|
|
کدخبر: ۱۸۵۱۵۶

شربت‌ها به عنوان یکی از بهترین انواع نوشیدنی‌‌ها هم در تابستان و هم دیگر فصول سال، پرطرفدار هستند.

شربت‌ها به عنوان یکی از بهترین انواع نوشیدنی‌‌ها هم در تابستان و هم دیگر فصول سال، پرطرفدار هستند. انواع مختلفی از شربت‌ها با متریال و در نتیجه رنگ‌ها و طعم‌های متفاوت وجود دارند که هر کدام سلیقه افراد را پوشش می‌دهند. از انواع شربت مجلسی، شربت ضد عطش، شربت رنگی و شربت با عرقیات گیاهی هم در کنار غذا یا بعد از وعده اصلی غذایی و هم برای رفع عطش در ساعات مختلف روز و ماه رمضان استفاده می‌شود. شما هم می‌توانید با مواد ساده و ارزان، انواع شربت را تهیه و میل کنید.
 

شربت چیست ؟

شربت گونه‌ای نوشیدنی است که با پایه‌ی آب و شهد یا شکر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺟﺰای ﭘﺎﻳﻪ و ترکیب افزودنی‌های دیگر تهیه می‌شود. ساده‌ترین نوع شربت آبی است که در آن قند حل شده باشد. شربت‌های اصیل ایرانی جایگزین مناسبی برای انواع نوشابه‌های امروزی یا دیگر نوشیدنی‌های صنعتی هستند، این شربت‌ها علاه بر طعم خوب و گوارا از خاصیت و فواید بیشماری برای سلامتی برخوردار هستند.
دکتر پولاک معلم طب و جراحی در سفرنامه خود که توسط کیکاووس جهانداری به فارسی ترجمه و در انتشارات خوارزمی به چاپ رسیده در توضیح واژه شربت آورده‌است: «شربت عصاره‌ای ترش است که آن را با قند می‌آمیزند و قوام می‌آورند و به هنگام نوشیدن با آب خنک مخلوط می‌کنند و این نوشیدنی بسیار مورد توجه ایرانیان است. بر حسب اجزای گوناگونی که در آن به کار می‌برند شربت‌های مختلفی از قبیل شربت سرکه، شربت ریواس، شربت لیمو، شربت انار، شربت غوره، شربت به، شربت آلبالو، شربت زرشک و غیره می‌سازند.»
 

معنی شربت

معنی کلمه شربت در متون فارسی قدیم اینطور بوده که وقتی از کلمه شربت به طور مطلق استفاده می‌شده، منظور آب خالص و پاکیزه‌ای بوده که با شهد یا شکر شیرین شده باشد. به عبارتی دقیق‌تر شربت را با قند، عسل، شکر یا دوشاب تهیه می‌کردند. همچنین در متون قدیمی از کلمه شربت به جای کلمه نوشیدنی هم استفاده شده است.
همچنین مفهوم دیگر شربت در داروسازی و پزشکی رایج کاربرد دارد. شربت‌ فرآوردهای مایع، تغلیظ‌ شده و حاوی شکر یا مواد جانشین‌ شونده آن است. از جمله این شربت‌ها می‌توان به شربت ایمیونس ویتابیوتیکس، شربت پرومتازین یا شربت استامینوفن را نام برد. در شربت‌ها مزه نامطبوع مواد دارویی به واسطه شیرینی شکر و همچنین چگالی زیاد مایع کمتر احساس می‌شد.
 

شربت در طب سنتی

قابل ذکر است که شربت در کتب طب سنتی ایران دو گونه تعریف شده: یک معنای شربت عبارت است از این‌ که آب میوه‌ها و یا داروها و گلهای تر و خشک که در آب خیسانیده و جوشانیده و با شکر یا عسل قوام بیاورند را شربت می‌گویند.
معنای دیگر شربت عبارت است از دوز مصرفی یک دارو یا به عبارتی مقدار دارویی که در یک زمان مشخص استفاده می‌شود. این واژه در پزشکی به معنی تعیین و تنظیم مقدار و دفعات مصرف دارو می‌باشد. مانند آنکه به بیمار بگوییم قرص استامینوفن ۳۲۵ میلی‌گرمی را هر شش ساعت یک قرص مصرف کند. در طب سنتی ایران نیز به بیمار می‌گفتند مقدار شربت قدومه شیرازی ۵ درم در روز است.
 

شربتخانه در ایران

در گذشته، اغلب شهرها و روستاهای ایران دارای فضاهای گردهمایی نظیر شربت خانه‌ها بودند که مردم برای گفتگو و استراحت موقت در این اماکن گرد هم می‌آمدند، شربتی م یآشامیدند و در باب موضوعات محلی روز مذاکره م یکردند. در همین اماکن بود که ایرانیان با ذوق و اشتیاق وافر به اشعار و داستان‌های شاهنامه گوش فر ام یدادند. در خصوص قدمت و اینکه از چه زمانی شربت خانه‌ها در ایران آغاز به کار کردند اطلاعات درستی در دست نیست. با این حال، گمان می‌رود نخستین شربت خانه‌ها پس از ظهور اسلام و منع مذهبی نوشیدن شراب، در دوره سلطنت تیمور در شهر سمرقند پدید آمد و در زمان شاه اسماعیل صفوی به اوج رسید و در نهایت در همان دوره با آمدن قهوه رو به زوال رفت. همراه با رسم شربت نوشی در دربار صفوی، شغل شربت دار باشی نیز پدید آمد و از مناصب مهم درباری شد.
شربت خانه، همانطور که از عنوانش پیداست، محل نوشیدن شربت بوده‌است. شهرهایی مثل سمرقند و اصفهان از مراکز مهم شکل‌گیری شربت خانه‌ها بودند. آن‌ها بخشی از نیازهای جامعه را برطرف می‌کردند و مردم در این مکان‌ها به تبادل نظرهای فرهنگی و اجتماعی می‌پرداختند. مردم از هر صنف و گروه هرروز پس از دست کشیدن از کار روزانه در شربت خانه‌ها جمع می‌شدند و ساعت‌ها به گفتگو باهم می‌پرداختند. برای اول بار شاهنامه‌خوانی در شربت‌خانه‌ها رواج یافت. شاهنامه خوانی مکتبی برای انتقال فرهنگ و ادب ایرانیان، و آموزش آداب و رسوم زندگی گذشتگان به توده مردم بود.
در گذشته در اغلب شهرهای ایران شرب تخان ه‌های عمومی بوده که مردم جهت رفع خستگی به آنجا می‌رفتند و شربت‌های گوارا و دلچسبی می‌نوشیدند. شربت از شیره انگور، شکر و انگبین تهیه می‌شده و عال یترین نوع آن در اصفهان بوده‌است. در فصل تابستان که هوا رو به گرمی می‌رفت، شرب تخان ه‌ها به فضای با غها نقل مکان می‌کردند. در با غها کارکنان شرب تخان ه‌ها با صداییخوش نظر مردم را به خود جلب می‌کردند و سفارش‌ها آن‌ها را  به گوش شرب تدارها می‌رسانیدند داون، ۱۳۷۰، ج ۱ با بررسی متون تاریخی و سفرنام ه‌های جهانگردان دوره تیموری  دلاواله همچون کلاویخو دوره صفوی همچون ،» سانسون و کمپفر ، شاردن ، تاورنیه،  اولئاریوس  و نیز دوره قاجار همچون هانری رنه دآلمانی یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد شربت خانه‌ها را می‌توان علاقه ایرانیان به شاهنامه فردوسی دانست؛ چر اکه با ترویج شاهنامه خوانی توسط شاه اسماعیل، شنیدن داستان‌ها و اشعار شاهنامه تفریح عمومی مردمان ایران شد. در تمام شهرها و روستاهای ایران مردم در اوقات فراغت خود گرد هم می‌آمدند و داستان‌های شاهنامه را می‌شنیدند یا اگر یکی از آن‌ها صدایی خوش داشت، اشعار شاهنامه را می‌خواند. شرحداستا نهای شاهنامه توسط نقالان شربت خانه‌ها انجام می‌گرفت. بازار بعضی از نقالان به قدری داغ بود که در فصل تابستان در مید ا نهای عمومی شهر سرگذشت‌های شاهنامه را نقل می‌کردند و در زمستان به علت سردی هوا ناگزیر به شربت خانه‌ها منتقل می‌شدند. همین نقالان شاهنامه از عوامل وحدت ملی ایران شدند. نقالان معمولاً روی سکویی گرد، نیمه گرد یا چهارگوش، که از الوار چوبی یا آجر، و یک چارک تانیم متر بالاتر از کف شربت خانه یا قهوه‌خانه ساخته شده بود می‌رفتند و نقل م یگفتند. به هنگامی که نقال نقل می‌گفت مردم در پیرامون یا در سه طرف سکو، که آن را اصطلاحاً تخت می‌خواندند، می‌نشستند و به داستان‌هایش گوش می‌دادند 
 

طرز تهیه شربت های مجلسی

  • ​​شربت سه رنگ
    شربت سه رنگ یکی از شربت های بسیار خوشمزه و گوارا تابستانی می باشد که می توانید به سادگی در تابستان و بخصوص ایام ماه مبارک رمضان برای افطاری های خود تهیه کنید. این شربت سه رنگ از سه نوع شربت یا گیاهانی همچون پنیرک و گل گاو زبان تهیه می شود و شما می توانبد به دلخواه از تخم شربتی یا خاکشیر برای تهیه این شربت استفاده کنید. شما می توانید این شربت خنک را برای روز های تابستانی و یا پذیرایی شیک استفاده کنید. روز ها در فصل تابستان روز به روز گرم تر می شود و بدن دچار کمبود آب می شود و به همین دلیل بیشتر افراد سراغ شربت ها و نوشیدنی ها خنک می روند تا باعث رفع عظش شود. شربت های اصیل ایرانی می تواند مهمان تمام روز های گرم در تابستان در خانه های شما باشد. شما می توانید این شربت ها را در لیوان های با ارتفاع بلند تهیه کنید. شربت ها علاوه بر رفع عطش خواص بی شماری دارد. شما می توانید از انواع شربت ها با طعم های مختلف می توانید آن را تهیه کنید.

    -مواد لازم برای تهیه شربت سه رنگ (قسمت زعفرانی)

    شکر ۲ پیمانه
    آب ۱ پیمانه
    آبلیموترش تازه ۱ ق چای خوری
    زعفران دم کرده غلیظ به مقدار لازم
    -مواد لازم برای تهیه شربت سه رنگ با گل پنیرکی
    خاکشیر ۳ ق غذا خوری
    تخم شربتی ۲ ق غذا خوری
    گل پنیرکی ۳ ق غذا خوری
    آبلیموترش ۱ ق چای خوری
     
    ابتدا برای تهیه این شربت نیاز به شربت زعفرانی دارد که در این آموزش به شما یاد خواهیم داد. برای این کار شکر را به همراه آب داخل قابلمه بریزید و بدون هم زدن روی حرارت قرار دهید تا بجوشد و دانه های شکر ذوب شود. سپس وقتی شروع به قل زدن کردن آبلیموترش تازه و زعفران غلیظ را اضافه کنید و بگذارید تا شربت به قوام برسد. در ادامه تخم شربتی را داخل یک کاسه ریخته و کمی آب داغ روی آن بریزید تا آب را به خودش جذب کند و پف کند. خاکشیر را به روش ریگ شوی چندین بار بشورید تا خوب تمیز شود و بعد با کمی آب مخلوط کنید.
    در ادامه گل پنیرکی را با کمی آب ولرم حدود ۱ پیمانه داخل کاسه خیس کنید و برای ۲۰ دقیقه بگذارید تا خیس بخورد و رنگ بنفش پس دهد و بعد از صافی رد کنید. داخل لیوان های مورد نظر حدود ۱/۳ لیوان شربت زعفرانی بریزید و کمی با آب مخلوط کنید و هم بزنید روی شربت تخم شربتی و بعد کمی خاکشیر بریزید و در انتها باید گل پنیرکی صاف شده را به آرامی اضافی کنید و روی هر لیوان چند قطره آبلیموترش بچکانید تا رنگ بنفش به صورتی تبدیل شود.

 

 

 

 

 

ارسال نظر

پربیننده ترین

آخرین اخبار