروب سل آلوده شده اند به این بیماری مبتلا نمی شوند. ورود میکروب سل به ریه ها مساوی با ابتلا به سل نیست چون سیستم ایمنی بدن در مقابل میکروب دفاع کرده و اطراف آن را یک دیوار محکم دفاعی کشیده و آن را غیرفعال می کند. در این حالت در اکثر موارد حتی متوجه ورود میکروب به بدن خود و این دفاع بدن در ریه های خود نمی شود.

به همین دلیل است که تاکنون یک سوم مردم به این میکروب آلوده شده اند ولی خود از این موضوع خبر ندارند. تنها در ۱۰درصد موارد این دیواره دفاعی به دلایل مختلف تخریب شده و میکروب های خفته و غیرفعال سل بیدار شده و شروع به تکثیر می کنند. در این زمان، به دلیل فعالیت شدید میکروب سل بیمار دچار علائم بیماری سل می شود و در این مرحله به فرد بیمار مسلول می گویند. فرد آلوده شده به میکروب سل(عفونت یافته) بیمار نبوده و کاملا سالم است و میکروب سل را به دیگران منتقل نمی کند.

چه افرادی بیشتر به سل مبتلا می شوند؟

دکتر گویا به خبر نگار همشهری گفت: گروهی از افراد جامعه نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به بیماری سل هستند. این گروه از افراد را می توان به ۲دسته تقسیم کرد. یک گروه افرادی هستند که بیشتر در معرض تماس با میکروب و گرفتن عفونت سل هستند که در این گروه می توان از افرادی که در تماس نزدیک و مستمر با بیمار مبتلا به سل ریوی واگیردار هستند، افرادی که به مدت طولانی در مراکز خاص مثل زندان ها و آسایشگاه های سالمندان و معلولان بوده اند، افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی، کارگران مهاجر از کشورهای با شیوع بالا و افراد بی خانمان نام برد و گروه دوم هم افرادی هستند که دچار عفونت شده و بنابراین احتمال ابتلا به سل در آنها بیشتر است.

افراد مبتلا به ایدز، معتادان تزریقی، بیماران دیابتی، سیلیکوزی، بیمارانی که سرطان سر و گردن، خون و غدد لنفاوی دارند. افرادی که نارسایی مزمن کلیه دارند، افرادی که درمان طولانی با کورتون دارند، کسانی که داروهای پیوند اعضا را مصرف می کنند هم در این گروه جا می گیرند. به گفته او، تنها بیمار مبتلا به سل ریوی خلط مثبت می تواند میکروب را در هوا پخش کرده و این بیماری را به اطرافیان منتقل کند.