تأثیر پذیری جوانان از مطالب فضای مجازی

فکرش را بکنید اولین سالی که اتومبیل وارد ایران شد وضع رانندگی چگونه بود؟ به طور حتم آن دسته از کسانی که این وسیله را داشتند فقط طرز استفاده از آن را(آن هم به صورت محدود) می دانستند وچیزی هم درباره قوانین آن نمی دانستند. به عنوان مثال چیزی به اسم حق تقدم وجود نداشت. حال می گویید تاریخ ورود خودرو به ایران چه ربطی به فضای مجازی دارد؟ جواب این است که وجه تشابه آنها درتکنولوژی بودن آنهاست بدون آن که فرهنگ استفاده ازآن همراهشان باشد، به ایران پا گذاشته اند. حال در زمان های متفاوت. نکته مهم این است هر تکنولوژی ای که قراراست در دسترس همه باشد،(مخصوصا وسایلی که نقش مهمی در زندگی بشریت داشته اند) باید وباید فرهنگ استفاده از آن وسیله در اختیار مردم قرار بگیرد.
ظهور تکنولوژی های نوین ارتباطی در عصر حاضربه همراه تحولاتی که در فضای مجازی به وجود آمده است، باعثتخریب نوع ونحوه تفکر جوانان و نوجوانان شده است. از زمان ورود اینترنت وپیامد های آن به عرصه ی زندگی نسل جوان باعثنگرانی جامعه شناسان و روان شناسان شده است. اینترنت به عنوان شکل تکامل یافته رسانه های قدیمی درابعاد زندگی انسانها ازجمله جسمی، روحی، فردی، اجتماعی، فکری و…تأثیر گذاشته است؛ اما آنچه که کمتر بدان توجه شده این است که فکرجوان یا هرکس دیگردر قالب مطالب اینترنتی شکل می گیرد. زیرا با اشاعه یافتن فضای مجازی و بسیاری از امکانات و زیبایی های آن درمیان نسل جوان شاهد آن هستیم که اکثر وقت آنها صرف استفاده از این رسانه می شود.
فضای مجازی یک منبع عظیمی از انواع اطلاعات وامکانات است؛ شایسته است که از این منبع اطلاعات بخوبی استفاده شود که هم شاهد رشد فکری واخلاقی نه تنها جوانان بلکه همه گروه های سنی ودرنهایت رشد وپیشرفت کشورعزیزمان باشیم. اما متأسفانهآن به عرصه ی زندگی نسل جوان باعثنگرانی جامعه شناسان و روان شناسان شده است. اینترنت به عنوان شکل تکامل یافته رسانه های قدیمی درابعاد زندگی انسانها ازجمله جسمی، روحی، فردی، اجتماعی، فکری و…تأثیر گذاشته است؛ اما آنچه که کمتر بدان توجه شده این است که فکرجوان یا هرکس دیگردر قالب مطالب اینترنتی شکل می گیرد. زیرا با اشاعه یافتن فضای مجازی و بسیاری از امکانات و زیبایی های آن درمیان نسل جوان شاهد آن هستیم که اکثر وقت آنها صرف استفاده از این رسانه می شود.
فضای مجازی یک منبع عظیمی از انواع اطلاعات وامکانات است؛ شایسته است که از این منبع اطلاعات بخوبی استفاده شود که هم شاهد رشد فکری واخلاقی نه تنها جوانان بلکه همه گروه های سنی ودرنهایت رشد وپیشرفت کشورعزیزمان باشیم. اما متأسفانه درکشورما چنین وضعی وجود ندارد. مطالب موجود در اینترنت گاه متناسب با سن نوجوان نیست؛ غالبا باعثتخریب ارزش های فرهنگی، ملی واعتقادی آنان می شود وشامل مطالب سیاسی، مذهبی، امنیتی، علمی وبیشتر از همه فرهنگی میشود.
مشکل ازاینجاست که چون فضای مجازی تبدیل به یک رسانه ی خصوصی شده است، نظارت برنوجوانان حین استفاده ازاینتزنت مشکل می شود.
آزادی بی حد وحصر درفضای مجازی، خلا قانون گذاری وعدم امکان حضور و نظارت پلیس بر تمام ابعاد آن موجب می شود که عده ای از کاربران بر اساس هنجارهای لحظه ای عمل کنند. گمنامی، بی چهرگی و بی نامی افراد در اینترنت نه تنها پیگرد قانونی مجرمان را در فضای رایانه ای مشکل می سازد، بلکه زمینه گسترش آن را نیز فراهم می آورد.
در سطح مذهبی توهین وتمسخر به عناصراسلام ازجمله خدا، پیامبر، ائمه اطهار و… اشاعه یافته است به طوری که محمدرضا عابدی شاهرودی، نویسنده وپژوهشگر می گوید: از صدراسلام تا کنون، یعنی میان اسلاف و اجداد فعالان ضد دین از گذشته تا به امروز، هیچ تفاوتی از لحاظ این خصوصیت های مشترک، به وجود نیامده است؛ به طورمشخص، ناسزا، توهین و تمسخر، مهم ترین خصوصیت آنان است، اصلا فکر نکنید که چیزی به عنوان تولید محتوای ضد دینی وضداسلامی در فضای مجازی وجود دارد؛ بلکه تنها تولید آنان، ناسزا، توهین و تمسخر است و اگر کسی زمین این بازی را نشناسد و واردبازی دل خواه آنان شود، یعنی مثل آنان شروع به ناسزا، توهین و تمسخربکند، بازی را باخته است؛ اما اگر قواعد این بازی را بشناسد و آن را بشکند، به راحتی می تواند این به اصطلاح فعالان ضد دینی و ضد اسلامی را مدیریت کند.
در سطح علمی وفرهنگی در بسیاری از شبکه های اجتماعی هم چون FaceBook وInstagram، مشاهده می شود عده ای برای آن که در معرض دید باشند سعی بر گرفتن عکسها وفیلم های متنوع از خود را دارند که این ریشه درعدم اعتماد به نفس آنهاست. نمونه دیگر این تأثیرات توجه کاربران به افرادی است که نه ازلحاظ علمی، سیاسی، فرهنگی و… هیچ زمینه ای ندارند و تمام تلاششان این است که خود رابا کارهایی اساسا غیرعلمی، غیر مذهبی وبه طور کلی(پوچ) معروف کنند. این در حالی است که درمیان ایرانیان افرادی هستند که به دلیل جایگاه والای اجتماعی خود می توانند الگوی مناسبی برای جوانان و نوجوانان باشند؛ شخصیت های علمی، فرهنگی، هنری، اجتماعی، سیاسی و… می توانند جایگزین مناسبی برای تأثیرگرفتن والگوبرداری آنها باشند. نمونه دیگراین تأثیرات که آثارجبران ناپذیری که برفرد و جامعه اثرمی گذارد استفاده ازسایت ها وشبکه های اجتماعی غیراخلاقی که منجر به تحریک جنسی می شود. نظیرجنایت هایی که درمشهد وچند شهر دیگرمن جمله ورامین اتفاق افتاده است. متأسفانه روز به روزبر تعداد قربانیان ناشی ازاستفاده نامناسب فضای مجازی درحال گسترش است. در بحثازدواج، رشد و گسترش استفاده ازشبکه‌های اجتماعی مجازی مسائلی مانند ناپایداری ازدواج‌ها، تغییر الگوی همسرگزینی، افزایش روابط دختروپسردرزمان نامزدی بدون عقد، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش تنوع‌طلبی جنسی مردان و زنان و… را به وجود آورده است.

یکی از کارکردهای مهم وخطرناک این فضا، گفتگوهای اینترنتی است که به واسطه گسترش استفاده از تلفن های همراه، روز به روز در حال افزایش است. فارغ از اینکه این موضوع بیشتراوقات فراغت دختران و پسران جوان را به خوداختصاص می دهد وآنها راازپرداختن به امورمفید دیگر باز می دارد؛ به دلیل گمنامی افراد در این فضا، هویت های کاذب و دوگانه ای شکل می گیرد که درآشنایی هاودوستی های رمانتیک مجازی، اکثراوقات موجب به بازی گرفتن احساسات وسرنوشت افراد دراین فضا می شود. البته آسیب های اینگونه در میان دختران جوان بیشتر مشاهده می شود که متاسفانه گاهی تاثیرات عمیقی بر آینده وزندگی آنان دارد.
اما راه حل چیست؟؟؟ عده ای برای جلوگیری از آسیب هایی که فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان دارد، منع استفاده از اینترنت را توصیه می کنند؛ اما به عقیده روانشناسان این روش اشتباه ترین گزینه در این خصوص است که می تواند به عاملی تحریک کننده درگرایش بیشترفرزندان به استفاده ازاینترنت تبدیل شود. ایجاد محدودیت باعثحساسیت بیشتر جوان و نوجوان می شود. برای کاهش آثار مخرب فضای مجازی باید طریقه استفاده درست از این ابزاررا به آنان نشان داد. بنابراین رفتار صحیح والدین وارائه راهکارهایی که بهترین گزینه جهت تصحیح رفتار کودکان، نوجوانان وجوانان است و بیشتر ازآنکه لجبازی فرزند راتحریک کند، موجب راهنمایی وهمراهی آگاهانه آنها می شود.
فضای مجازی به عنوان جادوی جام جهان نمای هزاره سوم یکی از ابزارهایی است که درآینده بشریت نقش مهمی را ایفا می کند و با توجه به تغییراتی که بصورت مداوم در آن ایجاد می شود باید مسیردرست استفاده از آن را نیزشناسایی کرد. لذا برای جلوگیری یا کاهش آسیب های اینترنتی باید به اقدامات پیشگیرانه ای مانند آگاهی بخشی به مردم ازطریق رسانه های جمعی، آموزش دانش آموزان و دانشجویان و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرایم اینترنتی نیز توجه کرد.