تأثیر اجرای برجام در بازار مسکن

به گزارش امیدنیوز، بر اساس بررسی دفتر برنامه‌ریزی و اقتصادمسکنکه به ارزیابی اثرگذاری کانال‌های تحریم‌های اقتصادی بر قیمت مسکن ایران پرداخته، آمده است: شوک‌های نرخ ارز ناشی از تحریم اقتصادی یکی از عوامل ایجاد سیکل تجاری در قیمت مسکن ایران است. بر اساس تقاضا برای مسکن به عنوان یک دارایی بادوام در ابتدای تحریم‌ها، افزایش یافته لیکن پس از مدتی به سمت بازارهای نقدشونده ارز و طلا سوق یافته و بلافاصله پس از یک فصل شاهد کاهش قیمت‌های مسکن در کشور بوده‌ایم که این روند کاهشی هم‌چنان تداوم پیدا کرده است.

رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان در رابطه با وضعیت ساخت‌وساز بعد از لغو تحریم‌ها گفت: بازگشت سرمایه‌های بخش خصوصی و همچنین جذب سرمایه‌های خارجی به بخش ساخت‌وساز بعد از لغو تحریم‌ها، بستگی به آن دارد که سرمایه‌گذاران خارجی شرایطی که ایران می‌گذارد را بپذیرند.

ایرج رهبر تصریح کرد: در ادامه همکاری ایران با دیگر کشورها از بخش مسکن مانند بخش‌های دیگر استقبال نمی‌شود، زیرا سرمایه‌گذار باید ساختمانی را در ایران بسازد و چون نمی‌تواند آن را جابه‌جا یا صادر کند، فکر نکنم کشورهای خارجی در این صورت به راحتی تمایل نشان دهند.

گفته می شود یکی از مهم‌ترین اتفاق‌هایی که برخی فعالان بازار سرمایه گذاری مسکن پیش‌بینی می‌کردند با بروز آن امکان دارد بازار مسکن با تغییراتی همراه شود، اجرای برجام بود.
اما آیا در واقعیت هم با گذشت چند ماه از اجرای برجام، بازار سرمایه گذاری مسکن تغییری کرده است؟

بنا به گفته ی فعالان بازار سرمایه گذاری مسکن بعد از اجرای برجام هیچ تغییری در بازار مسکن مشاهده نشده و می‌توان به جرات گفت که حتی با توجه به اینکه بازار مسکن سال پیش هم در رکود بود، اما بازار شب عید سال گذشته بسیار بهتر از امسال بود.

به طور کلی در مقایسه با چند سالیکه بازار مسکن در رکود به سر می‌برد، سال ۱۳۹۴ بدترین شرایط ممکن را داشته و حتی نسبت به سال‌های گذشته نیز وضعیت بدتر شده، اما با توجه به اینکه همیشه در چند ماه پایانی سال و در نزدیکی‌های سال جدید بازار مسکن کمی رونق می‌گیرد، امسال نیز حدود هفت تا هشت روز این روال صورت گرفت و بازار در حال رونق گرفتن بود که ناگهان با اجرایی شدن برجام این روند متوقف شد و آن رونق هر ساله که نزدیکی‌های سال جدید در بازار صورت می‌گرفت نیز دیده نشد.

بنا به گفته ی شاغلین در این صنف می‌توان گفت که اجرای برجام اثر منفی بر بازار مسکن گذاشته زیرا بر خلاف هر سال که مردم از ترس گران شدن مسکن در سال جدید در پایان هر سال مسکن خریداری می‌کردند، امسال با خود می‌گویند که شاید با گذر زمان بیشتر پس از اجرایی شدن برجام در سال جدید قیمت مسکن کاهش پیدا کند، بنابراین همه دست نگه داشته‌اند، از طرفی شاخص بورس افزایش پیدا کرده و مردم آن را بازار بهتری ‌می‌دانند.

این روزها تنور بازار انواع وام ها با عناوین مختلف همچون کالا، مسکن و نیز بافت فرسوده که البته متولی همه آنها نیز دولت است حسابی داغ شده اما ماجرای این وام ها از زمانی شروع شد که دولت اعلام کرد برای خروج از رکود اقتصادی بسته تشویقی را برای حمایت از تحریک تقاضا ارائه می‌کند و هدف آن را پرداخت تسهیلات برای بالا بردن قدرت خرید مردم عنوان کرد.
طبق این طرح برنامه‌ریزی دولت در سه بخش خودرو لوازم خانگی و مسکن بود که سرآغاز اجرای آن با پرداخت وام برای خرید خودرو شروع شد و نهایت به وام مسکن ختم شد اما در این بین وام مسکن به علت تاثیر به سزایی که در اقتصاد خانوارها داشت بیش از وام هایی دیگر مورد توجه مسئولان و حتی مردم قرار گرفت.
بر اساس این گزارش طبق تصمیم گرفته شده، وام خرید مسکن در قالب مبالغ ۵۰ تا ۸۰ میلیون تومانی قرار شد به مردم اعطا شود اما در پیرامون وام مسکن و قدرت بازپرداخت آن، اقشار مختلف جامعه و نمایندگان ملت این طور طرح کردند که قشر ضعیف جامعه توان پرداخت اقساط این وام ها را ندارد و دولت باید در میزان مبلغ اقساط وام‌هایی که در قالب خریدمسکن به مردم اعطا میکند بازنگری کنند.

با توجه به وضع کنونی بازار مسکن و وضعیت معاملات تا کنون تعریف چندانی نداشته است از طرفی بازار مسکن هم در شک اتمام مذاکرات به رکود و کاهش قیمت ادامه می دهد و به نظر می رسد در سال آینده نیز همین روند ادامه پیدا خواهد کرد.

به گفته کارشناسان، بازار مسکن در ایران سالانه حدود ۲۰‌درصد رشد قیمت را تجربه می‌کند که در این چند سال گذشته خیلی بیشتر از این رقم بوده است. که باعثمیشود خیلی از سرمایه گذاران به پیش خرید اپارتمان روی بیاورند. این درحالی است که نرخ مصوب دستمزدها در کشور سالانه کمتر از ۱۰‌درصد رشد دارد.

با در نظر گرفتن رشد درآمد ایرانی‌ها و سایر هزینه‌های جاری زندگی‌شان و مقایسه آن با رشد سالانه نرخ مسکن، به راحتی می‌توان پی برد که قدرت خرید مسکن در ایران روزبه‌روز درحال کاهش است.

آمارهای جهانی نیز از وضع ناخوشایند ایرانی‌ها برای خانه‌دار شدن حکایت دارد. براساس این گزارش‌ها ایرانی‌ها از نظر توان مالی خرید خانه، بین ۱۲۲ کشور جهان رتبه ۱۰۷ را از آن خود کرده‌اند. در این شرایط که کاهش قدرت خرید و رشد غیرقابل مهار هزینه‌های ساخت مسکن در ایران، رکود سنگینی برای بازار رقم زده و به رشد اجاره‌نشینی دامن زده است، بررسی آمار ۲۰ ساله بانک مرکزی نشان می‌دهد توان اجاره‌نشینی در کشور نیز کاهش داشته است.

با اینکه کسی نمی‌تواند کاهش تولید مسکن را در چند سال گذشته انکار کند، ‌ باید توجه داشته باشیم که طبق گزارش های رسمی سالی یک میلیون ازدواج انجام می گیرد که این تنها بخشی از تقاضای موجود در بازار مسکن است. ‌در سال باید یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور ساخته شود اما در حال حاضر ساخت و ساز در حداقل میزان ممکن رسیده است.

با این تفاسیر به نظر می رسد بازار مسکن هنوز به رکود و کاهش قیمت ادامه می دهد. رکودی که اگر شکسته شود با گرانی و افزایش قیمت همراه خواهد بود.