باروری با روش آی یو آی (تلقیح داخل رحمی)

روش IUI (Intrauterine Insemination) یکی از روش‌های کمک ‌باروری است که به‌ویژه برای زوج‌ هایی که مشکلات ناباروری خفیف دارند، توصیه می‌شود. این روش به‌ عنوان یک گزینه کم ‌تهاجمی، ساده و نسبتاً کم‌ هزینه ‌تر از سایر روش‌های باروری، مانند IVF، در نظر گرفته می‌شود. در این مقاله، به بررسی کامل روش  آی یو آی، مزایا، معایب، مراحل انجام، میزان موفقیت، و مراقبت‌های قبل و بعد از انجام آن خواهیم پرداخت.

آی یو آی چیست؟

آی یو آی (IUI) یا تلقیح داخل رحمی، روشی است که در آن اسپرم‌های سالم و شسته‌ شده مستقیماً به داخل رحم زن تزریق می‌شوند. این روش با هدف افزایش احتمال برخورد اسپرم با تخمک و تسهیل باروری انجام می‌شود. برخلاف روش‌های طبیعی که در آن اسپرم باید از دهانه رحم عبور کند، در IUI اسپرم مستقیماً درون رحم قرار می‌گیرد تا مسیر کوتاه‌تری را طی کند و احتمال باروری افزایش یابد.

چه افرادی کاندیدای IUI هستند؟

روش  آی یو آی برای افرادی توصیه می‌شود که با مشکلات زیر روبه‌رو هستند:

1. ناباروری بدون علت مشخص: زوج‌هایی که علی‌رغم انجام تمام بررسی‌های پزشکی، علت مشخصی برای ناباروری آن‌ها یافت نشده است.
2. اختلالات اسپرم خفیف: تعداد کم اسپرم، تحرک ضعیف اسپرم یا شکل نامناسب اسپرم.
3. مشکلات مربوط به دهانه رحم: اگر مخاط دهانه رحم زن خیلی غلیظ باشد و مانع حرکت اسپرم شود.
4. مشکلات تخمک‌گذاری: زنانی که تخمک‌گذاری نامنظم دارند، می‌توانند از این روش همراه با داروهای تحریک تخمک‌گذاری استفاده کنند.
5. آندومتریوز خفیف: در موارد خفیف آندومتریوز، IUI می‌تواند به بهبود شانس بارداری کمک کند.
6. حساسیت به اسپرم: برخی زنان نسبت به مایع منی حساسیت دارند و IUI می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

مراحل انجام  آی یو آی چگونه است؟

آی یو آی  به طور معمول در چند مرحله انجام می‌شود که شامل آماده‌سازی قبل از انجام، تحریک تخمک‌گذاری (در صورت لزوم)، تهیه نمونه اسپرم، و انجام تلقیح داخل رحمی است.

1. آماده‌سازی قبل از IUI

• بررسی و انجام آزمایشات اولیه مانند تست‌های هورمونی، سونوگرافی رحم و تخمدان‌ها.
• بررسی کیفیت و تعداد اسپرم مرد با آزمایش اسپرموگرام.
• بررسی لوله‌های فالوپ با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند هیستروسالپنگوگرافی (HSG).

2. تحریک تخمک‌گذاری

• در برخی موارد، پزشک برای افزایش احتمال باروری، داروهای تحریک تخمک‌گذاری مانند کلومیفن سیترات یا گنادوتروپین‌ها را تجویز می‌کند.
• رشد فولیکول‌ها از طریق سونوگرافی پایش شده و زمانی که فولیکول‌ها به اندازه مناسب (۱۸ تا ۲۲ میلی‌متر) برسند، تزریق هورمون HCG برای آزاد شدن تخمک انجام می‌شود.

3. تهیه و آماده‌سازی اسپرم

• نمونه اسپرم از مرد گرفته شده و در آزمایشگاه شست‌وشو داده می‌شود تا اسپرم‌های سالم، متحرک و با کیفیت بالا جدا شوند.
• این فرایند باعث حذف مواد مضر و اسپرم‌های ضعیف شده و احتمال موفقیت تلقیح را افزایش می‌دهد.

4. انجام IUI

• پزشک با استفاده از یک کاتتر مخصوص، اسپرم آماده‌شده را به داخل رحم زن منتقل می‌کند.
• این فرایند بدون درد یا با درد خفیف انجام می‌شود و معمولاً کمتر از ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
• پس از تلقیح، بیمار برای مدتی استراحت کرده و سپس می‌تواند به فعالیت‌های روزانه خود بازگردد.

میزان موفقیت آی یو آی چقدر است؟

موفقیت روش  آی یو ای  به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

1. سن زن: زنان زیر ۳۵ سال شانس موفقیت بالاتری دارند (۱۵ تا ۲۰ درصد در هر سیکل)، در حالی که زنان بالای ۴۰ سال شانس کمتری دارند.
2. کیفیت اسپرم: اگر تعداد و تحرک اسپرم مناسب باشد، احتمال بارداری افزایش می‌یابد.
3. وضعیت لوله‌های فالوپ: اگر لوله‌ها باز باشند، شانس موفقیت بیشتر است.
4. علت ناباروری: مواردی که علت ناباروری مشخص نیست، احتمال موفقیت بهتری دارند.
5. استفاده از داروهای باروری: در صورت استفاده از داروهای تحریک تخمک‌گذاری، احتمال موفقیت افزایش می‌یابد.

به طور کلی، میزان موفقیت IUI در هر سیکل بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است و انجام چندین سیکل می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد.

مزایای آی یو آی برای باروری

1. روشی کم‌تهاجمی و بدون نیاز به جراحی – برخلاف روش IVF، در IUI نیازی به جراحی یا برداشت تخمک از تخمدان نیست.
2. هزینه کمتر نسبت به IVF – IUI مقرون‌به‌صرفه‌تر از روش‌های پیچیده‌تر مانند IVF است.
3. عدم نیاز به بیهوشی – این روش کاملاً سرپایی انجام شده و بدون نیاز به بیهوشی یا بستری است.
4. افزایش احتمال بارداری در موارد ناباروری خفیف – به‌ویژه در موارد ناباروری با علت نامشخص یا مشکلات خفیف اسپرم، IUI شانس بارداری را افزایش می‌دهد.
5. کاهش مسیر حرکت اسپرم – با تزریق مستقیم اسپرم به داخل رحم، موانع دهانه رحم حذف شده و احتمال رسیدن اسپرم به تخمک بیشتر می‌شود.
6. امکان انجام با اسپرم اهدایی – در مواردی که مرد مشکلات شدید اسپرم دارد، می‌توان از اسپرم اهدایی در این روش استفاده کرد.
7. روش سریع و بدون درد زیاد – این فرایند در کمتر از ۱۰ دقیقه انجام می‌شود و درد آن معمولاً خفیف است.

معایب آی یو آی برای درمان ناباروری

1. نرخ موفقیت کمتر نسبت به IVF – احتمال موفقیت در هر سیکل IUI بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است، در حالی که در IVF این میزان بیشتر است.
2. خطر بارداری چندقلویی – در صورت استفاده از داروهای تحریک تخمک‌گذاری، احتمال بارداری دوقلو یا چندقلو افزایش می‌یابد.
3. احتمال تحریک بیش‌ازحد تخمدان‌ها (OHSS) – مصرف داروهای باروری ممکن است باعث تحریک بیش‌ازحد تخمدان‌ها شده و علائمی مانند درد شکم، نفخ و تهوع ایجاد کند.
4. عدم موفقیت در برخی موارد ناباروری – اگر مشکلات ناباروری ناشی از انسداد لوله‌های فالوپ یا مشکلات شدید اسپرم باشد، این روش مؤثر نخواهد بود.
5. نیاز به انجام چندین دوره – ممکن است برای افزایش احتمال موفقیت، IUI چندین بار تکرار شود که می‌تواند هزینه و زمان بیشتری ببرد.
6. خطر عفونت – در موارد نادر، ممکن است پس از IUI عفونت خفیف رحمی ایجاد شود.
7. وابستگی به وضعیت اسپرم و تخمک‌گذاری – برای موفقیت IUI، باید اسپرم مرد کیفیت نسبتاً خوبی داشته باشد و تخمک‌گذاری زن نیز طبیعی یا با دارو تحریک شود.

مراقبت‌های قبل از آی یو آی چگونه است؟

برای افزایش احتمال موفقیت IUI، رعایت برخی مراقبت‌ها قبل از انجام این روش ضروری است. این مراقبت‌ها شامل تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای مناسب و انجام بررسی‌های پزشکی می‌شود.

• انجام بررسی‌های پزشکی و آزمایشات لازم
• مصرف داروهای تحریک تخمک‌گذاری (در صورت نیاز)
• رعایت تغذیه سالم و سبک زندگی مناسب
• داشتن وزن مناسب
• کاهش استرس و حفظ آرامش روانی
• اجتناب از مصرف داروهای غیرضروری
• پرهیز از رابطه جنسی قبل از IUI

مراقبت‌های بعد از آی یو آی تلقیح داخل رحمی

پس از انجام  آی یو آی، مراقبت‌های خاصی می‌تواند به افزایش احتمال موفقیت کمک کند. در حالی که این روش کم‌تهاجمی است و نیاز به بستری ندارد، رعایت برخی نکات می‌تواند شرایط مناسب‌تری برای لانه‌گزینی و باروری فراهم کند.

• استراحت کافی، اما نه بیش از حد
• اجتناب از فعالیت‌های شدید و ورزش‌های سنگین
• رعایت رژیم غذایی سالم
• مصرف داروهای تجویزشده توسط پزشک
• پرهیز از استرس و حفظ آرامش روانی
• پرهیز از رابطه جنسی برای چند روز
• جلوگیری از مصرف الکل، کافئین زیاد و سیگار
• پیگیری علائم و نشانه‌های احتمالی بارداری
• انجام تست بارداری در زمان مناسب

آی یو آی  یکی از روش‌های کمک‌باروری مؤثر برای زوج‌هایی است که مشکلات ناباروری خفیف دارند. این روش نسبت به IVF  کم‌ هزینه‌تر، کم ‌تهاجمی‌تر و ساده‌تر است. با رعایت توصیه‌های پزشک، داشتن سبک زندگی سالم و صبر و استمرار، احتمال موفقیت افزایش می‌یابد. دکتر معصومه یونسی متخصص درمان ناباروری آماده ارائه خدمات آی یو آی، آی وی اف، میکرو اینجکشن و .. برای باروری زوجین می باشد.