پیش دستی روسیه برای پیشبرد منافعش در ایران با قرارداد مبادله نفت در برابر کالا

به گزارشخبرگزاری تسنیمپایگاه اینترنتی المانیتور طی گزارشی نوشت: در طی هفته های اخیر، روسیه گام هایی را برای توسعه مناسبات تجاری و اقتصادی با تهران برداشته است. حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال گذشته به رقم ۱.۵۹ میلیارد دلار سقوط کرده بود. به گفته الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، حجم این مبادلات در سال ۲۰۱۳، و به دنبال وضع تحریم های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا از اواسط سال ۲۰۱۲، که شرکت هایی نظیر لوک اویل و گازپروم نفت را به خروج از بازار ایران وادار ساخت، با کاهش ۳۱.۵ درصدی مواجه بود.
با توافق منعقده بین روسای جمهور دو کشور در اجلاس سازمان شانگهای در بیشکک در سپتامبر ۲۰۱۳، که موجب شکل گیری حرکتی جدید در مناسبات تجاری دو کشور شد، باید وضعیت تغییر یافته باشد. بر اساس یکی از بندهای این توافق، ایران در قبال صدور روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت به روسیه، از این کشور کالا و تجهیزات وارد خواهد کرد. بر اساس برآوردهای تقریبی، این رقم ۱۲ درصد نفتی است که ایران روزانه می تواند استخراج کند.
ظاهرا یکی از موضوعات مورد بحثبرای عملی کردن این توافق، قیمت نفت بوده است، زیرا مسکو درخواست تخفیف در قیمت نفت ایران را مطرح کرده است. روشن بود که با توجه به تداوم تحریم ها، موضوع دیگر این بود که چه کسی این نفت را خواهد خرید و چگونه پول آن را خواهد پرداخت. به نوشته روزنامه روسی کومرسانت، یکی از گزینه های احتمالی این بود که شرکت رزنفت این نفت را خریداری کند. اما در ابتدای ماه آوریل وزیر انرژی روسیه تصمیم گرفت یک شرکت بازرگانی دارای مجوز را که به گفته منابع روزنامه کومرسانت «یک شرکت ثبت شده در روسیه(بر خلاف رزنفت) که در بازار جهانی معاملات نفتی انجام نمی دهد و بنابراین از فشارهای بین المللی مصون است» برای این کار انتخاب کند.
در حالی که این امر انکار ناپذیر است که طرف ایرانی علاقمند به شکست تحریم تجاری و به دست آوردن کالاهای مورد نیاز است، اما تحلیلگران در حال ارزیابی انگیزه های روسیه از ورود به این قرارداد هستند. واضح است که مسکو نیازی فوری به خرید نفت از شریک خاورمیانه ای خود ندارد. به ویژه این که روسیه خودش بزرگترین تولید کننده نفت جهان محسوب می شود.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند، روسیه با پیش بینی احتمال عادی شدن حداقل بخشی از روابط ایران با غرب، به دنبال افزایش منافع خود در ایران است و قصد دارد در بازار ایران برای خود جایگاهی شایسته دست و پا کند.
مشخص نیست که نفت ایران به کجا منتقل خواهد شد. اکثر میادین نفتی ایران در جنوب این کشور قرار دارند، در حالی که روسیه همسایه شمالی ایران است. رکن الدین جوادی، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است که مسکو و تهران در حال مذاکره در مورد پروژه انتقال نفت از جنوب به شمال هستند. اما تحلیلگران روسی شک دارند که بنادر واقع در دریای خزر بتوانند چنین حجم عظیمی از محموله های نفتی را ترانزیت نمایند.
گزینه دیگر می تواند بارگیری نفت ایران در تانکرها و انتقال آن به مشتریان شرکت های روسی در خارج از این کشور به جای نفت روسیه باشد. چنین گزینه ای از نظر تجاری جذاب تر به نظر می رسد. یک سیستم ترکیبی نیز می تواند مناسب باشد. بر اساس گزارش خبرگزاری آر بی سی، امروزه ایران می تواند ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز از طریق بنادر خود در دریای خزر به روسیه ارسال کند. مابقی محموله ها نیز می تواند از طریق خلیج فارس بارگیری شود.
برای روسیه فرصت های همکاری با ایران محدود به این قرارداد نیست. مسکو و تهران در حال برنامه ریزی برای افزایش قابل توجه همکاری ها در بخش برق هستند. در ۲۷ آوریل، وزیر انرژی روسیه در تهران مذاکراتی را با همتای ایرانی اش در مورد همکاری ها در این زمینه انجام داد. احتمالا در این مذاکرات، گفت و گوهایی در خصوص قرارداد ۱۰ میلیارد دلاری تولید و صدور برق صورت گرفته است. این مذاکرات شامل ساخت نیروگاه های حرارتی و برق آبی و امکان صادرات ۵۰۰ مگاوات برق از روسیه به ایران بوده است.
انتهای پیام / / ۴۸