گزارش مرکز پژوهشها درباره صادرات گاز ایران به اروپا

به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر مطالعات انرژی صنعت و معدن مرکز پژوهش های مجلس با بیان این مطلب که ایران در سال ۲۰۱۲ به عنوان یکی از کشورهای دارنده ذخایر گازی در جهان شناخته شده است، افزود: به رغم دارابودن چنین ظرفیتی، سهم ایران از تجارب در بازار جهانی گاز بسیار ناچیز است، این در حالی است که ایران با تدوین برنامه هایی تصمیم دارد تا از این فرصت خدادادی در جهت تامین منافع کشور و پایداری در اقتصاد، حداکثر استفاده را بکند.

از سال های قبل از انقلاب برای صادرات گاز ایران به برخی از نقاط دنیا برنامه ریزی هایی انجام گرفت و برای این منظور بسترهای زیرساختی نیز فراهم آمد اما به دلیل تغییرات سیاسی و اقتصادی، موضوع مربوط به صادرات به سال های بعد موکول شده است به صورتی که صادرات گاز ایران به ترکیه از سال ۱۳۸۱ در کشور آغاز شد و همچنان ادامه دارد. علاوه بر این، ایران به دنبال صادرات گاز به کشورهایی نظیر عمان، عراق و اروپا نیز بوده و تحقق این هدف نیاز به این دارد که پویایی های مربوط به دستیابی به آن مورد توجه قرار گیرند.

هم اکنون به رغم آن که ایران به صادرات گاز اقدام می کند، اما برای تامین مصرف داخلی کشور به واردات نیز نیازمند است به گونه ای که باید بیشتر از صادرات، از کشورهای دیگر گاز وارد کند تا مصرف داخلی را تامین سازد. بنابراین یکی از مهمترین موضوعات در تحقق هدف مربوط به صادرات گاز به بقیه دنیا تولید بیشتر از مصرف مورد نیاز در کشور است. در این میان اتخاذ برخی سیاست هایی که بتوانند مصرف داخل را کاهش دهند نیز می تواند بسترهای مربوط به تحقق هدف را فراهم کند.

در حال حاضر گاز صادراتی ایران به ترکیه از طریق خط لوله ۴۰ اینچ انجام می شود که اگر قرار باشد از این مسیر برای صادرات گاز به اروپا استفاده شود باید قطر لوله موجود به ۵۶ اینچ افزایش یابد. اگر این بستر فراهم شود، باید اقدامات عملی لازم و مناسب برای تامین گاز به منظور صادرات نیز فراهم شود. به نظر می آید با توجه به نگرانی های شرکت ملی گاز ایران در خصوص روند کنونی افزایش مصرف گاز در کشور و اصراری که در پیگیری گازرسانی به برخی از نقاطی که فاقد توجیه فنی و اقتصادی است، وجود دارد، استمرار تراز منفی گاز در کشور همچنان باقی است لذا پیگیری هدف صادراتی بدون تغییر برخی از رویکردها امکانپذیر نیست.

علاوه بر اینها، مقوله تحقق صادرات گاز با راه اندازی و به بهره برداری رسیدن فازهای پارس جنوبی پیوند بسیار شدیدی دارد. بنابراین تحقق این هدف بدون افزایش تولید گاز از این منطقه امکانپذیر نیست. به طور کلی باتوجه به مطالب این گزارش، پویایی های صادرات گازایران به دنیا در عواملی مانند میزان مصرف گاز در داخل، توسعه گازرسانی به شهرها و روستاها با هدف تامین گاز خانوارها، راه اندازی خطوط لوله های مربوطه، به بهره برداری رسیدن فازهای پارس جنوبی، سیاست خارجی کشور و وضعیت اقتصاد جهانی قابل بررسی اند.