رابطه دروغ و دماغ و یک استفتاء
زمانی به شوخی می گفتند اگه دروغ بگوی دماغت دراز میشه! ولی تحقیقات و کشفیات علمی ثابت کرده که اگر دروغ بگوید دماغتان داغ می شود.
گروه فرهنگی مشرق -سؤال:امروزه از افراد زیادی دروغ می شنویم، و هنگامی که نهی از منکر می کنیم می گویند: «شوخی کردیم!» یا می گویند: «دروغ مصلحتی است!» لطفاً بفرمایید دروغی که به شوخی باشد چه حکمی دارد؟ و دروغ مصلحتی چیست؟
آیت الله مکارم شیرازی:در صورتی که مخاطب بفهمد قصد جدّی ندارد و شوخی می کند دروغ محسوب نمی شود و دروغ مصلحتی آن است که دروغ، مصلحت مهم تری از راست گفتن داشته باشد؛ مانند دروغ گفتن برای اصلاح ذات البین.[۱]
دو نکته:
- اصلاح ذات بین: آشتی دادن دو نفر یا دو گروه.
- در اصلاح ذات بین به دلیل مصلحت موضوع عوض می شود و چون دفع مفسده می کند اشکال ندارد. همان گونه که وقتی شراب به سرکه تبدیل می شود حلال می شود چون موضوع(شراب) تغییر کرد. پس در واقع می توان گفت دروغ همیشه بد است مگر این که موضوع عوض شود چون دروغ مفسده خیز است ولی برای اصلاح ذات بین مصلحت خیز است.(دروغ مصلحت آمیز به ز راست فتنه انگیز).
تأثیر پینوکیویی
زمانی به شوخی می گفتند اگه دروغ بگوی دماغت دراز میشه! ولی تحقیقات و کشفیات علمی ثابت کرده که اگر دروغ بگوید دماغتان داغ می شود. این یک کشف علمی است و به هیچ وجه شوخی نیست، چون متخصصان دانشگاه گرانادا در یک مطالعه جدید ادعا کرده اند که افزایش اضطراب پس از دروغ گفتن باعثافزایش دمای نوک بینی می شود. این متخصصان می گویند با استفاده از دوربین های تصویربرداری حرارتی از طریق بررسی چند داوطلب، موفق به کشف این پدیده شده اند. به نوشته روزنامه دیلی میل، این متخصصان پدیده تازه کشف شده را «تأثیر پینوکیوی» نامیده اند. این متخصصان در تصاویر حاصل از دوربین های حرارتی مشاهده کرده اند که تغییرات خلقی موجب افزایش یا کاهش دمای نوک بینی و نیز عضلات اطراف گوشه داخلی چشم ها می شود.[۲]
- البته بدون دوربین هم تا حدود زیادی می شود فهمید چه کسی دروغ می گوید. دروغ بر خلاف طبیعت و فطرت ما است. اگر دروغ بگوییم طبیعت و فیزیولوژیک ما واکنش نشان می دهد به همین دلیل برخی کمی لکنت می گیرد، یا صورت قرمز می شود و یا فرد حرکات اضافه مانند خاراندن سر را انجام می دهد. زنان در خواندن زبان بدن از مردان قوی تر هستند، بنابراین در بیشتر موارد دروغ شوهر و فرزندان لو می رود.
- شکی نیست که هر چه افراد از فطرتشان فاصله بگیرند این واکنش ها کمتر می شد. روحانی مشاوری می گفت: در زندان قم یک فردی پشتش به من بود من را نمی دید داشت به زندانی دیگر فحش و ناسزا و سخنان رکیک می گفت. زدم روی کتفش گفتم. زشته عفت کلام داشته باشید. زندانی برگشت و خیلی ریلکس انکار کرد و گفت: چی؟ ببخشید به نظرم اشتباه شنیده اید؟
-امام علی(علیه السلام):ما أَضمَرَ أَحَدٌ شَیئاً إِلاّ ظَهَرَ فی فَلَتاتِ لِسانِهِ وَصَفَحاتِ وَجهِهِ؛ هیچ کس چیزی را در دل پنهان نداشت، جز این که در لغزش های زبان و خطوط چهره او آشکار شد.[۳]
لطیفه
پدر: آره پسرم دروغ کار بدیه پسرم ما اندازه تو بودیم دروغ نمی گفتیم.
پسر: خب بابا جون میشه بگی دقیقاً دروغگویی رو از چه سنی شروع کردید.(دو صد گفته چو نیم کردار نیست.)
- می گویند دروغگو کم حافظه است حرف خیلی دقیقی است. بنابراین در کنار دروغگویی کلاس های تقویت حافظه ضروری است.
- دروغ مثل بهمن است از یک توده بسیار کوچک شروع می شود و بعد به بهمن ویرانگر تبدیل می شود، بنابراین تنها تخم مرغ دزد شتر دزد نمی شود بلکه همه عادات زشت از کوچک شروع می شود. بر همین اساس می گویند:
the cigarette is gate of addiction سیگار دروازه اعتیاد است.[۴]
پی نوشت:
۱. آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات، ج ۳، احکام بیع، سؤال ۴۹۰.
۲. ماهنامه فرهنگی، اجتماعی و آموزشی ویژه خانواده سازمان اوقاف و امورخیریه، ش ۵۷، دی ماه ۱۳۹۱، ص۳۹.
۳. نهج البلاغه، حکمت ۲۶.
۴. آیین شوخی و قوانین خوشی، محمدعلی قدیری و محمدحسین قدیری
آیت الله مکارم شیرازی:در صورتی که مخاطب بفهمد قصد جدّی ندارد و شوخی می کند دروغ محسوب نمی شود و دروغ مصلحتی آن است که دروغ، مصلحت مهم تری از راست گفتن داشته باشد؛ مانند دروغ گفتن برای اصلاح ذات البین.[۱]
دو نکته:
- اصلاح ذات بین: آشتی دادن دو نفر یا دو گروه.
- در اصلاح ذات بین به دلیل مصلحت موضوع عوض می شود و چون دفع مفسده می کند اشکال ندارد. همان گونه که وقتی شراب به سرکه تبدیل می شود حلال می شود چون موضوع(شراب) تغییر کرد. پس در واقع می توان گفت دروغ همیشه بد است مگر این که موضوع عوض شود چون دروغ مفسده خیز است ولی برای اصلاح ذات بین مصلحت خیز است.(دروغ مصلحت آمیز به ز راست فتنه انگیز).
تأثیر پینوکیویی
زمانی به شوخی می گفتند اگه دروغ بگوی دماغت دراز میشه! ولی تحقیقات و کشفیات علمی ثابت کرده که اگر دروغ بگوید دماغتان داغ می شود. این یک کشف علمی است و به هیچ وجه شوخی نیست، چون متخصصان دانشگاه گرانادا در یک مطالعه جدید ادعا کرده اند که افزایش اضطراب پس از دروغ گفتن باعثافزایش دمای نوک بینی می شود. این متخصصان می گویند با استفاده از دوربین های تصویربرداری حرارتی از طریق بررسی چند داوطلب، موفق به کشف این پدیده شده اند. به نوشته روزنامه دیلی میل، این متخصصان پدیده تازه کشف شده را «تأثیر پینوکیوی» نامیده اند. این متخصصان در تصاویر حاصل از دوربین های حرارتی مشاهده کرده اند که تغییرات خلقی موجب افزایش یا کاهش دمای نوک بینی و نیز عضلات اطراف گوشه داخلی چشم ها می شود.[۲]
- البته بدون دوربین هم تا حدود زیادی می شود فهمید چه کسی دروغ می گوید. دروغ بر خلاف طبیعت و فطرت ما است. اگر دروغ بگوییم طبیعت و فیزیولوژیک ما واکنش نشان می دهد به همین دلیل برخی کمی لکنت می گیرد، یا صورت قرمز می شود و یا فرد حرکات اضافه مانند خاراندن سر را انجام می دهد. زنان در خواندن زبان بدن از مردان قوی تر هستند، بنابراین در بیشتر موارد دروغ شوهر و فرزندان لو می رود.
- شکی نیست که هر چه افراد از فطرتشان فاصله بگیرند این واکنش ها کمتر می شد. روحانی مشاوری می گفت: در زندان قم یک فردی پشتش به من بود من را نمی دید داشت به زندانی دیگر فحش و ناسزا و سخنان رکیک می گفت. زدم روی کتفش گفتم. زشته عفت کلام داشته باشید. زندانی برگشت و خیلی ریلکس انکار کرد و گفت: چی؟ ببخشید به نظرم اشتباه شنیده اید؟
-امام علی(علیه السلام):ما أَضمَرَ أَحَدٌ شَیئاً إِلاّ ظَهَرَ فی فَلَتاتِ لِسانِهِ وَصَفَحاتِ وَجهِهِ؛ هیچ کس چیزی را در دل پنهان نداشت، جز این که در لغزش های زبان و خطوط چهره او آشکار شد.[۳]
لطیفه
پدر: آره پسرم دروغ کار بدیه پسرم ما اندازه تو بودیم دروغ نمی گفتیم.
پسر: خب بابا جون میشه بگی دقیقاً دروغگویی رو از چه سنی شروع کردید.(دو صد گفته چو نیم کردار نیست.)
- می گویند دروغگو کم حافظه است حرف خیلی دقیقی است. بنابراین در کنار دروغگویی کلاس های تقویت حافظه ضروری است.
- دروغ مثل بهمن است از یک توده بسیار کوچک شروع می شود و بعد به بهمن ویرانگر تبدیل می شود، بنابراین تنها تخم مرغ دزد شتر دزد نمی شود بلکه همه عادات زشت از کوچک شروع می شود. بر همین اساس می گویند:
the cigarette is gate of addiction سیگار دروازه اعتیاد است.[۴]
پی نوشت:
۱. آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات، ج ۳، احکام بیع، سؤال ۴۹۰.
۲. ماهنامه فرهنگی، اجتماعی و آموزشی ویژه خانواده سازمان اوقاف و امورخیریه، ش ۵۷، دی ماه ۱۳۹۱، ص۳۹.
۳. نهج البلاغه، حکمت ۲۶.
۴. آیین شوخی و قوانین خوشی، محمدعلی قدیری و محمدحسین قدیری