آبله میمون

« آبله ی میمون چیست؟ »

آبله میمونی «Monkeypox» نام بیماری است. عامل این بیماری ویروسی کمیاب از نوع ارتوپوکس است؛ این ویروس‌ها بیضی شکل هستند و یک لایه لیپوپروتئین به همراه لوله‌ها یا رشته‌هایی دارند که DNA ویروسی را می‌پوشانند. انواع زیادی از این جنس ویروس وجود دارند؛ از جمله گونه‌هایی مانند آبله گاوی، آبله شتر، آبله خرگوش و سایر گونه‌ها. آبله میمون با علائمی چون نشانه‌های آنفولانزا خود را بروز می‌دهد. این بیماری بثورات پوستی ایجاد می‌کند که در صورت و بدن گسترش می‌یابد. آبله میمونی شبیه به آبله انسانی است. این بیماری در بسیاری از مناطق جهان سال‌ها است که ریشه‌کن شده است. آبله میمون یک عفونت ویروسی و سرایت‌پذیر است.؛ البته متخصصان می‌گویند شدت سرایت آن کم است، اما نوعی از ویروس آبله میمون هم می‌تواند کشنده باشد.

« شیوع بیماری »

آبله میمون اولین بار در سال 1958 هنگامی که دو شیوع بیماری شبیه آبله در مستعمرات میمون ها برای تحقیقات نگهداری می شد، کشف شد، از این رو آبله میمون ها نامگذاری شد. اولین مورد انسانی آبله میمون در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) طی یک دوره تشدید تلاش برای از بین بردن آبله ثبت شد.

از آن زمان، آبله میمون در مردم چندین کشور دیگر در مرکز و غرب آفریقا گزارش شده است:کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، ساحل عاج، جمهوری دموکراتیک کنگو، گابن، لیبریا، نیجریه، جمهوری کنگو، و سیرالئون. اکثر موارد عفونت در جمهوری دموکراتیک کنگو است.

موارد آبله میمون در افراد خارج از آفریقا به دلیل سفرهای بین المللی یا حیوانات وارداتی از جمله موارد در ایالات متحده و همچنین اسرائیل، سنگاپور و بریتانیا رخ داده است. مخزن طبیعی آبله میمون ناشناخته باقی مانده است. با این حال، جوندگان آفریقایی و نخستی‌های غیر انسانی (مانند میمون‌ها) ممکن است حامل ویروس باشند و افراد را آلوده کنند.

« علائم آبله میمونی »

تب، سردرد، درد عضلات، کمردرد، تورم غدد لنفاوی، لرز و خستگی از علائم اولیه آبله میمونی است. بثورات و بیرون‌زدگی‌های پوستی نیز از علائم این بیماری بوده که ممکن است اغلب در صورت ظاهر شود و سپس به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند؛ این بثورات در نهایت یک دلمه تشکیل می‌دهد و از بین می‌رود.

« راه های انتقال آبله ی میمون »

برخلاف SARS-CoV-2 که از طریق قطرات ریز معلق در هوا به نام آئروسل ها پخش می شود، تصور می شود که آبله میمون از تماس نزدیک با مایعات بدن مانند بزاق در اثر سرفه منتشر می شود. هوپر می‌گوید، این بدان معناست که فرد مبتلا به آبله میمون احتمالاً تماس‌های نزدیک بسیار کمتری را نسبت به فرد مبتلا به SARS-CoV-2 آلوده می‌کند. هر دوی این ویروس ها می توانند علائمی شبیه آنفولانزا ایجاد کنند، اما آبله میمون همچنین باعث بزرگ شدن غدد لنفاوی و در نهایت ضایعات مشخص پر از مایع در صورت، دست ها و پاها می شود. اکثر مردم در عرض چند هفته بدون درمان از آبله میمون بهبود می یابند.

« تشخیص آبله میمون »

 تشخیص در افرادی که هیچ ارتباط ظاهری با یکدیگر ندارند نشان می‌دهد که ویروس ممکن است بی‌صدا در حال گسترش باشد – واقعیتی که آندریا مک‌کولوم، اپیدمیولوژیست که سرپرستی تیم مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده را بر عهده دارد، آن را «عمیقاً نگران‌کننده» می‌داند. “.

برخلاف SARS-CoV-2 که می‌تواند بدون علامت گسترش یابد، آبله میمون معمولاً بدون توجه نمی‌ماند. تا حدی به دلیل ضایعات پوستی که ایجاد می کند، شخص را مبتلا می کند. مک کولوم می گوید اگر آبله میمون بدون علامت گسترش یابد، به ویژه نگران کننده خواهد بود زیرا ردیابی ویروس را سخت تر می کند.

« درمان و واکسیناسیون »

مراقبت بالینی برای آبله میمون باید به طور کامل برای کاهش علائم، مدیریت عوارض و جلوگیری از عواقب طولانی مدت بهینه شود. برای حفظ وضعیت تغذیه مناسب باید به بیماران مایعات و غذا داده شود. عفونت های باکتریایی ثانویه باید همانطور که نشان داده شده درمان شوند. یک عامل ضد ویروسی به نام tecovirimat که برای آبله ساخته شده بود، توسط انجمن پزشکی اروپا (EMA) برای آبله میمون در سال 2022 بر اساس داده‌های مطالعات حیوانی و انسانی مجوز دریافت کرد. هنوز به طور گسترده در دسترس نیست.

واکسیناسیون علیه آبله از طریق چندین مطالعه مشاهده ای نشان داده شد که حدود 85٪ در پیشگیری از آبله میمون موثر است. بنابراین، واکسیناسیون قبلی آبله ممکن است منجر به بیماری خفیف‌تری شود. شواهدی مبنی بر واکسیناسیون قبلی علیه آبله معمولاً به صورت اسکار روی بازو دیده می شود. در حال حاضر، واکسن‌های اصلی (نسل اول) آبله دیگر در دسترس عموم نیستند. برخی از پرسنل آزمایشگاه یا کارکنان بهداشت ممکن است واکسن جدیدتری برای آبله دریافت کرده باشند تا از آنها در صورت مواجهه با ارتوپاکس ویروس در محل کار محافظت شود.

یک واکسن جدیدتر مبتنی بر ویروس واکسینیا ضعیف شده اصلاح شده (سویه آنکارا) برای پیشگیری از آبله میمون در سال 2019 تأیید شد. این واکسن دو دوز است که در دسترس بودن آن محدود است. واکسن‌های آبله و آبله میمون در فرمول‌بندی‌های مبتنی بر ویروس واکسینیا به دلیل محافظت متقاطع برای پاسخ ایمنی به ارتوپاکس ویروس‌ها ایجاد می‌شوند.

دکتر شهناز آرمین، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره بیماری آبله میمون و احتمال ورود آن به ایران می گوید: این بیماری از دسته ویروس هایی است که در واقع آبله است ولی از میمون منتقل می شود. از میمون به انسان هم می تواند منتقل شود، از انسان به انسان هم می تواند. به صورت کلی از بیماری آبله خفیف تر است معمولا ضایعات پوستی مانندی است که بر دست و صورت و بدن پیدا می شود دارد اما موارد شدید هم گزارش شده است که درگیری چشمی هم داشته است. ولی به صورت کلی بهتر از آبله است. به ایران که صدرصد می آید زمانی که به چند کشور رفته حتما به ایران هم منتقل می شود.

متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا زندگی با دکتر آرمین، فوق تخصص بیماری های عفونی اطفال به شرح زیر است:

_ اخیرا بیماری در اروپا شایعه شده است به نام «آبله میمون» که سازمان بهداشت جهانی در رابطه با آنها هشدار داده، آیا ممکن است این بیماری به ایران بیاید؟

به ایران که صدرصد می آید زمانی که به چند کشور رفته حتما به ایران هم منتقل می شود.

_ در مورد این بیماری توضیح بدهید. چه کسانی بیشتر مبتلا می شوند و آیا شبیه به آبله مرغان است؟

خیر شبیه آبله مرغان نیست. این بیماری از دسته ویروس هایی است که در واقع آبله است ولی از میمون منتقل می شود. از میمون به انسان هم می تواند منتقل شود، از انسان به انسان هم می تواند. به صورت کلی از بیماری آبله خفیف تر است معمولا ضایعات پوستی مانندی است که بر دست و صورت و بدن پیدا می شود دارد اما موارد شدید هم گزارش شده است که درگیری چشمی هم داشته است. ولی به صورت کلی بهتر از آبله است. فعلا درمان خاصی ندارد اما آن دسته که واکسن آبله زده اند می گویند واکسن آبله‌ تقریبا نزدیک به ۸۵% می تواند کنترل بکنند. به همین دلیل امروز کشور ها در مورد واکسن آبله فکر می‌کنند. امروز انگلیس به ذخیره واکسن ابله خود توجه دارد و این میزان را افزایش می دهد تا اگر لازم شود تزریق کنند. ما مدت ها آبله‌ را نداشتیم و از بین رفته بود اما امروز در نقاط مختلف جهان گزارش شده است و الان تعداد کشور های درگیر افزایش یافته است.

 _ این یک بیماری جدید است یا قبلا هم بود و چگونه امروز شیوع پیدا کرده است؟ آیا این بیماری ربطی به کرونا دارد؟                                        
نخیر، قبلا هم بوده و هیچ ربطی به کرونا ندارد. قبلا هم گزارش می شد ولی بیشتر از آفریقا گزارش شده بود ولی امروز به انگلیس و چند کشور دیگر هم راه پیدا کرده است و کمی هشدار ها برای این بیماری بالا رفته است.

_ پس منشا این بیماری مشخص نیست که اولین ابتلا ها کجا بوده و چگونه بوده است؟ آیا جای نگرانی دارد؟

به صورت کلی پیش آگهی این بیماری خوب است. اما گزارش هایی داریم که بیماری شدید تر است و در حال حاضر اوج گیری شده. باید منتظر بمانیم و نتایج کشور هایی که تعداد مبتلا هایشان زیاد است را ببینیم. باید گزارش ها برسند و ببینیم که گزارش های مختلف بیماری چگونه است. آیا می‌شود به دارویی دست پیدا کرد یا نه؟ ولی چیزی که در حال حاضر وجود دارد و شنیده شده خیلی مشکل ساز و حاد نیست.

_ در واکسن های نوزاد ها واکسن آبله تزریق می شود یا نه؟

خیر چون ابله بیماری قدیمی است و امروز دیگر شیوع ندارد.

_ ممکن است که این بیماری فراگیر شود؟

بستگی به تصمیم وزارت بهداشت دارد. اگر افراد زیادی مبتلا شوند بله امکان این وجود دارد که وزارت بهداشت تصمیم هایی بگیرد اما امروز و در حال حاضر برای این حرفها خیلی زود است.

_ این بیماری از چه راهی انتقال پیدا می‌کند؟

از راه تنفس و از راه تماس با ضایعات پوستی هم می تواند انتقال پیدا کند.