تمجید فعالان سیاسی از روحانی

همانگونه که انتظار می‌رفت تریبون سازمان ملل اعم از مجمع عمومی سران و دیدارهای حاشیه‌ای به تقابل دو رویکرد چند جانبه‌گرایی و صلح‌طلبی در مقابل یک جانبه‌گرایی و جنگ طلبی تبدیل شد آنجا که یک طرف حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در تبیین و تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران بر پایبندی بر تعهدات و روحیه صلح‌طلبی ایرانیان و البته مقاومت آنها در برابر زیاده خواهی‌ها تأکید کرد و طرف دیگر همتای امریکایی او بود که جز بیان ادعاهای تکراری علیه ایران و اعلام مواضع تقابلی با روسیه، برخی کشورهای اروپایی و چین چیزی برای بیان نداشت. عملکرد هیأت سیاسی ایران در سفر به نیویورک به گونه‌ای بوده که حالا کارشناسان و فعالان سیاسی با هر سلیقه و گرایشی به تمجید از آن پرداخته‌اند بخصوص که از نظر آنها ادبیات روحانی بر خلاف ترامپ حکایتگر سابقه دیرینه فرهنگی ملت ایران بود. در نظرسنجی روزنامه ایران از برخی چهره‌های سیاسی اعم از اصلاح‎طلب و اصولگرا، آنان نطق سنجیده رئیس‎جمهوری را برگ برنده او در جدال با ترامپ دانسته و معتقدند که آنچه از تریبون سازمان ملل متحد مطرح شده، مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است. اصلاح‌طلبان و اصولگرایانی که اگرچه در صف موافقان و منتقدان حسن روحانی قرار گرفته‎اند اما در اینجا متفق‎القول صف حمایتی از رئیس‎جمهوری را تشکیل داده‎اند و هر کدام بر سخنان بی‎نقص و مقتدرانه او صحه گذاشته‎اند.

** سخنان آرامبخش
غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی: آقای روحانی رئیس‎جمهوری اسلامی ایران، همان‌طور که از او انتظار می‎رفت، صحبت‎های خوبی را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه کردند. اهمیت این سخنرانی زمانی بیشتر نمود پیدا می‎کند که پس از سخنان دونالد ترامپ رئیس‎جمهوری ایالات متحده امریکا انجام شده و آنگونه اکثر کشورهای جهان را مورد هجمه قرار داده بود. نوع سخنان رئیس‎جمهوری ایران، به گونه‎ای بوده که هم در سطح بین‎المللی و هم در داخل کشور مورد تمجید همگان قرار گرفته است. سخنان معقول، سنجیده و از سر منطق که در واقع آرامش‎بخش مردم ایران هم بوده، بهترین کاری بود که از رئیس‎جمهوری ایران انجام گرفت. البته من همیشه می‎دانستم و بارها هم گفته‎ام که آقای روحانی سخنران خیلی خوب و باهوشی هستند و معمولاً صحبت‎ها و مطالب و موضوعاتی که از سوی ایشان مطرح می‌شود، کاملاً براساس منطق است.

حال با سخنانی که در مجمع عمومی سازمان ملل انجام شد، ما هم امیدوار هستیم که همین رهنمود‎های ارائه شده برای جامعه بین‎المللی از سوی رئیس‎جمهوری ایران، با برنامه‏ های عملی پیگیر شود و از همه مهم تر اینکه چنین رویکردهایی در داخل کشور هم دنبال شود و آقای روحانی بتواند به آن جامه عمل بپوشاند.

** روحانی مچکریم
محمدعلی ابطحی، عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز: سخنان حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل، آنگونه که از او انتظار می‎رفت بسیار منسجم بود. رئیس‎جمهوری ایران در این سخنرانی از بیان حرف‎های تبلیغاتی برخلاف همتای امریکایی خود، خودداری کرد و به نکات اساسی در سخنرانی خود پرداخت؛ نکاتی که در برگیرنده توجه دکتر روحانی به شرایط فعلی کشور و همچنین مسائل منطقه‎ای و جهانی بود.

جدای از محتوای سخنان رئیس‎جمهوری ایران، رعایت ادب و نزاکت بود که از سوی ایشان مورد توجه قرار گرفته بود. لحن خوبی که برای بیان مواضع جمهوری اسلامی ایران به‌کار گرفته شد، نه تنها برای افراد حاضر در نشست مجمع عمومی بلکه برای افکار عمومی دنیا که مخاطبان او بودند، مورد تمجید قرار گرفت. اما آنچه که پس از برگزاری نشست مجمع عمومی قابل بیان است اینکه در مصافی که بین ایران و امریکا ایجاد شده بود، قطعاً برگ برنده این رویارویی حداقل از نظر تبلیغاتی در دستان آقای روحانی است.
این سخنرانی از آن دست مواردی بود که مانند دوران انتخابات دوست داشتیم بگوییم؛ روحانی مچکریم و امیدواریم که با بازگشت ایشان به ایران هم زمینه‎ای برای بهبود وضعیت کشور فراهم شود که دوباره بتوان گفت؛ روحانی مچکریم.

** برتری صلح‎طلبی بر زورگویی
حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه: سخنان آقای روحانی از منطق و استدلال‎های حقوقی بسیار خوبی برخوردار و برای افکار عمومی جهان اقناع‌کننده و تبیین‌کننده جنایات امریکا و یکجانبه‎گرایی ایالات متحده در عرصه بین‎المللی بود. رئیس جمهوری ایران توانست برخلاف سخنرانی دونالد ترامپ که سرشار از اتهام‎زنی و دروغگویی و قلدری و بی‎منطقی بود، نبرد دو اندیشه متفاوت و متضاد را در افکار عمومی جهان به منصه ظهور برساند. یکی تفکر زورگویی و یکجانبه‎گرایی و نقض قوانین و مقررات بین‎المللی و روحیه استکبارگری و سلطه‏ گری بود و دیگری روحیه صلح‎طلبی و پایبندی به تعهدات و قوانین بین‎المللی و همراه با عقلانیت و دوراندیشی و منطق. به نظر می ‏رسد موضعی که از سوی رئیس‎جمهوری ایران اتخاذ شده، به مرور منجر به واکنش‎های مثبت بسیاری از کشورهای جهان نسبت به جمهوری اسلامی خواهد شد و می‌تواند خنثی‌کننده اتهامات امریکا از جمهوری اسلامی باشد. دفاع آقای روحانی از ملت‎های مظلوم منطقه و متهم کردن امریکا به دخالت در جنایات ضد حقوق بشری در یمن و عراق و سوریه و بی ثبات‏ سازی منطقه موضعی بود که به‌صورت مستند توانست افکار جهانی را تحت تأثیر قرار دهد. جهان در قضاوت بین روحانی و ترامپ، به اقتدار نظام جمهوری اسلامی و منطقی بودن ایران و بی‎منطقی و یکجانبه‌گرایی امریکا پی خواهد برد.

** خنثی‌کننده ادعاها و اتهام‌ها
سیدمحمود میرلوحی، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت: مطالبی که از سوی رئیس‎جمهوری ایران ارائه شد هم جامعیت و انسجام خوبی داشته و هم از وزانت و منطق خوب و مناسبی برخوردار بوده است. این سخنان به نوعی رفتار و سخنرانی پراکنده و از روی هیجان دونالد ترامپ را تحت تأثیر خود قرار داد و در واقع آن را خنثی ساخت.

البته سال گذشته هم دکتر روحانی سخنرانی خوبی در مجمع عمومی داشته و توانسته بود که هیجانات آقای ترامپ را تعدیل کند اما این‌بار وجه ممتاز آن بیشتر بود. البته افکار عمومی دنیا و رسانه‎های جهان نیز در واکنش به سخنان رئیس‎جمهوری امریکا نشان دادند که سخنرانی ترامپ هزینه زیادی را برای او در پی داشته است. جدای از خنده و استهزای حاضران در جلسه مجمع عمومی، ترامپ بیشتر به پراکنده گویی پرداخت.
در مقابل او اما روحانی بخوبی توانست فضای سازمان ملل را مدیریت کند. ایشان بخصوص از آن جهت که ترامپ به همه دنیا غیر از عربستان و اسرائیل متعرض شده بود، به نوعی رویه منطقی و گفت‌و‌گو و استدلال را پیش گرفت و حتی به آقای ترامپ هم این موضوع را منتقل کرد که از همین تریبون گفت‌و‌گو را شروع کرده و به‌دلیل آنکه خود به زیر میز مذاکره زده باید شروع‌کننده مذاکره هم باشد. قطعاً آثار مثبت چنین مواضعی را در آینده خواهیم دید.

** بی‎نقص و بدون ایراد
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا: تصورم از سخنان دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل این است که به‌طور جامع و کامل مواضع جمهوری اسلامی را اعلام کردند. رئیس جمهوری ایران تمام محورهایی که لازم بود در سخنان خود داشته باشد تا بتواند آن را به گوش جهانیان برساند، مطرح کرده‌اند. ایشان هم نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقه را بخوبی بیان کرده‎اند، هم از بی‎عهدی ایالات متحده امریکا در نقض برجام گفت، هم نقض مقررات و تضعیف نهادهای بین‎المللی را مورد نکوهش قرار داد و هم پیشنهاد مذاکراتی را که امریکایی‎ها پای آن را با فریبکاری به میان آورده‎اند، بخوبی تبیین کرد. از همه مهمتر اینکه در مورد جایگاه و اهمیت جمهوری اسلامی در منطقه و جهان بخوبی سخن گفت. از همین رو می‎توان گفت که صحبت‎های رئیس‎جمهوری ایران کامل بود و نقطه نقصی در آن وجود نداشت که بخواهیم ایرادی بر آن وارد کنیم و بگوییم که چرا آن را بازگو نکرده است. در میان صحبت‎های ایشان جملاتی که در برگیرنده تعهد در مقابل تعهد و تهدید در مقابل تهدید بود، بسیار قابل توجه بوده و می‎توان از آن به‌عنوان نقطه عطف سخنان رئیس‎جمهوری ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد یاد کرد.

** تبلور اراده بزرگ ملت ایران
حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی: سخنرانی آقای روحانی، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، آن‌هم پس از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس‏ جمهوری امریکا بسیار حائز اهمیت بوده و جای بسی قدردانی دارد. آنچه که رئیس‏ جمهوری ایران در جمع مقامات کشورهای جهان مطرح کرد، سخنانی از روی منطق و مستدل بوده که با رفتاری بسیار متین و باوقار توأمان شده بود. اهمیت سخنان دکتر روحانی اما آنجا بیشتر و به‌صورت بهتری قابل درک است که در مقام مقایسه با اظهارات رئیس جمهوری امریکا قرار بگیرد. حرف‎‏‎های بسیار سخیف، جنگ‏ طلبانه و آشوبگرانه آقای ترامپ، همچون دیگر حرف‎های او قطعاً راهی در میان افکار عمومی جهانی نخواهد یافت. در مقابل، سخنرانی رئیس‎جمهوری ایران تبلور اراده بزرگ ملت ایران بوده است؛ اراده‏ ای برای حرکت در جهت جهانی عاری از تروریسم و سلاح‎های کشتار جمعی با رفتاری قانونمند و مسالمت‌آمیز در برخورد با کشورهای دنیا. به‌عنوان یک ایرانی از مواضع اخذ شده از سوی دکتر روحانی در سازمان ملل، تشکر می‎کنم. قاعدتاً جهان پس از شنیدن سخنان رئیس‎جمهوری ایران احترام بیشتری به ملت ایران خواهد گذاشت.

** اهداف برآورده شد
احمد امیرآبادی فراهانی، نماینده اصولگرا: سازمان ملل تریبونی بسیار مهم است برای اطلاع افکارعمومی و دولت‌های جهان از مواضع رسمی خودمان. در کنار آن هم حواشی نشست سالانه سازمان ملل موقعیتی بسیار مناسب برای شکل دادن فضای سیاسی مدنظر کشورهای مختلف است. به نظر می‌رسد نمایندگان ایران در نشست امسال سازمان ملل متحد توانستند بخوبی از هر دوی این موقعیت‌ها و فضاها بهره بگیرند و می‌توان گفت که اهداف جمهوری اسلامی از این سفر تا حدود زیادی برآورده شده است.

پیام مهم امسال در این نشست آن بود که اولاً ملت ایران زیر بار فشار نخواهد رفت و در ثانی این ملت زیر فشار تن به مذاکره نخواهد داد. همچنین تصویر چهره‌ای عهدشکن و ناقض پیمان از امریکا در چشم افکار عمومی دنیا نیز از جمله اهداف دیگری بود که به نظر می‌رسید هم در مجمع عمومی سازمان ملل و هم در جریان نشست فوق‌العاده شورای امنیت و واکنش رئیس جمهوری کشورمان به آن محقق شده باشد.

صحبت‌های آقای روحانی در مجمع عمومی از منظر دیگری هم دارای نکات مثبتی بود؛ از جمله اینکه همپای دفاع از حقوق ملت ایران توانست از حقوق ملت‌های مظلوم منطقه نیز در برابر افکار عمومی و دولت‌های کشورهای مختلف دفاع کند. نباید از یاد ببریم که هم اکنون به جز مسأله برجام که محل اختلاف بین امریکا و اروپایی‌هاست، یکی دیگر از مسائل ما موضع‌گیری همزمان امریکا و اروپا علیه ایران بابت تحولات منطقه است. تبیین فلسفه حضور مستشاری نظامی ما در سوریه و عراق به دعوت دولت‌های قانونی این کشورها و حضور غیرقانونی امریکا از تناقضاتی بود که حتماً می‌بایست به آن اشاره شود که چنین هم شد.

** نتیجه مثبت خویشتنداری
احمد شیرزاد، فعال سیاسی اصلاح‎طلب: در فرآیند رویارویی ایران با امریکا که البته اتفاق جدیدی نیست و در چند دهه گذشته همواره اینگونه بوده، نکته مهم این است که متأسفانه در بین اقشار مردم فقط به نقاط ضعف این رویارویی توجه می‎شود. در بیشتر مواقع اینگونه تصور می‎شود که طرف مقابل ایران همیشه دست بالا را داشته و هر کاری بخواهد می‎تواند انجام دهد و کسی هم نمی‎تواند بگوید بالای چشمت ابروست. اما در سازمان ملل متحد در رویارویی دیپلماتیک با امریکایی‎ها کاملاً در موضع قدرت قرار گرفتیم. این اتفاق کم نظیری در چند دهه گذشته است. در گذشته در بحث‎های مربوط به انرژی هسته‎ای در موقعیتی قرار گرفته بودیم که چندین قطعنامه علیه ما صادر شد، جامعه جهانی علیه ما شکل گرفته بود و اساساً به لحاظ دیپلماتیک هیچ حرفی برای گفتن نداشتیم. ناچار بودیم که به یک سری مسائل دیگر متوسل شویم. اما اکنون اگر به نطق آقای روحانی کاملاً بی‏طرفانه نگاه کنیم درخواهیم یافت که جملگی متکی بر اصول حاکم بر جامعه و بعضاً قواعد دیپلماتیک بود. این امر نشان می ‏دهد که آقای روحانی کاملاً در موضع برتر قرار گرفته است و طرف مقابل ناچار است که در برابر ما تنها شعار بدهد و به بیان مسائل حاشیه‏ ای بپردازد. چنانکه آقای ترامپ چون هیچ استدلال دیپلماتیکی علیه ایران نداشت، ناچار بود بگوید ایران در امور برخی کشورها دخالت می‎کند و منطقه را برهم می‎زند. همان استدلالی که بارها آن را شنیده‎ایم. جو مجمع عمومی به نفع ما بود. مهمتر از همه اینکه از 5 قدرت صاحب حق وتو، چهار قدرت آن در موضوع ایران، امریکا را تنها گذاشته‎اند و احساس‎شان این است که امریکا می‎خواهد رویه خود را بر دیگر کشورها تحمیل کند. معتقدم که نتیجه مثبت خویشتنداری‎ای که بعد از خروج امریکا از برجام از خود نشان داده‎ایم و سعی کرده‎ایم که قانون‎شکن و پیمان‎شکن نباشیم را الان دیده‏ ایم و امیدوار هستیم که این روند بتواند بعد از این هم به نفع ما تمام شود.

** رئیس جمهور 80 میلیونی
محمد اسماعیل سعیدی، نماینده اصولگرا: تهدیدات ترامپ با هر مبنا و میزانی که از صحت و دقت برخوردار باشد، تهدیداتی علیه تمامیت کشور و نظام است. هر چند او به مانند اکثر دشمنان سیاسی ایران می‌‌کوشد تا نشان دهد تفاوت‌هایی بین مردم و نظام سیاسی ایران قایل است اما آنچه در عمل رخ می‌دهد، چیز دیگری است. بارزترین نشانه برای رد ادعای دیدگاه ترامپ درخصوص تفاوت دیدگاه او در قبال مردم و حکومت ایران، تحریم‌های جدید امریکاست. تحریم‌هایی که نه تنها هدف آن بردن همزمان دولت و ملت زیر فشار سخت است بلکه در این راه هیچ رحمی به گروه‌هایی چون بیماران که حتی در جنگ‌ها هم در امان هستند، نمی‌کند. در چنین شرایطی توقع از رئیس جمهوری ایران این بود که در سازمان ملل در قامت نماینده کل ایرانیان ظاهر شود. اتفاقی که به نظر رخ داده و آقای روحانی توانست منتقل کننده معدل دیدگاه‌های ملت ایران درباره شرایط موجود به دنیا باشد. به طوری که ایشان هم از صلح دوستی و استقبال ایران از گفت‌وگو سخن گفت و هم در عین حال نشان داد که ایستادگی در مقابل تهدیدات خارجی و کوتاه نیامدن در برابر موضع و حرف زور از شاخصه‌های ایرانیان است. مهم‌‌‌‌‌‌تر اینکه اختلافات سیاسی داخلی و همین طور گرایش سیاسی دولت باعث نشده بود تا نطق رئیس جمهوری توازن خود را به نفع یک دیدگاه سیاسی در داخل از دست بدهد و به عبارتی نمایانگر و بازتاب دهنده بخشی از اختلاف نظرهای داخلی باشد. به همین جهت هم بود که بعد از این نطق تقریباً تمام گروه‌ها و گرایش‌های سیاسی کشور از این مواضع اعلام حمایت کردند و آن را ستودند. نطق آقای روحانی در سازمان ملل از جمله جاهایی بود که ایشان در قامت یک رئیس جمهوری 80 میلیونی ظاهر شد؛ چیزی که کشور به آن شدیداً نیازمند است و حتماً باید در آینده باز هم شاهد تکرار آن باشیم.

** تقابل یکجانبه‌گرایی با چند جانبه گرایی
کمال دهقانی فیروزآبادی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس: از مهم‌ترین مؤلفه‌های تشکیل ائتلاف‌ها در سطح بین‌الملل، چه در حوزه منطقه‌ای و چه جهانی آن منطقی است که به‌عنوان پشتوانه سیاست‌ها و راهبردهای دیپلماتیک یک کشور وجود دارد. میزان دقت و همپوشانی فاکتورهای این منطق با راهبردها، دغدغه‌ها و مسائل دیگر بازیگران است که میزان موفقیت آن منطق را تعیین می‌کند. نبود چنین منطقی نیز نه تنها موجب تقویت ائتلاف‌ها نخواهد شد بلکه زمینه دوری عناصر یک ائتلاف از هم را مهیا می‌کند. این مسأله شاید مهم‌ترین تفاوت میان سخنان و موضع‌گیری‌های آقای ترامپ و آقای روحانی در سازمان ملل متحد بود. چیزی که می‌توان آن را دو قطبی شکل گرفته از منطق یک جانبه‌گرایانه با منطق چند جانبه‌گرایانه دانست که یک سوی آن ایران و سوی دیگرش امریکا قرار دارد. بسیار روشن و طبیعی است که عناصر تعیین‌کننده در معادلات بین‌المللی تمایل و قصدی برای قرار گرفتن در کنار یک منطق یکجانبه‌گرایانه که نافی همه تعهدات بین‌المللی است را نداشته باشند. این عدم تمایل در سوی دیگر معادله خود را به شکل افزایش تمایلات بین‌المللی برای رفتن به سمت عناصری نشان می‌دهد که می‌توانند در عمل تقویت‌کننده سیاست چندجانه‌گرایانه در سطح جهانی باشند. آقای روحانی در مجمع عمومی امسال بخوبی توانست از خلأیی که امریکا بواسطه سیاست‌های ترامپ از نظر چندجانبه‌گرایی در سطح بین‌الملل ایجاد کرده بود استفاده و ایران را به‌عنوان یک بازیگر مهم و عنصر فعال در این زمینه معرفی کند. از همین منظر هر چند امریکای دوران ترامپ معاهدات زیادی را زیر پا گذاشته بود اما خروج از برجام در منظر عرصه بین‌الملل اصلی‌ترین نماد سیاست یکجانبه‌گرایی این کشور بود. از همین رو از یک منظر می‌توان موقعیت امریکا را به لحاظ تاریخی به سه دوره امریکا تا برجام، امریکا بعد از برجام و امریکا بعد از خروج از برجام تقسیم کرد. خصوصاً در حوزه مسائل خاورمیانه این تقسیم‌بندی می‌تواند مبنای بسیاری از تحلیل‌ها باشد. در دوره سوم یعنی امریکای بعد از برجام قطعاً این کشور دیگر آن منطق سابق و قدرت اجماع‌سازی قبلی را ندارد و این یعنی خلأیی که هوشمندی جمهوری اسلامی در موضع‌گیری‌ها و رفتارهای سیاسی می‌تواند باعث شود تا ما پر‌کننده آن باشیم. نطق رئیس جمهوری در سازمان ملل و مجموعه اقدامات انجام شده در سفر اخیر نیویورک به شکل کاملاً سازنده‌ای در همین راستا، یعنی پر کردن این خلأ و بر آوردن ایران به‌عنوان عنصری دارای منطق، صلح‌طلب و خواهان آرامش جهانی قابل ارزیابی است.