لرستان| بحران در قطب انجیر سیاه ایران؛ زنگ‌خطر "بیکاری" بیخ گوش 3000 کشاورز 60 ساله

به گزارش خبرگزاری تسنیم از پلدختر ، روستاهای بن لار، طاق عباسعلی، سرنجه، زیرانبار، لیتبر و سرآسیابان ازتوابع بخش معمولان شهرستان پلدختر لرستان باجمعیتی بالغ بر3000 نفر به باغداری اشتغال دارند و بیش از 60 سال است که در کاشت و برداشت محصول انجیر خبره و کارآمد شده و تقریبا 700 هکتار از اراضی خود را زیرکشت درخت انجیر سیاه برده‌اند که این تنها منبع درآمد اهالی است.

شهرستان پلدختر تنها قطب تولید انجیر سیاه در کشور معرفی شده و مردم این منطقه تمام درآمد چندین ساله خود را در روستای خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند به طوری که نه تنها مهاجرت به شهرها و بیکار ندارند بلکه در فصل تابستان و برداشت محصول صدها نفر از شهرهای نزدیک و روستاهای همجوار در این منطقه مشغول به‌کار می‌شوند؛ انجیر این منطقه به اقصی نقاط کشور و خارج ازکشور نیز صادر می‌شود و سبب اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم فراوانی شده است.

اما از سال گذشته تاکنون بر اثر خشکسالی‌های چندساله اخیر چشمه گرمابه به ناگهان خشک شد و آب رودخانه مادیان رود که تنها منبع آبیاری باغات است به‌طور چشمگیری کاهش یافت و جوابگوی آبیاری باغات نیست و در معرض خشک‌شدن قرار گرفته است.

عملیاتی‌نشدن وعده مسئولان برای راه اندازی پمپاژ آب

هاشم طرحانی عضو شورای سرنجه زیودار در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در پلدختر اظهارداشت: مشکل کم آبی باغات این منطقه جدی است و اگر دو روز برای آبیاری موتورهای آب را روشن کنند آب تمام می‌شود و وعده مسئولان برای راه‌اندازی پمپاژ هم تاکنون عملیاتی نشده است.

وی افزود: این پمپاژ در همان حالت ایستگاه خالی باقی مانده است، هیچ گونه لوله کشی تا الان صورت نگرفته است و مسئولان جهاد کشاورزی و آب پلدختر تاکنون هیچ اقدام عملی انجام نداده و برای رفع مشکل به منطقه ما نیامدند از طرفی 10 روز دیگر که موتورها را برای آبیاری باغات روشن می‌کنند مصیبت این منطقه آغاز می‌شود و عمق فاجعه قابل گفتن نیست.

عضو شورای روستای سرنجه با اشاره به اینکه تنها منبع درآمد مردم این منطقه باغات انجیر و تک محصولی است و مردم نگران باغات خود هستند عنوان کرد: 10سال است مردم منطقه زیودار وبن لار از مسئولان درخواست کردند که یک سد خاکی جلوی آب مادیان رود بزنند ولی هیچ گوش شنوایی نبوده تا الان که به نقطه بحران رسیدیم.

وی بیان کرد: اگر سد خاکی ایجاد می‌شد نه تنها منطقه ما از لحاظ آب مشکل نداشت بلکه می‌توانست جوابگوی شهر پلدختر نیز باشد ولی مسئولان ده سال است که می‌گویند پمپاژ برای آبیاری باغات ایجاد می‌شود که فعلا راه‌اندازی نشده است وآب هم سال به سال کمتر می‌شود که اگر پمپاژ راه‌اندازی می‌شد بخشی از مشکلات ما را حل می‌کرد بنابراین باید مسئولان به مردم می‌گفتند که زودتر آبیاری قطره‌ای را در باغات انجام می‌دادند نه اینکه بگذارند فصل آبیاری باغات به مردم اطلاع دهند.

کم‌آبی و نگرانی مردم برای خشک‌شدن باغات انجیر

ابراهیم آزادی یکی از اهالی سرنجه زیودار گفت: مشکل کم آبی سبب نگرانی مردم شده است ولی اگر ایستگاه پمپاژی که مسئولان قول راه‌اندازی آن را دادند انجام شود بخشی از مشکلات منطقه حل می‌شود.

علی لرستانی یکی از باغداران قدیمی روستای بن لار با اشاره به اینکه ما اهالی منطقه بن لار چندین سال است که داد می‌زنیم مادیان‌رود در حال خشک شدن است ولی مسئولان صدای ما را نمی‌شنوند، تصریح کرد: حدود صد نفر از اهالی بن لار جمع شدند که به درب استانداری یا فرمانداری مراجعه کنند تا شاید مسئولی بیاید و مشکل مارا حل کند ولی بزرگان روستا اجازه این کار را ندادند.

وی اظهار داشت: مادیان رود در حال خشک شدن و از بین رفتن است و ما درمعرض خطر هستیم و 10 روز دیگر که آبیاری باغات شروع شود و آب به باغات پایین دست نرسد مشکلات شروع می‌شود و باغات خشک خواهند شد پس تقاضا داریم خبرنگاران صدای مردم منطقه بن لار را به گوش مسئولان برسانید.

آمادگی باغداران برای تغییر سیستم آبیاری از غرقابی به قطره‌ای

این باغدار پلدختری افزود: ماباغداران آمادگی داشتیم و داریم که با جهاد کشاورزی برای تغییر سیستم آبیاری از غرقابی به قطره‌ای همکاری کنیم ولی پمپاژداران حاضر به همکاری نیستند چون سالانه بیش از300 تا 400میلیون تومان آب به باغداران می‌فروشند و دولت مجوز آب به آنها داده ولی هیچ گونه نظارتی روی این کار ندارد و ما ساعتی یک میلیون آب از پمپاژ داران برای آبیاری باغات می‌خریم.

وی با اشاره به اینکه با راه‌اندازی پمپاژ زیودار بخشی از مشکل باغات منطقه زیودار مرتفع می‌شود ولی این پمپاژ 10کیلومتر با روستای ما فاصله دارد عنوان کرد: ما پیشنهاد دادیم که یک سد برای حل مشکل آب باغات منطقه زده شود ولی تا 15سال که مطالعه و ساخت یک سد ادامه دارد ما می‌میریم و چیزی هم از باغات ما باقی نمی‌ماند الان راه حل این است که آب کشکان را از طریق پمپاژ برای باغات بیاورند تا باغات ما خشک نشود.

کاهش 40تا 50درصدی آبدهی رودخانه کشکان

محمد گودرزی رئیس امور آب شهرستان پلدختر در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در پلدختر اظهار داشت: بحث خشکسالی یک بحث کلی است و کل جامعه را درگیر کرده است بنابراین منطقه بن لار هم از این قضیه مستثنی نیست رودخانه کشکان حداقل بالای 40 تا 50 درصد کاهش آبدهی دارد و آب مادیان رود که آب باغات بن لار را تامین می‌کند چون سرشاخه‌های آن در حوزه شهرستان کوهدشت است و به صورت چشمه است آنها بیشتر تحت تاثیر خشکسالی قرار می‌گیرند.

وی افزود: متاسفانه در سال‌های گذشته هرچه با کشاورزان صحبت کردیم که حداقل توسعه باغات را نداشته باشند تا ما بتوانیم باغ‌های قدیمی را به‌ شکلی مدیریت کنیم گوش نکردند امسال دبی پایه 100 تا 120 لیتر بر ثانیه است ولی هزار هکتار باغ وجود دارد که مدیریت کردن آنها خیلی سخت است هر چه صحبت می‌کنیم مردم خودشان استقبال نمی‌کنند که حداقل جلوی توسعه باغات را بگیرند که ما بتوانیم آن را مدیریت کنیم.

افتتاح پمپاژ سرنجه تا 8 روز آینده

رئیس امور آب شهرستان پلدختر عنوان کرد: مردم خودشان هم کمی در این قضیه مقصر هستند ما در بحث اطلاع‌رسانی با آنها همکاری می‌کنیم اما اینکه آب جایگزین بیاوریم هم چنین چیزی وجود ندارد چون آب جایگزین در منطقه نداریم فقط آب رودخانه کشکان است که ایستگاه پمپاژ سرنجه زیودار را در 8 روز آینده افتتاح می‌کنیم علی‌رغم همه مشکلات مجوز بهره برداری را صادر کردیم و ظرف هشت روز آینده به بهره‌برداری می‌رسد که با بهره برداری از آن تا حدودی مشکل باغات سرنجه زیودار حل می‌شود ولی برای منطقه بن لار برنامه خاصی نداریم یک سری طرح‌ داریم که مردم باید خودشان استقبال کنند و با منابع آب می‌توانیم باغات را حفظ کنیم، اگر موتورها را تجمیع کنیم می‌‌توانیم خشکسالی را پشت سر بگذاریم و از پیک مصرف، عبور کنیم.

وی بیان کرد: مشکل منطقه سرنجه زیودار تا حدودی با بهره‌برداری از پمپاژ زیودار حل می‌شود باید ببینم اولویت جهاد کشاورزی چیست؟ ما به جهاد کشاورزی گفتیم که اولویتش توسعه باغات نباشد و اولویت را روی باغ‌های قدیمی بگذارد تا بعداً مردم را تشویق کنیم به سمت تغییر سیستم آبیاری واز سیستم آبیاری غرقابی و سنتی به سمت سیستم آبیاری قطره‌ای بروند که متاسفانه آگاه کردن مردم به این قضیه خیلی سخت است و به شدت مقاومت می‌کنند و می‌گویند همین سیستم غرقابی را انتخاب می‌کنیم کارشناسان وزارت هم به با آنها صحبت کردند که تغییر سیستم آبیاری بازدهی باغات را بیشتر و مصرف آب را پایین می‌آورد و برای آنها سخت است.

گودرزی تصریح کرد: هفته آینده که پمپاژ زیودار به بهره‌برداری می‌رسد با جهاد کشاورزی صحبت شده، اولویت خود را آبیاری باغات قدیمی قرار دهد چون ایستگاه پمپاژ شخصی در آن جا هم زده شده باید باغات قدیم را در اولویت دهند که از بین نروند.

پیش از این خبرگزاری تسنیم در گزارش‌هایی با عنوان "مادیان رود" در آستانه خشک‌شدن؛ وضعیت قرمز در قطب انجیر سیاه کشور و بحران آب در قطب انجیر سیاه ایران؛ اما و اگرهای حیات دوباره باغات پلدختر بحران خشک‌شدن رودخانه‌های کشکان و مادیان رود و نابودی باغات انجیر پلدختر را هشدار داده بود تا شاید مسئولان برای حل این مشکل چاره‌ای بی‌اندیشند.

گزارش از فیروزه حاتمی