نیروگاه‌های فرسوده تهران شبکه برق پایتخت را تهدید می‌کند
گرمای هوا و نیاز بیش از پیش به برق در حالی در استان تهران فرا می رسدکه نگرانی های فزاینده ای برای تامین برق و نیز پایداری نیروگاه های فرسوده وجود دارد.
افزایش دمای هوا در تابستان، تهران، پایتخت ایران، با بحران روبه‌رشد انرژی مواجه شده که زندگی روزمره شهروندان را تهدید می‌کند.
تقاضای فزاینده برای برق، زیرساخت‌های فرسوده و محدودیت‌های زیست‌محیطی، شبکه برق تهران را تحت فشار بی‌سابقه‌ای قرار داده است.
مقامات شهر اقدامات سختگیرانه‌ای برای مدیریت مصرف برق، از جمله برنامه‌ریزی خاموشی‌ها، محدودیت برای مشترکان پرمصرف و کمپین‌های ترویج صرفه‌جویی در انرژی، اعمال کرده‌اند.
مصرف برق در تهران طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جمعیت، فعالیت‌های صنعتی و وابستگی فزاینده به سیستم‌های خنک‌کننده در تابستان‌های گرم به شدت افزایش یافته است.
بر اساس اعلام شرکت برق منطقه‌ای تهران، اوج تقاضای برق در سال جاری به چهار هزار و ۸۶۷ مگاوات خواهد رسید، در حالی که میزان تأمین برق تنها سه هزار و ۶۶۷ مگاوات پیش‌بینی شده است.
این کسری یک هزار و ۲۰۰ مگاواتی، مقامات را وادار به اجرای اقدامات اضطراری، از جمله خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و مدیریت بار کرده است.
پیش‌بینی خاموشی‌های ۴ ساعته در تابستان امسال
سال گذشته، تهران بیش از ۴۰۰ مورد مدیریت مصرف را تجربه کرد که شامل ۸۱۲ خاموشی اضطراری در ۲۷ روز بود و عمدتاً مشترکان خانگی را تحت تأثیر قرار داد، امسال، طبق افراد مطلع میزان خاموشی‌ها در هر نوبت را چهار ساعت پیش بینی می‌کنند.
یک فرد مطلع در شرکت برق که خواست نامش فاش نشود، گفت: ما سال گذشته همه تلاش خود را کردیم و امسال هم همین کار را ادامه می‌دهیم، اما شکاف بین عرضه و تقاضا در حال افزایش است و چاره‌ای جز قطع برق برنامه ریزی شده وجود ندارد.
برای مقابله با این بحران، به نظر می‌رسد، استراتژی چندجانبه‌ای وجود داشته باشد، یکی از اقدامات کلیدی، نصب کنتورهای هوشمند برای ۶۳ هزار مشترک پرمصرف است که مصرف آن‌ها را به آستانه‌های تعیین‌شده محدود می‌کند.
یک کارشناس سیاست‌گذاری انرژی در این خصوص گفت: این کنتورهای هوشمند تحولی بزرگ هستند، آن‌ها به ما امکان می‌دهند محدودیت‌های مصرف را به طور عادلانه و شفاف اعمال کنیم و اطمینان حاصل کنیم که کسانی که بیش از حد مصرف می‌کنند، عواقب آن را متحمل شوند.
بخش‌های صنعتی و کشاورزی، که بخش قابل‌توجهی از تقاضای برق استان تهران را تشکیل می‌دهند، نیز تحت نظارت دقیق قرار دارند، مقامات به شهرک‌های صنعتی و واحدهای کشاورزی دستور داده‌اند مصرف خود را کاهش دهند، به طوری که برخی صنایع روزانه تا ۱۱۰ مگاوات خاموشی را تجربه می‌کنند.
اولویت بیمارستان‌ها و خانه‌ها؛ روشنایی خیابان‌ها ۵۰ درصد کاهش می‌یابد
مسئولین اداره برق از صنایع می‌خواهند، فعالیت‌های پرمصرف خود را به ساعات غیرپیک منتقل کنند، این موضوع ایده‌آل نیست، اما برای جلوگیری از خاموشی‌های گسترده ضروری است.
روشنایی معابر عمومی نیز ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت و برنامه‌هایی برای کاهش بیشتر آن در صورت تشدید محدودیت‌ها وجود دارد.
گفته می‌شود، اولویت برق رسانی به خدمات ضروری و نیازهای مسکونی است و این طور که مسئولین برق می‌گویند، روشنایی خیابان‌ها مهم است، اما تأمین برق بیمارستان‌ها و خانه‌ها در اولویت قرار دارد.
شهروندان چه می‌گویند
تأثیر این اقدامات و خاموشی‌هایی که مدتی است، در استان تهران وجود دارد، به شدت در میان ساکنان این استان احساس می‌شود، برای بسیاری از افراد، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده به بخشی اجتناب‌ناپذیر و مختل‌کننده از زندگی روزمره تبدیل شده است، فاطمه، مادر دو فرزند در شهرری، می‌گوید: در زمان اعمال خاموشی‌ها ما برنامه روزانه‌مان را بر اساس خاموشی‌ها تنظیم می‌کنیم، وقتی برق نیست، نمی‌توانیم از ماشین لباسشویی استفاده کنیم یا شام بپزیم. این واقعاً خسته‌کننده است.
صاحبان کسب‌وکارهای کوچک نیز به همان اندازه تحت تأثیر خاموشی‌ها قرار دارند، علی، صاحب یک مغازه خیاطی در لواسان، به خبرنگار مهر گفت: قطعی برق همیشه باعث می‌شود، مشتریانم کم شوند، دستگاه‌هایم نمی‌توانند کار کنند و گاهی مجبور بودم زودتر مغازه را ببندم. این برای امرار معاشمان قابل قبول نیست و اوضاع سخت می‌شود.
برای رفع کسری برق، مسئولین استان تهران در حال سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جدید، به‌ویژه در حوزه انرژی خورشیدی هستند، ۱۶ دی ماه سال گذشته بود، که وزارت نیرو و استانداری تهران، تفاهم نامه همکاری ایجاد دو هزار مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر امضا کردند و به گفته یک مقام استانداری تهران برنامه‌ریزی برای ایجاد ۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی در سال جاری انجام شده بود، اما به دلایل مختلف، از جمله مشکلات مالی و لجستیکی، این هدف محقق نشده است، وی گفت: ما زمین‌های مورد نیاز را آماده کردیم و حمایت‌هایی از سوی استانداری تهران صورت گرفت، اما همچنان با کمبود منابع مواجه هستیم.
فرسودگی نیروگاه‌ها تهدیدی برای شبکه برق پایتخت
نیروگاه‌های قدیمی تهران، مانند نیروگاه بعثت و منتظر قائم، نیز با مشکلات جدی مواجه‌اند. این نیروگاه‌ها به دلیل فرسودگی، در معرض خطر خاموشی‌های اضطراری هستند و کارشناسان هشدار می‌دهند، که اگر یکی از این نیروگاه‌ها از مدار خارج شود، شبکه برق تهران ممکن است به طور کامل فرو بپاشد و تهران به حداقل دو هزار مگاوات تولید جدید نیاز دارد تا ثبات شبکه حفظ شود.
مقامات تهران بر اهمیت مشارکت اجتماعی در مدیریت بحران تأکید دارند، کمپین‌های اطلاع‌رسانی برای ترویج صرفه‌جویی در مصرف برق و آب در حال اجرا هستند و برنامه‌هایی برای تولید محتوای آموزشی در فضای مجازی از سه‌شنبه آینده آغاز خواهد شد، چرا که ما به مردم نیاز داریم که با ما همکاری کنند، هر یک کیلووات صرفه‌جویی در برق، نه تنها به پایداری شبکه کمک می‌کند، بلکه در حفظ منابع آبی سدها نیز مؤثر است.
با این حال، برخی شهروندان احساس می‌کنند که بار این بحران به طور ناعادلانه بر دوش آن‌ها افتاده است، یکی از شهروندان غرب تهران، گفت: چرا همیشه مردم باید تاوان کمبودها را بدهند؟ دولت باید زیرساخت‌ها را سال‌ها پیش بهبود می‌داد.»
تهران در تابستان پیش رو با چالشی پیچیده در مدیریت برق مواجه است، از یک سو، تقاضای فزاینده و زیرساخت‌های فرسوده فشار زیادی بر شبکه برق وارد می‌کند، از سوی دیگر، تلاش‌های مقامات برای جیره‌بندی مصرف، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و ترویج صرفه‌جویی، نشانه‌هایی از عزم برای غلبه بر این بحران را نشان می‌دهد.
با این حال، موفقیت این اقدامات به همکاری گسترده بین دولت، صنایع و شهروندان بستگی دارد، در حالی که تهران برای عبور از این تابستان دشوار آماده می‌شود، سوال اصلی این است که آیا این شهر می‌تواند تعادل لازم بین تأمین نیازهای انرژی و حفظ کیفیت زندگی ساکنانش را برقرار کند؟ تنها زمان پاسخ این پرسش را روشن خواهد کرد.