پنیرک در درمان کدام بیماری ها موثر است؟

درباره خواص پنیرک چه میدانید؟؟ پنیرک یک گیاه با خواص دارویی بیشمار است. حفاظت از سیستم ایمنی بدن، درمان سرفه، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تسکین درد گوشه ای از خواص پنیرک است.در این مطلب قصد داریم به طور مفصل خواص پنیرک را بررسی کنیم.

خواص پنیرک در طب سنتی

پنیرک برای چی خوبه ؟ پنیرک دارای خواص درمانی بسیاری است. پنیرک حاوی ویتامین C، تانن‌ها، مخاط، آنتوسیانین گلیکوزید مالوین و فلاونوئیدها است. برای اهداف دارویی رایج پنیرک و بهره مندی از خواص پنیرک، از پنیرک ارمنی و پنیرک مارش (مارشملو) استفاده می‌کنند.پنیرک رنگی بنفش زیبا دارد و روغن پنیرک می‌تواند برای درمان انواع مختلفی از مشکلات استفاده شود. روغن پنیرک در بیشتر لوازم‌های آرایشی و زیبایی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر پوست خشک، آسیب دیده و کدر دارید می‌توانید از روغن پنیرک استفاده کنید و از خواص پنیرک برای پوست بهره‌مند شوید.

برخی نام‌های دیگر پنیرک می‌توان به پین دیره، خطمی کوچک، گیاه توله، ملوخیا، ختمی مشک بو، خبازی، حباجی و خیرو نام برد.

یکی از خواص پنیرک کمک به درمان زخم است. درمان بیماری‌های کلیه و مثانه مانند سوزش مجاری ادراری و گیاه پنیرک برای عفونت مثانه از دیگر خواص پنیرک هستند. برای نرمی و لطافت پوست می‌توانید از دمنوش پنیرک استفاده کنید و از خواص پنیرک برای پوست برخوردار شوید.از دیگر خواص پنیرک می‌توان به رفع تورم دهان و گلو، مقوی رحم، ملین، ادرار آور، ضد درد، ضد التهاب، تولید شیر بیشتر در مادران شیرده، درمان سرفه(گل پنیرک برای سرفه)، درمان جوش و نیش حشرات، درمان خارش پوست، درمان اگزما، درمان سنگ صفرا، درمان سنگ کلیه، درمان التهاب کلیه، درمان سردرد، رفع یبوست، دندان درد و بیخوابی اشاره کرد.

طبع پنیرک سرد و تر متمایل به معتدل است که اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل می‌کند.

خواص پنیرک برای سنگ کلیه

از خواص پنیرک به عنوان یک داروی گیاهی می‌توان به پنیرک برای سنگ کلیه اشاره کرد. عرق پنیرک ادرار آور است و می‌تواند به درمان درد مثانه و دفع سنگ کلیه کمک کند. علاوه بر عرق پنیرک مشاهده شده است که  روغن پنیرک نیز یک درمان کارآمد برای سنگ کلیه است. با افزودن روغن پنیرک به چندین داروی گیاهی می‌توان از آن برای درمان سنگ کلیه استفاده کرد که می‌تواند باعث تسکین درد و ناراحتی کلیه شود. اگر سنگ کلیه باعث درد شود و در کلیه یا حالب در حال جابه‌جایی باشد، باید از دمنوش پنیرک با بابونه استفاده کنید.

برای تهیه این دمنوش ابتدا  ۱۰۰ گرم برگ پنیرک را با ۱۰۰ گرم گل بابونه در قوری ریخته یک لیوان آب به قوری اضافه کنید و آن را بجوشانید. سپس یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را هم به آن اضافه کنید و ایت دمنوش را قبل از هر وعده غذایی بنوشید. این دمنوش سنگ کلیه را کاملاً خرد می‌کند و بدون هیچ دردی از بدن خارج می‌کند.

خواص پنیرک برای کمک به تسکین درد

یکی از کاربردهای رایج پنیرک استفاده از آن برای کاهش درد خصوصا دردهای موضعی می باشد. در گیاه پنیرک مواد شیمیایی موجود هستند که دارای ویتامین های بسیاری می باشند. این مواد باعث بهبود سریع تر زخم می شوند و با ترشح مواد ضد درد به کاهش درد کمک می کنند. برای زخم یا جراحت خارجی می توانید برگ پنیرک را به شکل ضماد روی ناحیه قرار دهید. از پنیرک به دلیل خاصیت ضد دردش برای دردهای داخلی نیز استفاده می شود. از این گیاه به عنوان ماسک صورت یا درمان سردردهای موضعی نیز استفاده می گردد.

خواص ضد التهابی پنیرک

اگر دچار گزیدگی حشرات، کبودی‌های وسیع و بزرگ، آفتاب سوختگی یا بثورات پوستی شده‌اید، استفاده از ژل یا ضماد ساخته‌شده از پنیرک برای کاهش التهاب و تورم بسیار مفید است؛ ضمن اینکه باعث التیام سریع‌‌تر نیز می‌شود.

اطلاعات علمی اثبات‌کننده اثر ضد التهابی پنیرک

• یک مطالعه  آزمایشگاهی (In-vitro) در سال 2006 نشان داد که عصاره آبی گل‌های پنیرک از رشته‌های الاستین که در ایجاد خاصیت ارتجاعی پوست، نقش اصلی را دارند، در برابر آسیب و تخریب محافظت می‌کند.
• در یک مطالعه درون‌تنی (In-vivo)  در سال 2015، دانشمندان کاربرد موضعی عصاره الکلی (اتانولی) گل‌های پنیرک را روی زخم‌ها و آسیب‌های پوستی ناشی از سوختگی درجه دو در موش‌های صحرایی بررسی کردند. کرم حاوی عصاره پنیرک در مقایسه با کرم سیلور سولفادیازین (آنتی‌بیوتیکی از دسته سولفونامیدها) تغییرات اجزای بافتی را در روند درمان به طور قابل توجهی بهبود ‌بخشید.
• گروه دیگری از دانشمندان در یک مطالعه درون‌تنی که در سال 2015 انجام شد، اثرات تجویز موضعی عصاره مایع گل‌های پنیرک را بر بهبود زخم پوستی موش‌ها بررسی کردند. در روز دهم آزمایش، موش‌های تحت درمان با پنیرک به میزان قابل توجهی فیبروز کمتر، تشکیل جای زخم کمتر و آسیب کمتر به فولیکول‌های مو را نشان دادند. (فیبروز به معنای ضخیم شدن و سفت شدن بافت پیوندی در اثر آسیب است.)
• در تحقیقات برای درمان بیماری‌های پوستی، گروه دیگری از دانشمندان در سال 2017 یک مطالعه درون‌تنی روی موش‌ها انجام دادند. آن‌‌ها ثابت کردند استفاده موضعی از عصاره هیدروالکلی پنیرک به عنوان درمان ضد پسوریازیس (اختلال پوستی شایع و مزمن با بثورات قرمز و همراه با خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست) مؤثر است.

خواص ضد میکروبی پنیرک

با توجه به مزایای این گیاه برای پوست، پنیرک با جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی و اثرگذاری سایر عوامل خارجی روی زخم‌ها، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. 

خواص ضد میکروبی عصاره این گیاه باعث شده پنیرک در ترکیبات محصولات مراقبتی پوست و مو، به ویژه هنگامی که عملکرد ضد قارچ مورد نظر است، نیز به کار رود.

اطلاعات علمی اثبات‌کننده اثر ضد میکروبی پنیرک

• در یک مطالعه آزمایشگاهی در سال 2011، اثرات ضد میکروبی عصاره متانولی گل پنیرک و برگ‌های آن ارزیابی شد. در این مطالعه مشخص شد گل پنیرک و برگ این گیاه، هر دو اثرات ضد باکتریایی بالایی دارند که با اثرات داروهای آنتی‌بیوتیک اریترومایسین، جنتامایسین و آمفوتریسین قابل مقایسه است.
• چندین مطالعه دیگر در شرایط آزمایشگاهی نیز وجود دارد که اثرات ضد باکتریایی پنیرک را بررسی کرده‌اند. در این مطالعات از روش‌های مختلف عصاره‌گیری استفاده شده است. صرف نظر از نوع روش عصاره‌گیری انجام‌شده (چه عصاره آبی چه الکلی)، نتایج اثرات ضد میکروبی همه عصاره‌های این گیاه تأیید شده است.
• در یک آزمایش درون‌تنی در سال 2016، عصاره هیدروالکلی اندام‌های هوایی پنیرک (کل گیاه به جز ریشه‌های آن) برای اثرات ضد قارچی در موش‌های ماده‌ای که به نوعی قارچ به نام کاندیدا آلبیکنز آلوده شده بودند، بررسی شد. این مطالعه به ‌منظور بررسی اثرات عصاره پنیرک بر تعداد سلول‌های قارچی زنده انجام شد. نتایج نشان داد این گیاه پاسخ ایمنی سلولی را در برابر این قارچ‌ها تحریک می‌کند.

خواص پنیرک برای کمک به سلامت رحم

پنیرک خواص ضد قارچی و ضد عفونی کننده دارد و می تواند برای درمان عفونت دهانه رحم موثر باشد. از این گیاه برای درمان واژینیت یا التهاب واژن که به دلیل عدم تعادل مخمر و باکتری های واژن ایجاد می شود می توان استفاده نمود. برای درمان این مشکلات می توان مقداری از پنیرک را ده دقیقه در یک لیتر آب جوش دم کرد و روزی سه بار یک فنجان از آن را نوشید.

مفید برای ریه

پنیرک خواص ضد التهاب و ضد باکتریایی دارد، از طرفی می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن بپردازد و به همین دلیل می تواند برای تکسین درد و ناراحتی ریه مفید باشد. همچنینی این گیاه حاوی منتول است که می تواند به بی حس شدن انتهای عصبی گلو که در اثر سرفه تحریک می شود یاری رساند. مصرف دمنوش پنیرک می تواند به کاهش سرفه کمک کند.

مفید برای پوست

پماد گیاه پنیرک می تواند اثرات ضد پیری روی پوست داشته باشد. برای استفاده از خواص پنیرک برای پوست، می توانید از کرم های حاوی این گیاه استفاده نمایید. از طرفی پنیرک ضد میکروب و ضد التهاب است و می تواند برای درمان آکنه مفید باشد. خواص ضد میکروبی پنیرک باعث کاهش تحریک پوست می شود و از گسترش باکتری های مولد آکنه جلوگیری می کند.

خواص ضد التهابی پنیرک همچنین برای تسکین نیش حشرات، خارش پوست، آفتاب سوختگی و سوختگی های وسیع پوست نیز بسیار موثر است. در این موارد استفاده از ژل یا پماد حاوی پنیرک توصیه می شود که می تواند باعث کاهش تورم و التهاب شود و به ترمیم سریعتر پوست یاری رساند.

خواص پنیرک برای معده

برگ های پنیرک حاوی ترکیبات شیمیایی مانند اسید فتالیک، اسید اورسولیک، استرهای اسید فتالیک، اسید گالیک و اسید پالمتیک هستند. دانشمندان در تحقیقات خود پیرامون خواص ضد میکروبی و ضداسهالی پنیرک به این نتیجه رسیده اند که عصاره برگ پنیرک برای درمان اسهال مفید است. گیاه پنیرک در تقویت دستگاه گوارش نیز می تواند موثر باشد و باعث درمان افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر شود.

خواص آنتی‌اکسیدانی پنیرک

استفاده از کرم‌هایی که حاوی عصاره گیاه پنیرک هستند، برای درمان پیری زودرس پوست مؤثر است. شرکت‌های آرایشی و بهداشتی از عصاره‌های گیاهی در محصولات آرایشی مختلف مانند صابون‌ها، لوازم آرایش و محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌کنند؛ چراکه پنیرک غنی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند. رادیکال‌های آزاد با آسیب به سلول‌های پوست ما، باعث ایجاد چین و چروک می‌شوند.

اطلاعات علمی اثبات‌کننده اثر آنتی‌اکسیدانی پنیرک

اثر آنتی‌اکسیدانی عصاره آبی پنیرک در سال 2009 بررسی و در نتیجه آنالیز آن، 11 ترکیب مختلف جداسازی شد. اثرات آنتی‌اکسیدانی این ترکیبات به طور قابل توجهی بیشتر از آلفا-توکوفرول (ویتامین E) بود. فعالیت همه متابولیت‌ها (ترکیباتی که در فرایند سوخت‌وساز تشکیل می‌شوند) نیز از توکوفرول که خود نوعی آنتی‌اکسیدان قوی است، 15 درصد بیشتر بود.

خواص گل پنیرک برای سرفه

پنیرک تاریخچه‌ای بسیار طولانی در زمینه درمان سرفه دارد. ویژگی موسیلاژی عصاره این گیاه باعث التیام و تسکین گلو می‌شود. خاصیت ضدمیکروبی آن نیز می‌تواند در برطرف کردن عامل اولیه درد گلو مفید باشد.

برای رفع سرفه خشک معمولاً چای پنیرک را می‌نوشند. برای درمان گلودرد نیز دم‌کرده پنیرک را می‌نوشند یا غرغره می‌کنند.

خواص پنیرک برای کبد

پنیرک به دلیل خواص آنتی اکسیدانی قوی خود می تواند برای بهبود بازسازی سلول های کبد و کاهش التهاب در افراد مبتلا به بیماری کبدی مفید باشد. برخی مطالعات نشان داده اند استفاده از پنیرک می تواند از پیشرفت بیماری کبد جلوگیری کند و باعث افزایش طول عمر در افراد مبتلا به سیروز کبدی شود. برخی مطالعات انسانی نیز نشان داده اند مصرف پنیرک می تواند باعث بهبود عملکرد و یا اختلال عملکرد، و کاهش خستگی و التهاب در افراد مبتلا به بیماری کبد گردد.علائم کبد چرب و روش های پیشگیری از آن چیست؟ 

خواص پنیرک برای مشکلات خواب

عصاره گیاه پنیرک در انواع داروهای بی‌حسی، بی‌خوابی، اضطراب و استرس و حتی در داروهای بی‌حسی دندان‌پزشکی یافت می‌شود. اجزای مختلف این گیاه به آرامش سیستم عصبی کمک می‌کند و باعث ایجاد حس آرامش و تمدد اعصاب می‌شود. برخی تحقیقات اثربخشی عصاره پنیرک را در درمان اختلالات خواب در مقایسه با استفاده از دارویی مشابه دیازپام نشان داده‌اند.

طرز تهیه دمنوش پنیرک و گل ختمی

دمنوش گل پنیرک یا دم کرده گل پنیرک برای سرفه یکی از داروهای گیاهی قوی ضد سرفه است. از دمنوش پنیرک همچنین به عنوان برطرف کننده تورم دهان و گلو مصرف می‌شود.برای تهیه دمنوش پنیرک ابتدا یک قاشق غذاخوری از گل پنیرک یا برگ پنیرک را به همراه یک لیوان آب‌جوش داخل قوری بریزید و به مدت ۱۰ دقیقه آن را بر روی شعله غیر مستقیم قرار دهید و اجازه دهید تا دم بکشد. بعد از ده دقیقه دمنوش را از صافی عبور دهید. می‌تواتید دمنوش پنیرک را با عسل یا نبات مخلوط کرده و بنوشید. همچنین برای بهره مندی بیشتر از خواص پنیرک می‌توانید دمنوش را از مخلوط گل و برگ پنیرک تهیه کنید.

از آنجایی که اثرات پنیرک با گل ختمی شباهت زیادی دارد، می‌توان از مخلوط گل پنیرک و گل ختمی برای تهیه دمنوش پنیرک و گل ختمی  استفاده کنید. میزان مصرف دمنوش پنیرک یک لیوان در روز می‌باشد.از خواص درمانی دمنوش پنیرک و ختمی می‌توانیم به درمان عفونت‌های مثانه، درمان اسهال خونی، درمان یبوست، ضد سرفه، تورم دهان و گلو، درمان انسداد مجاری کبد چرب، ازدیاد ترشح ادرار، درمان سرماخوردگی، مقوی رحم، عفونت رحم، درمان بیماری کلیه و مثانه، درمان یرقان، درمان دلپیچه و درمان جوش‌های پوستی اشاره کنیم.