آژیر خشکسالی در سیستان و بلوچستان به صدا درآمد
خشکسالی به یکی از چالشهای جدی سیستان وبلوچستان تبدیل شده،بر اساس گزارشها،این استان با کم‌بارشی وخشکی شدید مواجه بوده که تاثیرات منفی آن بر روی منابع آبی وکشاورزی در حال افزایش است.
سیستان و بلوچستان، یکی از پهناورترین استان‌های ایران است که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، با چالشهای جدی در زمینه منابع آب و خشکسالی مواجه بوده، در سال‌های اخیر، وضعیت کم‌بارشی در این استان به حدی بحرانی شده که ناقوس خشکسالی به صدا درآمده است.
براساس آمار و گزارش‌های هواشناسی، میزان بارش‌ها در سیستان و بلوچستان به شدت کاهش یافته، این استان در سال‌های اخیر شاهد بارش‌های کمتر از میانگین چند سال گذشته بوده و این روند نگران‌کننده، به مشکلات جدی در تأمین آب شرب و کشاورزی منجر شده است.
بر اساس نتایج بررسی‌ها، ۹۹.۵ درصد از اراضی این استان در وضعیت خشکسالی قرار دارند. گرمای شدید و وزش بادهای خشک، شرایط زیست‌محیطی و کشاورزی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش تولید محصولات زراعی شده است.
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی
کم‌بارشی و خشکسالی عواقب اقتصادی و اجتماعی زیادی را به دنبال دارد. کشاورزان به دلیل کمبود آب قادر به کشت محصولات خود نیستند و این موضوع به کاهش درآمد آنها و افزایش فقر در مناطق روستایی منجر شده است. همچنین، کمبود آب می‌تواند به بروز تنش‌های اجتماعی و مهاجرت از این مناطق دامن بزند.
یکی از چالشهای بزرگ در مدیریت منابع آب در سیستان و بلوچستان، نبود برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه منابع آبی است. بسیاری از منابع زیرزمینی استخراج شده و به دلیل بهره‌برداری بیش از حد، این منابع در حال کاهش هستند.
این چالش نه‌تنها نیازمند کنش‌های فوری از سوی دولت و نهادهای مربوطه است، بلکه همکاری عمومی و مشارکت مردم نیز برای تأمین و حفاظت از منابع آب ضروری به نظر می‌رسد.
با توجه به شرایط کنونی، مبارزه با خشکسالی و مدیریت بهینه منابع آب باید در اولویت قرار گیرد تا از تبعات جدی آن بر زندگی و معیشت مردم جلوگیری شود. تنها با یک همکاری جمعی می‌توان به پایداری و مدیریت صحیح منابع آب در این استان دست یافت.
۹۹.۵ درصد سیستان و بلوچستان درگیر خشکسالی است
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان با تأکید بر ضرورت نصب رادارهای هواشناسی، بر توسعه سامانه‌های نوین پایش جوی در سطح استان تأکید کرد.
محسن حیدری، با اشاره به کاهش شدید بارندگی‌ها در سال زراعی جاری گفت: «تا پایان فروردین‌ماه ۱۴۰۴، میانگین بارش استان تنها ۱۹ میلی‌متر بوده که نسبت به میانگین بلندمدت با کاهش ۷۶ درصدی مواجه شده است.
وی ادامه داد: بر اساس شاخص بارش - تبخیر و تعرق استاندارد شده SPEI، یک ساله تا پایان اسفند ماه ۱۴۰۳ حدود ۹۹.۵ درصد از مساحت استان تحت تأثیر خشکسالی قرار دارد.
وی با تأکید بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های مدرن افزود: نصب حداقل دو رادار هواشناسی در جنوب استان برای پایش سامانه مونسون و یک رادار در شمال استان برای رصد طوفان‌های ۱۲۰ روزه از اولویت‌های اساسی و حیاتی اداره کل هواشناسی است.
اسراف آب؛ جفایی دوگانه
کارشناس حوزه آب در سیستان و بلوچستان گفت: در حوزه مدیریت منابع آب، دولت به عنوان متولی اصلی، مسؤولیت تأمین زیرساخت‌ها را بر عهده دارد. با این حال، پایداری منابع ارزشمند آب، نیازمند همراهی و مشارکت فعال جامعه است.
نازنین کاوه با اشاره به اینکه آینده‌ای که در انتظار ماست، حاصل عملکرد جمعی ما در امروز خواهد بود، افزود: برای دستیابی به مدیریت بهینه و پایدار آب، باید از رفتارهای هیجانی و غیرکارشناسی پرهیز کرده و رویکردهای تخصصی را تقویت و به جای تمرکز بر "تقسیم مسؤولیت‌ها"، باید به سمت "هم‌افزایی ظرفیت‌ها" حرکت کنیم.
وی بیان کرد: در مدیریت آب، دیگر نه دولت به تنهایی مسؤول است و نه مردم بی تأثیر؛ بلکه هر دو، شریک و مؤثر در حفظ و بهره‌برداری صحیح از این منبع حیاتی هستند.
مشارکت فعالانه مردم در کنار سیاست‌گذاری‌های کارآمد دولت، تضمین‌کننده آینده‌ای روشن در این حوزه خواهد بود
کارشناس حوزه آب در سیستان و بلوچستان تاکید کرد: مشارکت فعالانه مردم در کنار سیاست‌گذاری‌های کارآمد دولت، تضمین‌کننده آینده‌ای روشن در این حوزه خواهد بود.
وی اظهار کرد: تابستان ۱۴۰۴ تنها یک تغییر فصل نیست؛ بلکه آزمونی برای سنجش میزان همراهی ما با یکدیگر، آزمونی در برابر یکی از بزرگ‌ترین چالشهای زیست‌محیطی امروز یعنی مدیریت مصرف آب بوده، چرا که کم‌توجهی به مصرف آب، نه تنها آسیبی به محیط‌زیست، بلکه بی‌اعتنایی به حق دیگران در دسترسی به این منبع حیاتی است.
کاوه با بیان اینکه مصرف بهینه آب، وظیفه‌ای فردی و مسؤولیتی جمعی است، گفت: در شرایطی که بسیاری از نقاط کشور با تنش آبی مواجه‌اند، هر رفتار آگاهانه، گامی در مسیر تاب‌آوری و پایداری به شمار می‌رود.
وی تاکید کرد: شرکت آب و فاضلاب، در کنار برنامه‌های توسعه زیرساختی، باور دارد که همراهی مردم، رکن اساسی عبور از تنش‌های آبی است.
کارشناس حوزه آب در سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: تابستان پیش‌رو، تنها یک مساله فنی نیست؛ آزمونی است برای نشان دادن اینکه چگونه می‌توانیم با احساس مسؤولیت جمعی، آینده‌ای پایدارتر برای نسل‌های بعدی رقم بزنیم.