در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمیگیرد؟

در قانون مدنی ایران بر اساس ماده 1082 به محض جاری شدن عقد، زن مستحق دریافت مهریه می شود. این مبلغ در اسلام به عنوان نشانه ای از مهر و محبت و صداقت مرد به زن است. با توجه به ماده قانون ذکر شده، زن بلافاصله پس از عقد می تواند مهریه خود را از مرد مطالبه نماید و حق هر گونه تصرفی بر آن خواهد داشت. مهریه انواع مختلفی دارد و به چند صورت می توان پرداخت آن را در عقدنامه تعیین نمود.

مهریه به چند صورت قابل پرداخت است؟

در سند ازدواج می توان پرداخت مهریه را به دو صورت عندالاستطاعه و یا عندالامطالبه تعیین نمود. پرداخت مهریه به هر صورتی که تعیین گردد بالاخره زن به کمک وکیل مهریه خوب حق مطالبه همه مهریه را خواهد داشت و می تواند هر نوع تصرفی بر آن داشته باشد.

در صورتی که در سند ازدواج به عندالمطالبه بودن مهریه اشاره شود مرد باید در هر زمانی پس از عقد که زن بخواهد نسبت به پرداخت مهریه اقدام نماید. این در حالی است که در مورد مهریه عندالاستطاعه، پرداخت مهریه به زمانی که مرد استطاعت مالی داشته باشد موکول خواهد شد.

انواع مهریه

مهریه را می توان به چند حالت مختلف تقسیم بندی نمود که هر کدام از این تقسیم بندی ها بر اساس شرایطی انجام می گیرند. اما حالت کلی و رایج ترین شکل تقسیم بندی به شرح زیر می باشد:

1. مهرالسنه: مهریه هایی که معادل 500 درهم باشند در این گروه قرار دارند که در حقیقت مهریه حضرت فاطمه زهرا است.
2. مهرالمسمی: در صورتی که در زمان جاری شدن عقد، زن و مرد با توافق یکدیگر مهریه مشخصی را تعیین کنند به آن مهریه مهرالمسمی گفته می شود.
3. مهرالمثل: یکی از انواع مهریه، مهرالمثل است که قبل از عقد تعیین نمی گردد. به عبارتی در این نوع مهریه زوجین پس از جاری شدن صیغه عقد، برای تعیین میزان مهریه توافق می کنند.
4. مهرالمتعه: در برخی مواقع قبل از عقد نکاح مهریه معین نمی شود که در چنین شرایطی ممکن است مرد قصد نماید زن را قبل از نزدیکی طلاق دهد. در این مواقع باید مبلغی تعیین گردد تا به عنوان مهریه به زن پرداخت شود. لازم به ذکر است که تعیین میزان مهریه در چنین شرایطی بر اساس تمکن مالی مرد خواهد بود. بنابراین پرداخت این نوع از مهریه به وضعیت مالی زوج بستگی خواهد داشت.

آیا ممکن است در مواردی مرد از پرداخت مهریه به زن معاف گردد؟

درست است که پرداخت مهریه بر ضمه مرد است و باید آن را پرداخت نماید ولی شرایطی نیز ممکن است پیش آید که زن را از این حق محروم نماید. در واقع تنها در شرایط خاصی مهریه به زن تعلق نمی گیرد و الزام پرداخت آن از مرد برداشته می شود.

آیا می دانید در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمیگیرد؟ اگر این سوال برای شما هم پیش آمده، ما در ادامه به بیان برخی از این شرایط می پردازیم. پس با ما همراه باشید.

در چه شرایط مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟

همان طور که در ابتدای مقاله ذکر شد اصل کلی در قانون اساسی بر اساس تعلق مهریه به زن استوار است. لکن در چند مورد استثناهایی برای این قانون وجود دارد که در آنها اشاره شده است در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی گیرد. پس می توان گفت طلاق زن بدون پرداخت مهریه نیز ممکن است اتفاق بیافتد.

برخی از مواردی که موجب عدم تعلق مهریه به زن می شوند بر اساس قانون مدنی عبارتند از:

1. بطلان عقد نکاح:

در صورتی که عقد نکاح جاری شده مابین زن و مرد باطل بوده و بین آن دو نیز نزدیکی صورت نگرفته باشد، موجب عدم تعلق مهریه به زن خواهد شد. علت این موضوع باطل بودن عقدی است که صورت گرفته است و به همین علت تعیین مهریه نیز قابل قبول و پیگیری نخواهد بود.

2. فسخ عقد نکاح:

با توجه به ماده 1101 در قانون اساسی در صورتی که به هر دلیلی عقد نکاح فسخ گردد و علاوه بر آن، میان آن دو نیز نزدیکی صورت نگرفته باشد قانون رای به عدم تعلق مهریه به زن خواهد داد.

البته لازم به ذکر است که اگر فسخ نکاح به علت ناتوانی مرد در اعمال جنسی باشد که عنن نامیده می شود، وضعیت متفاوت خواهد بود. در چنین مواردی زن می تواند نصف مهریه تعیین شده در عقدنامه را دریافت کند.

3. فوت زن قبل از تعیین مهریه:

در صورتی که قبل از تعیین میزان مهریه زن فوت کند و در عین حال هنوز رابطه ای هم مابین آنها صورت نگرفته باشد، برای مرد هیچ الزامی برای پرداخت مهریه ایجاد نمی شود. البته اگر زن پس از رابطه زناشویی فوت کرده باشد مهریه وی بر عهده مرد خواهد بود و مرد باید مهریه زن را به بازماندگان وی پرداخت نماید.

4. عدم پرداخت مهریه کامل:

در برخی مواقع شرایطی پیش می آید که بر اساس قانون، مهریه کامل به زن تعلق نمی یابد. یکی از این مواقع طلاق در دوران نامزدی است. اگر زن و مردی در دوران نامزدی اقدام به جدایی گرفته و طلاق بگیرند دو حالت پیش خواهد آمد. 

اگر زن دوشیزه باشد و هیچ رابطه ای میان او و زوج صورت نگرفته باشد، زن تنها می تواند نصف مهریه تعیین شده را مطالبه نماید. اما اگر در این دوران رابطه زناشویی شکل گرفته باشد مرد ملزم به پرداخت تمام مهریه خواهد بود.

5. مبارات یا طلاق خلع:

بر اساس ماده 1146 از قانون مدنی درخواست طلاق خلع از جانب زن و به دلیل کراهت وی از مرد صورت می گیرد. این درخواست با پرداخت قسمتی از مهریه و در حالت کلی پرداخت مالی انجام می گیرد.

علاوه بر این اصل طلاق مبارات نیز بر پایه بخشش و بذل بخشی از مهریه انجام می گیرد تا زن به این شیوه از مرد جدا گردد. در این موارد عدم دریافت بخشی از مهریه به دلیل تقاضای خود زن انجام می گیرد. پس این موضوع به اختیار زن انجام می گیرد نه اینکه قانون مرد را معاف نماید. در چنین شرایطی مطالبه مهریه از جانب زن ممکن است در هر زمانی انجام بگیرد.

علاوه بر این شاید موارد خاص دیگری نیز وحود داشته باشند، که می توانید با مشاوره با یک وکیل به این موارد پی برد. سایت وکیل شیراز https://behtarinvakileshiraz.ir/ یکی از سایت هایی است که برای حل این مسائل می توانید به آن مراجعه نمایید.

کلام پایانی

در نهایت بهتر است اشاره کنیم که مهریه همسر دوم و یا داشتن رابطه نامشروع زن، عدم تمکین زن از مرد و مسائلی مانند آن ها هیچ کدام نمی توانند دلیلی برای عدم تعلق مهریه به زن باشند. درست است که داشتن رابطه مشروع از مصادیق جرم به شمار می آید و می تواند پیگیری شود ولی دلیلی برای عدم تعلق مهریه به زن محسوب نمی گردد. عدم تمکین زن نیز تنها می تواند وی را از دریافت نفقه محروم کند و ارتباطی به مهریه ندارد.