شایع ترین بیماری که مادران مبتلا میشوند

همانطور که گفته شد کیست جزو شایع ترین بیماریهایی است که در سنین باروری و بعد از یائسگی، خانم ها را درگیر می کند. این کیست ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود: ۱ - کیست های عملکردی ۲ - کیست های غیر عملکردی.

انواع کیست:

کیست های عملکردی

کیست هایی است که در اثر اختلال عملکرد تخمدان و هورمون ها ایجاد می شود. این کیست ها اغلب، با درمان دارویی بهبود پیدا می کند.

کیست های غیر عملکردی

این کیست ها منشاء غیر هورمونال دارد که همان کیست های جنینی نامیده و به دو دسته خوش خیم و بدخیم تقسیم بندی می شود. بیمار بعد از مراجعه و معاینات متوجه وجود کیست می شود و نحوه درمان او بررسی خواهد شد. بعد از این که تشخیص داده شد، کیست با درمان دارویی بهبود پیدا نخواهد کرد؛ باید از روش جراحی استفاده شود. برحسب شرایط و سن بیمار باید روند جراحی توسط پزشک مشخص شود ولی اغلب این جراحی با روش لاپاراسکوپی انجام می شود. گاهی نیز در برخی از افراد برای برداشتن کیست باید از روش لاپاراتومی یا عمل جراحی شکم باز استفاده کرد.

سابقه خانوادگی

ژنتیک و سابقه خانوادگی در بروز برخی کیست ها و بیماریهای تخمدان نقش مهمی دارد. در برخی خانواده ها برخی بیماری های تخمدان شایع تر است؛ مثل تنبلی تخمدان. البته برخی کیست های بدخیم تخمدان نیز زمینه ژنتیکی دارد. اگر فرد سابقه بدخیمی تخمدان در خانواده داشته باشد، ممکن است علاوه برآن، بیماری و اختلالاتی در رحم، پستان و روده نیز به صورت یک بیماری ژنتیکی دیده می شود.

PCOچیست؟

بیماریPCOیا وجود کیست های ریز، نوعی اختلال هورمونی و عملکردی تخمدان است که در این حالت، تخمک رشد می کند ولی رشد آن به حد مناسب و تخمک گذاری نمیرسد و این تخمک ها داخل تخمدان باقی می ماند و تقریبا در عادت های ماهانه ی بعدی به تعداد آن اضافه می شود. این کیست ها بسیار ریز و سایز آن کمتر از ۱۲ تا ۱۵ میلی متر است. این کیست ها معمولا بسیار خطرناک نیست، زیرا بیشتر اختلالات عملکردی است.

معمولا بروزPCOبه دلیل اینکه یک اختلال متابولیک و هورمونال است، دست خود بیمار نیست و بیمار نمی تواند از بروز آن جلوگیری کند اما شیوه صحیح زندگی، مصرف غذای سالم، محدود کردن مصرف غذاهای پرچرب هورمونی و فست فود ها، پیروی از یک برنامه ورزشی منظم. مداوم و فعالیت های بدنی مناسب به بهبود عملکرد تخمدان کمک می کمد و کیست ها را در حد متعادل تری نگه می دارد. مصرف قرص های ضدبارداری در افرادی که سابقه ژنتیکی دارند تا حدود زیادی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می دهد. به همین دلیل گاهی پزشکان به افرادی که در این خانواده ها هستند، مصرف قرص های ضدبارداری را توصیه می کند.

آندومتریوز

آندومتریوز، بیماری است که در آن بافت رحم در جایی خارج از حفره رحم وجود دارد. از علائم وجود این کیست می توان به یک درد ساده تا دردهای شدید عادت ماهانه، بروز کیست های تخمدان و در نهایت ناباروری و چسبندگی های وسیع داخل لگن و شکم اشاره کرد. آندومتریوز ممکن است منجر به کیست تخمدان شود. بهترین درمان برای این کیست جراحی است. این جراحی معمولا با لاپاراسکوپی انجام می شود.

محدودیت سنی وجود ندارد

در خصوص ایجاد کیست هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و از هر زمانی که یک دختر خانم بالغ و فعالیت های تخمدان هایش آغاز می شود تا زمان یائسگی احتمال ایجاد کیست های عملکردی و غیر عملکردی وجود دارد، با این تفاوت که گاهی کیست های غیر عملکردی در دوران نوزادی ایجاد می شود اما به طور کلی، شایع ترین زمان بروز کیست معمولا در سنین باروری، یعنی از ۱۵ تا ۴۵ سال است.

دردهای زیر دل را جدی بگیرید

یکی از مهمترین علائم وجود کیست اختلال در ریتم و نظم عادت ماهانه و دردهای زیر شکمی است. البته گاهی اوقات دیده می شود که کیست هیچ علامت یا عارضه ای ندارد. این حالت به خصوص در خانم هایی که دچار یائسگی شده اندو دچار کیست تخمدان هستند، دیده می شود. به دلیل اینکه این خانم ها عادت ماهانه ندارند و علائم بالینی با تاخیر زمانی ظاهر می شود، معمولا زمانی که کیست به سایز بزرگ می رسد؛ خانم ها از روی افزایش حجم شکم متوجه آن می شوند. البته بروز این علائم در خانم های جوان نیز صدر صد نیست و ممکن است دوران عادت ماهانه مناسبی داشته باشند لازم به ذکر است که دوران عادت بین ۲۵ تا ۳۲روزباشد و ۲ تا ۳ روز تاخیر نامنظمی محسوب نمی شود.

بهترین راهکار

بهترین راهکار، آموزش و آگاهی دادن به دختر خانم ها قبل از شروع دوران عادت ماهانه است. به والدین توصیه می شود مسائل را به فرزندانشان آموزش دهندتا دختر خانم ها بدانندچه شرایط و حالتی در دوران عادت ماهانه طبیعی و چه حالتی غیر طبیعی است تابتواننداین دوران را به راحتی از هم تفکیک کنند.

اگر خانمی در خانواده ای که دارای ریسک فاکتورهای خطرناک است، متولد شده است باید به صورت منظم و دوره ای تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان باشد. در مراجعات و معاینات منظم باید تخمدان از نظرتنبلی بررسی شود و باتوجه به شرایط و آن چیزی که در معاینات اولیه دیده می شود، فاصله معاینات برای او تنظیم شود. برای مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان شرایط سنی خاصی مطرح نیست اما به طور کلی اگر خانمی دوران عادت ماهانه منظمی داشت ودر این دوران، درد غیر طبیعی نداشت، نباید نگران باشد.