تشخیص برنج ایرانی از خارجی | معرفی بهترین برنج های ایرانی

طبقه بندی انواع مختلف برنج از نظر گیاه شناسی

• برنج دانه بلند: 

• برنج دانه متوسط:

• برنج دانه کوتاه یا گرد: 

• انواع تجاری یا اصلاح نژاد شده: 

• برنج طارم محلی (طارم استخوانی و سنگ طارم): برنج طارم اولین بار در استان زنجان و در شهر طارم کشت شد و به همین خاطر به آن طارم گفته می شود. اکنون به عنوان یکی از معروف ترین برنج های شمال شناخته شده است. برنج طارم دانه بلند بوده و رنگی متمایل به کرم دارد.
• برنج طارم دم سیاه: این نوع برنج دارای ریشک یا شلتوکی با دم سیاه رنگ است و به همین علت دم سیاه نامگذاری شده است. این برنج از خانواده برنج صدری و دانه بلند است. دانه ها رنگ سفید متمایل به کرم دارند.
• برنج طارم-هاشمی: این برنج توسط کشاورزان توسعه داده شده  و مراکز تحقیقاتی و سازمان های دولتی هیچ نقشی در ترویج این رقم نداشتند. این برنج ماندگاری بالایی داشته به طوری که تا ساعت ها بعد از پخت نرمی و طعم خوب خود را حفظ می کند. این برنج دانه متوسط است.
• برنج طارم رشتی: برنج طارم رشتی طعم و بوی خیلی خوبی دارد و اگر به فکر خرید برنج ایرانی هستید حتما روی آن حساب کنید.
• برنج طارم دیلمانی: بیشتر در غرب استان مازندران کشت می شود و در واقع، این سمت از شمال برای پرورش دیلمانی مناسب‌تر است.
• برنج سنگ طارم: خوشمزگی و بوی خوش سنگ طارم آن را در شمار بهترین‌ها برای خرید برنج ایرانی قرار می‌دهد.
• برنج اهلمی طارم: از گونه های جدید طارم است که معمولا در استان های لرستان، اصفهان، خوزستان و فارس کشت می شود.
• برنج طارم امیری: از نظر میزان عطر متوسط بوده و بازده بالایی در هر هکتار کشت دارد.
• برنج موسی کاظم: این برنج خانواده طارم است و علاوه بر قد بلند، بوی خوب و طعم خوشایندی دارد.
• برنج صدری سالاری: در شهرستان های آستانه اشرفیه و لاهیجان کشت می شود. برنج سالاری مزه ی بسیار خوب و عطر متوسطی دارد.
• برنج صدری شاه پسند: کیفت پخت بالا و عطر و بوی متوسطی دارد. شاه پسند برنج صادراتی ایران است.
• برنج صدری دم‌ زرد: کشیده و قدبلند است اما بو و عطرش به اندازه صدری دم‌ سیاه، شما را مست و مدهوش نمی‌کند.
• برنج صدری دُم ‌سیاه: برنج‌ اعلایی است که هم بوی خوبی می‌دهند و هم قد می‌کشند و هم خوشمزه هستند.
• برنج صدری دم سفید: در مناطقی همچون رشت و کوچصفهان کشت می شود.
• برنج صدری دم سرخ: در رشت، لاهیجان و ولشت زیر کشت می‌رود.
• برنج صدری حسن سرایی: صدری حسن سرایی یا ممتاز خوب قد می‌کشد ولی نسبت به دم‌ سیاه و دودی ارزان‌ تر و با کیفیت کم تراست.
• برنج صدری هاشمی: از بهترین برنج های خوب و خوش پخت ایرانی است . این برنج به نام کشاورز کاشف آن یوسف هاشمی نامگذاری شده است. این برنج دانه بلند بوده و عطر و طعم بی نظیری دارد.
• برنج صدری علی کاظمی: برنج دانه متوسط بوده و طعم و عطر خوبی دارد. رنگ دانه ها سفید و کدر است و به نام کشاورز کاشف آن نامگذاری شده است.
• برنج حسنی: متعلق به مناطق تالش نشین گیلان است. دانه های متوسط و پهنی دارد. بعد از پخت بافت آن  چسبنده و کته می شود. بیشتر برای پخت نان برنجی، رشته خوشکار و… استفاده می­ شود.
• برنج فجر: برنج فجر عطری شبیه برنج طارم دارد، دانه متوسط بوده و رنگ آن سفید و اندکی کدر رنگ هست. ظاهر خنجر مانند این برنج آن را متمایز می کند. این برنج تنها برنج اصلاح شده ژنتیکی عطر دار است.
• برنج آمل ۱: یک برنج دو رگه بین واریته محلی ایرانی (طارم فیروز کنده ساری) با رقم ژاپنی (تایجونک نی تیوان) است که در سال ۱۳۵۱ معرفی شد. این برنج دانه بلند است.
• برنج آمل ۲: این برنج در سال ۱۳۵۵ با تحقیقات بر روی برنج ایرانی در انستیتو بین المللی برنج در فیلیپین به دست آمد و در سال ۱۳۵۹ در ایران به کشاورزان معرفی شد. این برنج نیز دانه بلند است.
• برنج آمل ۳: یکی از پر محصول ترین ارقام برنج معرفی شده است که از اصلاح ژنتیکی برنج سونان هندوستان به دست آمده است. این برنج نیز دانه بلند است.
• برنج ندا: این برنج با نام برنج شمشیری نیز شناخته می شود. رنگ دانه سفید و شفاف و دانه بلند است. هنگام پخت خوب قد می کشد اما عطر خاصی ندارد.
• برنج شفق: این برنج با اصلاح ژنتیکی برنج باسماتی تولید شده است.
• برنج سپیدرود: یکی از ارقام پر محصول معرفی شده موسسه تحقیقات برنج کشور است. این رقم دانه بلند و قلمی است و سبوس بسیار زیادی دارد.
• برنج درفک: این برنج در سال ۱۳۸۲ توسط موسسه تحقیقات برنج کشور در وزارت جهاد کشاورزی ثبت شد. این برنج نیز یکی از ارقام برنج پر محصول است و در کنار برنج خزر و سپیدرود کیفیت خوبی دارد.
• برنج کادوس: این رقم پس از تحقیقات و دورگه گیری در موسسه فیلیپین تولید شد و بعد از آن به ایران ارسال گردید. طول دانه ها متوسط است و شبیه رقم شفق است.
• برنج نعمت: یکی از ارقام اصلاحی پر محصول است که در سال ۱۳۶۴ از تلاقی بین آمل ۳ و سنگ طارم در ایستگاه تحقیقات برنج آمل انجام پذیرفت و در سال ۱۳۷۴ معرفی شد. این برنج نیز دانه بلند است.شبیه برنج ندا بوده فقط طول دانه ها کمی بلندتر است.
• برنج تیسا: این برنج که در سال ۱۳۹۷ معرفی شد رقم جدید و اصلاح شده است که مقاومت بالایی به کم آبی و خشکسالی دارد همچنین مقاومت این برنج به بیماری “بلاست” نیز بسیار بالاست. این برنج در هنگام پخته شدن نرم و سبک است و وقتی سرد می‌ شود نرمی خود را حفظ می‌ کنند و سفت نمی‌ شوند.
• برنج شیرودی: در سال ۱۳۷۵ توسط موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر استان مازندران معرفی شد و نتیجه اصلاح ژنتیکی برنج‌های محلی نوع خزر و طارم دیلمانی می باشد. این برنج نیز پرمحصول بوده و نسبت به آفت و بیماری مقاوم است و در مناطقی که کیفیت خاک و آب مناسبی ندارد نیز به راحتی کشت داده می شود. این برنج شبیه طارم و هاشمی است اما عطر و طعم آن ها را ندارد به همین دلیل قیمت پایین تری دارد.
• برنج خزر: این برنج هم در مازندران و هم در گیلان کشت می شود. برنج دانه بلند است و رنگ آن سفید کدر و گچی است. این برنج عطر و طعم خاصی ندارد و یکی از برنج های تولید شده توسط دانشمندان ایرانی است.
• برنج تابش: از جهش برنج طارم محلی به وجود آمده و دانه بلند است.
• برنج بهار: برنجی اصلاح ژنتیکی شده می باشد.
• برنج ساحل: برنجی اصلاح ژنتیکی شده می باشد.

ویژگی های برنج ایرانی مرغوب

• خوش طعم و عطر خوب داشتن برنج

  برنج ایرانی با برندهای متفاوتی به بازارعرضه می‌شود. برنج‌ها به‌واسطه نوع بذرشان به ۲‌دسته پرمحصول و کم‌محصول تقسیم‌بندی می شوند.

  برای تشخیص عطر و طعم برنج نیز یک مشت کوچک از آن را میان کف دو دست خوب بمالید و روی آن با دهن بدمید  یا به اصطلاح «ها»کنید و سپس بو بکشید اگر برنج عطر داشته باشد خودش را نشان می‌دهد.

  این کار را به روش دیگری نیز می‌توانید انجام دهید؛ یعنی چند دانه از برنج را در دهان ریخته بجوید و مزه آن را بچشید. بد نیست بدانید که حین خرید برنج‌ ایرانی پر محصول بایستی کمی دست به عصا و با دقت وارد بازار شوید، چراکه در کنار برنج‌ ایرانی،بازار داغ برنج‌های خارجی و شباهت‌هایی که با محصول برنج اصیل ایرانی دارند باعث می‌شود تا مشتریان حین خرید دچار مشکل شوند؛ برنج‌هایی که به‌خاطر دارا بودن مواد مضر مثل آرسنیک سلامت افراد را در طولانی‌مدت به خطر می‌اندازند.
   

• یکدست بودن برنج
  برنج مرغوب باید یکدست باشد نه مخلوطی از دانه های چاق و لاغر، زرد و سفید، کوتاه و بلند یا ریز و درشت.هر چه دانه های شکسته یا در اصطلاح “نیم‌دانه” بیشتر باشد، کیفیت کمتری دارد. بیشتر برنج‌های موجود در بازار دانه‌های شکسته یا به اصطلاح نیم‌دانه دارند که پس از پخت بر کیفیت برنج اثر می‌گذارند. پس اگر می‌خواهید برنجی یک‌دست و بدون نیم‌دانه داشته باشید کمی از آن را در کف دست بریزید و سپس دقت کنید که از میان دانه‌ها چند درصد نیم‌دانه است. با این آزمایش یکدست بودن برنج (یعنی مخلوط نبودن) را هم می‌توانید معلوم کنید.
• زود هضم بودن برنج مرغوب
  خاصیت مهم و قابل ذکر زودهضم بودن برنج مرغوب ایرانی از ویژگی های مهم دیگر یک برنج مرغوب قابلیت گوارشی و هضم پذیری آسان آن است، بطوریکه برنج خوب و با کیفیت بلافاصله در تماس با بزاق دهان حالت نر و آب شدگی دارد، بواسطه سبک بودن بافت دانه برنج بوده که در ارقام پرمحصول این خاصیت کیفی کمتر مشاهده می گردد و از دیگر آزمون های خصوصیات ارقام برنج کیفی و غیرکیفی، طویل شدن دانه برنج پس از پخت و انبساط حجم با GT متوسط و عامل عطری بودن آن در اثر وجود عامل شیمیایی دو استیل یک پرولین است.

نگهداری از برنج ایرانی

• مراقب آفات باشید: نگهداری برنج مرغوب هم به اندازه خرید و طبخ آن بسیار اهمیت دارد. لازم است بدانید که از کیسه برنج باید در جایی خنک و خشک نگهداری کنید. ممکن است پس از مدتی حین استفاده از برنج متوجه جا خوش‌کردن حشرات در کیسه برنج شوید. آفات همیشه تهدید بزرگی برای محصول برنج محسوب می‌شوند، در گذشته از قرصی به نام قرص برنج برای حفظ این محصول از آفات استفاده می‌شد اما بد نیست بدانید که هرگونه تماس چه از راه استنشاق و چه از راه پوستی و خوراکی با این قرص می‌تواند باعث مسمومیت افراد و حتی مرگ آنها شود اما متأسفانه هنوز بعضی از عطاری‌ها اقدام به فروش آن می‌کنند. شاید بهترین راه این باشد که حجم کمتری از برنج را خریداری کنید تا دچار مشکل آفت‌زدگی این محصول نشوید.

• برای جلوگیری از حمله این آفت‌ها می‌توان مقداری نمک کوبیده روی برنج ریخت وآن را زیرو رو کرد تا لایه‌ای از نمک روی دانه‌های برنج را بپوشاند. همچنین می‌توان روی ظرف برنج را با پارچه پوشاند تا هم بخار آب از آن خارج شود و هم آفت تازه‌ای داخل آن نشود.

• کیسه یا سطل های نگهداری برنج را حتما در جایی عاری از نم، خنک و به ویژه خشک انبار کنید تا رطوبت درون دانه ها تبخیر شود.
• از گذاشتن کیسه ها روی هم خودداری کنید.
• بین هر کیسه فاصله ای برای عبور هوا بگذارید.
• افزودن مقداری نمک و چند دانه سیر همراه با سرکشی و هوادهی گاه به گاه، از آفت زدگی آن جلوگیری می کند.
• به هیچ وجه از قرص های شیمیایی استفاده نکنید.

ویژگی‌های  برنج خارجی

تشخیص برنج مرغوب ایرانی از خارجی

• برنج خوب برنجی است که در وهله اول پوک نباشد و رنگ روشنی دارد و در عمل سایش بین دستان کمی چربی حس شود. راه دیگر تشخیص برنج ایرانی عطر آن است یعنی اگر برنج را در کف دستانتان ریختید و بو کشیدید باید عطر خوش و تندی داشته باشد. دیگر راه تشخیص جویدن دانه برنج است. اگر برنج زیر دندان شما زود خورد شد و شکست آن برنج مرغوب نیست.
• برنج با کیفیت و خوش پخت برنجی است که زیر دندان سفت و دیر بشکند.
• همان‌طور که می‌دانید با وجود تمام این مشخصه‌ها باز هم تشخیص برنج ایرانی از خارجی دشوار است. تنها یک کشاورز یا کسی که دستی در شالی‌کاری و تولید برنج داشته، می‌تواند به این مهم دست یابد. اگر به تفاوت برنج ایرانی و خارجی پی نبردید یک راه تشخیصی ساده، بررسی مورد زیر است. مقداری از هر دو برنج را به صورت جداگانه در دو کاسه بخیسانید و اجازه دهید بیش از سه روز بماند. برنج ایرانی به صورت طبیعی و ارگانیک کشت می‌شود و فاقد هر‌گونه مواد افزودنی است؛ به همین‌علت پس از چند روز کاسه‌ای که کپک‌زده یا آثاری از خراب شدن در آن مشهود است، برنج ایرانی تشخیص داده‌ می‌شود.