تاخیر در تشخیص سرطان سینه، جان زنان را تهدید می‌کند
کارشناسان هشدار می‌دهند که سرطان سینه اکنون شایع‌ترین نوع سرطان در میان زنان ایرانی است و آنطور که آزاده جولایی، مدیر موسسه سرطان پستان تهران اعلام کرده سالانه حدود ۱۹ هزار زن در کشور به سرطان سینه مبتلا می‌شوند؛ رقمی که ۱۰ سال پیش ۱۳ هزار مورد بود. او گفته است ورود متولدان دهه شصت به دوره میانسالی، از دلایل اصلی افزایش موارد جدید به شمار می‌رود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که سرطان سینه اکنون شایع‌ترین نوع سرطان در میان زنان ایرانی است و آنطور که آزاده جولایی، مدیر موسسه سرطان سینه تهران اعلام کرده سالانه حدود ۱۹ هزار زن در کشور به سرطان سینه مبتلا می‌شوند؛ رقمی که ۱۰ سال پیش ۱۳ هزار مورد بود. او گفته است ورود متولدان دهه شصت به دوره میانسالی، از دلایل اصلی افزایش موارد جدید به شمار می‌رود.
مراکز پزشکی، مهم‌ترین شیوه شناسایی زودهنگام ابتلا به سرطان سینه را، ماموگرافی سالانه پس از سن ۴۰ سالگی عنوان کرده‌اند و علی قنبری مطلق، دبیر انجمن رادیوانکولوژی، در سال ۱۴۰۲ اعلام کرده بود که موارد ابتلا در میان زنان ۳۰ تا ۴۰ ساله رو به افزایش است. او تاکید کرده بود که تشخیص زودهنگام در این گروه سنی دشوارتر است و باید برنامه‌های آموزشی و غربالگری گسترده‌تری اجرا شود.
این درحالی است که پیش‌تر «آسیه الفت‌بخش»، جراح پستان و معاون پژوهشی آموزشی پژوهشکده «سرطان معتمد» جهاد دانشگاهی تهران گفته بود که ناآگاهی زنان و عدم مراجعه به غربالگری سالانه که موجب تشخیص دیرهنگام سرطان سینه می‌شود، از دلایل اصلی مرگ‌و‌میر مبتلایان به این بیماری در ایران است. به گفته او، نظام غربالگری سرطان سینه در ایران وجود ندارد و زنان هم از اهمیت چکاپ سالانه آگاه نیستند. از‌این‌رو تا وقتی که مجبور نباشند و علائم بیماری را نبینند، خود را ملزم به ماموگرافی نمی‌بینند.
باتوجه به وضعیت ابتلا به سرطان سینه در ایران، شاید بتوان گفت که اهمیت آگاهی زنان ایرانی در مورد این بیماری، بیشتر از بسیاری از کشورهای دیگر است. آن‌گونه که رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی بهشتی گفته است، در ایران بیش از ۲۱درصد از مبتلایان به سرطان سینه زیر ۴۰ سال دارند، اما این آمار در دنیا ۴درصد است!
پژوهش تازه محققان ایرانی، بر اساس داده‌های ملی سال ۱۴۰۰، نشان می‌دهد که نرخ کلی سرطان‌ها در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ حدود ۴۳ درصد رشد داشته است. در این میان نرخ ابتلا به سرطان سینه حدود ۶۳ درصد برآورد شده که ۲۰ درصد بیشتر از میانگین رشد مجموع سرطان‌ها است. این داده‌ها، بدون در نظر گرفتن موارد سرطان پوست، نشان می‌دهد که سرطان سینه از نظر سرعت رشد پس از سرطان تیروئید (با ۱۱۴ درصد افزایش) و سرطان پروستات (با ۶۷ درصد رشد) در رتبه سوم قرار گرفته است.
رضا ملک‌زاده، پژوهشگر حوزه سرطان، با اشاره به این داده‌ها می‌گوید که در میان زنان ایرانی سرطان سینه در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن سرطان‌های روده بزرگ، تیروئید، معده، رحم، خون و تخمدان جزو بیشترین موارد ابتلا هستند.
جعفر جندقی، مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، نیز در نشست اخیر شبکه ملی تشکل‌های مردمی و موسسات خیریه حوزه سرطان اعلام کرد که بالاترین میزان بروز این سرطان در زنان ۶۵ تا ۶۹ سال دیده می‌شود. او با استناد به گزارش سیمای مرگ کشور در سال ۱۴۰۰ گفت که در بازه ۱۰ ساله ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ سرطان پستان از رتبه ششم به رتبه هشتم علل مرگ زنان کاهش یافته است.
به گفته او، این کاهش به دلیل افزایش آگاهی، تشخیص زودهنگام و گسترش روش‌های درمانی موثر است. با این حال، روند رو به رشد ابتلا در میان زنان جوان‌تر هشداردهنده است و لزوم گسترش برنامه‌های غربالگری، آموزش و دسترسی برابر به خدمات درمانی را بیش از گذشته آشکار می‌کند.
پزشکان می‌گویند که سرطان پستان ارتباط چندان به ژنتیک ندارد، بنابراین همه زنان باید نگران ابتلا به این سرطان باشند، اما آنچه که مشخص است، رژیم‌های غذایی خاص و برخی عادات در زندگی، خطر ابتلا را بالا می‌برد، یا درمان این سرطان را با مشکل مواجه می‌کند.
مریم قادریان، متخصص تغذیه می‌گوید که برنامه غذایی ضد التهابی که بتواند التهاب بدن را پایین بیاورد، مثل رژیم غذایی مدیترانه‌ای یا چیزی شبیه آن که بسته به شرایط فرد در نظر گرفته شده باشد، برای بیمار مبتلا به سرطان پستان مناسب است. او اضافه کرده که به‌همراه این رژیم غذایی، فرد باید برنامه غذایی که آنتی‌اکسیدان فراوان به بدن او برساند داشته باشد؛ ازجمله مصرف انواع میوه و سبزیجات. علاوه‌بر این‌ها بدن فرد باید پروتیین کافی و غذاهای دارای فیبر بخورد.
مریم قادریان همچنین توجه به تحرک روزانه و استراحت مناسب را هم، یکی دیگر عوامل کمک به بهبود و روند درمان سرطان پستان دانسته و می‌گوید: «اگر افراد پیاده‌روی حتی در مسیرهای کوتاه، نوشیدن آب به اندازه کافی و خواب منظم داشته باشند کمک زیادی می‌کند.»
به گفته او، مصرف سیگار هم خطر ابتلا را بیشتر می‌کند. این متخصص، بارداری و شیردهی در بارداری را از عوامل کاهش‌دهنده خطر ابتلا به سرطان پستان عنوان کرده است. علاوه‌بر آن، کسانی که قصد دارند یائسگی خود را با هورمون‌تراپی به تاخیر بیندازند، نباید فاکتورهای دیگر مثل چاقی و مصرف سیگار را داشته باشند و حتما باید چکاپ‌های خود را به‌طور مرتب انجام دهند. در نهایت، مواد غذایی دارای نگهدارنده و آلودگی هوا هم به گفته او، می‌تواند بر ریسک ابتلا به سرطان تاثیر داشته باشد.