تحریک قاچاق با ممنوعیت واردات سیگارهای الکترونیک!

کیانوش جهانپور در گفت‌و‌گو با «امیدنیوز» اظهار کرد: مصرف سیگار‌های الکترونیک نه‌فقط در ایران که در اغلب کشور‌های جهان رواج یافته و آنچه بیش از همه هشدار کارشناسان نظام سلامت را برانگیخته، شروع مصرف دخانیات با سیگار‌های الکترونیک است که می‌تواند زمینه‌ساز اعتیاد به نیکوتین برای نوجوانان و جوانان و کسانی باشد که پیش از این سابقه مصرف نداشته‌اند. 

مطابق با اطلاعات موجود و گزارش‌های منتشر شده، مصرف این نوع سیگار‌ در سالیان اخیر باهدف ترک دخانیات افزایش یافته، به این دلیل که دارای بخارات استنشاقی بوده و مقدار مواد موجود در بخارات آن کمتر از سیگار سنتی است. این سیگار‌ها حرارت دخانیات و عوامل مضر شیمیایی کم‌تری دارند، بنابراین نتایج برخی مطالعات به‌نوعی از این تغییر الگوی مصرف پشتیبانی می‌کنند اما هنوز شواهد متقنی به نفع مخالفان و موافقان این موضوع وجود ندارد، با این حال طبق مطالعات موجود، در کشور‌های مختلف که تولید و ورود این محصول مانعی ندارد، برای کاهش عوارض مصرف سیگارهای سنتی یا تبدیل الگوی مصرف، این محصول تجویز شده و حداقل در کوتاه‌مدت توانسته به کاهش عوارض مصرف بینجامد. همانطور که اشاره کردم، اغلب هشدار‌هایی که داده می‌شود از جنس تاثیر آن بر شروع مصرف نیکوتین و دخانیات برای نوجوانان و گروه‌های غیرمصرف کننده است که احتمال دارد از این طریق، افراد جدیدی به دایره مصرف دخانیات وارد شوند و از این بابت نگران کننده خواهد بود.

این کارشناس نظام سلامت با اشاره به اینکه سیگار‌های الکترونیک به شکل قاچاق به ایران وارد می‌شود، گفت: بخشی از سیگار‌های سنتی در داخل تولید و بخشی هم از مبانی مجاز گمرک وارد کشور شده و تحت نظارت است، اما سیگار‌های الکترونیک موجود در کشور، مرجع واردات رسمی ندارد، لذا نه‌تنها عوارض گمرک بر آن‌ها اعمال نمی‌شود، بلکه اصالت، سلامت و استاندارد این کالا‌ها تحت نظارت نیست، که خود این موضوع ناشی از محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قانونی است. این مسئله بیش از همه زمینه‌ساز قاچاق، ورود کالا‌های غیراصیل و فاقد استاندارد‌های اولیه است.

باتوجه به اینکه سیگار‌های سنتی هم جزء کالا‌های ممنوعه نیست و دستکم بیش از ١٦ کارخانه و شرکت، سیگار تولید می‌کنند، بنابراین سیگار‌های الکترونیک نیز در همین قالب می‌گنجد و ممنوعیت مطلق واردات این محصول و لوازم جانبی آن منطقی نیست. اگرچه همه این‌ها در ذیل کالا‌های زیان‌آور سلامت طبقه‌بندی می‌شوند اما بسیاری از کالا‌های زیان‌آور در داخل کشور تولید می‌شوند. به نظر می‌رسد ممنوعیتی که در سال‌های اخیر روی سیگار‌های الکترونیک اعمال شده، مستدل، مستند و مبتنی بر شواهد و مدارک فنی نیست، چون این ممنوعیت در مورد سیگار سنتی و تنباکو وجود ندارد و همین مسئله منجر به شیوع بیشتر قاچاق، تهدید سلامت و عوارض اقتصادی شده است.

جهانپور خاطرنشان کرد: متاسفانه در هر نقطه‌ای از کشور می‌توانید به این نوع از سیگار دسترسی پیدا کنید، آن هم بدون اینکه امکانی برای راستی‌آزمایی اصالت و استاندارد این محصول وجود داشته باشد. این موضوع بیشتر به دلیل ممنوعیت کامل و محدودیتی است که ایجاد شده و عملا این محدودیت به نفع قاچاق مصادر شده است. ممنوعیت ورود این کالا به کشور در حد تعارف روی کاغذ است و نه‌تنها مانع مصرف نشده، بلکه عوارض اقتصادی و بازرگانی به‌دنبال داشته و سلامت مصرف‌کنندگان را تهدید کرده است. عوارض این سیگار‌های قاچاق از هر کالای زیان‌آوری که ذیل استاندارد تهیه شده، می‌تواند بیشتر باشد.